Vísir - 29.05.1965, Page 6

V1 S I R . Laugardagur 29. maí 1965.
Nemendur sitja í sölum skólanna og streitast við prófverkefnin.
Landspróf - aðeins inntöku-
próf í menntaskóiana
Þessa dagana þreyta um það bil
850 landsprófsnemendur um allt
land lokasprettinn, en samkvæmt
„fallprósentu" undanfarinna ára
er gert ráð fyrir að um það bil
600 úr þeim hópi öðlist réttindi til
áframhaldandi náms í menntaskól-
um en 250 unglingar verði úr leik.
Óhætt er að reikna með að örlítill
hluti hinna síðar nefndu reyni á
nýjan leik og verji með því móti
tveim árum undir inntökupróf í
menntaskóla, en meginhluti þeirra ]
hverfur þó frá því námi og snýr \
sér að öðru. Og þá verður eftir ein i
spurning: hvaða gagn hafa þessir I
unglingar af landsprófslestrinum?
Það dylst engum lengur, að
skortur á húsnæði í menntaskólum
ýtir undir að hert sé á kröfum
þeim, sem gerðar eru til inntöku
þar. Þar af leiðandi þurfa ýmsir
nemendur að hverfa frá langskóla-
námi, sem ella ættu kost á því.
Ýmsir þessara unglinga leita í
annað nám, iðnnám, skrifstofunám
o. fl. En það er nær sama hvert
þeir leita, þeir eru engan veginn
betur settir með landsprófskunn-
áttu upp á vasann.
Ýmsir hafa skrifað um landspróf
áður, en fæstir þeirra komið með
leiðir til úrbóta. Margir munu þó
sammála um, að hepppilegt sé að
hafa prófið með núverandi fyrir-
komulagi, en önnur hlið á málinu
er sú er fyrr greinir; prófið er enn
sém stendur eingöngu inntökupróf
í menntaskóla. Það mætti vel taka
það til athugunar, hvort ekki sé
hægt að haga landsprófslestri og
landsprófi á þann hátt, að prófið
sjálft geti gilt til jafns við gagn-
fræðapróf, eða stytt iðnnám þeirra
manna, er undir það ganga o.s.frv.
Með þessu ej átt við, að húsnæð-
isskortur og kennaraskortur í
menntaskóíúm verðrékiíí 'til ’þeks
Lesendur gætu haft gaman af að giíma við eftirfarandi lands-
prófsspurningar í sögu frá 17. maí s.l.
I) Hvaða sögulegar villur eru í þessum setnmgum:
a) Páll postuli ávarpaði mannfjöldann í Jerúsalem á hebresku.
b) Aðeins eitt af ritum Sókratesar hefur verið þýtt S íslenzku.
c) Gregoríus páfi VII. ofsótti Lútherstrúarmenn grimmilega
en lét Kalvínstrúarmenn að mestu leyti í friði.
d) Robespierre vildi gera eignir olíuhringanna upptækar og
þjóðnýta þær.
e) Georg Brandes orti mörg fögur Ijóð í anda rómantísku
stefnunnar.
II) Hver af þessum setmngum er sögð í anda eins af eftirtöldum
mönnum? Hvaða setning finnst yður eiga bezt við bverh um
sig?
Setningarnar eru:
a) Það er draugagangur í kjallaranum.
b) Á höggstokkinn með aðalsmenriina.
c) Ég ætla að setjast við píanóið.
d) í grænum skógarlundi er gott að vo:
e) Ég er mesta mikilmenni allra alda.
f) Heiðraðu föður þinn.
g) Meira gull.
h) Reyndu að síma til hans.
Mennirnir eru: Bell, Chopin, Colbert, Hitler, Konfúsíus, Marat',
Poe og Rousseau.
að fella þurfi fjölda nemenda, held
ur sé miðað við t.d. einkunnina 5,0
sem landsprófseinkunn, en inn-
tökueinkunn í menntaskóla hagað
eftir því sem talin er þörf á. Jafn-
framt verði landsprófsskírteini lagt
til jafns við gagnfræðaprófsskír-
teinj og kennslu að verulegu leyti
hagað samkvæmt því.
