Vísir - 22.11.1965, Síða 8

8
VISIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR
Framkvæmdastjóri: Agnar Ólafsson
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóran Jónas Kristjánsson
Þorsteinn Ó. Thorarensen
Auglýsingastj.: Halldór Jónsson
Sölustjóri: Herbert Guðmundsson
Ritstjóm: Laugavegi 178. Slmi 11660 (5 línur)
Augiýsingar og afgreiðsla Ingólfsstrætl 3
Askriftargjald: kr. 80,00 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 7,00 eintakið
Prentsmiðja Visis — Edda h.f.
Sjálfskaparvíti S. /. S.
Pyrir helgina var hinn árlegi kaupfélagsstjórafund-
ur haldinn hér í Reykjavík. í frétt sem S.Í.S. sendi
blöðunum til birtingar er þess getið að forstjóri S.Í.S.,
hefði þar skýrt frá því að vinnulaunakostnaður í
verksmiðjum Sambandsins hefði hækkað um 100%
siðustu fjögur og hálft árið. Reynt hafi verið að mæta
þessu með aukinni tækni og framleiðni en kostnaðar-
hækkanimar hafi étið upp árangurinn af framleiðn-
inni og meira en það, eins og forstjórinn orðar það.
Þá greindi hann einnig frá því í þessari sömu ræðu
á kaupfélagsstjórafundinum að smásöluverzlunin
ætti nú mjög í vök að verjast. „Ástæðurnar taldi
hann einkum þær að verzlunarkostnaðurinn ykist
meira en tekjurnar af verzluninni“. „Forstjórinn taldi
nauðsynlegt“ segir í fréttatilkynningunhi „að finna
ráð til þess að snúa þessari þróun við. . . . Verkefni
þessa fundar væri einmitt að finna leiðir til úrbóta“.
gragð er að þá bamið finnur, var eitt sinn mælt.
Hyggur forstjóri S.Í.S., er hann hefur upp þessar há-
væm harmtölur, að þjóðin sé búin að gleyma því,
sem 'gerðist norður á Akureyri fyrir þremur ámm?
Það var þá sem S.Í.S. reið á vaðið og gerði svikasamn
ingana frægu í verkfalli, sem urðu til þess að lokur
voru dregnar frá hurðum og óðaverðbólgunni aftur
hleypt yfir þjóðfélagið. Enginn aðili á landinu ber því
eins mikla ábyrgð á hækkandi tilkostnaði við bæði
verksmiðju og verzlunarstörf sem sjálft Samband
íslenzkra samvinnufélaga. Þá lét það hafa sig til hrá-
skinnaleiksins af pólitískri þjónustusemi við foringja
Framsóknarflokksins.. Þá var S.Í.S. enn einu sinni
notað sem riddari á taflborði Eysteins Jónssonar. Nú
er hins vegar komið að skuldadögunum. Nú brennur
sú gjörð heitt á baki mannanna sem að henni stóðu.
Þá var ekki talað eða hugsað um það að halda til-
kostnaði niðri. Þá var ekki minnt á það að vinnulauna
kostnaðurinn myndi hækka um 100% á fjómm
skömmum ámm. Nei, þá var sjálfsagt að skeyta
hvorki um skömm né heiður en reyna að koma
bragði á ríkisstjóm í verkfalli.
En bragðið tókst ekki á þann veg, sem til var
ætlazt. Hins vegar lét uppskeran ekki á sér standa.
Því hefur sáðmaðurinn sjálfur skýrt frá á fyrrnefnd-
um kaupfélagsstjórafundi. En vorkunnsemi þjóðar-
innar mun hann og auðfélag hans ekki hljóta, þótt
eftir sé nú leitað. Á hitt má minna, að batnandi mönn-
um er bezt að lifa og er nú þess að vænta að liðs-
oddar S.Í.S. láti sér ódæmin að kenningu verða og
taki ábyrgari afstöðu í næsta torleiði.
V1SIR . Mánudagur 22. nóvember 1965.

Verksmiðjan á Skagaströnd
SlLD FYRIR MILLJARÐ
OG ÓLEYST VANDAMÁL
Cumar- og haustsíldveiðar fyi
ir Austurlandi og viS Vest-
mannaeyjar munu nú vera orðn
ar um 3l/2 milljón mál og tunn-
ur og aflaverðmæti þess magns
er sagt vera um 1 milljarður
króna. Þessi auður er vissulega
fagnaðarefni. Sjómenn og út-
gerðarmenn sjá verulegan ár-
angur af erfiði sínu, byggðimar
sem tekið hafa á móti aflanum
til vinnslu í landi blómgast og
lifa sitt fegursta og hagur þjóð
arinnar treystist að þessu leyti
með degí hverjum.
En mitt í þessari önn við
strendur tveggja landshluta
verður einstaka manni stund-
um hugsað nokkur ár aftur í
timann, þegar áþekk saga var
að garast fyrir og á Norður-
landi. Nú er þar atvinnuleysi
viðast hvar, síld og annar fiskur
hefur brugðizt um árabil.
Aflabrestur og atvinnuleysi
á Norðurlandi hefur verið
vandamál undanfarin ár, mis-
jafnlega alvarlegt eftir aðstæð-
um. Það ágerist stöðugt og
horfir til upplausnar fyrr en
varir, ef ekki verður að gert.
Við svo búið má ekki standa.
Á þetta vandamál em .lands-
menn minntir af og til. 1 vik-
unni sem leið bámst þær fregn
ir, að stærsta kauptún Stranda
manna, Hölmavík, væri að líða
undir lok, alla báta þorpsbúa
ætti að selja og ekki væri um
annan atvinnuveg að ræða þar
en sjávarútveg. Skyldar sögur —
er að segja frá flestum öðrum
sjávarplássum við Húnaflóa,
Skagafjðrð og Eyjafjörð, svo og
frá hinum áður víðfræga sfldar-
bæ, Siglufirði.
