Dagur - 27.11.1997, Blaðsíða 1

Skuldiimm mismun-
að vegna maimeklu
Ekki ásættanlegt að
siunir komist upp með
brot án refsinga á
meðan aðrir fá á sig
dóm, segir RLkisend-
urskoðun. Skattrann-
sóknastjóri segir það
ekki hægt að
óbreyttn.
480 Islendingar skulduðu meira
en eina milljón í virðisaukaskatti,
samtals 2.600 milljónir, sem þeir
höfðu innheimt en ekki skilað,
samkvæmt bréfi til skattrann-
sóknastjóra frá tollstjóranum í
Reykjavík. Skattrannsóknastjóri
kemst einungis yfir að sinna 30-
40 vanskilamálum á ári og er
ástandið algjörlega óviðunandi
að hans sögn.
Hlegið að kerfinu
Ríkisendurskoðun segir að van-
skil á innheimtum virðisauka-
skatti og afdreginni staðgreiðslu
séu erfiðustu og jafnframt alvar-
legustu málin sem innheimtu-
menn fást við. Þegar starfsstöð
skuldara hafi verið innsigluð,
sem oftast sé raunar ekki hægt,
Ijárnámsbeiðni verið send og síð-
an gjaldþrotabeiðni, séu úrræði
innheimtumanna fullreynd.
Skuldarinn láti þelta oft á tíðum
ekkert á sig fá og haldi bara
áfram rekstri. Ríkisendurskoðun
telur því þörf á nýjum úrræðum;
rannsóknum skattrannsókna-
stjóra og sektum með vararefs-
ingu.
Óviðimandi en ógerlegt
Skúli Eggert Þórðarson skatt-
rannsóknastjóri hefur átt í við-
ræðum við fjármálaráðuneytið
vegna þessa ástands. „Embættið
er aðallega með annars konar
svikamál, þ.e.a.s. vantaidar tekj-
ur og sérstök svik þegar reynt er
að ná út virðisaukaskatti úr ríkis-
sjóði án þess að raunverulegur
rekstur sé fyrir hendi. Þar við
bætast þessi vanskilamál. Við
höfum eytt árlega milli 3000 og
4000 klukkustundum í þau og
haft uppi refsivörsiu í 30-40 mál-
um. „Ég er alveg sammála ríkis-
endurskoðun að þetta ástand er
algjörlega óviðunandi, en miðað
við núverandi ástand í skattsvik-
um þjóðfélagsins og mannafla er
það ógerlegt," segir skattrann-
sóknastjóri.
Ails starfa 18 starfsmenn hjá
skattrannsóknastjóra og er álagið
gífurlegt að sögn Skúla Eggerts.
Undanskot og rannsókn svartrar
starfsemi er tímafrek og umfang
mála verulegt. Þannig var talið
árið 1992 að skattsvik næmu 11
milljörðum það ár og ekkert
bendir til að þau haf’i minnkað.
Skúli Eggert Þórðarson,
skattrannsóknastjóri.
Ofmat á kerfinu
Jón Kristjánsson, formaður fjár-
Iaganefndar, lítur stöðuna alvar-
legum augum. Hann segir að
embætti skattrannsóknastjóra
hafi verið styrkt í sessi að undan-
förnu og verulegur árangur náðst
en í Ijósi ofangreindra staðreynda
verði að huga að endurskoðun.
Jón telur að menn hafi e.t.v. of-
metið suma þætti þegar virðis-
aukakerfið var tekið upp. „Þvf var
haldið fram að þessi skattur
myndi að mestu leyti hafa eftirlit
með sér sjálfur, aðilar fylgdust
hver með öðrum. Ég hygg að sú
hlið hafi verið ofmetin á sínum
tíma. Þarna er þó ekki um bein
skattsvik að ræða, menn hafa
gengið í gegnum efnahagserfið-
leika að undanförnu og það kem-
ur m.a. fram í þessu. Það þarf að
fara sérstaklega yfir þetta mál og
leita úrbóta,“ segir Jón.
