Vísir - 26.10.1966, Qupperneq 4

VI S IR . Miðvikudagur 26. október 1966.
imdallur
Ritstjórar: Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson — Þorsteinn Pálsson
Þankar um framtíð NATO
„Hvað er framundan hjá
NATO?“ er spuming, sem margir
velta fyrir sér um þessar mundir.
Einkum eftir að Frakkar tóku að
iosa um tengsl sín við bandalagið
hefur mönnum orðið tíðrætt um
framtíð þessa öfluga vamarbanda
lags, sem trvggt hefur öryggi
Vestrænna ríkja í nær tvo ára-
tugi.
NY KYNSLÓÐ
VAXIN ÚR GRASI.
Áður en vikið er að framtiðar-
horfunum er rétt að'hyggja lítið
eitt að fortíðinni. Tíminn er svo
fljótur að líða, að heil kynslóð
er vaxin úr grasi, síðan Atlants-
hafsbandalagið var stofnað. Sá
gjörvilegi hópur, sem nú situr
á bekkjum menntaskólanna dægr-
in löng, var því óborinn, þegar
þeir atburðir voru að gerast, sem
leiddu til stofnunar NATO.
Fyrir u.þ.b. 18 árum var mikil
vá fyrir dymm í Evrópu. Skammt
var þá liðið frá lokum heims-
styrjaldarinnar, þegar fólk trúði
því, að ævarandi friður hefði
verið saminn. En reyndin hafði
orðið önnur. Meðan vestræn ríki
afvopnuðust hvert af öðm, beitti
forysturíki heimskommúnismans
blóðugu ofbeldi til að ná undir sig
hverri þjóðinni af annarri. ÖIl
Austur-Evrópa hafði verið hneppt
í fjötra: 91.9 milljónir manna á
1.019.300 ferkflómetra lands-
svæði. Þannig hljóðar í tölum sú
harmasaga, sem knúði frjálshuga
menn til dáða, og eru þá ekki
raktar persónulegar hörmungar
neins f hópi milljónanna, sem
þama sáu vonir sínar bresta.
AFREK NATO.
Helzta afrek Atlantshafsbanda-
lagsins er að hafa stöðvað þessa
ógnarþróun. Síðan bandalagiö var
stofnað, hefur ekki ferþumlungur
lands á vamarsvæði þess glatazt
undir yfirráö ofbeldisaflanna. Og
í skjóli varnanna hefur þróazt
meiri velmegun en dæmi em til
annars staðar. Þetta eru stað-
reyndir, sem ekki verða hraktar.
En jafnframt hefur bandalagiö
unnið mikilsvert starf utan hern-
aðarsviðsins. Er það m. a. ánægju-
efni fyrir íslendinga, svo frábitnir
hemaði, sem þeir hafa öldum
saman verið og eru enn. 1 þess-
um efnum má m. a. nefna stuðn-
ing bandalagsins við margs
konar vísindastarfsemi. Nýlega
var í fslenzkum blöðum sagt frá
styrkveitingum úr vísindasjóði
NATO. Var þar samtals um að
ræða nokkuð á 4. hundrað þúsund
krónur, sem m.a. vom veittar
ungum læknum til framhalds-
því rétt að huga svolítið að því
sjónarmiði.
Enn sem komið er hefur ekki
örlað á þvf, að Sovétveldið drægi
úr vígbúnaði sínum. Er þvert á
arstefnu verði farið að gæta fyrir
alvöm í Evrópu fljótlega eftir
árið 1970.
Undirróðursstarfsemi kommún-
ista í Afríku, Asíu og Suður-
í þessari glæsilegu byggingu eru til húsa flestar stofnanir og
Byggingin, sem er eins og „A“ í laginu stendur á S ignubökkum. Var
en áður vom aðalstöðvamar í Palais de Chaillot.
4.. <4». m tík v1
móti mikið kapp lagt á aö hafa
hernaðartæki öll sém nýtízkuleg-
ust — og ríkir þar áfram sú
stefna að farga engu fyrr en feng-
iö er annað betra í staðinn. Fer
um 15% þjóðarframleiðslunnar
til hernaðarþarfa, þar sem aftur á
móti ríkin vestan megin jám-
tjaldsins verja frá 1,4—9,8%
(meðaltal allra NATO-ríkjanna er
4,9%) í varnarskyni. — Tæpt
verður óneitanlega, eftir allt sem
á undan er gengið, aö treysta
því, að forvígismenn kommún-
ismans mundu láta tækifæriö til
auðfenginna yfirráða ónotað, ef
vestræn ríki legðu niður varnir
sínar. Enda er lokatakmark
heimskommúnismans óbreytt,
þótt forvígismenn hans hér í álf-
unni hegði sér nú nokkru frið-
samlegar.
En jafnvel þótt gálausleg bjart-
sýni yrði látin ráða í afstöðunni
til Sovétveldisins, hvað er þá að
segja um félaga þeirra á austlæg-
ari slóðum? .Gefur vaxandi hem-
aðarmáttur þeirra fr-jálsum þjóö-
um tilefni til að leggja niður
vamir sínar? Varla. Þó að kín-
verska alþýöulýðveldið sé enn
nægilega Iangt í burtu til þess
að hér sé hægt að henda góðlát-
legt gaman að „menningarbylting
unni“ þar í landi, er það engu að
síður álit þeirra, sem gerst mega
vita, að hinnar kínversku hemað-
náms ytra í sérgreinum, er þeir
höfðu valið sér. Á sínum tíma
styrkti NATO m.a. þróf. Niels
Dungal til fyrirlestrahalds úti í
heimi um krabbameinsrannsóknir
sínar, og hér hafa verið ágætir
fræðimenn erlendis frá og flutt
fyrirlestra viö Háskóla Islands á
sviði lögfræði o.fl.