TVTýlega var tilkynnt, að ríkis-
stjómin hefði ákveðið að
láta semja framkvæmdaáætlun
fyrir-Norðurland. Einnig er bú-
ið að gera heyrin kunn áform
um að stofna Framkvæmdasjóð
strjálbýlisins. Hvort tveggja er
góðra gjalda vert. En þar til að
draganda að framkvæmdum á
grandvelli þessara áforma er
Iokið mun enn llða nokkur tími
hve langur er ekki fyrirsjáan-
legt á þessu stigi málsins. Því
vaknar sú spurning hvort
bráðabirgðaúrræði séu nauð-
synleg.
Hér skal því ekki hiklaust
svarað játandi hvað varðar
heildarvandamálið. En um nauð
syn skjótra úrræða á einstaka
stað verður ekki deilt. þar sem
efnahagslegt hmn sveitarfélaga
er yfirvofandi og algert upp-
lausnarástand ríkir meðal íbú-
anna vegna atvinnusóknar á
önnur landshom árið um kring.
Sú staðrevnd, að litlu sjáv-
arþorpin þurfa ekki djúpristar
ráðstafanir til þess að hjara,
ýtir einnig á að nokkur byggðar
lög verði ekki látin aðgerðar
laust svelta I atvinnumálum
um árabil á meðan yfir flóir
í öðrum landshlutum. 1 þessu
sambandi má nefna sem dæmi
að Skagstrendingum, sem em
rúmlega 600, mundi nægja að
fá 40 þús. mál af sfld til
bræðslu I verksmiðju ríkisins
þar, þeirri næst stærstu á land
inu, að ekki sé talað um að sá
afli bærist að öllu eða einhverju
leyti til söltunar. Slíkur fengur
mundi skapa þeim, sem ekki
eiga heimangengt í atvinnuleit
nokkurt viðurværi.
Ef ekki er skipulagslega og
fjárhagslega unnt að hliðra til
brotabroti af þvi aflamagni, sem
berst á land fyrir austan I þess
um tilgangi, þá er hætt við að
vandleyst verði hin stærri mál
in.
TjMnstaka raddir hafa heyrzt
um það að ástæðulaust
væri að halda við atvinnulaus-
um þorpum, fólkið væri betur
komið þangað sem vinnuafl
skortir heldur en að berjast í
bökkum við að halda við slíkri
byggð. Málið er þó ekki svo
einfalt að engin leið er að setja
nokkur hundmð Ibúa þorp á
bekk með harðbalakoti í af-
skekktri sveit. Mikil verðmæti
em bundin í þorpunum f einka
eign og sameign, sem ekki
verða flutt burt. Flest gegna
þorpin einnig viðskiptahlutverk
um fyrir heilar sveitir. Og fyrr
en varir getur á ný orðið þjóð
arþörf á athafnasömum hönd-
um á þessum stöðum og hefði
þá betur verið hlúð að þeim
í tíma en ekki. Þarf enga spá
dómsgáfu til þess að hugsa sér
það um jafn breytíleg fyrirb. og
sjávarstrauma og eðfi hafsilf-
ursins.
jprambúðarlausn í atvinnumá!
um á Norðurlandi er verk
efni sem efalítið verður ekki
hrist fram úr erminni. En af-
skiptaleysi af þeim málum þar
til slík lausn fæst er salt í sár
in. Hér þarf að hreinsa loftið
í bráð og efla samhengi í að-
gerðum til úrbóta með sam-
vinnu við það fólk sem í vand
anum á. Eða til hvers eru okk
ar slysavamir og slysahjálp fyr
ír milljónatugi króna árlega ef
ekki er ástæða ti! þess að af
stýra jafnharðan af mætti aðvíf
andi efnalegu hruni heilla
byggðarlaga og ófyrirsjáanleg-
um afleiðingum, sem það kann
að hafa á allt það fólk, sem þau
byggir?
— herb.
ÚTHLUTAÐI 600
ÞÚSUND KR. S.L.ÁR
Starfsemi Vetrarhjálparinnar
er nú að hefjast. Munu skátar
fara um borgina að þessu sinni.
13. desember.
Segja má að Vetrarhjálpin í
Reykjavík hafi verið starfrækt
allt árið 1964. Því auk þess að
veita bágstöddum fjölskyldum
aðstoð fyrir jólin, sem er höf-
uðtilgangur hennar, hjálpaði
Vetrarhjálpin hokkrum fjöl-
skyldum, sem orðið höfðu fyrir
alvarlegu brunatjóni,
Heildarúthlutun síðasta árs
nam alls um 600 þúsund krón-
um en heildarfjársöfnun um
378 þúsund, söfnuðu skátar þar
af um 211 þúsund krónum. Var
matvælum úthltítað fyrir 214
þúsund krónur, nýjum fatnaði
fyrir rúmlega 350 þúsund kr.
Önnur úthlutun nam um 60
þúsund krónum. Fyrir síðustu
jól fengu yfir 3000 manns ein-
hvem jólaglaðning frá Vetrar-
hjálpinpi þar af veitti Vetrar-
hjálpin 786 fjölskyldum og ein-
Framh. á bls 6
LEIÐRÉTTING
I Vísi á laugardaginn urðu
þau leiðu mistök vegna mis-
lesturs í handbókum að ekki
var rétt farið með nöfn ror-
eldra Ólafs h-itins Kvarans rit
símastjóra. Fjireldrar hans voru
sr. Jósef Kristján Hjörleifsson
og kona hans Lilja Metta Ólats
dóttir.