Vísir - 28.02.1963, Blaðsíða 10

VISIR . Fimmtudagur 28. febrúar 1963.
10
EXl
TÓNLIST -
r'ramh af bls 4
hljómsveitum undir stjórn
manna eins og Saint-Saens og
Debussy. Enda hafði hann frá
mörgu skemmtilegu að segja."
„Hefurðu komið fram opin-
berlega sem hljómsveitarstjóri?"
Þorkell er lifandi ímynd lítil-
lætisins, svo að maður verður
að toga með erfiðismunum upp
úr honum allar upplýsingar um
menntun hans og frama. Jú,
hann stjórnaði einmitt hljóm-
sveit á sinfóníutónleikum í Nice.
Og á tvær myndir af þeim at-
burði.
„Ég var svo heppinn að vera
einn af þeim, sem voru valdir
til að stjórna hljómsveit á nem-
endatónleikum, er haldnir voru
—:—“~1
SELJUM í DAG:
Bedford ’61, diesel
Leyland ’55, diesel.
Ford ’5l, benzin.
GMC trukkur með spili.
Ford ’47.
Chevrolet ’53, sturtu
laus. Ódýr.
Dodge ’55 6 cyl. beinskiptur kr.
80 þús. staðgreiðsla. Plymouth
’54. 1. fl. bíll kr. 50 þús. Stað
greiðsla. Rambler ’59 Stution.
ekinn 17. þús. km. filboð ósk
ast. Austin ’55 sendibil! me.ð
nýrri vél kr. 25. þús, Stað-
greiðsla. VW ’61 kr. 90 þús
Staðgreiðsla
— Borgartúni 1 —
Simat 18085 og 19615
eftir að námskeiðinu lauk,“ seg-
ir hann.
„Það hefur nú kannski stafað
af einhverju öðru en heppninni
einni?“
„Ja, ég veit ekki, en það var
mjög fróðleg og skemmtileg
reynsla.”
„Hvaða verkum stjórnaðirðu
þar?“
„Sjöundu sinfóníu Beethov-
ens.“
„En þá hefur aldrei stjórnað
sinfóníuhljómsveitinni hér
heima?"
„Nei, nei, aldrei."
„Hvað gerðirðu svo, eftir að
námskeiðinu lauk?“
„Þá fór ég beinustu leið aftur
til Bandaríkjanna. í háskólann í
lllinois, þar sem 20 þúsund
manns stunda nám. Þar byrjaði
ég að læra elektrónísku tón-
listina.”
Magisterpróf frá
háskólanum í Illinois.
„Og hvernig var því námi
háttað?”
„Ja, fyrst og fremst þurfti ég
að byrja á að læra eins mikið og
ég mögulega gat um rafmagn
og verkanir þess. Ég varð t. d.
að smíða eftir teikningu litið
apparat, sem gefur frá sér á-
kveðna tegund af hljóðbylgjum,
og læra að skilja teikningar af
alls konar rafmagnstækjum. ‘
„Var þetta ekki hræðilega erf-
itt?“
„Fyrir viðvaninga eins og mig,
jú. Það er sjálfsagt lítill vandi
fyrir þá, sem hafa vit á svona
löguðu, eh mér fannst það af-
skaplega flókið. Ég vissi varla,
hvað ég var að gera i fyrstu,
en kennarinn hjálpaði mér, og
smám samán korhst ég upp á
lagið."
„En hvað um sjálfa músíkina?
Framhald af bls. 6.
arhverfa, þ. e. Fossvogur með
5000 íbúum — Árbæjarblettur
með 5000 íbúum og Breiðholts-
hverfi með um það bil 20.000 í-
búum.
-Ivers kyns tegundum húsa er að-
allega gert ráð fyrir í þessum
nýju hverfum?
Þar verður um að ræða allar
tegundir húsa, nema e. t. v. ekki
háhýsi, sbr. 12 hæða húsin. Með-
altekjufólk ræður helzt við fjöl-
býlishúsin — raðhúsin eru strax
dýrari. Annars eru kröfurnar hér
til h sa og íbúða tiltölulega
miklu meiri en víðast hvar annars
staðar. í útreikningunum frá
1955 fara hér á fslandi 14 dag-
laun á mánuði í húsnæði á móti
5 daglaunum í Svíþjóð. Hér þarf
vissulega að kanna til hlítar
hvort ekki megi lækka bygging-
arkostnað með aukinni tækni og
bættum byggingaraðferðum.
Telur þú að sameina beri
Reykjavfk, Kópavog og Seltjarn-
arnes í eitt sveitarfélag?
Nei, ég er á móti sameiningu
þessara sveitarfélaga, en hitt er
svo annað mál, að mjög nauð-
synlegt er ð auka samvinnu
milli þessara staða. Það er t. d.
þannig, að sveitarfélagið Kaup-
mannahöfn telur aðeins um
750.000 íbúa, en svokölluð Stór-
Kaupmannahöfn þar sem útborg-
irnar eru taldar með. telur á aðra
milljón íbúa.
Hvenær er þess að vænta að
Ráðhúsið iái dagsin’ Ijós?
