Vísir - 15.10.1966, Blaðsíða 7

Hvíldardagur
V
IVfark. 2.23 — 28.
Þetta guðspjall' vekur máls á
efai, sem er tímabært að rætt sé
af lærðum og leikum, því að það
þurfa allir að lásta sig nokkru
varða. Það er spumingin um það,
hvemig maðurinn eigi að verja
sunnudeginum — hvfldardeginum
— helgideginum.
Nöfnin gefa til kynna hvert er
hið rétta svar. Sunnudagurinn á
að vera frídagur, svo að menn
geti hvílzt eftir erfiði vinnuvik-
unnar og hann á að vera helgur,
svo að hann fái annan svip og
annaö innihaid hetdur en vinnu-
dágurinn.
Ef hann fær það, er honum var-
ið í samræjM við fyrirmæli Jesú
í guðspjállinu þar sem hann segir:
Hvildardagurinn varð tll manns-
ins vegna, en ekki maðurinn
vegna hvíldardagsins.
Frækorn
Að sækja kirkju er óumflýjan-
lega pólitísk athöfn í PóHandi.
Það er ekki aðeins tákn um
kristna trú heldur trú á vestræn
verömæti og erfðavenjnr rnn leið
og 9 af hverjum 10 bændum og
a. m. k. annar hver verkamaöur
uppfyilir þeSsa skyldu. í saman
burði við þetta mætti h'ta á Eng-
lendinga og Frakka sem héiðnar
þjóðir. Fyrir stvrjöldina voru 11
þús. prestar starfandi í landinu
— nú 17 þúsund.
(Tíminn)
----------------------
Hvergi er hinn ósýnilegi Guð lát-
inn vera jafn fjarlægur hinum
sýnilega heimi sem í hinum gömlu
gyðinglegu trúarbrögðum, og
hvergi hefur þetta tvennt verið
fært hvort öðru nær en í frum-
kenningu kristindómsins, kenning
unni um guðsbarnaaðstöðu manns
ins.
(Max Múller)
Keldur á
Rangár-
völlum
í tilefni af því að Oddaprestur
ritar hugleiðingu Kirkjusiðunnar
I dag, er hér birt mynd af ann-
arri annexíukirkju hans, Keldum
á Rangárvöllum. Hin er á Stór-
ólfshvoli. Keldnaþing voru sér-
stakt prestakall fram að 1880.
Síðasti prestur þar var sr. Is-
leifur Gíslason, síðar í Arnar-
bæli. Þegar séra Matthías var í
Odda (1880—86), bjó Guðmundur
Brynjólfsson á Keldum, d. 1883
„dugmikill maður, forsjáll og
gerðist vel við efni“ faðir Skúla
á Ifeídum og þeirra mörgu syst-
kin«.
Matthías kvað eftir sinn gamia
kirkjubónda og er þetta upphaf
caö.
Svo legg við brjóst þitt feðra
fold
höfuö ;ddið, hærum faldið,
breiddu út faðminn móðurmold.
Á þessum tilgangi er byggö
löggjöf okkar um helgidaginn —
sem bannar opinberar samkomur
og fundarhöld um hámessutím-
ann.
Með henni vill löggjafinn stuðla
að því, svo sem verða má meö
lagasetningu, að þjóðin haldi
helgi sunnudagsins.
En löggjöfin er ekki einhlít,
síður en svo. Ef almenningsálitið
er henni ekki sammáia og fyigir
henni ekki eftir, er hún gagns-
laus. Þetta hefur sannazt með
helgidagalöggjöfina.
Afar víða og mjög almennt er
farið að gera sunnudaginn að
vinnudegi og láta þar af leiðandi
helgihaldið, lofgerðina, tilbeiðsl-
una, guðsdýrkunina, mæta af-
gangi. Til að réttlæta þetta við-
horf mætti segja, að víða, t. d.
í sveitum, sé hið fáa fólk á heim-
ilunum of hlaöið störfum og verði
því að bæta sunnudeginum við
sem starfsdegi. En þaö verður alla
vega að teljast neyðarúrræði.
Um afstöðu kirkjunnar til helgi
dagahaldsins ber að taka það
skýrt fram, að hún boðar þar
ekki neinn faríseiskan strang-
leika.
Hún vill ekki gera einn eða
neinn að þræli hvíldardagsins.
