Vísir - 29.05.1965, Síða 7

V1 SIR . Laugardagur 29. maf 1965.
METVERTÍÐ Á SÍLDINNl
SUMAR LIGGUR í LOFTINU
Sumarsíldveiðarnar fyrir aust-
an eru á góðum vegi með að
verða heils árs vertið. Nú orðið
hætta bátamir ekki veiðum fyrr
en um áramót og byrja svo aft
ur seinni hiuta maí, þannig að
hléið yfir háveturinn er ekki
orðið nema fjðrir mánuðír.
Byrjunin gefur
góðar vonir
Fyrstu síldarfréttir þessa sum-
ars gefa til kynna, að sfldin
haldi áfram að vera uppistaðan
f fiskveiðum hér við land, eins
og undanfarin tvö—þrjú ár.
Kemur það heim við, að nýju og
stóru veiðiskipin, sem hafa sóp
azt til landsins, era einkum stil
uð til síldveiða, þótt þau grfpi
í þorskinn á vertíðinni um há-
veturinn.
Síldarfræðin og persónugerv-
ingur hennar, Jakob Jakobsson,
hafa undanfarin ár unnið skyn
samlega að þvf að kynna skip-
stjórum bæði tækni við veið-
arnar og möguleika á auknum
veiðitíma. Áður var aðeins hægt
að taka sfldina, þegar hún var
í torfum við yfirborð og þá að-
eins tvo þrjá mánuði að sumr-
inu, en nú taka þeir hana hvar
sem er í sjónum átta mánuði
ársins Ut af Austfjörðum.
Fyrrahaust var fyrsta haustið,
sem vertíðin var framlengd.
Voru margir bátanna þá að veið
um fram til áramóta og bættu
upp lélega síldarvertíð við Suð-
vesturland.
Austfirðingar
í náðinni
1 þetta sinn hófst sfldveiðin
fyrir austan þremur vikum fyrr
en i fyrra, en þá hófst hún samt
óvenju snemma. í fyrra veidd-
ist ekki sfld austur af fjörðum
fyrr en um miðjan júní en nú
veiddist fyrsta síldin þar 24.
maí.
í fyrra byrjuðu bátamir 1.
júní að veiða síldina fyrir norð
austan, en nú eru ekki horfur
á því, að nein skip Ifti við
henni, úr því að síldin við Aust-
firði er komin svona snemma.
í fyrra veiddu bátamir fyrstu
þrjár vikuraar 70—80 mílur
norðaustur af Langanesi og fór
sá afli mest til Raufarhafnar en
dálítið fór til Norðurlandshafna.
í þetta sinn reyndist síldin
vera utar og norðar en í fyrra.
Ægir varð var við síld 200 míl-
ur austur af norðri frá Langa-
nesi og seinna 130 milur austur
af Langanesi. Svo utarlega
sækja bátamir ekki sfldina með
an þeir hafa hana 50—60 mílur
austur af Dalatanga.
Það eru því ekki horfur á
því, að Raufarhöfn fái neina
sfld til að byrja með nema allt
verði stopp suður á fjörðum,
og enn sffiur eru líkur til þess,
að sfld komi á land fyrir norð-
an, nema þá úr sfldarflutninga-
skipum.
Norðlendingar enn
afskiptir
Þótt fróðir menn vilji ekki
hafa orð á þvf, liggur í rauninni
þegar Ijóst fyrir, að Norðlending
ar verða enn einu sinni afskipt
ir með síldina. Þetta kom í Ijós í
leiðangri Ægis f þessum mámiði.
Fyrir austan Melrakkasléttu var
gnægð rauðátu, en við Sléttuna
urðu mikil umskipti, þannig að
átulaust mátti heita fyrir vest-
an hauna.
Það má búast við því,
að sama sagan verði með
Norðurlandssíldina eins og I
fyrra. — Hún heldur sig
mjög austarlega og langt
frá landinu og í stað þess að
bregða sér vestur fyrir Sléttu
til að gleðja Norðlendinga, tek-
ur hún strikið norður í Dumbs-
haf. í fyrra var hún nær landi
og bátarnir nenntu að ná í
hana meðan síldin var ekki kom
in á Atsufjarðamið, en nú verð
ur hún líklega alveg látin eiga
sig.
línu, — og Ægir enn aðeins 55
mflur I sömu línu frá Dalatanga.
Og fyrstu síldveiðiskipin sigldu
í kjölfarið.