Hér hefur aðeins verið drepiö
á eitt svið — og þá látið liggja í
láginni árangursrikt stjórnmála-
samstarf ríkjanna, sem átt hefur
sér stað innan Atlantshafsráðsins
— æðstu stofnunar bandalagsins.
Þar hittast fastafulltrúar ríkj-
anna, með aðeins y2 klukku-
stundar fyrirvara, ef nauðsyn
krefur, til þess að ráðgast við um
hverskyns sameiginleg vandamál.
Er þama um að ræða ómetanleg-
an vettvang vinaþjóða, sem þurfa
margs að gæta í viðsjárverðum
heimi.
ER TÍMABÆRT AÐ LEGCWA
NIÐUR VARNIRNAR?
Sá mikli árangur, sem NATO
hefur náð, veldur því, að fæstum
kemur til hugar að hægt sé að
draga verulega úr alhliða starf-
semi þess, án þess að samvinna
Atlantshafsríkjanna bíði við það
hnekki. Sumir segja þó, að nú sé
svo miklu friðsamlegra I heim-
inum en áður, að óhætt hljóti að
vera að slaka á vömunum. Er
deildir Atlantshafsbandalagsins.
hún tekin f notkun síðla árs 1959
Ameríku er þllum of kunn, til
þess að fara þurfi um hana mörg-
um orðum.
— Allt ber þetta að sama
brunni: Of snemmt er enn — því
miður — að leggja vamimar nið-
ur.
ÞÖRFIN FYRIR NATO.
Meðan svo er, hlýtur Atlants-
hafsbandalagið að halda áfrara
starfsemi sinni. Breytir afstaða
Frakka engu um þá grundvallar-
staðreynd. Hin ríkin fjórtán hafa
þegar tekið af allan vafa þar að
lútandi. Þó að einstrengingsleg
stefna de Gaulle valdi óneitanlega
nokkrum erfiðleikum, er einnig
á hitt að líta, að t.d. flutningar
aðalherstöðva bandalagsins I
grennd við Brussel skapar tilefni
og tækifæri til umbóta og endur-
skipulagningar, sem fengin
reynsla getur lagt grundvöll að.
Sama verður eflaust uppi á ten-
ingnum á fleiri sviðum, enda hafa
um hríö átt sér stað í löndum
bandalagsins frjóar umræður um
framtíð þess.
Margt bendir því til þess, að
upp úr því millibilsástandi, sem
segja má að nú ríki, muni At-
Iantshafsbandalagið va.xa styrk-
ara en nokkru sinni fyrr, e.tv. í
einhverri þeirri mynd, sem geri
þvf kleift að leggja enn þyngri
lóð en áður á vogarskálar öryggis
og framfara við Atlantshaf og í
heiminum yfirleitt. Hefur það þó
þegar fengiö meiru áorkað en hin-
ir bjartsýnustu þorða að vona.
Skattsvikarar
Bítlainnflutningur og Bingó
Um þessar mundir er mikið
rætt um innflutning á erlendum
bitlahljómsvcitum til hljómleika
halds hérlendis. 1 sambandi við
þennan innflutning vekur það al-
menna athygli, að félög, sem
undanfama áratugi hafa lagt
rækt við iþróttaiðkanir, virðast
nú hafa kúvent sínum fyrri hug
sjónum og snúið sér að aukinni
útbreiðslu bítlamennsku, lubba
mennsku og lúsablesahætti.
Þetta má ætla sem rétt ef farið
er eftir auglýsingum dagblað-
anna um erlenda bitlahljómleika
en þar með er ekki öll sagan
sögð. Það hefur nefnilega kom-
ið í ljós, að á bak við þennan
óþrifainnflutning standa einka-
aðilar hér í borg og í þeirra vasa
rennur allur sá ágóði sem af
þessu hljómleikahaldi hlýzt og
allt skattfrjálst. Óljúgfróðir
menn tjá okkur að hér sé um
svimandi háar upphæðir að
ræða. Eina fyrirhöfnin er að
henda fáeinum skitnum „haltu
kjafti-seðlum“ í knattspymufé-
lag nokkurt hér í borg.
Þá höfum viö og fengið spum
ir af þvi að annað iþróttafélag
hér hafi gerzt leppur fyrir bingo
haldara nokkurn og umsvifa-
mann, en tekjumar fara í heilu
lagi, og það skattfrjálsar i vasa
bingohaldarans, utan fáeinar
krónur sem „knattspyrnufélag-
ið“ fær, sem þóknun fyrir að
selja nafnið. Háfleygir gárungar
segja að iþróttahreyfingln selji
sig nú til vændis fyrir 30 silfur
peninga.
Nú spyrjum við, er hægt að
Framh. á bls. 6.
AÐALFUNDUR HEIMDALLAR
verður huldinn í Sigtúni í kvöld kl. 20,30
Venjuleg uðulfundurstörf — Stjórn Heimdullur