Dagur - 25.10.1997, Blaðsíða 6

VI- LAUGARDAGUR 2S. OKTÓBER 1997
rD^ftr
MINNINGARGREINAR
Þórður Kristleifsson
VETURNA sem ég stundaði nám við
Héraðsskólann á Laugarvatni voru
kennararnir þar mikið einvalalið.
Bjami Bjamason, sú milda kempa,
var skólastjóri, en kennarar þeir Guð-
mundur Ólafsson, Guðmundur
Gíslason, Þórður Kristleifsson, Berg-
steinn Kristjónsson, Ragnar Asgeirs-
son, Þórarinn Stefánsson og Bjöm
Jakobsson, sem rak þama sinn eigin
íþróttaskóla en kenndi jafnframt
íþróttir við Héraðsskólann. Allir þess-
ir mikilhæfu menn vom ámm saman
kennarar á Laugarvatni og mótuðu
mjög h'fsviðhorf þess unga fólks, sem
þar naut handleiðslu þeirra. Allir em
þeir nú andaðir. Síðastur kvaddi
Þórður Kristleifsson, sem andaðist á
Droplaugarstöðum í Reykjavík 24.
júní sl. á 104. aldursári, og hefur
hans verið minnst að verðugu.
Mig langar þó til að rifja upp örfá-
ar minningar um minn gamla og
góða kennara, Þórð Kristleifsson.
Vera má að slík uppriíjun þyki koma
eftir dúk og disk en þá er þess að
gæta, að þessum fáu orðum er ekki
ætlað neitt eftirmælahlutverk.
Þórður Kristleifsson var borinn og
barnfæddur Borgfirðingur, sonur
Kristleifs Þorsteinssonar bónda og
fræðimanns á Stóra-Kroppi. Sjálfsagt
hefði Þórður orðið fyrirmyndar bóndi
ef hann hefði haslað sér völl á þeim
vettvangi, en annað átti fyrir honum
að Iiggja. Hann hafði mikla söngrödd
og vinir hans og kunningjar hvöttu
hann til þess að fara utan til söng-
náms. Til að byrja með fór hann til
Reykjavíkur og veturinn 1919-1920
stundaði hann þar nám í píanóleik og
tungumálum. Síðan hélt hann til
Danmerkur og þá til Þýskalands. A
fjórða ár stundaði hann söngnám í
Dresden í Þýskalandi og síðan í þtjú
ár á Ítalíu.
En þrátt fyrir langt og strangt nám
varð Þórður aldrei sá söngvari, sem
hann og aðrir hafa eflaust gert sér
vonir um. Tónlistin var honum á
hinn bóginn alltof hjartfólgin til þess,
að hann Iegði árar í bát. Hann gerð-
ist kennari við Héraðsskólann á
Laugarvatni árið 1930 og kenndi þar
til ársins 1953. Næstu 20 árin kenn-
di hann við Menntaskólann á Laug-
arvatni. Kennslugreinar hans voru ís-
lenska, þýska, tónlistarsaga og söng-
ur. Þórður var afburða kennari. Það
var blátt áfram ógerlegt að komast
hjá því að læra til hlítar það, sem
hann kenndi. Eftirminnilegastir eru
þó söngtímamir. Honum nægði ekk-
ert minna en að æfa fímm kóra sam-
tímis innan skólans: karlakór,
kvennakór, blandaðan kór eldri deild-
ar, blandaðan kór yngri deildar og
blandaðan kór þar sem hann steypti
öllum þessum kórum saman í einn.
Þegar Þórður tók að æfa lag byrj-
aði hann ætíð á því að Iáta þrautlæra
textann. Síðan lét hann okkur hafa
textann yfir, öll samtímis, til þess að
samræma framburðinn. Hann lagði
ákaflega mikið upp úr skýrum fram-
burði og var ekki ánægður fyrr en svo
heyrðist sem textinn kæmi allur úr
einum munni. Eg hef engum söng-
kennara kynnst, sem hefur lagt jafn
ríka áherslu á skýran textaframburð
og Þórður. Verður mér oft hugsað til
hans þegar ég hlusta á söng þar sem
illa eða ekki greinast orðaskil, þannig
að úr verður eitt samfellt suð.
