Vísir - 25.09.1968, Blaðsíða 8

3
V1S IR . Miðvikudagur 25. september 1968.
VISIR
Otgefandi Reykjaprent ö.t
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aöstoöarritstjóri: Axei Thorsteinson
Fréttastjórl: Jón Birgir Pétursson
Ritstjómarfulltrúi: Valdimai H. Jóhannesson
Auglýsingastlóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Aöalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla: Aöalstræti 8. Sími 11660
Ritstjóm: Lnugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
I lausasölj kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Visis — Edda h.f.
Grípa strax í taumana
„Ég álít, að menn eigi að láta líta eftir sér á tveggja
—þriggja ára bili. Öll læknisfræðin stefnir og hlýtur
að stefna í auknum mæli inn á fyrirbyggjandi lækn-
ingar, þ: e. að koma í veg fyrir sjúkdóminn, eða stöðva
hann á frumstigi.“ Þetta sagði læknirinn Ólafur Ólafs-
son, forstöðumaður rannsóknarstöðvar Hjartavernd-
ar, í viðtali um stöðina, sem birtist í Vísi í fyrradag.
Rannsóknarstöðin hefur aðeins starfað skamma
hrW, en samt hefur þegar náðst þar merkilegur ár-
angur. Um 2400 karlmenn á aldrinum 33—60 ára hafa
gengizt þar undir sjúkdómaleit, ekki aðeins á sviðum
hjarta- og æðasjúkdóma, heldur einnig á ýmsum öðr-
um sviðum. í þessari rannsókn kom í ljós, að 4—5%,
mannanna voru með sykursýki á frumstigi, um 3%
með háþrýsting, sem ekki var vitað um áður, og 6—
7% höfðu einkenni um byrjandi hjartasjúkdóma. Og
vegna rannsóknarinnar er nú hægt að ráðast gegn
þessum sjúkdómum núna strax, áður en þeir hafa að
ráði hreiðrað um sig í líkamanum.
Hér hefur verið farið irifi 'á riýja braut í íslenzkum
heilbrigðismálum. Þróunin verður sjálfsagt í þá átt,
að hver borgari fari á fárra ára fresti í alhliða rann-
sókn til þess að leitað sé að sjúkdómum á byrjunar-
stigi. Að sjálfsögðu kemur að því, að þessi sjúkdóma-
leit verði verkefni heilbrigðisyfirvalda.
Sumir kunna að halda því fram, að svo umfangs-
mikil sjúkdómaleit yrði svo mikill fjárhagslegur baggi
á þjóðfélaginu, að hún væri óframkvæmanleg. En í
viðtalinu benti Ólafur læknir á hið gagnstæða. Hann
nefndi sem dæmi, að það kostar 100 þúsund krónur
að fást við krabbameinssjúkling í fimm ár, en ekki
nema 30 þúsund krónur að finna krabbameinið á
frumstigi óg fylgjast síðan með manninum í fimm ár,
og batahorfur eru að sjálfsögðu margfalt meiri.
Sjúkrahús eru eins og kunnugt er einhverjar dýr-
ustu stofnanir þjóðfélagsins. Kostnaður á hvert
sjúkrarúm á dag er meiri en kostnaður við að búa í
lúxusíbúðinni á Hótel Sögu. Svo má ekki gleyma öllu
vinnutapinu, sem fylgir sjúkrahúsvistinni, og kemur
bæði niður á fjölskyldu sjúklingsins og þjóðfélaginu
í heild. Fyrirbyggjandi aðgerðir eins og hér hefur verið
rætt um draga verulega úr sjúkrahúsaþörfinni og eru
örugglega þjóohagslega hagkvæmar, svo að ekki sé
minnzt á þægindi viðkomandi manna að losna við að
verða sjúklingar.
Einstaklingar og áhugamenn í Hjartavernd hafa
gengið fram fyrir skjöldu í þessu mikilsverða máli.
Nú fer að verða tímabært, að heilbrigðisyfirvöldin
hefji merkið á loft og stórefli sjálf heilsuvernd af þessu
tagi. Þau hafa fram til þessa unnið mjög gott starf á
afmörkuðum sviðum, svo sem í berklavörnum. En
nú þurfa þau að færa út kvíarnar, svo að á öllum svið-
um heilbrigðismála sé hægt að grípa strax í taumana,
áður en sjúkdómamir verðá verulegt vandamál.
