Alþýðublaðið - 12.02.1966, Síða 15

Látið okkur stilla eg
herða upp nýju
bifreiðina!
BÍLASKOÐUN
Skúlagrötu 34. Simi 13-100.
Látið okkur ryðverja
og hljóðeinangra
bifreiðina með
fECTYLI
Grensásvegl 18. Síml 809*1
Tik að mér nvers konar fcíSlng*
ir 0£ á ensku.
EIBUR 6UÐNAS0N
llggiltur dómtúlkui og skjala
býðandi.
Skipholti 51 - Sími i^JS.
EinangrunargSer
Framleitt eiuunrla Si
Arvslssleii — 6 kra tójrfc’S
Pautlð timanleare.
Korkföjarn hf,
Skáiagötu 57 — Síml SíSSí
Roparpípur &g
Fittings,
Ofnkranar,
Tengikranar,
Slöngukranar
B löndunartækL
Rennilokar,
Bursfafell
byfffflngavöruver/.luB,
Uévtarhoitsvegi S.
Siml 3 88 40
Dagblöðin
Frh. af 10. síðu.
koma á samvinnu, jafnvel milli
allra blaðanna, og hún gæti orð
ið öllum til góðs. Geta má þess að
þetta er mjög algengt form á sam 1
vinnu dagblaða í Noregi, og hef
ur gefizt það með miklum ágæt
um, að því sagt er.
Auðvelt væri einnig að koma
samvinnu um prentun blaðanna.
Prentvélarnar eða pressurnar, sem
nú eru notaðar til að prenta öll
blöðin nema Alþýðublaðið eru af
fcVoíieflndri rotajry ■ eða rotasjon
Ég veit ekki til þess, að svona
tilraun hafi nokkursstaðar verið
gerð. Ef til vill finnst mönnum
þess i tillaga of byltingarkennd, en
mér finnst hún að minnsta kosti
vera fullkomlega umhugsunar virði
bvað svo sem annars má um hana
segja.
Það gera sér víst allir það mæta
vel ljóst, að rekstursörðugleikar
þeirra dagblaða, sem nú berjast
í bökkum og hanga á horriminni,
eru miklir. En hitt skulum við lika
gera okkur ljóst, að þeir eiga
eftir að verða meiri. — miklu
gerð og gífu-rlega afkastamiklar. ; meiri, en okkur órar fyrir ef ekki
Mætti til dæmis án mikiila erfið j verður að gert í tima.
leika prenta öll blöðin í einni og j Þegar að þv: kemur að íslenzka
sömu pressunni, að því mér er siónvarpig hefur starfsemi sína,
tjáð. Prentunin gefur því kost á mun þag áreiðanlega taka til sín
enn öðru samvinnuformi, sem til aiidriúgan skerf af auglýsingatekj
tölulega auðvelt ætti að vera að um dagblaðanna. Slíkt hefur held
hrinda : framkvæmd. Samvinnu hvarvetna sýnt sig, og við get
um verið nokkum veginn viss
um ,að ísland verður bar engin
undantekning. Versnar bá enn að
st.aða blaðanna, en að öðru leyti
beid. ég, að blöðin þurfi ekki sér-
| staklega að óttast sjónvarnið sem
i kenninaut. Það er senn liðin tíð,
j beffaj-i blöðin gátu verið fvr,st með
| fréttimar. Útvarpið nær til allra
] á augabragði og það mun sjón
varnið einnig gera, þegar bar að
kemur. Hið talaða orð er hinrveg
ar hverfult, og hvorki útvarp né
smnvarp munu að öllu levti geta
komið í stað dagblaðanna. Það
eina sem getur komið í staðinn
fwWr dagblöð eru betri dagblöð.
Annað sem veldur bví, að erfið
’eiknr fiestra íslenzku blaðanna
m''nu fara vaxandi á næstu árum,
mætti og hafa á fleiri sviðum, en
þeim sem és hefi þegar nefnt, og
þá til dæmis um fréttaöflun að
einhverju leyti.
Á hvérjum einasta degi yfir sum
arið og raunar langt £ram á vet
ur, hringja fimm dagblöð og út
varpið að auki í síldarleitirnar á
Siglufirði, Raufarhöfn og 0ala-
tanga. Sömu fimm blöðin marg ,
hringja í lögreglu og slökkvilið, |
dag út og dag inn. Fréttastofa eða j
vísir að frétta tofu fyrir blöðin, |
gæti þarna gegnt all þörfu lilut
verki. Áfram mætti telja. Niður
í Alþingi sitja fimm blaðamenn
og hlusta á^ umræður. Hlutlaus
firéttamaður gæti undir flestum
kringumstæðum komið þar í stað
fimm manna, en þegar þingmenn
eða ráðherrar héldu meiriháttar
ræður gætu blöðin auðvitað sent
sérstaka menn á vettvang, ef
þur fa bætti.
