Vísir - 26.03.1965, Blaðsíða 9

V í S IR . Föstudagur 26 marz 1965.
9
staðaldri á vegum raforkumála-
skrifstofunnar inni við Tanga-
foss.
Við höfum stanz við Tröll-
konuhlaup, þar sem Halldór
þarf að mæla árvatnshitann og
athuga grunnstingulinn.
Hallgrímur hefur orð á þvi,
að mikill hafi sá kvenmaður ver
fð, sem klofaði þarna yfir ána
á fossunum. Mér kemur í huga
lýsing Snorra á viðureign Þórs
við Tröllkonuhlaup, sem „jók ár
strauminn". Það væri ekki ama-
legt fyrir þá á raforkumálaskrif
stofunni að einn slíkur kven-
maður tæki sér stöðu við Tröll-
konuhlaup og yki árstrauminn,
svo að ekki þyrfti að' kviða
vatnsskorti. Og þá yrði varla
grunnstingull í Þjórsá ...
Hólmar
og Spínadovsky.
Enn er ekið inn eftir vikur-
auðninni, og loks sést skálinn
Þó að skálinn virðist lítill að
utan séð, er þar furðu rúmgott
þegar inn er komið - eldhús
og borðsalur næst dyrum og
svefnherbergi með „kojum“ fyr
ir fjóra inn af. Klukkan er um
átta að kvöldi, og við, ferða-
langarnir, lítt þreyttir, því að
ferðin hefur gengið eins og i
sögu — eða öllu heldur eins og
í lygasögu, miðað við staðhætti
og árstíma. Innan skamms er
borið fram rjúkandi kaffi og
ekki færri tegundir meðlætis en
tíðkast í henni Reykjavík. Skál-
inn er hitaður kósangasi og
notalega hlýtt, og kyrrðin um-
hverfis leggst að okkur eins og
mjúkur og þægilegur skjólfeld-
ur. En þeir Hólmar og Halldór
eru ekki á því að láta gestrisn-
ina setja við kaffið og meðlætið.
Nú taka þeir til við matseldina
og áður en langt um líður er
kyöldverður framreiddur.
Mér verður litið á 'bækur
Úti fyrir skála við Tangafoss — Halldór, Spinadovsky, Hóbnar, Númi og Hallgrimur.

BAR AB M MISBRUNNI
framundan. Honum hefur verið
valinn staður við Tangafoss, eða
austanvert við mót Tungnaár og
Þjórsár. Þegar við nálgumst skál
ann heyrist þar hundgá inni, og
um leið og hurðinni er hrundið
frá stöfum, kemur bringuhvítur
hundur með svartan feld, rauð-
brúnan í jöðrum, í loftköstum
út úr dyrunum og fagnar gest-
um ákaflega. Á þröskuldi stend-
ur maður með gleraugu, grann-
vaxinn og stillilegur og eflaust
fagnar hann líka komu okkar,
þó að hann láti ekki eins á því
bera.
Eflaust hefur verið vandfund-
inn tvitugur maður til að dvelj-
ast þama í skálanum inni á af-
rétti vetrarlangt, oft og tíðum
aleinn — en 40 km leið til
byggða um vikurauðn, lítt rat-
færa í náttmyrkrum eða hríð,
þó að bfltroðningarnir séu
merktir stikum á köflurh. En
þessi ungi Vestfirðingur gaf sig
fram og fékk starfann, eftir að
hann hafði verið vandlega at-
hugaður af læknum og öðrum
sérfróðum — meðal annars geng
ið úr skugga um að hann væri
ekki myrkfælin og yfirleitt ekki
uppnæmur fyrir smámunum.
Hundurinn, sem er annar skála-
búi að staðaldri, er líka ungur.
Heitir sá Spínadovský, en er
venjulega kallaður Spíni kvað
skozkrar ættar en upprunninn f
Holtunum.
nokkrar á borði inni i svefn-
klefanum. Sé þar meðal annars
„Sjöstafakver" Kiljans og fleiri
góðar bækur, og minnist þess,
að eitt sinn var ég gestur
sænskra skógarhöggsmanna í
rúmgóðum bjálkakofa alllangt
frá byggð. Þeir voru tólf saman
og þar sá ég enga bók. Þegar
ég svo spurði hvort þeir hefðu
ekki neitt lestrarefni sér til
dægrastyttingar, gláptu þeir á
mig. Vestfirðingurinn ungi, sem
læknar og sérfræðingar hafa
dæmt svo heilbrigðan á sál og
Iíkama, að óhætt sé að láta
hann dveljast á afrétti allt
skammdegið, les nýjustu bækur
nóbelsskáldsins í tómstundum.
Skyggnilýsingar
við Hreysi?
