Vísir - 29.09.1962, Blaðsíða 8

8
VISIR
Laugardagur 29. september 1962

Otgefandi: Blaðaútgátan \flSIR.
Ritstiórar Hersteinn Pálcson. Gunnar G Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinssoa '
Fréttastjóri: Porstemn 0 Fhorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 45 krói.ur á mánuði.
t lausasölu 3 kr eint — Simi 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vfsis. — Edda h.f.
________________________________________________________________________/
Framtíö Faxaverksmiöjunnar
Faxaverksmiðjan hefir oft verið til umræðu á und-
anförnum árum. Er slíkt eðlilegt, þar sem vonir manna
um not af verksmiðjunni og hagnað hafa mjög brugð-
izt. Um það tjáir ekki að tala, eins og komið er, en
rétt er að minna á, og almenningur ætti að hafa það
hugfast, að þegar ákveðið var að stofna verksmiðj-
una og að Reykjavík gerðist annar eigandi hennar,
; voru allir bæjarfulltrúar því samþykkir. Það var og
] eðlilegt, því að þá var gert ráð fyrir miklum og góð-
l um síldarafla á komandi tímum, og enginn bæjarfull-
trúi Vildi láta það um sig spyrjast eða sinn flokk, að
hann hefði ekki verið meðmæltur þessu mikla fram-
faramáli.
En þegar frá leið og síldaraflinn brást, svo að
verksmiðjan fékk ekki verkefni, voru ýmsir bæjarfull-
trúar fljótir að snúa við blaðinu. Nú var sýnt, að eng-
inn hagnaður yrði af fyrirtækinu, og þá vitanlega sjálf-
sagt að reyna að sverja af sér króann. Því verður þó
ekki haggað, að enginn flokkur skarst úr leik forð-'
um, þegar ráðizt var í byggingú verksmiðjunnar, og
andstöðuflokkar meiri hlutans geta ekki losnað við
neina ábyrgð með því einu að fullyrða, að þeir hafi
ekkert nærri málinu komið.
En nú eru viðhorfin breytt. Það er skoðun manna,
að síldveiðar hér við suðvestursíröndina séu áryissar,
þar sem til eru komin tæki til að leita síldarinnar og
I ná henni á dýpi. Þessi skoðun kemur m. a. fram í því,
að hafinn er undirbúningur á stækkun flestra ef ekki
allra síldarbræðslna hér við flóann. Reykjávík er hins
vegar búin að fá nóg af Faxaverksmiðjunni, vil! slíta
sameignarfélaginu um hana og selja sitin hluta. Það
er eðlilegt, því að hagnaðarvonir hafa brugðizt og
borgin vill fá sem mest af því fé aftur, sem lagt hefir
verið í fyrirtækið.
Það ætti að gera sölu auðveldari og verðið hag-
stæðara, að vonir tim síldarafla eru nú allgóðar. Borg-
; in tekur þá sitt á þurru með aðstöðugjaldi og slíkum
j gjöldum, þegar hún hefir losað sig við sinn hluta verk-
smiðjunnar.
Mikilvægi síldarleitarinnar
Það sannaðist í sumar fyrir norðan land og aust-
an, hversu mikílvæg síldarleitin er öllum veiðiflotan-
: um. Skipstjórar síldarflotans voru sammála um, að
síldarleitin væri ómetanleg, og héfir því kostnaðurinn
af úthaldi skipa og flugvéla komið margfaldlega aft-
ur í auknum tekjum þjóðarbúsins.
Það er aukin trygging fyrir góðum afla á vetrar-
síldveiðum, ef leit verður sinnt af kappi hér syðra
eins og fyrir norðan.
I fyrstu greininni
lýsir Anna íor-
eldrum sinum, rósa-
rækt i gardinum, knatt-
spyrnulidi kvenna og
fyrstu ósk sinni oð
verba leikkona.
í'ió
-
ÆSKUHEIMILI mitt í
Reykjávík var stórt
guít hús með þykkum
múrveggjum. Við suður-
gafl þess öx mösur og
álmtré og þetta voru tvö
stærstu trén í bænum.
Hár húsveggurinn skýldi
þeim fyrir norðanstorm-
inum og þau stóðu há og
bein sitt hvorum megin
við þrepin inn í húsið. Á
íslenzkan mælikvarða
voru þau risatré. Fólk
fór í sunnudagsgöngu
* '
:-;v
.
'

Endurminningar Önnu Borg

framhjá húsi okkar til
þess að sjá þau. En við
börnin stóðúm bak við
stofn þeirra, horfðum á
fólkið og vorum montin
af því hvað trén vöktu
mikla athygli.
í garðinum á bak við húsið
uxu líka rósir, fyrstu skraut-
rósirnar sem voru ræktaðar
undir berum himni á íslandi.
Mamma hafði fengið græðlinga
og gróðursett þær í garðinum,
því að hún hafði alltaf áhuga á
að reyna eitthvað nýtt. Allir
urðu undrandi þegar rósirnar
lifðu og blómguðust í garðin-
um. Það þótti jafnvel fréttnæmt
í Reykjavík á hverju sumri
þegar fyrstu frönsku rósirnar
sprungu út í garðinum. Við
systkinin sögðum leiksystkin-
um okkar frá því.
TjAÐ voru fleiri rósir ræktað-
ar á íslandi, en þær uxu
allar í jurtapottum innan við
gluggarúður. í minni æsku
voru engin gróðurhús til og
engar blómabúðir. Ef einhver
þurfti að fá rósir í afmælisvönd
eða við önnur hátíðleg tæki-
færi, þá voru b'örn send út um
bæ til að safna og kaupa rósir
úr jurtapottum á heimilunum.
Sums staðar var okkur vísað
frá, en annars staðar kom hús-
móðirin og seldi okkur eina eða
Hús fjölskyldunnar við Laufásveg með stóra tréð við
suðurgaflinn.
tvær rósir með stuttum eða
löngum stilk. Það hús lögðum
við á minnið þegar næst þyrfti
á því að halda.
Nú er Reykjavík orðin stór
borg með nýjum götum og ný-
tízkulegum húsum. Nú hafa
komið upp í henni smekklegar
blómabúðir og úti í gluggunum
ræktar fólk rauðar pelargóní-
ur í staðinn fyrir rósir. En eitt
er enn óbreytt: — æskuheimili
mitt. Gula húsið úr þykku múr-
veggjunum stendur nú orðið
fram í götuna, því að götunni
hefur verið breytt og hefur
þurft að færa hús til. En þetta
hús verður ekki flutt. Trén tvö
við gaflinn er enn meðal hæstu
trjáa í borginni og enn vaxa
rósir í garðinum. Mamma elsk-
aði rósir af því að hún elskaði
fegurðina og kunni alltaf að
fegra umhverfi sitt. Þegar ég
hugsa til bernsku minnar og
fyrstu unglingsáranna, þá er
það fyrst og fremst mynd móð-
ur minnar sem kemur fram í
hugann.
TVÍAMMA var lágvaxin, hún
næði mér aðeins í hnakka,
en samt virtisí hún einhvern
veginn hærri í loftinu. Það staf-
aði af persónuleika hennar sem
var bæði í einu, óendarilega
sterkur og óendanlega mildur.
Hún var stór bæði sem kona og
sem leikari. Nafn hennar Stef-
ania Guðmundsdóttir var þekk'
hverjum íslendingi. Allir sem
kynntust henni eða sáu hana á
leiksviðinu muna eftir henni os
segja: „Engin var eins og móðir