Vísir - 01.03.1968, Qupperneq 8

3
V í S IR . Föstudagur 1. marz 1968.
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
ASstoöarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands
í lausasölu kr. 7.00 eintakiö
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Landbúnaður og iönaöur
."Við viljum, að iðnaðurinn sé jafnrétthár landbúnaði.
Við viljum, að ríkissjóður leggi Iðnlánasjóði til jafn-
hátt framlag og iðnlánasjóðsgjald fyrirtækjanna er,
á sama hátt og ríkissjóður greiðir Stofnlánasjóði land-
búnaðarins jafnhátt framlag og framleiðslugjald
bænda til sjóðsins'. Þetta er inntakið í kröfum fram-
sóknarþingmanna um þessar mundir, þegar þeir eru
að gæla við iðnaðinn.
Ekkert af þessu gerðu þeir, þegar þeir fóru með
völd í landinu. Síðast er Framsóknarflokkurinn fór
með stjórnarforustu, var ekki sett ein einasta lög-
gjöf á Alþingi iðnaði landsins til styrktar. Framsókn-
arþingmennirnir, sem segjast nú vilja láta gera þetta
og annað fyrir iðnaðinn, vita líka vel, að þeir eru að
tala út í bláinn. Iðnaði og landbúnaði landsmanna
verður ekki saman jafnað.
Fyrr á öldum lifðu íslendingar á landbúnaði einum.
Smám saman varð sjávarútvegurinn burðarásinn í
þjóðarbúskapnum. Með arði frá hafinu hefur jarð-
ræktin verið stunduð á liðnum áratugum. Þetta sam-
býli hefur lánazt vel, því að í vitund þjóðarinnar leik-
ur ekki efi á, að án landbúnaðar mundi þessi litla
þjóð við nyrzta haf missa fótfestu, — þá fótfestu,
sem er skilyrði þess, að íslendingar verði áfram sjálf-
stæð og fullvalda þjóð.
En sjávarútvegurinn nægir ekki sem burðarás, þeg-
ar þjóðinni fjölgar ört og kröfurnar til lífsþæginda
aukast. Fleiri stoðir þurfa að koma til. Það hefur í
vaxandi mæli orðið hlutverk iðnaðarins að grund-
valla verðmætasköpun þjóðarbúsins.
Hvað þýðir í þessu sambandi að tala um jafnrétti
á við landbúnað um framlög úr ríkissjóði? Verðmæta-
sköpunin kemur ekki úr ríkissjóði.
Búnaðarfélag íslands er ekki félag í venjulegum
skilningi þess orðs. Sama má segja um Fiskifélag
íslands. Bæði þessi félög eru í raun og veru ríkisstofn-
anir og svara að ýmsu leyti til Iðnaðarmálastofnunar
íslands. Vilja Framsóknarmenn jafnhá framlög úr
ríkissjóði til Iðnaðarmálastofnunarinnar og til Bún-
aðarfélagsins? Væri það ekki jafnrétti? í fjárlögum
þessa árs eru rúmar 15 milljónir króna ætla^ar Bún-
aðarfélaginu en um 4 milljónir Iðnaðarmálastofnun-
inni. Vilja Framsóknarmenn greiða jafnmikið úr rík-
issjóði til ráðunauta í þágu iðnaðarins og ráðunauta
landbúnaðarins? Vilja Framsóknarmenn láta ríkissjóð
kosta mánaðarlangt árlegt Iðnþing, eins og verið hef-
ur um Búnaðarþing? Vilja þeir láta ríkissjóð greiða
um 250 milljón króna uppbætur á útfluttar iðnaðar-
vörur, svo sem gert er á útfluttar landbúnaðarafurð-
ir? Vilja peir ekki fara almennt yfir fjárlögin og fram-
kvæma þetta svokallaða „jafnrétti“, sem þeir eru
að tala um.
))
\!
■
Ottó Schopka:
ATVINNULEYSI
OG IÐNAÐUR
jprjálsir menn I frjálsu landi
vilja hafa rétt til að velja
og hafna. fslenzkir neytendur
hafa því tekið tveim höndum sí-
auknu verzlunarfrelsi á undan-
fömum árum og hið fjölbreyti-
lega neyzluvöruúrval er nú orö-
ið að ómissandi þætti í lífskjör-
um þjóðarinnar.
En atvinnuþróun undanfar-
inna mánaða minnir enn einu
sinni á, að í þessum efnum eins
og mörgum öörum er kappið
bezt með forsjá. Þaö er vissu-
lega mikils virði að geta keypt
erlenda iðnaðarvöru, t. d. tilbú-
in föt, kex eða kökubotn í verzl-
uninni á næsta götuhomi, en er
nokkur ástæða til þess að taka
erlendu vöruna fram yfir jafn-
góöa og jafnvandaða innlenda
vöru, sem aö auki er oft ódýr-
ari? Hafa ekki neytendur verið
einum of ginnkeyptir fyrir er-
lendum iðnvarningi, er ekki enn
of ríkt í íslendingum að van-
meta þaö, sem gert er hér heima
með íslenzkum huga og hönd-
um? Eimir ekki énn dálítið eftir
af gömlu vanmáttarkenndinni
gagnvart eigin getu og ofdýrk-
uninni á þvi, sem búið er til
„í útlandinu"?