Ekkert réttlæti
Ríkisendurskoðun telur rann-
sóknir sem skattrannsóknastjóri
hóf á vanrækslu á skilum vsk og
staðgreiðslu árið 1994 hafa
reynst árangursríkar og oft á tíð-
um leitt til þess að skuldarar hafi
gert upp, eftir að rannsókn
og/eða refsimeðferð hófst. Vafa-
samt sé að þær greiðslur hefðu
annars skilað sér. Hvort sem
rannsókn leiði til greiðslu eða
refsidóms sakborninga sem
greiða ekki „er Ijóst að heimiluð-
um refsiúrræðum verður að beita
í eins mörgum tilfellum og hægt
er,“ segir stofnunin. Ekki sé
ásættanlegt að sumir komist upp
með brot sem kunnugt er um, án
viðurlaga og refsinga, á meðan
aðrir fái á sig dóm. — BÞ/HEI
Jól í nðv-
ember
Þótt enn sé tæpur mánuður til
jóla er búið að taka upp jóla-
skrautið í flestum verslunum og
veitingahúsum. Mörgum þykir
nóg um en aðrir fagna ljósadýrð-
inni og öðru sem styttir skamm-
degið. Svo ber við í ár að aðvent-
an hefst í nóvember, næstkom-
andi sunnudag, og munu margir
landsmenn að líkindum kveikja á
kerti þann dag.
Drengurinn á myndinni fann
reykinn af réttunum í gær í versl-
un Blómavals á Akureyri. Víst er
að loks þegar hátíð ljóss og frið-
ar gengur í garð, verða margir
orðnir óþreyjufullir.
- BÞ
Böðvar Bragason.
Lögreglustjóri
vaimæfur
Böðvar Bragason lögreglustjóri
hefur ritað dómsmálaráðuneyt-
inu bréf og farið fram á að Iög-
reglustjóri verði settur vegna
Vegasmálsins svokallaða. Böðvar
er þar vanhæfur þar sem sonur
hans Haraldur, eigandi Vegas, er
viðriðinn málið, en fatafella hef-
ur kært hann fyrir líkamsárás og
áreiti.
Böðvar neitaði að tjá sig um
þetta mál f samtali við Dag, en
Símon Sigvaldason í dómsmála-
ráðuneytinu staðfesti að bréf
væri á leiðinni frá Böðvari með
ofangreindri ósk. Símon sagði að
burt séð frá bréfi lögreglustjóra
væri málið mjög skýrt.
„I þeim tilvikum þar sem lög-
reglustjóri er tengdur aðilum
máls þannig að það reynir á regl-
ur um vanhæfi ber honum að
víkja. Fram er komin kæra á
Harald Böðvarsson eða fyrirtæki
sem hann á aðild að og þar sem
Böðvar er faðir Haralds þá ber
honum að víkja sæti í málinu,"
segir Símon. — FÞG
Fjárfesta
meira
í útlöndum
Islendingar fjárfestu fyrir 4,3
milljarða í atvinnurekstri erlendis
á síðasta ári, rneira en nokkru
sinni síðan skipuleg gagnasöfnun
hófst. Þessi metfjárfesting skýrist
að lang stærstum hluta í auknum
lánveitingum frá innlendum móð-
urfyrirtækjum til erlendra dóttur-
fyrirtækja sinna, segir í Hagtölum
Seðlabankans. Bein fjármunaeign
innlendra aðila í atvinnurekstri
erlendis var kornin í rúma 16
milljarða í Iok síðasta árs, og hafði
þá næstum tvöfaldast á þrem
árum. Rösklega 70% voru í sjávar-
útvegi. Aukningin var hins vegar
hlutfallslega mest í samgöngufyr-
irtækjum. Hún fór úr rúmlega 1
milljarði í 3 milli ára, að stærstum
hluta í skiparekstri í Hollandi.
Hringrásardælur
SINDRI
P^lfSClHö
sterkur i verki
Nýtt met
í línudansi
Bls. 2
i
i
I