Með þessu móti ætti að vera unnt
að fá mun betri nýtingu á náms-
tíma fjölda ungmenna.
b. sigtr.
Allor likur
•
G
G
•
G
O
•
e
G
• ;
• |
G
G
•
G
G
9
Framh ar bls i
sem eru að hefjast í Danmörku
vegna handritamálsins.
— Ég tel allar líkur benda tii
jíess,. að við: f.áum handri,tin. Ég.
* byggf það á
•manna, sem liafa^^éljpckíngu
á pv? að niðurstáÖa rnáiaféfl-
anna verði okkur í hag. Það er
ólíklegt að málaferli taki nieirá
en 1—2 ár, þar sem báðir aðilj-
ar hafa hug á að fá skorið úr
málinu sem fyrst. En fyrr en
dómur er fallinn í því máli get-
ur danska stjórnin ekkert að-
hafst til að afhenda íslendingum
handritin.
Ferró —
Veitingahúsadeilan iögð
undir úrskurð róðuneytis
1 gærkveldi klukkan 7 hófu
þjónar aftur sölu á „sjússum“ eftir
að bráðabirgðasamkomulag hafði
orðið á milli veitinga- og gistihúsa-
eigenda og framreiðslumanna sam-
kvæmt beiðni þeirra fyrrnefndu.
Blaðið sneri sér til Jóns Magnús-
sonar lögmanns Samb. veitinga- og
gistihúsaeigenda í gær og spurði
hann um gang mála.
— Samband veitinga- og gisti-
húsaeigenda sneri sér í gær til fé-
lags framreiðslumanna með beiðni
um að þeir endurskoöuðu afstöðu
sína til sölu á áfengissjússum i
samræmi við niðurstöðu fundar
með ráðuneytisstjóra dómsmála-
ráðuneytisins og að framreiðslu-
menn hefji afgreiðslu áfengis í sam !
ráði við gjaldskrá þá, sem gilti j
þegar deilan hófst.
Einnig samþykktu veitingamenn
að láta afskiptalaust, að þjónustu-
gjald sé lagt á söluskatt, meðan
beðið er úrskurðar fjármálaráðu-
neytisins um það mál.
Framh. af bls 16.
„Listin hefur breytzt — allt
hefur breytzt — við skulum
ganga dýpra hingað inn“ sagði
hann og tók á rás inn í sal, þar
sem hann var í óðaönn að
hengja upp, ramma inn, líma
plaköt á vegg: Þetta er draum-
óra (súrrealisma) sýning á öld
véla —^kynæðis — geimferða
— varga og víga, og þessa
hringiðu hengir þessi svipgæfi
piltur úr Mosfellssveitinni hatt
sinn við, hvort sem öðrum líkar
betur eða verr . . Um þessar
mundir er lflca verið að sýna
verk eftir hann á Ítalíu — og
nýverið hélt hann sýningu í
Moskvu á hóteli.
„Hvernig gekk þér að sýna
í Rússlandi?"
„Það gekk upp á það, að ég
sá aftur Évtushenko oj> fleiri
kunningja, sem ég hitti í París
fyrir nokkrum árum.
„Hvernig er Evtushenko?"
„Hann er búinn að syngja
sitt síðasta — hann var hafinn
upp, þegar Krutsjóv komst til
valda — valdhafarnir tqku hon-
um fegins hendi. ftánn gerði
gott ijóð um gröf Stalins. Við
sáumst oft á Café Fior“
Ferró sauðist nú eiga heima
í París — „þar . á ég stórt
stúdíó — ég vinn ekki minna en
fjórtán tíma á sólarhring".
Nú er Ferró farinn að gera
kvikmyndir — fantasíur, sem
eiga að teikna raunveruleikann,
svipað og Kóreufólkið reyndi í
Lindarbæ. Hann er með ljós-
myndir úr þessum hughrifum.