Síðan hófst raddkennslan og þar
ii » ■ f ii u fil .. \ ý ‘
plí ; li II n R 0 B JíT
Blandadur kór á Laugarvatni veturinn 1935-1936. Þórður söngstjóri situr framan við
kórinn.
var nú ekki kastað til höndum. Þar
dugði ekkert minna en að hver og
einn gæti sungið sína rödd einn og
óstuddur, en hver nemandi söng í
þremur kórum og hver kór söng ein
10 lög. Nemendur í skólanum voru
fast á hálfu öðru hundraði, á aldrin-
um 14-28 ára. Ekki leyfðu raddir
allra að þeir gætu sungið en þeir voru
mun færri. Kannski einn fjórði af öll-
um hópnum. En Þórður mæltist ein-
dregið tii þess að allir sæktu tónlist-
arsögutímana þótt ekki tækju þeir
þátt í söngnum og við því munu flest-
ir hafa orðið.
Af því, sem hér hefur verið sagt,
má öllum vera ljóst hvílík óhemju
vinna lá að baki söngkennslu Þórðar.
Hann taldi ekki eftir sér að æfa kór-
ana 2-3 klst. á hverju kvöldi, auk
annarrar kennslu, sem hann hafði
með höndum. Og aldrei sáust
þreytumerld á Þórði. Slíkra manna er
gott að minnast.
Þórður Kristleifsson náði aldrei því
takmarki að verða dáður söngvari úti
í þeim stóra heimi. En hann vann
það afrek, sem meira var. Með lífí
sínu og starfi leiddi hann aragrúa ís-
Ienskra ungmenna inn í töfraheima
söngs og tóna. Þar fann sitt lyrir-
heitna Iand.
Magnús H. Gíslason
Ásta Jónsdóttir
Hátúni, Húsavík
ÁSTA JÓNSDÓTTIR fæddist í Ysta-
hvammi Aðaldal 29. mars 1926.
Hún andaðist á Sjúkrahúsi Húsa-
víkur 22. september 1997.
Foreldrar hennar voru Jón
Gunnlaugsson bóndi Ystahvammi
og Guðrún Gísladóttir sem býr á
Sjúkrahúsi Húsavíkur 94 ára að
aldri. Asta átti 6 systkyni, fjórar
systur og tvo bræður.
Eiginmaður Astu er Hermann
Þór Aðalsteinsson fæddur 31. des-
ember 1923 á Húsavík. Þau gengu
í hjónaband 6. júní 1945. Böm
þeirra em: Auður Þórunn, en eig-
inmaður hennar er Sigurður OI-
geirsson og eiga þau fjögur böm;
Hera Kristín, eiginmaður Stefán
Sveinbjömsson og eiga þau þijú
böm; Jón, kona hans Helga Gunn-
arsdóttir og eiga þau tvö böm;
Kristján, eiginkona hans Soffi'a
Örlygsdóttir og eiga þau þijú böm.
Kristján á son sem alinn var upp
hjá Astu, Þorgrím Ama, einnig á
Kristján dóttur sem býr í Noregi.
Útför Ástu fór ftam 27. septem-
ber sl. frá Húsavíkurkirkju.
Því eitt sinn verðu allir menn að
deyja.
Eftir bjartan daginn kenntr nótt.
Eg harma það en samt ég verð að
segja,
að sumarið Uður allt offljótt.
Kallið kom allt of fljótt, þú áttir
margt eftir.
Við ólumst upp í túninu í sveitinni
í stríðslok, fímm systur og tveir
bræður. Við höfðum nóg að borða og
vantaði ekki neitt á. Mamma var
hagsýn og ekkert fór til spillis, pabbi
laginn og verkin gengu vel úr hendi
hans, en hann var aldrei hraustur og
dó langt um aldur fram 1974.
