Vísir - 28.02.1967, Qupperneq 5

VÍ!S>IÍR. Þriðjudagur 28. febrúar 1067,
5
j— Listir -Bækur-Menningarmál1

Fyrsta viðfangsefni Leikfé-
lags Kópavogs á þessu leikári,
er nýtt barnaleikrit eftir frú
Ólöfu Árnadóttur, sem nefnist
„Amma Bína“, og var frum-
sýnt sl. föstudag. Frú Ólöf skrif
ar mikiö fyrir börn. Þetta er
annað leikritið sem hún hefur
s.i.mið handa þeim, auk þess
sem ný barnabók eftir hana
kom út um síðustu jól. Að mín-
um dómi sýnir þetta nýja leik-
rit hennar verulega framför frá
því sem Leikfélag Reykjavíkur
sýndi eftir hana um árið, um
austurlenzka prinsinn. Þama vel
ur frú Ólöf sér viðfangsefni úr
hversdagslegu umhverfi barri-
anna, segir leiksöguna á þeirra
máli og tekst fprðuvel að mér
finnst ,að rekja hugsanagang
þeirra, gefur ímyndunaraflinu
slakan tauminn aö þeirra hætti,
en sleppir, — líka að þeirra
Álfameyjarnar dansa og syngja
I
Loftur Guðmundsson skrifar Ieíklistargagnrýni
Ó, AMMA BÍNA
Eftir: Olöfu Árnadóttur - Leikstjóri: Flosi Úlafsson
kvik..
myiíair
hætti:—öllum rökum og allri
predikun. Hvað þetta snertir,
tel ég að hún hafi komizt næst
því, þeirra höfunda okkar, sem
að undanförnu hafa spreytt sig
viö þetta viðfangsefni, að skrifa
skemmtilegt og gott barnaleik-
rit. Og það vekur auk þess von-
ir um að hún eigi eftir að gera
enn betur, fyTst hún hefur nú
fundið rétta tóninn. Hún mætti
gjaman skrifa annað svipað leik
rit í framhaldi af þessu, með
sömu aðalpersónum — Ömmu
Bínu, Lóu og Þresti, og ekki
mundi það spilla þótt gömlu
konurnar, Kristín og Matthild-
ur, fylgdu með, því að allt eru
þetta skemmtilegustu persónur.
Og ekki ætti frú Ólöfu að skorta
efniviðinn, sízt ef hún brygði
sér þar í heim þjóðsagnanna aft
ur, eins og hún gerir í þetta
skiptið — svona annað veifið.
Flosi Ólafsson hefur sett leik- •
rit þetta á svið og annazt leik-
stjóm, og ferst þaö prýðilega
úr hendi. Er það greinilega já-
kvætt við leikstjóm hans hve
hinir ungu leikendur era óþúst-
aðir og leika af mikilli gleöi og
fjöri, rétt eins og þau væra sjálf
að semja leikinn jafnótt og þau
flytja hann, og á þetta einkum
við þau Olgu Kristjánsd., sem
leikur Lóu og Áma Arason, sem
leikur Þröst eða aðalhlutverkin,
að Ömmu Bínu undanskilinni.
Ekki skal ég samt um það segja
hvort þau hafa sérstaka leik-
hæfileika — en þau kunna að
leika sér ,eins og kátir, heil-
brigðir krakkar, og sem slík
koma þau fram í hlutverkum
sínum, undir leiðsögn leikstjór-
ans. Fyrir þetta á hann sérstak-
ar þakkir skildar.
Satt bezt að segja, og kannski
einmitt af þessum ástæðum. þá
bera þessir tveir ungu leikend-
ur að vissu leyti af þeim eldri
— flestum. Brynhildur Ingjalds
dóttir nær hvergi nærri þeim
tökum á hlutverki Ömmu Bínu,
að henni takist að skapa þar
þá skemmtilegu persónu, sem
efni standa til frá höfundarins
hendi. Það háir og mjög leik
hennar að andlitsgervið er mis-
heppnað, það ber ekki svip af
Amma Bina segir bömunum sögur
1
íern
gamalli konu. Svipað er að segja
um röddina. Ótrúlegt finnst mér
að ekki heföi verið unnt að fá
einhverja vel miöaldra konu í
hlutverk Ömmu Bínu en þá
hefði leikritið fengið samræmd-
ari heildarsvip. Aftur á móti
gerðu þær Líney Bentsdóttir og
Sigríöur Einarsdóttir sínum
gömlu konum ágæt skil — en
hamingjan forði mér frá að gefa
í skyn, að þaö hafi verið fyrir
það, að þær stæöu hlutverkum
sínum nær, aldursins vegna! í
þjóðsagnaheiminum leikur hinn
gamalreyndi leikari þeirra í
Kópavogi, Guðmundur Gíslason,
prestinn, séra Þorstein og verð-
ur ekki mikið fyrir, María Vil-
hjálmsdóttir maddömuna, og
kann vel með að fara ,en Einar
Torfason leikur skemmtilegan
meðhjálpara, einkar skemmtil.
