Dagur - 25.10.1997, Blaðsíða 3

t
X^MT'
SÖGVR OG SAGNIR
LAUGARDAGVR 25. OKTÓBER 1997 - TBL
Gnllöldiii á Akranesi
Akranesmeistarar Kára 1950. Aftari röð: Ársæll Vaidimarsson, Jón S. Jónsson, Dagbjartur Hannesson, Emil Pálsson, Þórður
Þórðarson, Hákon Benediktsson, Þórhallur Björnsson og Leifur Ásgrímsson. Fremerí röð: Ólafur Vilhjálmsson, Sveinn Benedikts-
son, Helgi Daníelsson, Kristján Páisson og Janus Bragi Sigurbjörnsson.
/j* helgi
~jl DANÍELSSON
I SKRIFAR
SÍÐASTA ÞÆTTI lauk ég með því að
segja lítillega frá fyrstu þátttöku
Skagamanna í Islandsmótinu
1946, svo og fyrsta íslandsmeist-
aratitilinum til Akraness, er 2.
flokkur, fór með frækilegan sigur
af hólmi. Meðal leikmannanna í
2 flokki var Ríkarður Jónsson.
Hann var þá strax orðinn yfir-
burðar leikmaður og vorið 1947
yfirgaf hann herbúðir Skaga-
manna og hélt til Reykjavíkur til
að læra húsamálum. Hann gekk
til liðs við Fram og eins og gefur
að skiija, skildi hann eftir sig
stórt skarð í Akranesliðinu, því
árið áður var hann valinn í fyrsta
Iandsliðshóp íslands, sem mætti
Dönum á Melavellinum 17. júlí
1946 aðeins 16 ára að aldri.
Hann var varamaður í leiknum
en kom ekki inná í þeim Ieik. Eigi
að síður sýnir þetta hversu sterk-
ur leikmaður hann var þá þegar
orðinn þrátt fyrir ungan aldur.
Hann var svo valin í landsliðið
gegn Norðmönnum í öðrum
Iandsleik Islands, sem fram fór á
Melavellinum sumarið 1947.
Vorið 1947 var Albert Guð-
mundsson ráðinn þjálfari til
Akraness, en hann hafði áður
verið þjálfari liðsins, árið 1942.
Albert hleypti miklu fjöri í knatt-
spyrnuna, en þrátt fyrir það gekk
dæmið ekki upp, því í íslands-
mótinu, þar sem Skagamenn
voru einir félaga utan af Iandi
auk Reykjavíkufélaganna, Fram,
KR, Vals og Víkings, náðist að-
eins eitt jafntefli 1-1 við Víking,
en hinir leikirnir töpðust, gegn
Val 0-4, KR 1-4 og naumt tap 1-
2 gegn Fram, sem varð Islands-
meistari 1947, með Ríkarð Jóns-
son sem aðalmarkaskorara.
Þátttöku hætt
Árið 1948 var enn tekið þátt í
íslandsmótinu og sem fyrr voru
Skagamenn einir félaga utan af
landi. Það tókst ekki vel til að
þessu sinni, því þegar mótið var
hálfnað og eftir 1-3 tap gegn
Fram og 0-3 tap gegn Val, hættu
þeir keppni í mótinu. Ástæða
þess var ekki slakt gengi liðsins.
Margir leikmanna gátu ekki sinnt
æfingum og Ieikjum vegna at-
vinnu sinnar, en nokkrir þeirra
voru t.d. sjómenn, þannig að það
var einfaldlega ekki til nægur
mannskapur í lið.
Viðunandi árangur
Vorið 1949 leit þetta betur út
og sem fyrr æfðu menn og léku
knattspyrnu. Þrátt fyrir að ekki
hafi vel tekist til árið áður, var
ákveðið að vera með í íslands-
mótinu. Sem fyrr voru Skaga-
menn einir utanbæjarfélaga með
í mótinu. Nú fóru þeir að veita
andstæðingunum harðari keppni
því þeir gerðu jafntelfli 3-3 við
KR, og 0-0 gegn Val, en töpuðu
0-1 gegn Víking og 2-5 gegn
Fram. Þarna voru komnir fram á
sjónarsviðið nokkrir leikmenn úr
2. flokk, sem áttu eftir að skrá
nafn sitt í knattspyrnusöguna,
menn eins og Þórður Þórðarson,
Pétur Georgsson, Guðjón Finn-
bogason, Sveinn Teitsson, Dag-
bjartur Hannesson o.fl.