Þarna voru atriði úr „Gold-
water“ — áhrifamiklu verki,
sem var gert í herferðinni gegn
forsetaefni repúblikana. Ferró
stendur sjálfur fyrir framan
klósetsál og sprænir gull-
vatni, en ung og fögur
stúlka horfir á. Og þarna voru
atriði úr mynd, sem heitir
„Happenings" — djarfar senur.
„Ég er aö setja saman nýja
kvikmynd, sem á að heita
Grettur listarinnar (eða lista-
mannanna) — ég hef þegar
fengið 80 kunna listamenn út
um allan heim til að gretta sig
stundarkorn fyrir framan mynda
vélina — þessi mynd verður
þögul“.
Fimm ár eru liðin síðan hann
sýndi hér síðast — og allan
þann tímann hefur hann dvalizt
erlendis — hann kvaðst dvelj-
ast 4—5 mánuði árlega í Banda-
ríkjunum („síðast sýndi ég í
Gertrude Stein Gallery á 84.-
götu). Málverkin hans flakka
um allan heim — þau eru vél-
knúin að því er virðist eins og
innihald þeirra —. Kjarval
sagðist skilja nafnið Ferró —
það væri íslenzkt, sett saman
úr fer (af sögninni að fara) og
ró, sem merkir kyrrð. Loks
fannst skýringin á nafninu.
„Nafnið kom af sjálfu sér“,
sagði Ferró.
Það kennir margra grasa á
þessari sýningu. Þarna eru
gamlar myndir, 10 ára gamlar.
(„Þær eru bernskubrek"). Og
mósaikmyndir úr fslenzku grjóti
og glerjum og alls konar dóti.
Og allar vélvæðingarnar, og nú
agðist ,.hann vera kominn yfir
rococo- o^-böi-oqué eingöngu.
m iliinf.ari kemur fljúgandi inn
í dómkirkjú, líklega til að s'egja
tíðindi frá guðsrfki, Stalín elsk-
ar strút eins og Leda og svan-
urinn og Hitler litli fæðist,
kemur í eggi, huppmikil kona í
bakgrunni, fasisrtiinn verður til,
i gírkassi trónar' yfir mannkyni,
skriðdrekar. æða um, Filippus
fjórði eldist um 17 ár gegnum
bítíana — þetta eru myndirnar
hans Ferrós — hann sagðist
kannski vera súrralisti og aldrei
verið svona afslappaður á æv-
inni. — „Þetta er bara sýning",
sagði hann. „Listamannaskálinn
er bezta sýningarpláss í heimi
— það er svo róandi að sýna
hér og svo góð hlutföll í skál-
anum“.
„Ætlarðu ekki að sýna beran
kvenmann — svona til hátíða-
brigða?“
„Ég var að hugsa um að láta
rottu koma upp úr gólfinu, en
er hættur við það. Perúiskur
málari sýndi á Italfu fyrir
nokkru og var settur í fangelsi
fyrir það, að hann sleppti tutt-
ugu rauðmáluðum rottum út á
sýningargólfið, þegar forseti
landsins birtist. Hann varð að
dúsa inni tvo daga. Á meðan
afsökuðu blöðin hann og sögðu
valdhöfunum, að það væri
hefð í Perú við vissar kringum-
stæður að haga sér svona“. —
s t g r.
Mfsgnús —
Framhaiu öls. 16
sumrin, en ég shef dvalið hér á
hverju sumri bau ár, sem ég
hef sungið í Höfn.
Hvað hefur bú haft mörg hlut
verk á.þessum tíma í óperum?
Ég hef haft aðaihlutverk í 14
óperum auk stærri hiutverka
svo segja má að þetta hafi
gengið ágætlega til þessa dags.
Hvað varstu að syngja í vet-
ur?
Ég söng í Rigoletto, La Bo-
heme, Cavaleria Rustitana,
Tannhaiiser, Töfraflautunni og
Sál og Davíð eftir danska höf-
undinn Carl Nielsen, sem er
mjög skemmtilegt verk.
