Vísir - 23.03.1963, Qupperneq 10

w
V í SIR . Laugardagur 23. marz 1963.
Stefánsson
manni sem var meiri en allir
aðrir. Það er undarlega bjárt
sólskin yfir þessum minningum,
kannski af því að við vorum
gllir ungir, piltahópurinn, sem
hann safnaði í kringum sig og
treysti fyrir því að hjálpa sér
við að rita áhrifamesta dagblað
landsins, kannski er það vegna
þess að myndir úr garðinum
hans við Laufásveg koma efst í
huga, þegar við. settumst með
honum og Kristínu konu hans
út í garðstólana og það var rætt
af logandi áhuga um allt sem
var að gerast í mannlífinu. Það
var skjól af humalklæddum
húsveggnum og hávöxnum trjá-
gróðrinum og sólin skein glóð-
heit yfir okkur af háum himni.
Enn voru húsakynni blaðsins
þá fátækleg á hæðinni í rauða
ísafoldarhúsinu við Austur-
stræti og blaðið var prentað á
gamla ófullkomna vél, sem tak-
markaði stærðina. En allt var í
stöðugum vexti, fyrirtækið
sjálft var að taka að sér rekst-
ur prentsmiðjunnar, unnið að
skipulagningu á öllum sviðum
við fréttaþjónustu innlendra og
erlendra frétta. Við vorum
heldur ekki margir blaðamenn-
irnir á þessiim árum, stundum
mátti telja okkur á fingrum
annarrar handar. En við vorum
alltaf að hugsa um einhverjar
nýjungar, smituðumst af starfs-
gleði forustumanns okkar, og
reyndum að taka okkur til fyrir-
myndar víðsýni hans og áhuga
á öllu þvl sem mannlegt er.
Og smám saman fór starfslið-
ið að aukast og blaðið sprengdi
af sér hinar gömlu umbúðir.
Farið var að undirbúa byggingu
blaðhúss og Valtýr stóð alltaf
fremstur I baráttunni, hvort
sem hann var með okkur á rit-
stjórninni eða Sigfúsi í fram-
kvæmdastjórninni. í fyrsta
skipti var nú reist blaðhús á
Islandi, en það gerðist ekki fyr-
irhafnarlaust. Nú komst Valtýr
sjálfur í kast við það hugarfar
í þjóðfélaginu, sem var honum
sjálfum ólikast, höftin og of-
riki og afskiptasemi stjórnvald-
anna. Blaðhúsið sem hann
byggði með nánu samstarfi við
tengdason sinn, komst þó upp
og varð kóróna lífsstarfs iVal-
týs, ekki þó fyrir það að hæð-
irnar urðu átta, heldur vegna
þess að hér var I fyrsta skipti
byggt hús á íslandi ætlað til
þess að skipuleggja I því nú-
tíma blaðaútgáfu með ölluúi
hennar fjölbreytileika. Og þar
var Valtýr sjálfur að skapa sér
fyrstu starfsskilyrðin sem voru
hæfileikum hans samboðin.
Þær stundir eru ógleymanlegár,
þegar Valtýr var að fylgja okk-
ur blaðamönnunum út I nýju
bygginguna, meðan hún var I
smlðum og bregða upp fyrir
okkur myndum af því hvernig
starfið yrði unnið, þegar við
kæmum þarna allir saman.
Valtýr átti ekki eftir að njóta
þeirrar ánægju, að fá að starfa
neitt að ráði I hinu nýja húsi
sínu. Ef til vill hafði smíði þess
og öU fyrirhöfnin I sambandi
við hana ofgert honum, hann
veiktist og I mörg ár urðum við
sem höfðum haft náin kynni
af þessum stælta atorkumanni
að horfa á það með harmi, að
hann varð að draga sig I hlé.
Hve mikið hefðum við ekki þá
viljað gefa fyrir ef hann hefði
mátt starfa áfram heill með
okkur.
En hann hafði lagt sterkan
grundvöll, ekkj einungis I
'blaðmiðstöðinni sem hann hafði
komið upp, heldur líka I huga
og hjarta okkar yngri mann-
anna I blaðamennskunni.