Teikningum Ráðhússins er nú
senn lokið og verður þá vor.jindi
ekki langt að biða þess, að byrj-
unarframkvæmdir hefjist.
Hvernig lærðirðu að skrifa
hana?“
„iÞað er nú keimlíkt venju-
legri hljómsveitarútsetningu. Ég
kynnti mér elektrónískar tón-
smíðar, hljómplötur og segul-
bandsupptökur af þeim og bar
saman. Þetta var ægilega spenn-
andi — það er eins og að nema
Iand, þar sem enginn maður hef-
ur áður komið. Maður hefur
frjálsar hendur að velja og hafna
og svo er líka hægt að skrifa á
hefðbundinn hátt.“
„Og hvernig hljómar það?“
„Ja, ég heyrði einu sinni tón-
verk eftir Gabrieli flutt á elekt-
rónískan hátt, og einhver sagði,
að það hljómaði einna líkast
rússneskum karlakór á hafs-
botni!”
„Og þú útskrifaðist frá há-
skólanum í Ulinois?"
„Já, ég tók M.A. eða magist-
erspróf."
Tónlist
framtíðarinnar.
„Hvað heldurðu um elektrón-
ísku músíkina? Álíturðu, að hún
verði tónlist framtíðarinnar?”
„Það er aldrei hægt að segja,
hvað verður list framtíðarinnar.
Elektróníska tónlistin hefur
mikla, jafnvel óendanlega þró-
unarmöguleika, en hún er enn
á byrjunarstigi. Það má víst
kalla þetta fæðingarhríðir, sem
nú er verið að gera, þar er góð
list innan um og saman við
hreinan fíflaskap. En hún er
sveigjanleg og margbrotin —
viðbót við hefðbundið form,
myndi ég segja, enda gilda Iík
Iögmál f báðum tegundum. Við
skulum taka píanóverk sem
dæmi. Það er hægt að semja
það á hefðbundinn hátt, en með
því að nota elektróníska formið,
er hægt að gera miklu meira.
Til dæmis er hægt að snúa tón-
unum við, taka bara enduróm-
inn, sía allt niður í einn ákveð-
inn tón, nota hreinar hljóðbylgj-
ur, fá fram alls konar skrftin
Hefur ekki endanlegt staðarval
Ráðhússins verið f.kveðið?
Á sínum tíma var samþykkt
að staðsetja Ráðhúsið í og við
norðurenda tjarnarinnar. Þeirri
ákvörðun hefur ekki verið breytt.
Á ReykjavíkurflugvöIIur að
vera áfram á sama stað?
Enginn vafi er á því, að Reykja
víkurflugvöllur mun verða notað-
ur enn um árabil. Þá ekki sízt
fyrir innanlandsflugið. Ég tel hug
myndina um flugvöll á Álftanesi
fráleija. Sú mannvirkjagerð yrði
afar dýr og þar að auki tel ég,
að Keflavíkurflugvöllur sé ekki
það Iangt frá Reykjavík, að ekki
megi nota hann í utanlandsflug-
inu.
Hvaða áform eru uppi um
skipulagningu Öskjuhlíðarinnar?
Unnið er nú úr tillögum, sem
fram komu í samkeppni meðal
arkitekta á Norðurlöndum um
'.kipalagningu Fossvogsins og
þar á meðal Öskjuhlfðarinnar.
Öskjuhlíðin er hugsuð sem gróð-
urreitur og útivistarsvæði Reyk-
víkingum ’ ánægju cg gleði.
Jæja, Birgir, hvað er nú til í
því að „fjárans borgarstjómar-
fhaldið’ felli alla. tillögur minni
hluta flokkanna?
í fyrsta lagi má segja að tillög-
ur minni hlutans eru æði oft eins
og þær séu bornar fram til þess
eins að bera fram tillögu.
Oft er hér um að ræða tillögur
um mál sem vitað er að eru í
undirbúningi hjá viðkomandi
borgarstofnun og verið er að
vinna að — er því oft um hréinar
sýndartillögur að ræða.
Auðvitað koma fulltrúar hinna
stjórnmálaflokkanna fram með
athýglisvérðar húghiyndir. Gall-
hljóðsambönd og enduróma."
Hann útskýrir möguleikana af
fljúgandi mælsku, gefur dæmi
um þyt og blástur og romsar
upp úr sér hátæknilegum skýr-
ingum á elektrónum og hljóð-
bylgjum, hávaðasíum og hljóð-
gjöfum, þangað til mig er farið
að snarsvima.
„Þeir voru að biðja mig að
skrifa grein um elektróníska tón
list fyrir Vísi,“ verður honum
að orði.
„Já, biessaður gerðu það sem
allra fyrst — þá losna ég við
að útskýra þetta!“
„Það er heldur enginn hægð-
arleikur.”
„En segðu mér eitt, hafa ekki
verið flutt verk eftir þig úti
um allar jarðir?”