í hópi þeirra hestu
Menn litu því björtum augum
til íslandsmótsins 1950 og sem
fyrr voru bara 5 lið með í mótinu.
Æft var vel undir stjórn Ólafs Vil-
hjálmssonar, sem einnig var leik-
maður. Hann var einn af þessum
traustu og sterku varnarmönn-
um, sem skilaði sínu hlutverki í
hverjum leik, en af einhveijum
ástæðum hlaut hann aldrei þá
viðurkenningu sem hann átti
skilið. Mér er þetta ár sérstaklega
minnisstætt, Jjví þá komum við
Donni (Halldór Sigurbjörnsson)
báðir inní liðið 17 ára gamlir og
höfðum árið áður leikið í 3. flok-
ki. Liðið var sambland af ungum
mönnum, sem var að byija sinn
feril og nokkrum, sem voru
komnir að því að hætta, eins og
.t.d. bakverðirnir ÓIi Örn Ólafs-
son og Halldór V. Sigurðsson
fyrrum ríkisendurskoðandi, en
þetta var síðasta keppnisár þeir-
ra.
Mótið var sett með viðhöfn, því
öll liðin gengu fylktu liði inná
völlinn, stilltu sér upp fyrir fram-
an stúkuna, þar sem formaður
KSÍ setti það með ávarpi. Þetta
var allt mjög hátíðlegt. Eg man
að ég var mjög taugaóstyrkur, því
ég átti að fara að leika minn fyrs-
Halldór S/gurbjörnsson (DonniJ byrjaði
17 ára I meistaraflokki. Hann var afburða
fiinkur með knöttinn og lék andstæðinga
sína oft grátt.
ta leik í meistaraflokki á sjálfum
Melavellinum og það gegn ís-
landsmeisturum Fram, með þá
Ríkarð Jónsson og Lárus Hall-
björnsson, sem aðal markaskor-
ara. Já, þetta var stór stund fyrir
okkur Donna, sem báðir voru ný-
liðar.
Skagamenn vöktu mikia at-
hygli í þessum fyrsta leik, því
skemmst er frá því að segja að
þeir höfðum f fullu tré við Fram-
ara og úrslitin urðu 0-0 jafntefli,
sem enginn átti von á og allra síst
við leikmenn Skagamanna.
Næsta viðureign var gegn Val,
en þeim leik lauk með jafntefli 2-
Ólafur Vilhjálmsson var atkvæðamikill í
knattspyrnumálum Skagamanna, bæði sem
stjórnarmaður i knattspyrnuráði, þjálfari og
einn traustasti leikmaður liðsins.
2. Þá kom að leiknum gegn Vík-
ing. Menn vonuðust eftir sigri,
því Víkingar voru taldir slakastir
Reykjavíkurfélaganna á þessum
árum. En Víkingar með Bjarna
Guðnason og fleiri kappa, gerðu
sér lítið fyrir og unnu leikinn 4-3
og man ég eftir að síðasta mark
þeirra var slysalegt, svo ekki sé
meira sagt, því ég sló knöttinn í
eigið mark eftir hornspyrnu. Síð-
asti leikurinn var svo við sterkt
lið KR og lauk honum með jafn-
tefli 1-1. Þetta var besti árangur
sem Skagamenn höfðu náð í ís-
landsmótinu. Þótt ekki tækist að
\inna leik, hafnaði liðið í 3. sæti
og menn því fullir bjartsýni á
framtíðina.
Minnisstæð sjóferð
Það er gaman að rifja það upp,
að árunum fyrir 1950 fór liðið tií
leikja í íslandsmótinu með fiski-
bátum. Fenginn var einhver fiski-
bátur, sem lagði af stað frá Akra-
nesi síðari hluta dags með Iiðið
og Qölda áhorfenda sem venju-
lega fylgdu því til leikja. Síðan
var siglt til Akraness að loknum
leik skömmu fyrir miðnætti.
