Vísir - 12.12.1968, Blaðsíða 13

V í SIR . Fimmtudagur 12. desember 1968.
13

Sjómenn og hlutaskiptin
• Gera má ráð fyrir að
viðræður muni hefjast
milli ríkisstjórnarinnar
og fulltrua Alþýðusam-
bands íslands á næst-
mmi, þrátt fyrir að rík-
isstjómin verður ekki
við ósk ASÍ á dögunum
varðandi sjávarútvegs-
frumvarpið.
Ósk ASl var að ríkisstjómin
drægi til baka ákvæðin í sjávar-
útvegsfrumvarpinu, sem hafa á-
hrif á hlutaskipti sjómanna, og
ASÍ taldi þvingunarákvæði og
brot á rétti sjómanna sem ann-
arra launþega til frjálsra samn
inga.
Rfkisstjómin hefur neitað að
verða við þessum óskum og all-
ar líkur benda til að frumvarp-
ið verði samþykkt eins og það
kom frá stjóminni. Það er að
því leryti frábrugðið ýmsum
fyrri frumvörpum um ráðstöfun
gengishagnaðar, að hann verð-
ur nú allur látinn renna til
sjávarútvegsins.
TTins vegar hefur komið i
ljós, sem sennilega var
ekki vitað, þegar ASÍ krafðist
þess að ákvæðin, sem snerta
hlutaskiptin yrðu numin burtu,
að samningar sjómanna og út-
gerðarmanna falla sjálfkrafa úr
gildi ef frumvarpið verður að
lögum. Sjómenn sögðu ekki upp
samningum sínum eins og mörg
önnur launþegafélög 1. nóvem-
ber sl. og tóku samningarnir
þá gildi til ársloka 1969. Sjó-
menn hafa því að öllum líkind-
um möguleika á því að rétta
hlut sinn ef þeir telja það
nauðsynlegt eftir að frumvarp-
ið verður oröið að lögum. Þetta
getur haft þau áhrif að fulltrúar
ASl sjái ekki ástæðu til að
halda fast við fvrrgreinda kröfu
sína.
í stæðan til þess að sjómenn
sögðu ekki upp samningum
er öðrum þræöinum sú aö þeir
töldu samningana fremur hag-
stæða og óttuðust átök um
hlutaskiptin. Hlutaskiptin eru út
gerðinni mjög óhagstæð einkum
eftir að tækjakostnaður jókst
meö tilkomu tækja, sem létta
störf sjómannsins og auka afla-
líkumar. Hlutaskiptin hefðu ef-
laust orðið aðalatriði nýrra
samninga um þetta leyti, hvem-
ig sem annars hefði árað, vegna
tækniþróunarinnar. Þaö má því
gera ráð fyrir að þau verði
aðaiatriði samningaviðræðna ef
þær verða teknar upp.
Tjað hefur mikið verið ritað um
það ákvæði sjávarútvegs-
frumva'rpsins. sem hafa áhrif á
hlutaskiptin. Því hefur verið
ha’.^ið fram í málgögnum stjóm
arandstöðunnar að hér væri um
árás á sjómannastéttina að
ræða. Þessi ákvæöi eiga sér þó
ýmis fordæmi, t. d. frá 1958.
Þær aðgerðir voru mun óhag-
stæðari sjómönnum, ef hægt er
um það að ræða, en það sem
í frumvarpi ríkisstjómarinnar
felst. Vandamál sjómanna
vegna annarra ástæðna hafa
verið dregin inn í áróður stjórn-
arandstöðunnar af mönnunum,
sem stóöu að aðgeröunum 1958.
Þau eru notuð sem tilfinninga-
ieg röksemd gegn' ákvæðunum
að þessu sinni. Þetta er gert á
þann hátt að það má gjarnan
tala um blygðunarleysi í því
sambandi. Gráthljóðið í mál-
gagni þess ráðherra, sem stóð
að hliðstæðum ákvæðum 1958
er aðeins enn eitt dæmiö um
fádæma hræsni og yfirdreps-
skap.
En þó að hlutaskiptaákvæðin
virðist í fljótu bragði séð ekki
hagstæð sjómönnum, þá kemur
þó í ljós eins og sýnt hefur
veriö fram á hér í Vísi, i fyrra-
dag, að sjómenn eru betur sett-
ir eftir gengisfellingu, en ef
hún hefði ekki verið gerð, þrátt
fyrir ákvæðin. Þá mega þeir bú
ast við kjarabótum, þegar nýja
fiskverðið verður ákveðið, en
umræður um það hefjast þegar
sjávarútvegsfrumvarpið hefur
verið afgreitt á Alþingi. Það
mun og allt verða gert til aö
tryggja þeim sem bezt kjör án
þess að það skapi fordæmi fyr-
ir aðrar iaunastéttir og án þess
að það setji útgeröina í ný
rekstrarvandræði.
'T’ilgangurinn með hinum um-
deildu ákvæðum var öðrum
þræðinum að treysta rekstrar-
grundvöll útgeröarinnar, koma
í veg fyrir að gengisfellingin
þyrfti að veröa meiri en hún
varð og tfl að ekki væri hægt
að segja að sjómenn fengju
stórkostlegar kauphækkánir
sem aðrar launastéttir gátu
byggt á kröfur sínar. Þaö virð-
ist að minnsta kosti sem allt
þetta hafi að einhverju leyti
komiö til álita þegar ákvæðið
var sett í frumvarpið. Þar viö
má bæta að stórkostlegur afla
brestur þarf ekki endilega aö
vera gild röksemd fvrir kaup-
hækkun hjá sjómönnum, þótt
auðvitað geti það oft átt sér
stað.
Cjómenn hafa sjálfir lagt fram
^ meginröksemdina fyrir
þessu. Það gerðu þeir t.d. 1965
þegar þeir höfnuðu hugmynd-
um um jöfnun hinna miklu
tekna þeirra miili ára. —
Þeir sögðu þá réttilega að veið
arnar væru mjög mismiklar frá
ári til árs og afrakstur þeirra
færi eftir því. Þeir ættu því
heimtingu á að fá aö verja
tekjum sínum hvenær sem og
hvemig, sem þeir kærðu sig
sjálfir um. Afleiðing þess að
ekkert var gert varð þjóðar-
búinu nokkuð 'ýr vegna þess að
stuðlað var mjög að verðbólgu
í landinu á eftir. En í sjálfu
sér virðist röksemdin eðlileg,
enda er um veiðimenn að ræða,
sem taka töluverða áhættu.
Þetta eru einmitt slíkir tímar,
þegar áhætta segir hvað mest
tfl sín.
Iðnaðarhúsnæði
Til leigu er iönaöarhúsnæði á jarðhæð 240 ferm. — UppL l
síma 37685 eöa 31154.
Auglýsingasími
VÍSIS er
15610 og 15099
l
raftœkjav ínnustofan TENGILL
Ódýrar Otiljósaseríur
samþykktar af raffanga-
prófun ríkisins.
SÓLVALLAGÖTU 72- Reykjavík. Sími 22530. Hteima 38009

Opið til kl. 10
á hverju kvöldi
Allar vörur
okkar eru enn
á gamla verðinu

oc«4gr>al-vö!!tr» _
<J <J Simi-22900 Laugaveg 26
)t 1
/!~N Veljum
M’V islenzkt
til jólagjaia

TRÉSMIÐJAN VÍÐI R H.F. AUGLÝSIR
CUPA-sjónvörpin komin aftur. — Munið: 3ja ára ábyrgð fylgir hverju sjónvarpi.
Trésmiðjan Víðir hf. Laugavegi 166. Sími — 22222 —22229
)
/