„Nei, bara í Bandaríkjunum,
Frakklandi og Þýzkalandi og
eitthvað á Norðurlöndum. Ann-
ars fylgist ég ekki vel með því
sjálfur — ýmsir kunningjar mín-
ir hafa fengið nótur hjá mér, en
hvort þeir spila verkin oft eða
þá alls ckki, veit ég ekki.“
Kennir í
Barnamúsíkskólanum.
„Hvenær komstu svo heim til
íslands?"
„Við komum í marz 1961“.
„Og hvernig fannst ykkur að
setjast hér að?“
Þorkell ypptir öxlum. „Hve-
nær veit maður, hvort maður
sezt einhvers staðar að eða
ekki? Ég hugsa ekki svo langt
fram í tímann.”
„Það hlýtur að vera erfitt fyr-
ir þig að geta ekkert sinnt
elektrónísku tónsmíðunum?"
„Já, óneitanlega. Það tekur
alltaf vissan tíma að laga sig
eftir kringumstæðunum. Ég er
hræddastur við að trénast upp,
þegar ég get ekki haldið mér i
þjálfun."
„Og þú ert alltaf að kenna?”
„Ég kenni söngfræði og p[-
anóleik í Barnamúsíkskólanum,
tónlistarsögu og píanóleik í Tón-
istarskólanum, en satt að segja
veit ég ekki, hvort ég er nokk-
ur kennari!"
„Er það ekki sóun á dýrmæt-
um kröftum eftir þetta langa
og mikla nám? Þú hlýtur að
vera einn af lærðustu tónlistar-
mönnum íslands.”
„Nei, það er nú of sterkt til
orða tekið það eru margir,
sem hafa lært mjög mikið. Og
mér er ekki meiri vorkunn en
ýmsum öðrum f þjóðfélaginu,
sumi. háskólakennarar verða að
stunda kennslu í gagnfræðaskól-
um og kvennaskólum, og þann-
ig gengur það oft.“
„Hvað heldurðu um framtíð-
ina?“
Hann brosir bara. „Ég er svo
upptekinn af nútíðinni, að ég
hef hvorki tíma til að hugsa um
fortíð né framtíð.”
— SSB
inn er bara sá, að varpað er
fram tillögum, oft um stórmál, án
greinargerðar, en aðeins tveggja
daga frestur er til þess að kynna
sér málið. Er þessum tillögum því
oft vrað til borgarráðs til nán-
ari athugunar. en það kalla þeir
að „svæfa málið“.
Hvað viltu segja að lokum,
Birgir?
í Rsykjavík hafa á undanförn-
um árum átt sér stað stórkost-
legar framfarir. Vaxandi borgarfé
lag framkallar þó stöðugt ný við-
fangsefni og er mjög mikilvægt,
að við þau sé glímt með þeim
sama framfara- og framkvæmda-
hug, sem ríkt hefur til þessa h.iá
yfirvöldum borgarinnar. Borgar-
stjóm Reykja. íkur undir forysb
Geirs Hallgrimssonar, borgar-
tjóra, hefur o s;'”'* að henni er
vel treystand' til að levsa hin
erfiðustu mál til hagsmuna f>Tir
borgarfélagið.
HEIMDALLUR -
* fólk
..é

Franski fjöldamorðinginn
Landru, sem margir munu
minnast, hefur nú, mörgum
árum eftir lát sitt, náð miklum
vinsældum í Frakklandi — og
má hann þakka það Francoise
Sagan, sem hefur gert handrit-
ið að kvikmyndinni um „af-
rek“ hans.
Svarta skeggið hans og
skallann má sjá í flestum revý
uni og fjölleikahúsum — og
hafa vísur um hann, samdar
af söngvaranum Charles Tren-
et, náð sérstaklega miklum vin
sældum.
Hér er viðlagið, Iauslega
þýtt, og getið þið svo dæmt
um hvort þið hafið Iíkan
smekk og Parísarbúar:
Landru, Landru,
skeggjaði skúrkur,
sem hræðir börnin
og tælir mæðumar.
*
Eins og öll önnur ríki hef-
ur Monaco sinn þjóðsöng, en
hann er svo sorglegur, að
Rainer fursti.
hinni sólríku paradís.
Þess vegna hefur Rainer
fursti pantað nýtt og fjörugt
lag hjá amerísku tónskáldi.
Hann segir brosandi: „Ég
vona, að við fáum lagið svo
fljótt að við getum leikið það
í fyrsta skipti þegar við sætt-
umst við de Gauile.“
■4-
De Gaulle.
PRINS CARNEVAL hefur
haldið innreið sina í Nice i
Frakklandi. Á götunum er
nú þyrping glaðra þátttak-
enda, sem allir eru grímu-
klæddir — og gangi maður
um göturnar mætir maður
mörgum þekktum mönnum,
t. d. Krúsjeff, Adenauer og
Macmillan.
En de Gaulle forseta þarf
enginn að búast við að
mæta. Nef hans og reynd-
ar allt andlitið er bannvara
i Nice.
Það er álitin móðgun við
„höfuð þjóðarinnar“ að setja
á sig höfuð þess — og getur
sá sem það gerir átt á
hættu að þurfa að greiðs
1900 króna sekt.