Vísir - 01.03.1968, Qupperneq 4

Konn eins lesfnrræningjnns Ijóstrnr upp,
hvernig flótti hans var framkvæmdur
*
Eiginkona lestarrséningjans,
Chariié Wilsón, sem handtékinn
var í Kanada nú á dögunum, eftir
að hafa dulizt þar í 16 mánuði,
hefur nú létt á hjarta sínu og opin-
berað, hvernig flótti eiginmanns
hennar úr Winson Green-fangels-
inu var undirbúinn.
Flótti Wilsons úr fangelsinu þ.
12. ágúst 1964, þótti bera vott um
engu minni hugsnilli, en fram-
kvæmd lestarránsins fyrir fimm ár
um, þegar 2l/2 milljón sterlings-
punda var rænt úr póstvagni úr
iárnbrautarlest. en fyrir þátttöku
sína í þvf var Wilson dæmdur í 30
ára fangelsi.
Flóttinn vakti feikna athygli og
var flestum það hulin ráðgáta,
hvernig hann hefði mátt takast svo
vel, sem raun bar vitn^ um, enginn
uppgötvaði flóttann fyrr en mörg-
um tímum of seint.
Kona Wilsons hefur nú flett blæj
unni af hulinni og skýrt frá því,
hvernig flóttinn var undirbúinn í
einstökum afriðum, en aö honum
stóð góöur vinur Wilsons utan
veggja fangelsins.
I grein, sem birtist í erlendu dag
blaði, lýsir hún því hvers konar
reiðarslag dómurinn var fyrir
mann hennar, sem aldrei hafði lát
ið sér detta til hugar koma, að
refsingin yrði svo þung, enda
leiddi það til þess, að hann ákvað
strax með sjálfum sér, að hann
skyldi aldrej afplána hana alla.
f fyrstu var hann hafður i al-
gerri einangrun í fangelsinu og
mátti ekki mæla við meðfanga sína.
Það var þó aðeins fyrstu vikurnar,
sem þessa var vel /gætt, en svo
slaknaði árvekni fangavarðanna.
Þrem vikum eftir að hann var flutt
ur í Winson Green-fangelsið, barst
honum fyrsta vitneskjan um, að
hafinn væri undirbúningur að
flótta hans.
E>ag nokkurn, þegar Wilson var
staddur f miðjum leikfimisæfing-
um, gekk lifstfðarfangi framhjá
honum og muldraði ofurlágt milli
samanbitinna varanna:
„Fransi er að vinna við þaö.“
VINURINN.
Þetta nafn, Fransi (Frenchy),
var nóg til þess, að Wilson vissi
strax, hvað á sevði var, því það
var gælunafn á góðum vini hans,
Fransara að þjóðerni og af þvf
var nafnið dregið. Hann var frá-
bær tungumálamaður, sem hafði
f sfðari heimsstyrjöldinni pjónað
bandamönnum af stakri hugprýði
og þáð fyrir ýmsan heiður.
Hann hafði þá verið tengiliöur
milli frönsku neöanjarðarhreyf-
ingarinnar og brezku leyniþjón-
ustunnar, en annars var sérgrein
han ssú, að undirbúa og skipu-
leggja leifturárásir skæruliöa á
birgða- og hergagnageymslur
Þjóðverja. Einnig skipulagði hann
en þó sjaldnar flótta her-
tekinna andspyrnumanna, sem
lent höfðu f höndum SS.
Gæti hann ekki komið kring
flótta Wilsons, var enginn fær
um það annar.
Það hafði vakið furðu á sínum
tíma, að Wilson vildi ekki á-
frýja dómnum, eins og gert höfðu
aðrir lestarræningjar , sem hand-
teknir höfðu verið, en kona hans
hefur nú gefiö á því skýringu.
Undirbúningur flótta hans var haf
inn og legði hann fram áfrýjunar-
beiðni, myndi það tákna, að
hann yrði fluttur milli fangelsa,
meðan mál hans yrði tekið fyrir
á nýjan leik, en bað myndi þýða
ónýtingu allra flóttahugleiðinea.
sem fram til þéssa höfðu áreiðan
lega verið míðaður við Winson
Green-fangelsið.
U N D I R-
BÚNINGURI N N.
Wilson skýrði konu sinn sjálf-
ur frá þvi síðar meir, að hann
hefði ekki haft hugmynd um und-
irbúninginn í smáatriöum, fyrr en
eftir að hann var kominn út, en
þá skýrði Fransi honum frá því
yfir tveim flöskum af kampavíni
f fyrsta felustað hans í Frakk-
landi.
Fransi skýrði honum frá því,
hvernig hann af mikilli kostgæfni
valdi 6 úrvalsmenn, sem skyldu
aðstoða við flóttann.
Sá fvrsti var bezti lásasmiður-
inn, sem undirheimar Englands
áttu völ á — enskur að þjóðerni.
Maður, sem enginn lás stóðst fyr
ir, með næma og viðkvæma fing-
ur, sem vel hefðu sómt sér á aug-
lýsingu fyrir handáburð.
