Dagur - 22.10.1997, Page 4

20-MIÐVIKUDAGUR 22. OKTÓBER 1997
ro^ir
UMBÚÐALAUST
L A
Gott er að drekka
það góða öl
Sunnudagsmorgunn kaldur og
fagur og ég að velta því fyrir mér
hvað ég eigi að skrifa um í mál-
gagn félagshyggjuaflanna þegar
skyndilega rennur upp fyrir mér
að í hálftíma hef ég verið að
horfa á bjórflösku frá kvöldinu
áður.
Og allt í einu fer ég að sjá að
hún er afar girnileg. Því veldur
litur hennar og lögun, skilaboð-
in sem gjörvöll hönnun hennar
flytur mér. Hún er hálslöng og
þekkileg í Iaginu og Ijósgrænn
litur hennar gerir gullinn vökva
hennar virðulegan og tælandi í
senn. Silfraður pappírinn utan
um tappann og niður með hálsi
er ávitull um rjómakennda
froðu, skreytingar á miðum veita
hlutdeild í gróinni, kunnuglegri
en þó furðu fjarlægri hámenn-
ingu mið-Evrópu. A hálsmiða
státar sig skjaldamerki þar sem
kastalavirki er í miðju, en á fjór-
um myndum í kring eru lyklar,
kynjaskepnur, og maður að veita
dreka náðarhöggið.
Hér bergjum við sem sé á
sama vökva og menn hafa gert
frá miðöldum. Á neðri miða er
mest áberandi rauð klessa með
nafni bjórtegundarinnar í, þetta
er innsiglað, þetta er exklúsíft,
við höfum fengið að gægjast inn
fyrir hjá hinum evrópska háaðli.
Neðst hægra megin er kast-
alaformið endurtekið með stafn-
um P, en orðið Pilsen og pilsner
kemur fyrir á flöskunni í ýmsum
myndum alls sex sinnum, svo að
ekki fari á milli mála að hér höf-
um við hinn upprunalega og
eina og sanna Pilsner frá sjálfri
borginni Pilsen í Tékkóslóvakíu.
Þetta er skrautleg flaska en
virðuleg, skilaboð hennar eru
friðsæl, hvatning hennar hljóðar
upp á hóglífi, makræði og vellíð-
an og hlutdeild í hefð margra
alda - við bergjum hægt á miðin-
um og um okkur streymir höfug
kennd og upphafin og kurt-
eisleg.
* * *
Þannig ganga útlendingar frá
bjórnum sínum. Og ég sit hér á
sunnudagsmorgni með hönd
undir kinn og er að reyna að
rifja upp miðana á íslensku bjór-
flöskunum. En man þá ekki.
Eru til íslenskar bjórflöskur? Eg
man það eitt að Islendingar
kaupa helst ölið í hlandgulum
áldósum sem spillir ekki bara
bragði heldur allri ásýnd og
stemmningu mjaðarins.
Táknfræði hinar ungu bjór-
drykkju á Islandi snýst öll um
víkinga. Allt er gert að espa okk-
ur upp sem vart megum við því.
Það er höfðað til villimannsins í
okkur. Allt snýst um einhvern
berserksgang og víkingabrölt,
bíta í skjaldarrendur, orga og
æla, fá sér sopa og bíta menn á
barkann.
Önnur verksmiðjan framleiðir
bjór sem hún kallar Viking, eða
Væking eða viking upp á skand-
inavísku og þar er á miða ein-
hver klunnalegur víkingur, og
næsta mál á dagskrá að opna
bjórinn með tönnunum og urra.
Hin verksmiðjan vísar í allri
framleiðslu sinni til óheppileg-
asta bjórdrykkjumanns Islands-
sögunnar, villidýrsins Egils
Skallagrímssonar, sem strax á
sjöunda ári var ekki húsum hæf-
um sökum drykkjuóspekta.
* * *
Það er satt sem Ólafur frá Sönd-
um kvað: Gott er að drekka það
góða öl, gleður það mannsins líf
og ekki skjátlaðist Haligrími
blessuðum Péturssyni þegar
hann kvað: Yndi er að sitja öls
við pel og gamna sér. Er ekki
kominn tími til að íslenskir bjór-
framleiðendur hætti að mark-
aðssetja þennan heldur syfjulega
vökva sem einhvern berserkja-
svepp?
