Vísir - 17.09.1962, Síða 15
Mánudagur 17. september 1962.
VISIR
15
Friecðrkh Durrenmatt
í byrjun nóvember 1948 hafði
Barlach vei'ið lagður inn á
sjúkrahúsið í gamla borgarhlut-
anum í Bern. I tvær vikur varð
að fresta hinum áríðandi upp-
skurði, þar . eð sjúklingurinn
hafði fengið aðkenningu að
slagi. Og enda þótt uppskurð-
urinn, er hann loks var fram-
kvæmdur, heppnaðist vel, var
ekki mikil von um bata. Líf
lögreglufulltrúans hékk á blá-
þræði. Tvisvar var hann fast
að dauða kominn. En svo i,ar
það rétt fyrir jólin, að honum
fór loks að batna. Að vísu svaf
gamli maðurinn að mestu alia
hátíðisdagana, en þann 27., sem
var mánudagur, var hann hinn
kátasti og skoðaði gömul ein-
tök af ameríska myndablaðinu
LIFE, frá árinu 1945.
„Þeir v ru óargadýi', Samuel“,
sagði hann, er dr. Hungertobel
gekk inn í herbergið um kvöld-
ið. „Þeir voru óargadýr", sagði
hann aftur og rétti honum blað-
ið. „Þú ert læknir og getur gert
þér það í hugarlund. Líttu á
þessa mynd, sem er frá fanga-
búðunum í Stutthof Hún er tek
in af fangalækninum Nehle, er
hann gerii kviðarholsskurð á
fanga án deyfingar".
„Það gerðu nazistarnir oft“,
sagði læknirinn og leit á mynd-
ina og fölnaði lítið eitt, um leið
og hann lagði blaðið frá sér.
„Hvað er að?“ sþurði sjúkling
urinn undrandi.
Hungertobel svaraði ekki
strax. Hann lagði tímaritjð frá
sér á sæng Baiiachs og tók gler
augu upp úr hægri brjóstvasan-
um. Lögi'eglufulltrúanum virtist
hönd hans skjálfa lítið eitt, er
hann lét þai'. á sig. Síðan virti
læknirinn fyrir sér myndina að
nýju.
„Hvers vegna er hann svona
taugaóstyrkur?“ sugsaði Bár-
lach.
. „Fjarstæða‘\ sagði Hunger-
tobel loks, hálfergilega, og lagði
tímaritið á borðið hjá hinum
blöðunum. „Svona réttu mér
höndina. Við skulum aðgæta
æðaslögin“.
1 heila mínútu var algjör þögn.
Þá lét læknirinn handlegg vinar
síns siga og leit á töfluna á
veggnum yfir rúminu.
„Þú stendur þig vel, Hans.“
„Enn eitt ár?“ spurði Bárlach.
Hungertobel varð hálfvand-
ræðalegur. „Við skulum ekki
tala um það, að svo komnu,“
sagði hann. „þú þarft að ganga
undir rannsókn, og svo sjáum
við til“.
„Réttu mér aftur „Life“ blað-
ið“, sagði gamli maðurnn kæru-
leysislega, að því er virtist.
Hungertobel rétti honum blað,
sem var í stafla á náttborðinu.
„Ekki þetta“, sagði lögreglu-
fulltrúinn og leit á lækninn, ekki
laus við hæðni í svipnum. „Ég
vil hitt, sem þú tókst frá mér.
Það er ekki svona auðvelt að
blekkja mig“.
Hungertobel hikaði eitt and-
artak, roðnaði, er hann fann hið
rannsakandi augnaráð Bárlachs
hvíla á sér og rétti honum tíma-
ritið. Síðan flýtti hann sér xit,
eins og hann fyndi til einhverra
óþæginda. Systirin kom. Lög-
reglufulltrúinn lét hana fara
burt með hin tímaritin.
„Ekki þetta?“, spurði systirin
og benti á blaðið, sem lá á rúmi
sjúklingsins.
„Nei ekki það“. svaraði gamli
maðurinn.