Þar lcoma og fram álfar, meyjar
og sveinar, sem syngja og dansa
eins og álfa er vandi, og hefur
Dögg álfamær þar mest að
segja, en hún er smekklega leik-
in af Rakel Guðmundsdóttur.
Þegar aftur snýr sögunni í mann
heima koma hvað helzt við hana
tveir afbragðs lögregluþjónar,
leiknir af Einari Torfasyni og
Frosta Bergssyni, skátar og fjöl
mennur leitarflokkur — að ó-
gleymdum sporhundinum. Sem-
sagt — fjör og ærsl frá upp-
hafi til enda, með fjölmennri
þátttöku ungu kynslóðarinnar.
Og ungu frumsýningargestimir
skemmtu sér bersýnilega prýði-
lega. Þetta skildu þeir og létu
ekkert framhjá sér fara. Ég geri
ráð fyrir, að þeir eldri hafi líka
skemmt sér — svo var um mig
að minnsta kosti.
Um leiö og höfundi og öllum,
sem þarna standa að verki ber
þakklæti fyrir, má benda á. að
þetta leikrit virðist einstaklega
vel til fallið viðfangsefni skóla-
leikflokka, en á slíkum viðfangs
efnum er einmitt tilfinnanlegur
skortur. Og þá er ég illa svik-
inn, ef þessi sýning £ Kópavogi
verður ekki vel sótt á næstunni.
Meiri fjölbreytni
í myndavali
Jytið hefur verið fjallað hér í
þættinum um rússneskar kvik
myndir en þaöan komu fyrstu stór-
myndirnar eftir byltinguna og um
tíma reis þar stjarna sjöundu list-
greinarinnar hæst. Sergei Eisen-
stein gerði hverja afburðamyndina
af annarri „Tundurspillirinn Pot-
emkin“ 1925, „Verkfall" 1926, Al-
exander Nevsky“ 1937 og „Ivan
grimmi“ 1943—’46, svo nokkrar
af myndum hans séu nefndar.
Vsevolod Pudovkin, var ekki
síðri með kvikmyndir eins og „Móð
irin“ 1926, „Fall Pétursborgar 1927
„Stormur yfir As£u“ 1928, svo ör-
fáar séu nefridar.
Þetta voru glæsilegir frumherj-
ar, snillingar með myndavélina og
stórkostlegir listamenn, nokkrir
ungir Rússar hafa fetað £ fótspor
þeirra, aðallega siðustu árin.
Grigori Chukrai gerði „Saga
unga hermannsins' 1959, (sýnd £
Bæjarbiói £ Hafnarfiröi). Þetta er
mjög áhrifamikil og falleg mynd.
Þaö er svo mikið af töfrum æsk-
unnar i henni, dálitið barnaleg, en
svo sönn og hrífandi, að aðeins
beinfrosnar sálir gætu ekki hrifizt.
Hann hefur gert aöra mynd sem
hlotið hefur góða dóma, „Það var
einu sinni gamall maður og gömul
kona“ 1965. Gagnrýnendur líkja
honum við Renoir vegna þessarar
mannlegu hlýju, sem einkennir
myndir hans. Vonandi sjáum við
bráðlega þessa mynd hans og „Fer-
tugasti og fyrsti', sem einnig sýn-
ir hve góður leikstjóri hann er.
Grigori Kosintsev hefur spreytt
sig á Hamlet meö góðum árangri
að sagt er, og sú kvikmynd fékk
sérstök heiðursverðlaun £ Feneyj-
um 1964.
Það sem mér finnst aö flestum
öörum rússneskum kvikmyndum,
t. d. „Logandi árin“ (ég man ekki
nafnið á þessari mynd, eins og það
var þýtt hér, en myndin var sýnd
£ Laugarásbíói) er hvað áróðurinn
skín £ gegn. Þó að hann sé barna-
legur er hann leiðigjarn þvi honum
Framh. á bls. 5
Mynd frá atriði i „Tundurspillirinn Potemkin,“ sem Eisensteln
gerði 1925.