Öfgamenn um bindindi hafa
stjórnað opinberri áfengisstefnu
hér á landi alla öldina með þeim
árangri að íslenskt ölæði á al-
mannafæri er orðið heimsfrægt,
sem er nú kannski minnsta mál-
ið, hitt er öllu verra hversu
óþægilegt er að vera innan um
öll þessu fullu börn: úr því mað-
ur sé að svæla þessum andskota
í sig sé eins gott að reyna að
verða fullur af því, er viðhorfið
sem templurum hefur tekist að
innræta ungum sem öldnum
hér.
Áfengisvandi Islendinga er
ekki sá að hér séu of margar
krár - fjölbreytilegar krár eru alls
staðar bæjarprýði — vandinn er
heldur ekki sá að dulbúnar aug-
Iýsingar vaði uppi, því auglýsing-
ar myndu gera mikið til að bæta
viðhorf fólks til áfengis því þær
sýna yfirleitt ódrukkið fólk að
neyta áfenjgis. Vandinn er sá að
of margir Islendingar skuli líta á
bjór eins og nokkurs konar upp-
sölumeðal og áfengisstefnan
miðast við sjúklingana, afbrigð-
in, en ekki þann yfirgnæfandi
meirihluta sem drekkur sér til
ánægju en ekki vansa.
Menningarvaktin
Spaug er ekkert giín
Fóstbræður er efnileg-
urþáttursemgetur
komist upp með morð.
Morð áþorrablóta- .
húmorSpaug-
stofumiar.
Sjónvarpsstöðvarnar senda út ís-
lenska grínþætti sína á sama
hálftímanum í vikunni. Svona er
lífið: eintómt grín. Milli hálf níu
og níu á laugardögum.
Hin fornfræga Spaugstofa er á
RUV, hin nýskipaða sveit Fóst-
bræðra er á Stöð 2. Og hvor er
betri?
Fyrir einhverja slysni horfði
menningarvakthafandi á einn
þátt Spaugstofunnar í fyrra,
slysni, því ég var búinn að af-
skrifa þá af minni grínvakt.
Gjörsamlega útbrunnir. I þeim
þætti tókst þeim að fá sjálfan sr.
Þóri Stephensen upp á móti sér
með eftirmála sem leiddi til
snilldarþáttar í vikunni á eftir og
maður sá að drengirnir gátu
þetta enn.
En ekki nennti ég að spá í þá í
vertíðarbyrjun í haust. Sem er
skrítið. Spaugstofufélaganir eru
hreinræktaðir toppmenn og í
hópnum snillingar. Maður ætti
að Iifa fyrir þennan þátt ef mið-
að væri við hæfileika þeirra. En
það gerir maður ekki. Ekki Ieng-
ur.
Fóstbræður eru áhugavekjandi
samsetning: Sigurjón og Gnarr
eru Tvíhöfðinn - um þá félaga
sagði ég í einkasamtali við einn
aðalkallanna á Stöð 2 fyrir 4
árum að ég hefði séð framtíð ís-
lensks spaugs í sjónvarpi og hún
væri þeir. Benedikt Erlingsson
sýndi það í Ormstungu að hann
er fínn. Ég hafði því umtalsverð-
ar væntingar þegar ég sá fyrsta
Fóstbræðraþáttinn á laugardag.
Og? Ja, skárra en ekkert og mun
batna mikið haldi þeir áfram að
slípa sig og hvessa. Húmorinn er
fínn þegar best lætur; hefur í sér
óvænt element, grimmd og snýr
lævíslega uppá venjuleg mann-
lífsform.
Fóstbræður eru í leit að átt til
að halda í, en þetta er efnilegur
þáttur sem getur komist upp
með morð á endanum. Morð á
þorrablótahúmor Spaugstofunn-
ar.
Það nægði til að sannfæra mig
s.l. laugardag þegar ég skipti úr
lokasenu Fóstbræðra yfir á RÚV,
að sjá hermt eftir Steingrími
Hermannssyni. Spaugstofan er
algjörlega íyrirsjáanleg. Metnað-
arlaus sigling á fornri frægð og
gegnheilt kæruleysi einkennir
þetta sorglega skipbrot helstu
snillinga spaugs á Islandi. Fastir
inni á sínu eigin elliheimili.
Geta mun betur en þurfa þess
ekki, nenna því ekki eða eru
bara hættir?