Hefur þú áhuga á að syngja
hér á landi?
Ég hef mikinn áhuga á að
syngja hér í óperu fyrir Þjóð-
leikhúsið. Minn óskadraumur er
að syngja Hoffmann í Ævintýri
Hoffmanns, en ég er sannfærð-
ur um að hægt yrði að setja upp
það verk hér með eintómum ís-
lenzkum söngvurum. Mér þætti
vænt um, ef Þjóðleikhús'ið færði
upp Ævintýri Hoffmanns, að
það myndi eftir mér og leitaði
jafnframt fyrir sér hvort hægt
væri að fá mig lausan ef ég
verð e’inhvers staðar á samningi
á þeim tíma.
Er grundvöllur fyrir
fasta óperu hér?
Þú heldur kannski að kominn
sé grundvöllur fyrir fasta óperu
hér við Þjóðleikhúsið?
Það eru hæfir söngvarar fyr-
ir hendi og ég held að hægt sé
að byggja hér upp skilyrði til
að gefa söngvurum tækifæri til
þess að vinna að sínum áhuga-
málum og á þann hátt koma
upp óperu. Ef söngvarar verða
ekki fastráðnir hér við Þjóðleik
húsið eða einhver vísir í þá átt,
þá verður langt í óperu hér á
íslandi. Ef hlúð hefði verið að
okkur sem sungum í La Boheme
á sínum tíma, þá væri kominn
hér liður í Þjóðleikhúsinu, sem
héti föst ópera. “Nú er þetta
fólk kom'ið á tvístring og verð-
ur því varla byggt nema á
nokkrum hluta þess fólks, ef
fastráðnir yrðu hér söngvarar;
Sumir halda ef til vill að skort-
ur yrði á söngvurum, þegar sum
ir þeir íslenzku söngvara, sem
rfú eru á márkaðinum, heettu
söng. Það er ég ekki hræddur
v'ið. Það kemur alltaf maður 1
manns stað vegna þess áhuga,
sem skapast í landinu, þegar
hér er komin föst ópera. I öll-
um löndum, þar sem ópera er,
talar fólk um að þessi eða hinn
sé að hætta og enginn geti kom
ið í staðinn fyrir hann, en
reynslan sýnir að alltaf kemur
einhver á eftir. Einnig hefur ver
ið talað um það, að leikstjóra
vanti, sem gætu stjórnað óperu-
uppsetningu. Þetta álít ég
mestu vitleysu. Óperan hefur
tekið miklum stakkaskiptum. —
Nú Ieggja leikstjórar meginá-
herzlu á le'ikinn 1 óperunum.
Leikstjórinn þarf að hafa áhuga
á tónlistinni, en hann þarf ekki
að vera neinn sérfræðingur í
tónlist. Leikstjóri, sem setti upp
óperu gæti þess vegna ekki síð-
ur sett upp venjulegt leikrit.
Hefur þú sungið eitthvað inn
á plötur undanfarið?
Ne'i, það eru liðin nokkur ár
síðan ég söng inn á, síðustu plöt
una, en Svavar Gests hafði sam
band við mig nýlega og bað
mig að syngja 14 vinsælustu lög
þjóðarinnar inn á plötu. Það
gleður mig mikið að fá að
spreyta mig á þessu og jafn-
framt er ánægjulegt til þess að
vita, að hér skuli vera til mað-
ur, sem hefur áhuga á og getu
að kynna og geyma fallegustu
lög þjóðarinnar.
Ætlarðu að leyfa okkur ís-
lendingum að heyra í þér í þetta
sinn?
Já, ég fetla að reyna að halda
tónleika núna 2. og 3. júní með
aðstoð ungs og efnilegs undir-
leikara, Ólafs Vignis Alberts-
sonar, en hann hefur verið við
nám í undirleik í London und-
anfarin tvö ár. F.g vona bara, að
ég verði ekki búinn að fá þetta
blessaða kvef, sem ég fæ alltaf
þegar ég kem heim vegna loft-
lagsbreytingarinnar.