Vísir - 21.07.1965, Blaðsíða 8

Otgefandi: BlaðaGtgáfan VISIK
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjöri: Axel Thorsteinson
Fréttastjórar: Jónas Kristjánsson
Þorsteinn O. Thorarenser
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 80 kr á mánuði
í lausasölu 7 kr eint. — Sími 11660 (5 llnur)
Prentsmiðja Visis - Edda h.f
Flókin vandamál
þjóðviljanum verður tíðrætt um átökin í Vietnam.
Hann helgar þeim öðru hvoru forustugrein og birtir
af þeim margar fréttir, hvort tveggja samið af mikilli
hlutdrægni og í áróðursskyni. Vandamál hinna van-
þróuðu þjóða eru víðtæk og flókin og mörg þeirra
þess eðlis, að þau eru okkur íslendingum algerlega
framandi. Fréttum af atburðum þar sem deilur og
átök eiga sér stað er oft varlega trúandi. Þær eru
tíðum hlutdrægar, hvor aðilinn um sig reynir að fegra
sínar gerðir og sinn málstað.
Hið sanna er, að margar hinna vanþróuðu þjóða,
sem hafa verið að fá sjálfstæði síðustu árfti, eru
ekki færar um að stjórna sér sjálfar, enn sem komið
er. Þær eiga fæstar nægilega reynda stjómmálamenn,
og því verða stjórnir þeirra að meira eða minna leyti
leiksoppar utan að komandi afla. Kjör almennings
eru hörmuleg, jafnvel meiri hlutinn sveltur sums
staðar, og þar sem svo er ástatt, er auðvelt að æsa
til óeirða. Fólkið hugsar sem svo, að ástandið geti
ekki versnað og hver breyting sé því líkleg til batn-
aðar. Þarna sjá kommúnistar sér auðvitað leik á
borði. Þeir reka þar áróður sinn, lofa fólkinu gulli
og grænum skógum, en því miður er tilgangurinn
fyrst og fremst sá, að nota það sem verkfæri í valda-
baráttu kommúnista til he'msyfirráða. Fæst af þessu
fólki hefur hugmynd um, hvað kommúnismi er, en
erindrekar kommúnista á meðal þess vita það þeim
mun betur, og nota sér fáfræði þess út í æsar.
Þjóðviljinn hlýtur að vita það, að hugsjóna-
stríð er háð í heiminum milli lýðræðis og kommún-
isma. Það er öllum ljóst, sem nokkuð vilja vita, að
Rauða Kína ætlar sér að ná algerum yfirráðum í Viet-
nam, og síðan allri Suðaustur-Asíu og jafnvel Ind-
landi. Þetta geta ekki forvígisþjóðir frelsis og lýð-
ræðis í heiminum látið afskiptalaust, og þess vegna
þarf engan að undra þótt til átaka hafi komið.
SóÖaskapur ferðafólks
JTyrir nokkru var um það rætt í forustugrein Alþýðu-
blaðsins, hve sóðalegt væri víða á stöðum við þjóð-
veginn og víðar þar sem ferðafólk hefur áð. Er full
ástæða til að fleiri blöð víti þennan sóðaskap. Það er
sannarlega löngu kominn tími til að íslendingar leggi
hann niður, ef þeir vilja heita menningarþjóð.
Bréfarusl, matarleyfar, pappaöskjur, dósir og
tómar flöskur, oft brotnar, liggja eins og hráviður
á mörgum þessum stöðum. Slík umgengni er þjóðar-
skömm, og blöðin ættu að hafa samstöðu um að
víta hana oft og rækilega, og útvarpið mætti gera
það líka.
V í S 1 R . Miðvikudagur 21. juii I»„5.
Sóð inn Álftafjörð Súðavfk á ströndinni andspænis, yfir gnæfir fjallið Kofri.
VESTFIRZKUR ATHAFNA
MAÐUR ÁTTRÆÐUR
Grímur Jónsson frá Súðavík
mikill athafnamaður við ísa-
fjarðardjúp i marga áratugi
varð áttræður 5. apríl s.l. í
Súðavík hafði hann lengi verið
máttarstólpi sveitarfélagsins,
bóndi, útgerðarmaður, kaupmað
ur, í stuttu máli sagt, driffjöð-
ur allra bjargræðisvega þar.
En Grímur var aldrei nýmóð
ins forstjóri í lúxusbíl og lúxus
villu, með skrifstofu og einka
ritara. Löngum stóð hann f
slorinu við hlið verkamanna
sinna, þegar vel aflaðist. Skrift
imar varð hann að annast í hjá
verkum, þegar aðrir nutu verð
skuldaðrar hvíldar. Þó mun
Grímur aldrei hafa átt svo ann
ríkt, að hann gæfi sér ekki tóm
til að fagna gestum, enda var
honum samtaka um alla rausn
og höfðingsskap hin ágæta
kona hans, Þuríður Magnúsdótt
ir, sem jafnan studdi allt, er
til heilla horfði heimili þeirra
og byggðarlagi.