Annar var ökuþór, sérfræðing-
ur í akstri og meðferð bifreiða,
sem skyldi gegna því hlutverki,
að skila hópnum til og frá fang
elsinu heilum á húfi.
Þriðji var belgískur flugmaður
— sérfræðingur í meðferð lítilla
flugvéla og vanur lendingum á
ekki alltof öruggum flugvöllum,
en hann'þekkti Fransi frá þvf úr
stríðinu. Hann hafði einnig verið
meölimur í andspyrnuhreyfing-
unni og haföi flogið með margan
andspyrnumannann úr Frakklandi
í laumi. Gjörsamlega óttalaus.
Fjórði var leikinn útvarpsvirki
og loftskeytamaður, sem skyldi
fylgjast með samtölum lögregl-
unnar í talstöðvum hennar.
Fimmti og sá sjötti einnig, voru
báðir fjallamenn, ekki aðeins fyr
ir klifurfimi þeirra, heldur einnig
vegna líkamsvaxtar, en báðir
voru um sex fet á hæð og þar eft-
ir þreknir. Hraustir menn og lið-
i I
Flugmaðurinn för til þess að
velja lendingarstaö í hæfilegri
fjarlægð frá fangelsinu og þegar
hahn hafði ákveðiö sig og sent
sína skýrslu, fékk hann fyrir-
mæli um að finna tvo aðra staði
til vara, en ökuþórinn rýndi í
vegakort og sá sér undankomuleið
ir, sem Iægju að flugvöllunum,
og hvar lögreglan myndi hugsan
lega koma fyrir vegartálmunum.
. Wilson fékk skilaboð í fang-
elsið um að vera viðbúinn.
Þannig földu þeir Wilson í tankbílnum.
tækir, sem Fransi ætlaði það hlut-
verk að klifra yfir fangelsismúr-
inn, en þeirra var einnig, að sjá
til þess að lásasmiðurinn fengi þá
þjálfun, sem dygði til þess, að
hann kæmist með þeim — sömu-
leiðis loftskeytamaðurinn.
Síðan var lagzt yfir skipulags-
uppdrætti og kort af fangelsinu
og flóttinn þaulhugsaður og skipu
lagður út í yztu æsar. Þegar gerð
hafði verið nákvæm framkvæmda
áætlun, var valinn staður til æf-
inga. Fvrir valinu var gamalt og
yfirgefið klaustur í norðurhluta
Frakklands. Veggirnir umhverfis
klausturgarðinn, þóttu nokkuð á-
þekkir fangelsismúrunum.
Þar æfðu þeir sig vikum sam-
an við að klifra upp og niður vegg
ina með útbúnað sinn, en Fransi
stóð niðri með stoppklukku og
tók tímann á þeim félögum,
hrópandi til þeirra hvatningarorð
þar til þeir gátu gert þetta jafnt
að ' næturþeli og jafnvel blind-
andi.
„Haltu þér vakandi þann 12. á-
gúst. Fransi segir: 4 vinir koma
í heimsókn."
Klukkan 9.30 að kvöldi þess
11. voru Ijósin í fangelsinu slökkt
og rétt fyrir kl. 3 um nóttina
renndu Fransi og félagar hans
ilpp að fangelsismúrnum í tank
bfl. Þetta var í hliðargötu, en
fangelsið er inni í borginni. Or
bílnum tóku þeir stiga síná og
klifurkaðla. Krækja var bundinn í
kaðlana, en hún var vafin dulum,
svo ekki glamraöi í henni, þegar
hún snerti múrinn.
Annar fjallamaöurinn kastaði
sinni krækju upp á múrinn og las
sig upp. Hinn fór upp á öðrum
stað, en aðrir fylgdu á eftir, þeg-
ar þeir höfðu gefið merki um,
að allt væri f lagi.
Þegar þeir voru komnir niður
f garðinn hlupu þeir eftir honum
nokkur hundruð metra langan
spöl, þar til þeir komu að dyr-
unum að álmunni, sem Wilson
var hafður í. Á henni var ramm-
J
byggilegur lásaútbúnaður. en þeir
höfðu réttan mann í för með
sér og Iásasmiðurinn var ekki
nema tvær mínútur að opna
dyrnar. Þetta voru bakdyr, sem
lágu að þvottahúsi álmunnar.
Loftskeytamaðurinn hafði hlustað
í tæki sín, en greinilega hafði
enginn oröið þeirra var, eða að
minnsta kosti engar aðvaranir
gefnar f gegnum talstöðvar,
hvorki lögreglunni, né öðrum
deildum fangelsisins.
Inni i vaskahúsinu biðu þeir,
þar til þeir heyrðu þungt fótatak
varðarins á varðgöngu hans. Um
leið og hann var kominn framhjá
þvottahússdyrunum læddist
Fransi léttum skrefum á eftir
honum og lét kylfu sína rfða á
skallann á honum. Vörðurinn var
dreginn inn f þvotahúsið, keflað-
ur og bundinn, en árásarmennirn-
ir áttu nú greiðan aðgang að
fangaklefa Wilsons.