Samvinnuverkefnin eru nær ó-
þrjótandi, og ber brýna nauðsyn
til að hafizt verði handa um sam
vinnu á einhverju þessara sviða,
sem ég áðan nefndi, eða öðrum,
ef tiltækilegt þykir. Mór finnst
það aðeins eðlilegt að í þessum
efnum komi frumkvæðið frá blöð
hald fyrirtækisins, þeir geta verið
forðabúr fyrir fróðleik, eða nokk
urskonar heimildasafn, þeim breyta
lesmáli í gatatákn á pappírsstrim
li, sem síðan er stungið í setjara
vélar, sem setja eftir striml-
unum réttar en nokkur mannleg
vera getur gert og koma fleiri orð
um i línu og skipta orðum rétt
ar milli lína, en nokkur vélsetj
ari getur gert. Meira að segja er
talað um í fúlustu alvöru, að láta
þessa almáttugu rafmagnsheila
lesa prófarkir. Rafmagnsheilar
hafa verið látnir skrifa fréttir sam
kvæmt ákveðnum formúlum, eftir
að þeir höfðu verið mataðir á stað
reýndum. Þessum fuirðutækjum
virða°t sem sagt lítil takmörk sett
en óhætt er þó að fullyrða, að
þeir munu aldrei geta komig í stað
blaðamanna og ritstjóra, — sem
betur fer.
Víst er, að þes«a byltingu verð-
um við að hafa í huga, þegar við
ræðum um brevtingar á blöðun
um og þegar blöðin hugsa til um
bóta hjá sér, sem hlvtur að ve-ða
hvað úr hverju bv: 'umt af beirri
tækni sem nú er beitt við blaða
útgáfu hér á landi er á margan hátt
úrelt. Blöðin verða að fylgj-
ast með bróuninni eins og önnur
nútíma fyrirtæki.
En sleppum nú bessum tækni
draumum, sem áreiðanlega verða
ekki annað hér næstu árin en
draumar, ef cvo heldur sem liorf
ir og snúum ókknr að veruleikan
um. — íslenzkn dagMöaunum.
Fyrstur manna 'kal ég viðui"
kenna, að blöðín bér eætu verið
betri, — langtum betri. og satt
a* fiest. þeirra eru með úrelt og
úr sér genginn tækiako~t að veru
'«"i levti. Jafnvel stérvirku rota
ríónnressurnar, e-u flestar. ef ekki
a’lar. keyptar gamlar til landsins
og sumar hverjar komnar allvel
til ára sinna, að ekkí -é ste'-kar
orði kveðið. Nú stendur fyrir
dvrnm, eða er þegav hafin. gífur
if'v bvlting í allri t.ækni sem lvtur
að útgáfu dagblaða. Samkvæmt
| því sem bandaríska blaðamanna
unum sjálfum, og ef þau ekki sýna . ritið QuiU segiri má gera ráð fyr
sjálf vilja til að bæta ástandið, iri að þesgi þyiting verði búin að
geta þau varla með miklum rétti ná til flestra blaða þar í landi í
búist við að aðrir geri það. j kring um 1970 eða skömmu þar
Nú svona rétt til gamans getum : eftir.
við haldið ennþá lengra með þess i Byltingin er fyrst og freonst
ar samvinnuhugmyndir. Mért finnst fólgin í þv:, að velflest dagblöð
það til dæmis ekkert afskaplega frá þeirrar stærðar, sem hér á landi
leitt að Tíminn, Alþýðublaðið, eru gefjn út, hafa nú tekið upp,
Þjóðviljinn, og jafnvel síðdeg eða eru að taka upp, offset prent
isblaðið Vísir, tækju sig saman un, sem er að verulcgu leyti frá
um og sameinuðust um að gefa brugðin þeirri tækni, sem blöð
út stórt og vandað dagblað, sem i in hér nú beita. Ekki er ég þó svo
yrði, við skulum segja að minnsta | tæknifróður, að ég geti nákvæm
kosti 32 blaðsíður á dag. Innan j íega lýst í hverju sá mismunur
ramma þessa blaðs hefði hver að . eip fólginn. Það eina sem stendur
ili sérstaka ritstjórnairisíðu þár sem ■ í vegi fyrir því, að stærstu blöðin,
f ekki verður að eert. en það, að segia hef és off furðáð min
á bví. að ekki sknli vera meiri
eæðamunur á bví binði sem ber
sig. og hinum -pm eru lanst f"á
bví að gera bað.
Við skulum þó ekki loka augun-
um fyrir því, að blöðin hafa batn
að mikið hér á landi síðustu fimm
til tíu árin. Það er minna um
ábyrgðarlausar lausafregnir en áð
u® var, orðbragð hefur batnað, og
það er meiri menningarbragur á
blöðunum, en var hér fyrir nokkr-
um árum Það erj samt að sjálfsögðu
langt frá því, að þau séu alfull-
komin, og það er engum ljósara
en þeim, sem vinna við þau. Raun
ar ækulum við vona, að við teljum
aldrei neitt blað alfullkomið, því
slík ályktun gæti varla fæðst,
nema af því að allan samanburð
vantaði og svo fer vonandi aldrei.