Hafþór leitar nú fyrir austan
og norðaustan undir stjóm Jóns
Einarssonar og fær senn Iiðstyrk
Péturs Thorsteinssonar undir
stjóm Benedikts Guðmundsson
ar. Ægir fer nú norður með
Jakob Jakobsson, og verður
allt svæðið fyrir norðan og norð
austan kannað ýtarlega i þeirri
ferð.
Rúmlega 20
veiðiskip byrjuð
Að morgni 25. maí lagði Þor-
steinn af stað til hafnar með
fyrsta sfldarafla sumarsins.
Hann er ennþá metskipið og er
nú kominn út á miðin út af
og hafa gert ráðstafanir varð-
andi viðgerðir og annað í sam-
ræmi við það. Þorskvertíð var
svo að segja nýlokið, þegar síld-
arvertíðin „brauzt út“. Það þýð-
ir, að slippimir fá yfir sig allan
flotann á augabragði. Viðgerða-
tíminn hefur skroppið saman
niður í tvær-þrjár vikur.
Skipstjóramir, sem eru með
báta sina neðarlega á biðlistun-
um, eru heldur skapþungir
þessa dagana undir veiðifrétt-
unuin að austan. Sumir hafa
tekið það ráð að sækja viðgerð-
ir austur til meginlandsins, til
Noregs og Svíþjóðar, og aðrir
hafa farið til Englands, og sum-
ir hafa látið sér nægja að fara
til Færeyja. Menn láta sig hafa
siglinguna vegna vissunnar um
skjóta viðgerð. Aðrir láta við-
gerðirnar lönd og leið, halda
beint á miðin og fresta viðgerð-
Klettsverksmiðjan hefur fest
kaup á 3500 tonna olíuskipi til
síldarflutninga og er það skip
nú á leið til Þrándheims, þar
sem gerðar verða á. því nauð-
synlegar breytingar. Það skip
verður tilbúið í flutningana um
miðjan júlí, en Þyrill, sem nú
heitir raunar Dagstjarnan, á að
verða tilbúinn um miðjan júnf.
Þá hafa allar síldarverksmiðj-
urnar á Suðvesturlandi, aðrar
en Klettur, slegið sér saman um
leigu á tveimur tankskipum til
síldarflutninga.
Síldarflutningar eru nú ekki
bara nauðsyn fyrir verksmiðj-
urnar, sem svelta fyrir norðan
heldur einnig fyrir verksmiðj-
urnar suðvestanlands. Vertíðin
þar hefur brugðizt að mestu og
eigendur þessara verksmiðja,
sem flestar eru nýjar af nál-
inni, telja sfldarflutninga einu

Reykjavíkurhöfn er nú full af sfldarskipum, sem bíða með óþreyju eftir að komast austur. Fæst stóru skipanna eru enn reiðubúin
til að fara á veiðar.
Vel undirbúin
síldarleit
Sfldarrannsóknir og síldarleit
þessa sumars hafa verið mjög
vel undirbúnar. Ægir fór í þess-
um mánuði hringferð um landið
undir forustu Jakobs Jakobsson
ar og voru þá framkvæmdar
athuganir á öllu sfldarsvæðinu,
fyrir norðan, norðaustan og aust
an. Nú er Ægir í Reykjavík en
fer senn í aðra hringferð norð
ur um land til þess að gera svip
aðar athuganir.
Fyrsta ferðin gaf upplýsingar
um mjög óvenjulegar aðstæður
f sjónum. Hann er mun kaldari
fyrir norðan og austan en f með
alári og munar víða 3—i gráð
um. Víða var hitiim undir frost
marki. Kuldinn virðist þó ekki
hafa nein hrellandi áhrif á
göngu sfldarinnar, — sem betur
fer.
Ægir varð var við fyrstu síld-
ina 200 mflur austur af norðri
frá Langanesi og aftur 130 míl-
ur austur af Langanesi. Þessi
síld hefur ekki verið veidd, en
talið er víst. að þetta sé gamla
Noregssfldin, sem áður gekk á
vit Norðlendinga en fer nú
norður f Dumbshaf.
Það kom engum á óvænt, að
þessi sfld skyldi finnast svona
snemma, því hún er vön að
ganga á undan Austfjarðasfld-
inni. Hitt kom mönnum á óvart,
að Ægir varð strax á eftir var
við sfld á Austfjarðamiðum,
106 mflur austur af Dalatanga,
og Hafþór 75—80 mflur f sömu
Dalatanga f þriðja sinn. HUn
tefur ekki löndunarbiðin meðan
skipin eru ekki fleiri en þetta.