Vaxandi atvinnuleysi og sam-
dráttur í ýmsum greinum
neyzluvöruiðnaðar vekja menn
til umhugsunar, hverju verði all-
ur þessi innflutningur er keypt-
ur. Hann hefur ekki aðeins
kostað beinharðan gjaldeyri,
heldur líka í sumum tilvikum
lokaðar verksmiðjur, gjaldþrota
fyrirtæki og atvinnulaust fólk.
En er þá lausnin sú, að setja
hömlur á innflutning og taka
upp leyfisveitingar og skömmt-
un? Sú leið er flestum ógeðfelld,
og vonandi koma þeir tímar
aldrei aftur, að grípa veröi til
þeirra úrræða.
Þaö, sem hér þarf að koma til
er skilningur sérhvers neytenda
á þeirri aðstöðu, sem hann hef-
ur til þess að hafa áhrif á at-
vinnu og tekjumyndun sam-
borgara sinna. Þaö kann að
hljóma ótrúlega, en það er samt
satt, að ef sérhver íslendingur
keypti sér innlendan fatnað fyr-
ir kr. 1.000.— í staö þess aö
kaupa innfluttan fatnað, þá
mundu skapast atvinmunöguleik
ar fyrir ca. 500 manns í fata-
iðnaðinum.
Ef allir fslenzkir útgeröarmenn
hefðu látið innlendar skipaviö-
geröarstöðvar og vélsmiðjur ann
ast þær viögerðir og viðhad á
fiskiskipaflotanum, sem fram-
kvæmt var erlendis á síöasta ári,
hefði þaö aukið vinnulauna-
greiöslur til innlendra járniön-
aðarmanna líklega um 30 mill:
króna eða sem svarar til árs-
launa 150 járnsmiða. Og hvaö
þá um öll fiskiskipin, sem byggð
hafa verið erlendis ryiii' Islend-
inga að undanförnu, hvað hefðu
ekki margir getað unnið að
smíði þeirra hér heima?
Mergur málsins er sá, að sá
sem kaupir vöru eöa þjónustu,
verður að gera sér grein fyrir
afleiðingum ráðstöfunar sinnar.
Hafnarverkamanninum kann að
þykja gott að kaupa sér pólsk
spariföt, en ætli honum bregði
ekki í brún við aö missa alla
eftirvinnu, vegna þess að fjöldi
manna f fataiðnaði er atvinnu-
laus (af því að hafnarverka-
menn kaupa pólsk föt, en ekki
íslenzk) og hafa þar af leiö-
andi ekki lengur ráö á að kaupa
niðursoðna ávexti (og reyndar
fjölmargar aörar vörur), sem
hafnarverkamaðurinn hefur unn
ið við að skipa á land.
Orsakasamhengið kann að
vísu að vera miklu flóknara en
þetta, en í sinni einföldustu
mynd lítur dæmið þannig út.
Og þegar mörg hundruð neyt-
endur fara eins aö og hafnar-
verkamaðurinn í þessu litla
dæmi, verða áhrifin margföld og
afleiðingamar geta oröið geig-
vænlegar — fyrir alla aðila.
Menn verða að hafa í huga,
að það sem einn eyðir, eru tekj-
ur annars. Með því að verja fé
sínu til kaupa á innlendum vör-
um, stuðla menn aö innlendri
tekjumyndun, vinna gegn at-
vinnuleysi og efla þjóðarhag. En
sérhver króna, sem varið er til
kaupa á erlendri vöm, sem hér
er seld í samkeppni við innlenda
framleiðslu, táknar glataðar tekj
ur fyrir einhvem landsmanna.
Þess vegna ættu allir að leggjast
á eitt um að gera þær krónur
sem fæstarð sem flytja atvinn-
una burt úr landi. Þaö verður
drýgsta meðalið gegn atvinnu-
leysi.
Áin braut stórt skarð í bakkann neðan til við kirkjuna, þegar hún var í hvað verstum ham í
fyrrinótt.. Kirkjan er umflotin vatni og lóna ísjakar upp undir kirkjudyrnar. Flóöið var í
rénun, þegar Isak tók þessa mynd.
Mittisdjúpt vatn á stofugólfum
TC’ngin leið er að gera sér grein
fyrir tjóninu, sem orðið hef-
ur í flóðunum á Selfossi. Ölfusá
hefur flætt inn í 30—40 hús og
skemmt þar innveggi og hús-
gögn. Vatnið er sums staðar
mittisdjúpt á stofugólfum.
Áin hefur brotið talsyert úr
bakka síniim að austanverðu á
móts við kirkjugarðinn og er
þar orðið talsvert jarðrask. —
Einnig hefur hún brotið úr bakk-
anum að vestanverðu hjá Bjargi.
Heldur var tekiö að sjatna í
ánni um klukkan þrjú í gær, en
vatnsborðið seig mjög hægt. Var
það komið 15 cm neðar þá um
kaffileytið en það var þegar
hæst var í ánni. Þetta flóð er
öillu meira en flóðið 1948, en þá
náði flóö hæst hinn 5. marz.
Vatnavextimir í Hvítá eru
taldir hafa náð hámarki klukk-
an þrjú f fyrrinótt og vona menr>
að nú fari að draga úr flóðun-
um, á Selfossi. Jakaburður er
miklu minni í ánni en var í
fyrradag og hleöst þvi ekki mik-
ið á blakastífluna neðan við Sel-
foss.