Mamma var aftur á móti alltaf mjög
hraust og Iifír það að sjá á eftir Astu,
og fannst það ekki sanngjamt af
Guði að Iofa sér eldá að fá hvíldina á
undan henni, en enginn ræður sín-
um næturstað. Ásta byijaði snemma
að vinna eins og allir þurftu að gera
á þeim tíma, hún fór í vist til Húsa-
víkur tvo vetur og seinni veturinn
kynntist hún mannsefni sínu Her-
manni Þór Aðalsteinssyni veturinn
1944. Á þessum tíma fóru allir sem
vettlingi gátu valdið á vertíð, Her-
mann fór til Vestmannaeyja og fór
Asta á eftir honum, eftir að hann
hafði útvegað henni vinnu. Haustið
eftir byija þau að búa og hann fær
vinnu hjá Helga Ben. Vorið 1945
koma þau norður til að gifta sig,
heima í Ystahvammi 6. júní. Eg fer
með þeim til Vestmannaeyja þetta
sumar, og hjá þeim kynntist ég
manni mínum. Um vorið 1946 flytja
þau svo til Húsavíkur og hafa átt þar
heima alla tíð, lengst af í Hátúni. Þar
ólust böm þeirra upp og oft var nú
margt um manninn. Hún bar mikla
umhyggju fyrir bömum bamaböm-
um og langömmubömum Þetta var
ansi stór hópur. Oft vom margar erf-
iðar stundir líka, þó gleymum við
þeim og hugsum bara um góðu
stundimar því þau byrja að búa á erf-
iðum tímum i Iok stríðs. Það er eins
og dóttir hennar sagði á ættarmóti
1986:
Þegar hópurinn fór að þynnast,
bæði binda sig eða vinna,
þá gekk í brösum á ýmsan veg
ég held það hafi þó farið vel.
Asta starfaði í þremur félögum og
alltaf boðin og búin. Eins hjálpaði
hún fólki sem þurfti aðstoð, bæði
skyldum og óskyldum. Hún var virk í
gömludansafélaginu, því bóndi
hennar þykir góður dansherra og var
hún það lfka og lét sig ekki vanta þó
hún gengi ekki alltaf heil til skógar.
Hermann var formaður ferðafélags
Húsavíkur í mörg ár og hún virkur
þátttakandi. Hún var skálavörður í
Sigurðarskála í Kverkfjöllum og
sögðu mér vinafólk að það hefði ver-
ið ógleymanlegur tími. Ásta hafði
góðan húmör, gerði gott úr öllu og
allir höfðu gaman. Það hefði ekki
verið gaman ef Ásta hefði ekki verið
með, og ekki vantaði veitingamar.
Kaffikannan á Ioft og meðlætið eftir
því. Alla tíð hefur verið mikill sam-
gangur milli systkinanna, ef einhver
á afmæli er komið saman og líka
makar þó ég hafí orðið af þessu, þeg-
ar búið er svona langt frá. Og þá var
nú oft hlegið, þvf hún gat komið öll-
um til að hlæja. Síðast þegar hún
kom til mín vom gestir hjá mér og
áttum við ógleymanlegar stundir.
Þess verður að geta að árið 1969 tek-
ur Ásta að sér bamabam sitt, Þor-
grím Ama og elur hann upp sem sitt
eigið. Var hann alla tíð augasteinn
hennar. Þegar bömin vom komin
upp fer hún að vinna á Saumastof-
unni Prýði og vann þar í ein 20 ár.
Hún dáði samstarfsfólkið og Guð-
mund forstjóra, og gat helst ekki
hugsað sér að hætta, en aldurinn
færist yfir og um áramótin síðustu
hætti hún að vinna. Það var ekki
langt liðið á árið þegar þessi ólækn-
andi sjúkdómur dundi yfir og ekkert
hægt að gera nema bíða. Hún dreif
sig upp og lét ekki bugast, ferðaðist
milli fólksins síns, Hermann alltaf
boðinn og búinn að keyra hana hvert
sem hún óskaði. Eftir að ég kem í
gamla húsið íYstahvammi kom hún
oft í viku, enda systkynin okkar ekki
langt undan og dóttir hennar og
tengdasonur í sumarbústað við tún-
fótinn. Oft var slegið á létta strengi
þó við höfum vitað að ekki var Iíðan
hennar alltaf góð. Eg veit að hún vill
þakka bömum sínum fyrir aila þá
umhyggju og styrk sem þau veittu
henni. Hermann bar líka byrðar en
hann var ekki heilsugóður og hún
vildi ekki leggja meira á hann. Hún
náði þó að vera á ættarmótinu um
verslunarmannahelgina í Geitafelli.
Viku seinna var hún lögð inn á
sjúkrahús Húsavíkur og andaðist þar
22. september sl.