Er systirin var farin, virti
hann enn á ný fyrir sér mynd-
ina. Læknirinn sem framkvæmdi
i þessa villimannlegu aðgerð, heið
i ingja, sem færir mannfórn, en
j mestur hluti andlitsins var fal-
inn bak við skýlu. Lögreglufull-
trúinn lagði tímaritið gætilega i
á náttborðsskúffuna, og kross- j
lagði handleggina undir hnakk-
ann. Hann stai'ði út í nóttina,
sem óðum fyllti herbergið. Hann
kveikti ekki ljós.
Seinna kom systirin með mat
inn, sem enn var mjög takmark
aður: Hafrasúpa og kamillute.
Teinu hafði hann ekki lyst á.
Eftir að hann hafði lokið súp-
unni slökkti hann ljósið og
starði að nýju út í kolsvart
myrkrið. •
Er systirin kom til þess að
búa sjúklinginn undir nóttina,
var hann þegar sofnaður.
Klukkan tíu næsta morgun
kom Hungertobel.
Bárlach lá f rúminu með hend
urnar undir hnakkanum, og á
ábreiðunni fyrir framan hann lá
tímaritið opið. Hann leit athug
ull á lækninn. Hungertobel sá,
að það var myndin af fangalækn
inum, sem hann hafði fyrir fram
an sig.
„Viltu ekki segja mér, hvers
vegna þú varðst náfölur þegar ég
sýndi þér þessa mynd í gær?“,
spurði sjúklingurinn.
Hungertobel gekk að rúminu,
tók töfluna niður af veggnum
og skoðaði hana gaumgæfilegar
en hann var vanur. Síðan hengdi
hann ha~na aftur á sinn stað.
„Það var aðeins hlægileg
ímyndun, Hans“, sagði hann,
„ekki umtalsverð“.
„Þú þekkir þennan Nehle“,
sagði Bárlach óvenjulega æstur.
„Nei,“ svaraði Hungertobel.
„Eg þekki hann alls ekki. Hann
minnti mig aðeins á einhvern“.
„Svipurinn hlýtur að vera mik
ill“, sagði lögreglufulltrúinn.
Læknirinn viðurkenndi það og
virti enn fyrir sér myndina.
Bárlach sá greinilega að svipur
læknisins varð áhyggjufullur.
„Eri myndin sýnir aðeins hálft
andlitið. Allir læknar eru eins
við uppskurði", sagði Hunger-
tobel.
„Á hvern minnir þessi skepna
þig?“, spurði gamli maðurinn,
miskunnarlaus.
„Það er allt tóm vitleysa",
svaraði Hungertoble. „Ég hef
þegar sagt þér, að það hlýtur
að vera ímyndun.
„Og samt gætirðu svarið, að
þetta væri sami maðurinn, ekki
satt, Sauel?“
„Ef til vill“, svaraði læknir-
inn. „Ég gæti svaraið það, ef
ég vissi ekki fyrir víst, að það
getur ekki verið. Við skulum
gleyma þessu óhugnanlega máli.
Það lítur ekki út fyrir að vera
hollt að skoða gömul „Life“
blöð, nýsloppinn af skurðaborð-
inu". Hann virti aftur fyrir sér
myndina og sagði eftir stutta
stund. „Auk þess getur þetta
ekki verið sá maður, er ég haföi
í huga, vegna þess að hann var
í Chile á meðan á stríðinu stóð“.
„í Chile í Chile“, sagði Bár-
lach. „Hvenær kom hann svo
aftur, þessi maður, sem þú segir
að geti ekki verið Nehle?“
„1945“.
„í Chile, Chile“, endurtók
Barlach. „Og þú vilt ekki segja
mér, á hvern myndin minnir
þig“.
Hungertobel hikaði við að
svara. Honum var ógeðfellt að
tala um þetta mál.
„Ef ég segi þér það“, svaraði
hann loks, „fyllistu tortryggni
í garð mannsins“.
„Það hef ég þegar gert“, svar-
aði lögreglufulltrúinn.
Hungertobel reyndi að r<*a
gamla manninn. „Sjáðu nú til,
Hans“, sagði hann. „Þið óttað-
ist ég einmitt. Ég má það ekki,
skilurðu það ekki? Ég er gamall
læknir og vil engum iliL Grunur
þinn er hrein fásinna. Það er
ekki hægt að byggja slíkan grun
á einni Ijósmynd, og þá þeim
mun síður ef hún sýnir aðeins
hluta andlitsins. Og auk þess
var hann í Chile. Það er stað-
reynd".