Maöurinn á að vera herra hans,
frjáls að notkun hans. Vandinn
er einungis sá að misnota hann
ekki eins og óneitanlega hefur
færzt í vöxt hin síðari ár, ekki
einungis með of mikilli og óþarfri
vinnu á helgum dögum, heldur
miklu fremur með hófiausu
skemmtanahaldi, sem óðum er að
leggja sunnudaginn undir sig og
þoka helgi hans til hliðar. Þann-
ig er sótt að hinu gamla, upp-
runalega gildi sunnudagsins með
tvennu móti: Annir hins vinnu-
fúsa manns afnema hann sem
hvíldardag, skemmtanafýsn fólks-
Sr. Stefán Lárusson í Odda er
af miklum prestaættum. Faðir
hans, báöir afar hans og tveir
afabræðúr voru prestar, tveir móð
urbræöur og einn bróðir hans
eru prestar og ótal frændur í
allar áttir hafa verið prestar.
Sr. Stefán hefur verið prestur
í þrem landsfjórðungum. Hann
vígðist að Stað í Grunnavík haust
ið 1954. Síðan fór hann að Þór-
oddsstað í Kinn, þaðan að Núpi í
Dýrafirði, en Oddaprestakall fékk
hann vorið 1964.
Kona sr. Stefáris er Ólöf kenn-
ari Jónsdóttir frá Núpi í Dýra-
firði.
ins gerir hann að engu sem helgi-
dag.
Það má ekki amast við því,
þótt brýn störf við að bjarga
verðmætum séu unnin á sunnu-
dögum, og enginn hefur á móti
því aö helgin sé notuð til liollra
skemmtana og tilbreytingar. En
hvorugt má skyggja á hinn sanna
og upprunalega tiigang helgar-
innar. Til þess að hún njóti sín
og til þess aö menn noti hana
rétt verða menn að þekkja boð-
orðið og hlýða því: Halda skaltu
hvíldardaginn heilagan.
Með því að rækja þá helgu
skyldu, sýnpm vér vorum himn-
eska föður tilhlýðilega lotning, en
sjálf öðlumst við endurnæring
og kraft frá hinni miklu máttar-
ins uppsprettu, afl; sem við get-
um nýtt á hinum rúmhelgu dög-
um. Þannig eigum við að nota
sunnudaginn til að láta guðs-
dýrkunina sitja í fyrirrúmi og til
þess að byggja okkur upp fyrir
dagleg störf og lífsbaráttu vik-
unnar, sem í hönd fer. Brynjað-
ir þeim mætti, sem aðeins fæst
fyrir samfélagiö við föðurinn í
bæn og trú erum við bezt hæf
til að mæta ýmsum þeim atvik-
um og vanda, er að höndum
ber. Gefi góöur Guð, að haldin
augu okkar opnist, svo að við
skvnjum þetta og metum rétt
þessa dásamlegu gjöf hans:
Hvíldardaginn og helgi hans.
Stefán Lárusson.
Handleiösla á Bessastöðum
Árin 1917—28 bjó Jón H. Þorbergsson á Bessastöðum. Voriö
1924 byggöi hann hlöðu noröan viö fjósið. í sambandi við þá
byggingu segir hann frá eftirfarandi atviki:
Hlöðugrunnurinn var grafinn lengra niður en grunnur fjóss-
ins. Varð því að grafa undan norðurstafni þess og steypa þar
undir. Ég bað verkstjórann að steypa fyrst undir bæði horn
stafnsins og láta vel harðna, áður en grafið væri undan öllum
stafninum. Eftir þessu fór hann ekki, og einn morguninn, er
ég fór að skoða, hvemig verkiö gengi, sé ég, að hann er aö láta
grafa undan öllum stafninum í einu. Leizt mér illa á þetta og
segi honum, að stafninn geti hrunið, en hann kvað enga hættu
á því. í þessu bili kom einhver gestur, sem ég þurftl að bjóða
inn og sinna. En inni hafði ég engan friö í mér, biö gestinn að
afsaka mig um stund og fer út aftur til að gá nánara að þess-
um aðförum. Þykist ég þá sjá, að stafninn muni hrynja. Segi
ég þá þeim, sem voru að grafa undan veggnum, að koma strax
upp úr gryfjunni, hleyp inn í fjós, þar sem stúlkurnar voru að
mjólka, segi þeim að hætta mjöltunum strax og skyldum viö
leysa út kýrnar í skyndi. Sluppum við aðeins út með þær.
Þá hrynur stafninn. Kastaðist sumt af honum inn í fjósiö og
hefði orðið að bana annarri stúlkunni, sem sat undir kú norður
við stafn, drepið eitthvað af kúnum og svo báða mennina, sem
voru að grafa undan stafninum. Þakkaði ég Guði fyrir hand-
leiðslu hans á mér í bessum viðburði.