Grímur er fæddur 5. apríl
1885 að Bæ í Kaldramaneshr.,
Strandasýslu. Voru foreldrar
hans Jón Valgeir bóndi þar Her
mannsson og kona hans Guð
rún Jóhannesdóttir frá Dranga
vík. Tilviljun ein mun hafa ráð
ið því að þau hjón settust að í
Súðavík. Höfðu þau tekið sig
upp af Ströndum með þeim á-
setningi að flytja til Ameríku
um 1890. En hér sannaðist hið
fomkveðna, að eigi má sköpun
renna. Jón Valgeir vildi eigi
fara svo af landi brott, að hann
hefði ekki kvatt vinafólk sitt
í Æðey, Guðmund stórbónda
þar Rósinkarsson og konu hans
Guðrúnu Jónsdóttur. En þegar
halda skyldi frá Æðey, var kom
ið ófært veður. Urðu þessi at-
vik þess valdandi, að Jón Val-
geir missti af Ameríkufarinu.
Var hann næstu tvö árin bú-
settur á ísafirði, unz hann flutt
ist til Súðavíkur, á heimajörð-
ina, hið foma höfuðból, og rak
þar síðan útveg og búskap lengi
við góðan orðstír.
Grímur sonur þeirra fór ung
ur í Möðruvallaskóla og braut
skfáðist þaðan árið 1902. Síðan
fór han- i Verzlunarskóla ís-
lands, sem stofnsettur var 1905
og var þá tveggja ára skóli.
Brautskráðist Grímur úr Verzl-
unarskólanum árið 1907. Er
hann því einn í hópi þeirra tíu
nemenda, sem fyrstir braut-
skráðust úr þeim skóla.
Upp frá því má segja, að
Grímur háfi nær óslitið helgað
átthögum sínum starfskrafta
sína, fyrst í nokkur ár við
verzlunarstörf £ Bolungarvík og
Hnífsdal, en frá 1913 í Súða-
vík. Og þar var enginn lið-
léttingur á ferð, „betri voru
Grímur Jónsson frá Súðavík
handtök hans / heldur en
flestra tveggja", eins og skáld-
ið sagði. Þrek og áræði alda-
mótaskynslóðarinnar hafði
hann þegið í vöggugjöf. En
menntun hans og forystuhæfi-
leikar skipuðu honum í sveit
hinna ágætu manna, sem á
fyrstu áratugum aldarinnar
voru með dugnaði sínum að
leggja grundvöll að þeirri at-
vinnuþróun, sem vér nú njót-
um góðs af. Við ótrúlega erfið-
leika var að etja, fjárskort, van
þekkingu og íhaldssemi. En
þrátt fyrir allt var mikið í
fólkið spunnið. Eimdi enn eftir
af hinum forna þrótti, ekki sízt
hjá sægörpunum við Djúp og
víðar á Vestfjörðum. Vonir
glæddust. Menn sáu rofa fyrir
nýjum degi, þegar vélbátar
tóku að leysa árabátana af
hólmi. Tækni hins nýja tíma
lagði mönnum til aflmiklar vél-
ar í baráttu þeirra við Ægi.
Þeir voru ekki lengur ber-
skjaldaðir í átökum sínum við
óblíða náttúru. Afkastamikil
atvinnutæki margfölduðu
framleiðsluna.
Þessi þróun er öllum svo
kunn, að óþarfi er að rekja
hana. Hitt vill oft gleymast, að
hún var að verulegu leyti bor-
in fram til sigurs af fáum for-
ystumönnum. Enginn kunnugur
mun mæla því í gegn, að Grím-
ur Jónsson frá Súðavík hafi í
sínu byggðarlagi verið einn
þessara ótrauðu brautryðjenda.
í forystuhlutverki sínu hefur
honum vafalaust verið það
styrkur, að hann er maður
gjörvilegur, hávaxinn, þrekinn,
mikill að yfirbragði og vallar-
sýn.
Súðavík og hagur fólksins þar
hafa jafnan verið Grími hug-
leikin málefni og það engu
síður eftir að hann heilsu
sinnar vegna varð að draga sig
í hlé og flytja til Reykjavíkur.
Atvinna, aflabrögð og árferðir
í Álftafirði hafa verið honum
rík í huga.
Þau hjón, Grímur Jónsson
og Þuríður Magnúsdóttir, hafa
oft minnzt síns forna byggðar-
lags, kirkjunnar og sveitunga
sinna með höfðinglegum gjöf-
um, enda aldrei legið á liði
sínu, ef gott málefni þurfti
stuðnings við.
Kona Gríms, frú Þuríður
Magnúsdóttir, komin af kjarn-
góðum sunnlenzkum ættum.
dóttir Magnúsar Símonarsonar
í Þorlákshöfn. Er frú Þuríður
hinn mesti kvenskörungur, sem
sópað hefur að hvar sem hún
hefur komið við sögu. Hefur
myndarskapur hennar innan-
stokks að öllu leyti verið sam-
boðinn framtaki bónda hennar
út á við. En gestrisni þeirra
hjóna beggja og hjálpfýsi hafa
margir notið. Þess munu nú
allir góðir menn minnast með
virðingu og þökk.
Þeim hjónum varð eins sonar
auðið Jir það Magnús skipstjóri
Grímsson, sem fetað hefur i
fótspor feðra sinna og helgað
sig útveg og fiskveiðum.
Allir hinir fjölmörgu vinir
þeirra heiðurshjóna Þuríðar
og Gríms Jónssonar frá Súða-
vík munu við þessi merku tfma-
.nót óska þeim heilla og bless-
unar um leið og þeir þakka
þeirra miklu rausn og mann-
dómsbrag. Fjölvar.