Eiginkona Maós
missir völd sín
— Menningarbyltingarsinnar einangrast
□ Það lítur út fyrir, að
eiginkona Maós Tse-
tungs, frú Chiang Ching,
tapi áhrifum sínum
smam saman, eftir því
rauðu varðliðunum,
sem höfðu næstum því
frjáisar hendur meðan
„menningarbyltingin“
stóð yfir — sællar minn-
ingar.
Cíðustu ábendingar um minnk
andi áhrifavald Chiangs
Chings koma fram í bréfum,
sem borizt hafa til Hong Kong,
og skýra frá því að hermenn og
verkamenn ha'fi handtekið hinn
haröa kjarna aðdáenda hennar
meöal rauöra varöliða. Her-
menn og verkamenn hafa nú eft
irlit meö kínverskum skólum og
menntastofnunum í þeim til-
gangi að bæla niöur óróann
meöal stúdenta.
Flokkar leystir upp
Að minnsta kosti átta af hin-
um stærri stúdentaflokkum með
al rauðra varðliða, sem voru
verkfæri hennar í menningar-
Chiang Ching — eiginkona
Maós. Áhrifa hennar gætir nú
sífellt minna, en engu að síð-
ur stendur hún í skjóli hins
volduga eiginmanns síns.
sem hinir hóf samari með
al kínverskra herfor-
ingja og borgaralegra
leiðtoga herða tök sín á
byltingunni hafa nú verið leyst-
ir upp — eða losaðir viö öfgá-
fyllstu félagana.
Úr því að ekki er taliö, að
hægt verði að steypa Chiang
Ching endanléga af stóli, þar
sem hún er eiginkona Maós for-
manns er talið aö hinir hófsam-
ari Kínverjar, en leiðtogi þeirra
er Chou En-lai, forsætisráðh.,
reyni að draga úr áhrifamætti
hennar meö því að fjarlægja
ofsafengnustu stuðningsmenn
hennar.
Hinn heltzi rauðra varðliða,
sem hefur verið handtekinn, er
Kuai Ta-fu, en flokkur hans;
„chinkiangshan", sem nefndur
er eftir fyrstu skæruliðabæki-
Maó formaður
eiginkonu.
á óstýriláta
stöð Maós frá 1927, var ein
fyrsta æskulýðssveitin, sem
stofnuð var eftir að menningar-
byltingin hófst.
Kuai, sem var efnafræðistúd-
ent við Tsinghua-háskóla í Pek-
ing var einn aðalmaðurinn að
baki Chiangs Chings gegn Wang
Kuang-mei, eiginkonu Liu Shao-
chi, forseta, sem féll í ónáð.
1 þakklætisskyni fyrir trúan
stuðning sinn við Chiang Ching
hlaut Kuai sæti í „byltingar-
nefndinni", sem var sett á stofn
í apríl 1967, til að fara með
æðstu völd í Peking.
Móti útbreiðslu friðar
Ekki er fyllilega vitað, hvaða
ákærur veröa bomar upp gegn
Kuai, en hann hafði vakið at-
hygli á sér fyrir að vera mót-
snúinn hinni nýju herferð, sem
farin er til að koma á friði,
um landið, en henni stjóma her-
menn og verkamenn, sem hafa
skipulagt svonefnda „áróðurs-
hópa fyrir hugsanir Maós Tse-
tungs".
Chiang Ching heldur samt I •
völd sin og áhrif af mikilli ó-
bilgirni. Varla verður hún svipt
þeim algerlega, þó að þau verði
skert verulega. Þótt veldi hinna
rauöu varðliða í Kína fari hnign-
andi, mun samt að iíkindum
langur tími líða, unz friður rík-
ir þar og samlyndi meðal þess-
arar stóru þjóöar.
Á sínum tíma létu rauðu varðliðarnir heiminn standa á öndinni. Nú standa yfir hreinsanir
í Kína, þar sem þeir öfgafyllstu vöru gerðir óvirkir.
•naBM

.. ítlt'ýíC