Það er stundum um það talað
hér á landi, að okkur vanti hlut
laust blað. Það er ef til viR nokk
uð til í því, þar sem ekkert þeirra
fimm dagblaða. sem hér eru gefin
út getur á neinn hátt kallazt hlut-
laust. Öll styðja blöðin ákveðna
flokka gegnum þykkt og þunnt,
og þótt slysafréttir og aflafréttir
séu alls staðar ólitaðar, enda lík
lega erfitt að koma pólitík þar að,
eru allain fréttir, sem í eðli sínu
eru á einn eða annan hátt pólitísk
ar meira og minna litaðar í öllum.
blöðunum, þótt frásögn sé ef til vili .
að mestu hlutlaus, getur fyrirsögn .
‘uppsetning og staðsetning sett
sinn blæ á fréttina og gerir það
: flestum tilfellum. Þetta vil ég
undirstrika, vegna þes, að þvi er
stundum haldið fram að hér sé
til blað <-em sé hlutlaust í frétta
flutningi. Hlutlaust blað er ekkl
til á íslandi í þeirri merkingu
sem erlend blöð eru kölluð hlut-
laus. Og það er einmitt af þessum
ástæðum, sem það er svo líP-nauð
synleg, — blátt áfram lífsnauðsyn
legt, fyrir það sem við köllum
lýðræði. að dagblöðin hér haldi
áfram að koma út. Þeear almenn
ingur á ekki völ á fullkomlega
hlutlausum upplýsingum, er það
minncta, að hann fái að velja milli
þess hvernig hin ýmsu stjórnmála
samtök túlka hvert sinn málstað.
Ég er ekki reiðubúinn að svara
bví eins og ég sagði áðan, hvort
ríkið eigi að veita blöðunum eða
flokkunum beinan fjárhagsstuðn
ing, eða aðeins óbeina aðstoð. En
ég er hins vegar þeirrar skoðunar
að ríkinu beri skylda til að aðhaf
ast eitthvað og að- toða blöðin og
flokkana við að finna hér! skynsam
lega lausn á. Bein aðstoð og
óbein kemur hvort tveggja t#l
greftiá og einnig sambland þessara
tveggja leiða. Ekkert skyldi þó
gert nema að vel athuguð máli og
gaumgæfileg rann-'ókn og athug
un hlýtur að verða fyrsta skrefið,
og ber því mjög að fagna að ríkis-
stjórnin sknií nú hafa ákveðið að
láta kanna þetta mál.
Að endingu vil ég segja þetta:
Við stöndum hér andspænis þjóð
félag-legu vandamáli, en ekki'
neinu einkamáli, þeirra. sem blöð :
gefa út. Þennan vanda verðum við i
á einhvern hátt að leysa nú á :'•
næstunni. Við erum menn til að .
leysa hann, um það efast ég hreint '•
ekki. Við getum varla lengur skot
ið okkur undan þessu. Það þýðir
ekki. Vig getum varla lengur skot- :
horfa fram. Þennan Gordíonshnút
verðum við að leya. og nú er ekki
seinna vænna að hefjast handa.
Eiður Guðnason.
hann túlkaði sín sjónar
armið, en hlutleysis yrði
vandlega gætt í fréttaflutningi.
Einnig mætti hugsa sér, að þessir
sömu aðilar sameinuðust um að
gefa út 15136, sem hefði aðeins
heimsblöðin,, takj þessa prentun
araðferð upp, er það, að þau
eru með gífurlegt fjármagn bundið
í núverandi vélakosti og geta því
ekki breytt til á svipstundu, og
annað er það, að enn hafa ekki
eina ritstjórnársíðu daglega, og \ verið fundnar upp nægilega hrað
tæki afstöðu í hverju máli éftir virkar offset prentvélar fyrir þau
því sem efni : tæðu til, en blaðinu en varla verður mikili dráttur á
fylgdu síðan vikulega þrjár eða að úr því verði bætt.
fjórar pólitískar lesbækur eða
fylgirit, þar sem túlkuð væru sjón
armið þeirra sem að blaðinu
stæðu. Þetta mundi þó sennilega
öllu erfiðara í framkvæmd, en
fyrri leiðin.
En þetta er aðeins upphaf bylt
ingarinnar. Rafmagnsheilar af ýms
um stærðum og gerðum verða senn
algeng fyrirbrigði á dagblöðum
vestan hafs og gegna þar ólíkustu
hlutverkum. Þeir geta séð um bók
GEVAPAN
SKARPAR
FILMUR
yiIII®
8EVAPA N
GEFA
BEZTAR
MYNDIR
G E V A P A N
NGTIÐ
FILMUR
ACFA-GEVAERT
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 12. febrúar 1966 |,5