Þorsteinn Thorarensen.
jpersónuleg kynni mín af Valtý
Stefánssyni ritstjóra hófust
eigi fyrr en árið 1950 og náðu
aðeins til sameiginlegs áhuga-
máls okkar, skógræktarinnar.
Brestur mig kunnugleika á að-
draganda þess, að hann varð
sá aflvaki I skógrækt hér á
landi, sem raun gaf vitni. En
mér hefur verið tjáð, að frá
föður sínum Stefáni skólameist-
ara Stefánssyni hafi hann verið
búinn haldgóðri undirstöðu
þekkingu á gróðurfari og gróð-
urskilyrðum og þá einnig úr
föðurgarði fengið I arf djúp-
stæða tilfinningu fyrir mikil-
vægi gróðurverndar og ræktun-
ar. En síðar mun sú tilfinning
hafa eflzt með þráðum þekk-
ingar við nám heima og erlend-
is, m. a. I Landbúnaðarháskól-
anum I Kaupmannahöfn árin
1913 til 1917. Það var því eðli-
legt, að hann væri meðal þeirra,
sem stofnuðu Skógræktarfélag
íslands árið 1930 fyrir forgöngu
Sigurðar búnaðarmálastjóra Sig
urðssonar. Hefði mátt vænta
þess, að Valtýr tæki þá þegar
forystu I hinu nýja félagi svo
skeleggur baráttumaður sem
hann síðar varð á þessum vett-
vangi, En vera má að alkunn
hlédrægni hans hafi valdið því,
g.ð aðrir urð.n , tjl, þgss að fara
með málefni skógræktarfélags-
ins hin fyrstu árin, enda hafði
Valtýr þá mörgu að sinna I
erilsamri ritstjórn blaðs síns.
Hins vegar var hann frá upp-
hafi boðinn og búinn til þess
að veita málefnum skógræktar-
innar, bæði I blaði sínu og þess
utan, hvern þann stuðning, sem
hann gat I té látið. Kemur
áhugi hans á þessum málum
glöggt fram I því, að árið 1935
ritaði hann grein í Ársrit Skóg-
ræktarfélags íslands, um trjá-
rækt til heimilisprýði. 1’ upp-
háfi þessarar greinar segir
hann: „Við hvert einasta ís-
lenzkt heimili til sjávar og
sveita ætti að vera trjálund-
ur“. Þessi var og hans sann-
færing og stefna allt til hinztu
stundar, en þetta sjónarmið
hans, er að trjálundum laut, fól
reyndar ekki I sér nema brot
af framtíðarsýn hans og stefnu
miðum I skógrækt. Takmarkið
var gróskumiklir nytjaskógar,
sem fullnægt gætu I stórum
dráttum viðarþörf landsmanna.
Þessi trú Valtýs Stefánssonar
á gróðurmátt íslenzks jarðvegs
má glöggt greina I ritgerð hans
I Ársriti Skógræktarfélagsins ár
ið 1950, en þar varpar hann
fram þessari spurningu: „Trúið
þið því, að hér á landi geti
dafnað stórvaxnir og víðáttu-
miklir barrskógar? Við bæði
trúum því og vitum það, að
vonir manna geti rætzt, I þeim
efnum ... Með því að gróður-
setja víðlenda skóga af þessum
nytjajurtum, þ. e. barrtrjám,
geta næstu kynslóðir margfald-
að afrakstur og verðmæti lands
ins .. Með þvf að gróðursetja
skóg er sumarhitinn og sólar-
ljósið, sem oftast er af skorn-
um skammti hér á landi, virkj-
að I þágu kynslóðanna ....
Bezta, öruggasta og gagnleg-
asta upnbótin fvrir ágengni við
frjósemi og gróðurmagn lands
okkar er sú, að komið verði
upp víðlendum barrskógum, er
reynast munu öruggur spari-
sjóður kynslóða þeirra, sem
eiga að erfa landið“.