Með þessum fáu orðum vil ég
þakka fyrir hönd okkar bama minna
og bamabama, en þau gleyma þér
seint. Við þökkum ógleymanlegar
samverustundir heima hjá þér og i
Aðaldalnum sem þú unnir svo. Megi
algóður Guð blessa minningu þína
Asta mín og halda vemdarhendi yfír
Hermanni og bömum, tengdaböm-
um, barnabörnum, barnabarna-
bömum, svo og mömmu, sem þú
hugsaðir svo mikið um og reyndir að
heimsækja eins oft og þú gast, en ör-
lögin ráðum við ekki viö. Guð blessi
þig og beri til æðri heima, því við eig-
um öll eftir að koma á eftir.
Ferjan hefurfestar losuð,
farþegi er einn um borð.
Mér er Ijúft afmætti veikum
mæla nokkur kveðju orð.
Þakkíi fyrir heilum huga,
handtak þétt og gleði brag,
þakkafyrir þúsund hlútra,
þakkafyrir liðinn dag.
Oddný Jórisdóttir
Mig langar til að minnast Ástu systur
minnar með nokkmm fátæklegum
orðum, þvf orð verða fátækleg þegar
dauðinn ber að dyrum með svo til-
tölulega skömmum fyrirvara. Þegar ég
undir tvítugsaldri fór úr föðurhúsum
til vinnu til Húsavíkur var Hátún mitt
annað heimili. Þar var ég í fæði og
húsnæði og fannst Ástu og Hermanni
ekkert annað koma til greina. Svo
þegar ég kynntist Þorbjörgu konu
minni árið 1962 fannst Astu sjálfsagt
og eðlilegt að hún flytti til mín inn á
hennar heimili. Vomm við þar langan
tíma og var hún vakin og sofín við að
við hefðum það sem best. Þau tólf ár
sem ég bjó á Húsavík með fjölskyldu
minni var Ásta okkar stoð og stytta
gegnum þykkt og þunnt. Þorbjörg
þurfti nokkrum sinnum að vera á
sjúkrahúsi á þeim tíma, og það var
eins og Ásta fínndi á sér ef eitthvað
var að, og var komin og tók að sér að
sjá um allt hjá okkur, hvort sem það
var að nóttu. eða degi. Var Ásta oft
með Eyrúnu, eldri dóttur okkar í
Iengri eða skemmri tíma. Þar sem er
hjartarúm, þar er húsrúm. Það fínnst
mér eiga mjög vel við Ástu. Alltaf var
gestagangurinn mikill í Hátúni, bæði í
mat, kaffi og gistingu. Þama þótti öll-
um gott að koma, og Ástu og Her-
manni fannst ekkert sjálfsagðara
meðan húsið tók við. Þau voru jafnan
með gamanyrði og bros á vör þó oft
væri hávaði og læti í okkur yngra fólk-
inu. Elsku systir. Þið Hermann voruð
okkur ómetanlegar hjálparhellur
meðan við bjuggum á Húsavík og ég
vil segja undir ykkar vermdarvæng, að
slíkt fáum við seint fullþakkað. Nú ert
þú farin þangað sem við förum öll, en
minningin góða lifír og verður ekki frá
okkur tekin. Hafðu þökk fyrir allt og
allt. Kæri mágur. Þú og þitt fólk eigið
alla okkar samúð og megi Guð styrkja
ykkur í sorginni.
Þórólfur og Þorbjörg
Júllus Guðmundsson
Þau sorgartíðindi hafa borist að einn af félögum okkar, Júlíus Guð-
mundsson, sé Iátinn. Það er erfitt að heyra og skilja slíka sorgarfregn og
erum við öll harmi slegin.
Kynni okkar urður skemmri en við áttum von á og hefðum óskað. Skarð
er komið í hópinn sem hóf rekstrar- og viðskiptanám við Endurmenntunar-
stofnun Háskóla Islands í ársbyrjun. f fyrstu var hópurinn sundurleitur en
þegar við hittumst á ný eftir sumarhlé og hófum vinnu við hópverkefni,
kynntumst við betur. í þeirri vinnu duldist engum mikil reynsla og hæfni
hans til að fást við námsverkefnin. Júlíus var sérstaklega viðmótsgóður og
samstarfsfús. Góður félagi og féll vel í hópinn. Hann hafði skoðanir á
mönnum og málefnum og kryddaði tímana með innskotum sínum. Við,
samnemendur hans, sjáum á eftir góðum dreng sem við söknum.
Fjölskyldu Júlíusar vottum við einlæga samúð okkar.
Hópur 515