Rúmlega tuttugu forsjálir
skipstjórar eru á miðunum og
mega vera ánægðir með skilyrð-
in og veiðina. Á öllum þeim
stöðum, þar sem leitarskipin
hafa fundið sfld hefur hún ver-
ið í þykkum torfum, á kasthæfu
dýpi. Og bjartsýnin hefur skin-
ið úr orðum leitarstjóranna, þeg
ar þeir hafa látið Ijós sitt skfna.
Nú reikna allir með, að þetta
verði bezta sfldveiðisumarið,
EF veður og vinnufriður leyfa.
Meðan skipin eru ekki fleiri
en þetta, eru litlar líkur á lönd-
unarstöðvunum fyrir austan. Að
vísu eru margar móttökustöðv-
ar illa undirbúnar, einkum rík-
isverksmiðjurnar, en bræðslurn-
ar á Norðfirði og Eskifirði eru
farnar að taka á móti. Og það
má reikna með, að aðrir komist
f gang fljótlega. Flestar mót-
tökustöðvarnar hafa reiknað
með að geta farið að taka á móti
um miðjan júnf. en þá var bú-
izt við fyrstu síldinni til Aust-
fjarða svo þessi fyrsta síld hef-
ur komið að óvörum. En menn
taka kipp til að gera klárt, ef
að líkum lætur.
Langir biðlistar
hjá slippum
En það eru ekki aðeins verk-
smiðjurnar og söltunarstöðvarn-
ar, sem eru í tímahraki. Otgerð-
armennirnir sjálfir eru í sama
tímahrakinu. Þeir hafa reiknað
með að byrja undir miðjan júnl
um fram á sumar, ef hlé yrði
á veiðum af einhverjum ástæð-
um. Mörg skipanna eru tiltölu-
lega ný og þarfnast ekki mikilla
lagfæringa, en flest þurfa þó
nýja málningu.
Allt útlit er fyrir, að þátttak-
an í þessum sumarsfldveiðum
verði mjög almenn. Mörg ný og
glæsileg skip hafa bætzt í flot-
ann síðan síðustu vertíð lauk.
Á móti kemur, að sum elztu
og smæstu skipin heltast úr
lestinni, þannig að skipafjöld-
inn verður ekki miklu meiri en
í fyrra. Hins vegar verður
brúttólestatala síldarflotans
mun meiri en var í fyrra.
Tankskipin eru
bylting ársins
Þetta sumar verður ekki
sumar tæknilegra byltinga í
síldveiðum eins og svo mörg
önnur sumur hafa verið. Hins
vegar verður þetta sumar síld-
arflutninganna. Undanfarin sum
ur hafa sfldarverksmiðjumar
fyrir norðan látið flytja síld til
sín í flutningaskipum, sem oft-
ast hafa verið leigð frá Noregi.
í fyrra var gerð tilraun til síld-
arflutninga í olíuskipi og til síld
ardælingar í stað háfunar. Til-
raunin var gerð á Þyrli og þeir,
sem að tilrauninni stóðu eru
svo ánægðir með árangurinn, að
þeir hafa nú keypt skipið. Þyrill
er nú úti í Þýzkalandi, þar sem
verið er að setja síldardælur og
annan nauðsynlegan útbúnað
um borð I hann.
Þyrill verður ekki eina tank-
skipið f sfldarflutningunum. —
bjargarvonina.
Það eru því miklar líkur fyrir
þvf. að Austfjarðasíldinni verði
ekki aðeins landað á svæðinu
frá Raufarhöfn suður til Djúpa-
vogs, heldur komi hún einnig á
land í flestum höfnum suðvest-
anlands, í Bolungarvík og ísa-
firði fyrir vestan, og í hafnir rík
isverksmiðjanna fyrir norðan.
Þannig mun síldin færa tekjur
til manna um allt land, þótt
mest af tekjunum renni i aust-
firzka vasa.
Ævintýrið
upphefst aftur
Og nú er að hefjast enn á
ný hin rómantíska æsisaga sum
arsíldarinnar. — Ævintýrið í
kringum köstin á torfurnar,
kapphlaup skipanna að löndun-
arkrönunum, tryllingurinn á sölt
unarstöðvunum og í verk-
smiðjum. — Margir munu lík-
lega eyðileggja taugarnar á
þessu sumri en vonandi eiga
líka margir eftir að fylla vasa
sfna af peningum. Og stóra
kapphlaup skipstjóranna um
aflametið verður grimmt að
venju.
Sem stendur er Guðbjörn
Þorsteinsson á Þorsteini afla-
kóngur með 3000 mál lönduð og
eitthvað í lestinni að auki í
þriðju ferðinni, en ætla mætti,
að gamla aflakónga á spánýj-
um skipum klæjaði í lófana að
ná Guðbirni, — og komast fram
úr. J. Kr.