Ég hef leyft mér að grípa
þessar setningar úr nefndri
grein, því þær lýsa að mínu
áliti vel skoðun Valtýs Stefáns-
sonar I þessum efnum og trú
hans á gróðurmátt íslenzkrar
moldar. í því sambandi kom og
glöggt fram djúpstæður skiln-
ingur hans á því, hvaða úrslita-
þýðingu það hefur, að hver kyn
slóð skilji, að gróður jarðar og
þá að sjálfsögðu sjálfur jarð-
vegurinn, er fjöregg þjóðarinn-
ar — undirstaða lífsins —
gæði, sem hverri þjóð ber að
varðveita og hlúa að og skila
óspilltum I hendur þeirrar
næstu. Af því leiddi, að trjá-
gróðurinn, skógarnir, væru eigi
aðeins keppikefli vegna þess
arðs, sem sá gróður gaf af sér,
heldur jafnframt og eigi síður
nauðsynleg vörn gegn eyðingu
og ágangi — bæði af völdum
náttúrunnar og mannanna
sjálfra. Var Valtýr Stefánssyni
það mikið áhugamál, að tekin
væru I stjórnskipunarlög ís-
lenzka þjóðveldisins ákvæði
þess efnis, að gróður og jarð-
vegur væru verðmseti, sem
hverri kynslóð væri skylt að
skila óskertum I hendur næstu
kynslóðar, og tillaga þess efnis
var að hans tilhlutan oftar en
einu sinni samþykkt á aðal-
fundum Skógræktarfélags ís-
lands, eftir að hann tók við for-
mennsku þar.
Árið 1940 var Valtýr Stef-
ánsson kosinn formaður Skóg-
ræktarfélagsins. Gegndi hann
því næst formannsstörfum I 21
ár, eða svo lengi sem heilsa
hans leyfði. Óx félaginu mjög
fiskur um hrygg undir hand-
leiðslu hans. Upphaflega hafði
það verið landsfélag, en með
skógræktarlögunum frá 1940
var félagið viðurkennt sem sam
band skógræktarfélaga í Iand-
inu. Lög þessi urðu I heild mik
il lyftistöng fyrir skógræktina
og sköpuðu Skógræktarfélagi
íslands, undir forustu Valtýs,
nýjan grundvöll. Var félaginu
nú breytt I samband héraðs-
skógræktarfélaga, og jókst tala
félagsmanna I stjórnartíð Val-
týs Stefánssonar úr 1400 árið
1940 I tæp 10 þúsund árið
1961.
Enn er ótalinn sá eiginleiki
Valtýs Stefánssonar, hve sann-
færandi hann var, er hann
ræddi um áhugamál sín, skóg-
rækt og gróðurvernd, og hve
auðvelt honum reyndist að
blása öðrum I brjóst þeim eldi
áhugans, sem hann sjálfur
<•>-
geymdi I huga sér. Fór þar
saman óbifanleg sannfæring
hans sjálfs og ljúfmannlegt við-
mót. Tókst honum með þeim
hætti að skapa samstöðu um
skógræktarmálin, sem hafin var
yfir alla flokkadrætti. Urðu að-
alfundir Skógræktarfélags ís-
Iands, undir hans stjórn, af
þeim sökum minnisstæðir fund
armönnum og samstarfsrnönn-
um hans, og uppspretta nýrra
átaka og framkvæmda f skóg-
rækt. Er mér i þessu sambandi
hugstæður aðalfundurinn árið
1951, er haldinn var að Varma-
landi í Borgarfirði. ! það sinn
skapaði Valtýr Stefánsson með
persónuleika sínum og ræðu,
sem hann hélt á kvöldvöku
fundarins þann samhug með
fundarmönnum, að flestum
fannst sem ókennilegur aflgjafi
gisti fundarsalinn kvöldið það.
Slíkar stundir gleymast seint
og það hlýtur að vera vænlegt
til vinsælda hjá guðunum að
vera gæddur þeim eiginleikum,
að geta laðað menn til þess
konar samstillingar. Sú gáfa
fylgdi Valtý Stefánssyni til
hinztu stundar, því jafnvel eft-
ir að starfskraftar hans voru
þrotnir nú hin síðustu árin
glampaði þó enn f augum hans
hin forna hugsjónaglóð, þegar
rætt var í hans návist um það
málið, sem ennþá virtist vera
honum efst í huga, ræktun
nýrra skóga.