„Hvað var hann að gara þar?“
hreytti lögreglufulltrúinn út úr
sér.
„Hanu rak sjúkrahús í Sarii-
ago“ svaraði Hungetobel.
„I Chile, í Chile“, sagði Bárl-
ach aftur. Slíka staðreynd yrði
erfitt að yfirstíga. Samúel hafði
rétt fyrir sér tortryggnin var
skelfileg og send af hinu ílla.
„Ekkert gerir manninn eins
vondan og tortryggnin“, hélt
hann áfram, „það veit ég vel, og
ég hef oft bölvað starfi mínu
af þeim sökum“. En nú er grun
urinn vaknaður og þú hefur gef
ið mér hann. Ég jskal gjhman
gefa þér hann afnir, ikæÆWinur,
ef þú getur einníg ^yjtfejþöium
grun. En þaS þú
getur einmitt ekJdÖS^ *^v(
JUAKI SWEEK.EP’AS HE SECUREP’
TAKZAN. "THE TISER WIUL
SOON PASS SV THJS TRAIL--
ant he will se HUNGRY!
iVICK „
VAN
JOM „
c*mo
istr. by L’nitcd Feítur* Syndicatc. Ine.
"iLEMOVE HIS WEAFONS
ANÞ'TIE himto the tkee!"
OP.P’EKEP’ TOKKES.
Víkur nú sögunni aftur til þess Án frekari umræðna, var apa-
að Juan var fyrst fangi Juans, I maðurinn leiddur út á ísinn. „Tak-
Spánverjans. I ið af honum vopnin, og bindið
hann við tréð“, skipaði Torres. Ju-
an hló hæðnislega. „Nú munt þú
ekki verða fyrir meira herra, því
ég hef ákveðið að láta þig mæta
hinni óskaplegu skepnu -— óvopn-
aður.
Hungertobel seífTSftatíSV’ rúm
Bárlachs. Hann horfðl«€ðalaus
á lögreglufulltrúamr. SðTin sendi
geisla sína inn um gluggann.
Úti fyrir var fagur dagur eins
og svo oft fyrr á þessurn milda
vetrj.
„Ég get það ekki“ rauf lækn-
irinn loks þögnina. „Ég get það
eki. Guð hjálpi mér, ég get ekki
losað mig við þennan grun. Ég
þakki hann of vel. Við stunduð-
um nám saman, og tvisvar var
hann varamaður fyrir mig.j
Myndin er af honum. örið yfir
gagnauganu er einnig á henni.
Það þekki ég vel, því að þaðj
var einmitt ég, sem skar Emm-
enberg þar upp.“ .. ~„j
^arnasagan í
KAiLI f
í
íí§ sfræni i
pófo^
■egs&ikíiro ?
i
. i
Það leið ekki á löngu, un7
páfagaukurinn var orðinn upp
gefinn á að tala. Kalli leit upp,
skelfdur á svip. Hvers vegna
er hann svo hás? spurði hann
Tomma. Hefur hann fengið
kvef? Ef til vill þarf hann að
fá talhnetu. sagði káetudreng-
urinn, en það er aðeins ein eft-
ir. Það var sla.mt, sagði Kalli.
En gefðu honum hana samt. Ég
vil fá að vita, hvar við eigum
að varpa akkerum, þegar við
komum út á Djúphafið. En síð-
asta talhnetan fékk ekki annað
en nokkrar tilgangslausar setn-
ingar upp úr Jakobi. Hann taut-
aði þreytulega eitthvað um
veðrið, nútíma sesku, og sagði
nokkrar ferðasögur. Þetta geng-
ur ekki, sagði Kalli reiður, við
verðum að fá hann til að hugsa
um sjóræningjana. Við skulum
leika sjóræningja, jnzí&L-: ,-e, v
Hupgertobel tók ofan gleraug'
un og stakk þeim í vasann. Síð-
an þurrkaði hann svitann af
enninu.
rDÝRT
\
skólafatnaður
skólatöskur