Að kvöldverði loknum er sezt
að rabbi um daginn og veginn
— og þó öllu fremur vegleysur,
því að þeim Halldóri og Hall-
grími verður tíðrætt um öræfin
og óbyggðirnar, þar sem þeir
virðast báðir allseins heima og
heima hjá sér. Verð ég, sem
ekki hef víða farið þar sem þjóð
braut sleppir, margs vfsari af
ræðu þeirra, er ég vissi ekki
áður. Þeir tala um vætti og
vofur á öræfum eins og góð-
kunningja og segja frá ókyrrð
í sæluhúsum eins og sjálfsögð-
iim hlut. í skálanum í Áfanga-
gili, sem ekki er ýkjalangt héð-
an, er til dæmis ekki alltaf kyrrt
— getur sá aðgangur magnast
svo að hraustustu karlmenni,
sem þekktir eru að því að láta
sér fæst fyrir brjósti brenna,
eins og Haraldur í Hólum, flýja
þaðan á haustnóttu við annan
Halldór Eyjólfsson á fööurlands-
brókum, sitjandi á kojustokk.
mann, sem ekki er aukvisi held-
ur. Muni ég rétt, þá kom Har-
aldi ekki til hugar að Iáta Heklu
elda skelfa sig forðum, svo
að mögnuð má þessi ókyrrð
hafa verið í Áfangagili.
En það er víðar ókyrrð í
sæluhúsum, að reynslu og sögn
þeirra Halldórs og Hallgríms,
en ekki vil ég rekja það hér,
svo að lúnir ferðalángar hræðist
ekki að Ieita þar athvarfs. Og
þessi ókyrrð er ekki bundin við
sæluhúsin eingöngu. Inni við
Hreysi Eyvindar og Höllu hjá
Hreysikvísl hafa þeir félagar báð
ir, og þó einkum Hallgrímur,
orðið fyrir sterkum áhrifum. —
Leikur þeim grunur á, að þar
muni annaðhvort þeirra vera á
reiki, Eyvindur eða Halla og
kannski bæði. Er þeim félögum
í mun að vita þetta nánar, og
ráðgera að fá miðil þangað sem
ferðafélaga á sumri komanda,
ef það gæti orðið til þess að
menn yrðu einhvers vísari.
Mér verður reikað út. Það er
stjömubjart og bragandi norð-
urljós yfir afréttinum. Ekkert
rýfur kyrrð öræfanna annað en
Iágur niður ánna við skarir og
vær gnýrinn í Tangafossi. Um-
ferðarþys og erill borgarinnar
virðist órafjarri — og þó stend-
ur jeppinn, fararskjóti okkar i
hlaðvarpanum og ber því vitni,
að vélamenningin hafi haldið
hér innreið. Og hvernig verður
að líta héðan í áttina að Búrfelli
að nokkrum árum liðnum?
Og það voru hljóðir...
Við vöknum hressir og endur-
nærðir árla morguns, drekkum
kaffi og höldum síðan í göngu-
ferð inn með Tungnaá. Þeir Hall
dór og Hallgrímur kunna öll ör-
nefni á fingrum sér, og Númi
getur nokkuð lfka f þeim fræð-
um; hann hefur leitað afréttinn
hérna haust eftir haust og auk
þess verið varðmaður við sa\ið-
fjárgirðinguna sumarlangt inni
f Básum_ eða þar f nágrenninu.
En það þýðir ekki að þylja
nöfnin tóm í stuttri blaðagrein,
enda er ég ekki viss um að
muna þau rétt.
Þegar við höfum gengið drjúg
an spöl inn með ánni verður
fyrir okkur allhátt hraunbarð og
snarbratt niður öðrum megin, en
varða hlaðin efst á bungunni.
Þarna hafði Halldór eins konar
bilabryggju tvö sumur, er hann
dvaldist inn við ána og ferjaði
bíla ferðafólks yfir hana á stór-
um „vatnatrukk" — ók honum
að barðbrúninni, og mátti þá
aka bílunum beint á pall trukks-
ins eða af. Var leið sú þá fjöl-
farin, nógir flutningar og oft
glatt á hjalla, segir Halldór. Nú
er kominn kláfur á Tungnaá
inni á Haldi, og við það hefur
bílferja Halldórs Iagzt niður af
sjálfu sér.
Inni á barðinu finnur Spinad-
ovsky flöskubrot, og má ráða
það af tappanum, að skozkt
viský hafi verið á pytlu þeirri,
Framh ð bls 13
I skála að morgni — Hallgrimur athugar ömefni á landabréfi.
Númi fylgist með.
Halldór mæiir hitann i Þjórsá fyrir neðan Tröllkonuhlaup.