Hákon Guðmundsson.
Bridge «—
Framhald af bls. 2.
— þá veit hann ekkert hvað við
erum að spila og kannski þegir
hann þá“
Þegar áhorfandinn kom aftur, reif
gjafarinn tvö efstu spilin í tvennt
og lét manninn á hægri hönd sér fá
þau, hann reif hornin af næstu
þremur spilum og Iagði þau upp í
loft fyrir framan næsta spilara,
hann ^eíf næstu fimm spil f fjóra
hluta, lét þriðja manninn fá 15
hluta, tók sjálfur fjóra og lagði
síðan hlutann á mitt borðið.
Gjafarinn horfði síðan fast á sín
fjögur rifnu spil og sagði: „Ég er
með KRANS, ég ætla að bjóða
hundrað krónur“.
Næsti maður starði á sfna 15
hluta. „Ég er með KROT, sagði
hann, ég býð hundrað betur. Þriðji
maðurinn henti niður án þess að
bjóða og sá fjórði hugsaði sig um
Og sagði: „Ég er með KRASS, ég
býð tvö hundruð betur“.
Áhorfandinn, sem hpfði fylgzt
vel með öllu, hristi höfuðið með
vandlætingarsvip: „Ertu vitlaus,
sagði hann. „Hvernig heldurðu að
þú getir unnið KRANS og KROT
með einu aumu KRASSI.
Bob Hope og John F.
Kennedy eru góðir vinir, en
samt hefur Bob mikið dálæti á
að stríða forsetanum — og
einkum kemur það niður á
Boston-áherzlum hans, en þær
eru svo sterkar að margir Iand
ar hans eiga erfitt með að
skilja hann
Kennedy
Þess vegna hefur Bob sagt,
í sambandi við Oscarsverð-
launaafhendinguna I Holly-
wodd, sem nú stendur fyrir
dyrum:
— Það er áreiðanlega eng-
inn vafi á hver á að fá „Oscar“
fyrir góða frammistöðu í fram
andi tungu — John F. Kenne-
dy.
Auglýsing frá bílasala í New
York:
„Seljið mér strax bílinn yð-
ar og þér verðið ríkur fótgang
andi maður“.
í London bíða menn brúð-
kaups Alexöndru prinsessu
með mikilli eftirvæntingu, en
sem kunnugt er ætlar hin 26
ára gamla prinsessa að giftast
Angus Ogilvy, sem er 34 ára
gamall og næstelzti sonur
jarlsins af Airlie. Alexandra
hefur tilkynnt að aðal brúðar-
mey hennar verði Anna prins-
essa, sem er 12 ára gömul.
Að sjálfsögðu fer giftingin
fram í Westminster Abbey.
Raffækjaverzflunin
Ljós og hiti tilkynnir
Opnðum í morgun nýja sölubúð að Garða-
stræti 2. Fjölbreytt úrval af alls konar raf-
magnsvörum.
Gjörið svo vel að lítið inn
Ljés og hiti
Garðastræti 2 Sími 15184.
Alexandra prinsessa
Brúðargjafaóskalisti brúð-
hjónanna tilvonandi hefur ver
ið gerður, til leiðbeiningar vin
um þeirra, og meðal þeirra
gjafa sem þau munu með á-
nægju þiggja eru:
Baðherbergis„sett“, onyx-
sígarettuöskja, brauðrist, og
sænskar borðflöskur.
Fyrir dyrum stendur að
stofna Birgitte Bardot safn, en
það er heiður sem engri
franskri kvikmyndaleikkonu
hefur hlotnazt hingað til og
sjálfsagt engri svo ungri konu.
'! Það eru ríkir aðdáendur BB,
-’h sem stofna safnið.
í Museé Brigitte Bardot
: verður notuð föt, skór, hattar,
II hárfléttur, gerfineglur, sokkar,
: ; hárbönd, varalitur, bréf og
brúðarkjóll. Blaðaúrklippur og
annað markvert úr daglegu
I lífi stjörnunnar gera stofnend-
urnir ráð fyrir að muni fylla
JlÉ marga sali.