Mér er minnisstæð ein lík ferð
á leik og trúlega hefur það verið
fyrripart sumars 1946, að lagt var
af stað til Reykjavíkur með fiski-
bát, sem var rúmlega 30 lestir.
Ferðin til Reykjavíkur gekk sinn
vanagang og að loknum Ieik var
lagt af stað frá Reykjavík um kl.
23.30 í blíðskapar veðri. Logn
var og sléttur sjór. Þegar komið
var út úr höfninni í Reykjavík var
komin svarta þoka, en stefnan
tekin á Akranes. Innanborðs voru
leikmenn Skagamanna og fjöld-
inn allur af fólki, trúlega 50-60
manns, sem höfðu verið að fylgj-
ast með leiknum, karlar og konur
á öllum aldri, auk nokkurra ung-
linga. Mig minnir að þessir bátar
hafi verið tæpa eina og hálfa
klukkustund á leiðinni milli
Akraness og Reykjavíkur. Ahöfn
bátsins að þessu sinni var skip-
stjóri og vélstjóri. Engin talstöð
var í bátnun né dýptarmælir og
engin siglingatæki önnur en
kompás svo ekki sé talað um
björgunartæki af neinu tagi.
Eftir venjulegan siglingartíma
bólaði ekkert á Akranesi og
mönnum fór nú að verða ljóst, að
eitthvað hefði bátinn borið af
leið. Þokan gerðist svartari, svo
vart sást útfyrir borðstokkin. Var
nú slóað og menn reyndu að átta
sig á hlutunum. Síðla nætur
komu menn að baujum rauð-
maganeta og voru nokkrar þeirra
teknar upp og skoðaðar, ef ske
kynni að menn áttuðu sig á því
hver ætti þær. En allt kom fyrir
ekki. Síðan gerist það að bátur-
inn strandaði og lagðist á bak-
borðhliðina. Mönnum fannst
sem hann hefði tekið niðri að aft-
an. Því voru allir kallaðir frammí.
Það ráð dugði, því báturinn Iosn-
aði og áfram var dólað í óviss-
unni. Til þess að átta sig á dýp-
inu, var lóðað með snæri, sem
þungur hlutur var bundinn í end-
an á. Þá fannst um borð gamall
og ryðgaður þokulúður. I hann
var nú blásið allt hvað af tók og
efnt var til keppni um hver gæti
blásið lengst í hann í einu. Nótt-
in leið og um morgunin, laust
eftir kl. 8 fékkst loks svar úr
landi, er starfsmenn í slippnum
hjá Þorgeir og Ellert heyrðu í
lúðrinum og svöruðu með því að
kalla. Var báturinn þá kominn
norður fyrir Akranes. Menn úr
slippnum komu síðan á trillu og
lóðsuðu bátinn að bryggju á
Akranesi, en þangað var komið
laust eftir kl. 9 um morguninn.
Voru menn fegnir komunni til
Akranes, sem von var eftir rúm-
lega 9 tíma ferðalag frá Reykja-
vík.
Ekki man ég eftir að hafi áttað
sig á því hvar bátinn tók niður,
en ýmsar getgátur voru um það.
Eins minnist ég þess ekki, að
neinar ráðstafanir hafi verið
gerðar til að grennslast fyrir um
ferðir bátsins. Mér er nær að
halda að menn hafi haldið, að
hann ekki lagt frá Reykjavík um-
rætt kvöld. Oft hefur mér dottið
í hug þessi sjóferð þegar ég heyri
að sendir eru út leitarflokkar eft-
ir einni ijúpnaskyttu, sem ekki
hefur skilað sér til byggða, svona
klukkutíma eftir áætlaðan tfma.
íslandsmótið var sett með viðhöfn. Myndin er frá árínu 1952. Liðin stilltu sér upp fyrir framan stúkuna á gamla Melavell/num
og hlýddu á Jón Sigurðsson form. KSÍ setja mótið.