Lásasmiðurinn var þegar tek-
inn til starfa og hinir héldu vörð
um hann, en lásinn á klefanum
reynlist erfiðari, en hinn fyrri og
þaö tók hann 8 mínútur að opna
dvrnar, en á meðan lá Wilson
hreyfingarlaus í rúminu, þótt
hann hefði strax orðið þeirra var.
Enginn kom á meðan.
Fátaböggli var fleygt til Wil-
sons og hann skipti um föt í flýti,
en en inn sagði neitt á meðan, en
síðan hröðuðu þeir sér út og
skyldu vörðinn eftir bundinn i
þvottahúsinu, ennþá meðvitundar
Iausan. Feröin yfir múrinn gekk
ffiótt og vel og Wilson var falinn
inni f tankbílnum, sem Fransi
hafði útbúið sérstaklega. Hafði
hann dauðhreinsað tankinn mörg
um sinnum, svo ekki eimdi þar
af benzíni, en sjálfur gert tilraun-
ir meö aö liggja þar innilokaður
tímunum saman. Hinir fóru inn
í tankinn líka og svo var ekið af
stað.
Oti á flugvelli beið flugmað-
urinn með hreyfla vélarinnar
ræsta. Wilson hljóp úr tanknum
og f flugvélina, sem þegar rann
af staö eftir brautinni. Ekki var
skipzt á orðum allan tímann,
nema til þess að segja Wilson af
flugvélinni.
Fransi og hinir óku burt í tank-
bílnum, en tveim dögum seinna
hitti Fransi Wilson f smáþorpi í
Frakklandi og þaðan fluttust þeir
í fbúð f miðborg Parísar. Fransi
sagði Wilson allt af létta af und-
irbúningnum, en hann kostaði 50
þúsund sterlingspund. Lásasmið-
urinn einn fékk 10 þúsund fyrir
sinn snúð, en 40 þúsundin skipt-
ust milli hinna fimm, en Fransi
tók ekkert fyrir sinn þátt.
Þannig var framkvæmdur ein-
hver snjallasti flótti afbrotá-
manns úr fangelsi, sem sagan gét
ur um.
Aðsend hugmynd^
„Kæri Þrándur. Margar hug-
myndir snjallar mjög hafa kom-
ið jfram i dálkum bínum. Ég
ætla nú aö þykjast eigandi einn-
ar slíkrar, bótt eflaust séu marg
ir fúsir að vera meðeigendur,
og vona ég aö svo sé.
Þann 22. febrúar síðastliðinn
Ias ég frétt i Vísi þessleiöis, að
búið væri að setja á stofn Félag
íslenzkra kvikmyndageröar-
manna. Formaður hins nýja fé-
lags, Asgeir Long, sagöi í við-
taíi við blaðið, að aðaláherzla
yrði lögð á skapandi kvikmynda
gerð. Ég og meðeigendur mínir
vonum að þetta sé Ioforð um
a. falenzkir leikarar sjáist á
hvíta tjaldinu f fleiri og öðru-
vísi myndum en auglýsinga-
myndum (sbr. Bessi Bjarnason við drögumst Iangt aftur úr í andi . kvikmyndagarö á ís-
fyrir Valhúsgögn, sem var þó kvikmyndagerö (undantekning: landi? Ég trúi ekki öðru en
býsna ágæt um margt). Bessi Bjamason fyrir Valhús- einhverjir sannir íslendingar
En nú er þvf miður svo að gögn). séu reiöubúnir að draga úr út-
skilja á ýmsum kunnáttumönn- Og snúum nú að hugmynd gjöldum til ÁTVR um 1000 kr.
um á þeissu sviði (Þorgeir Þor-
geirsson), að sjálft ríkið sé kvik
myndagerð á íslandi hvað mest-
ur fjötur um fót. Sem sagt meiri
áhugi ríkisstjórnarinnar í að
láta rigna brennivíni úr pott-
flöskum vfir bjóðina á meðan
minni og meðeigenda minna:
Hvernig væri að stofna „Styrkt-
arfélag íslenzkrar kvikmynda-
gerðar“, þar sem fórnfúsir fé-
lagar skuldbinda sig til minnst
1000.00 króna framlags á ári
til eflingar skapandi og þrosk-
á ári og auka jafnframt fram-
lag ritt til kvikmyndagerðar um
jafnmikið. Að lokum skora ég
á öll dagblöðin að láta fara fram
skoðanakönnun á þvf, hve marg
ir vildu gerast fórnfúsir félag-
ar.
Með þökk og kveðju til með-
eigenda minna.
Ákafur.**
Ég þakka ákaflega vel fyrlr
hugmyndina, en ef framgangur
hennar á að byggjast á fram-
lögðu fé, sem annars rynni til
kaupa á reyk og rekju f ÁTVR
þá hefi ég ekki mikla trú á því,
að sjóðir „Styrktarfélags fs-
lenzkrar kvikmyndageröar veröi
nokkru sinni svo digrir, að þeir
geti styrkt kvikmyndagerð til
skapandi listar. Andi þeirra
styrkja mun renna fljótt af
mönnum, því ég hefi ekki trú á
að þeir verði hærri en svo.
Þrándur f Götu.