Dagur - 13.02.1998, Page 2

2 —FÖSTUDAGUR 13 .FEFRÚAR 1998

FRÉTTIR
Ásdís Halla Bragadóttir við áhafnarklefa Dorniervélar íslandsflugs: Unga fólkið nefnir oftast hærri laun og lægri skatta. mynd: bg
Leitað að landi
tæJáfæranna
Ungt fólk viU auka tæki-
færi sín og telur liklegra
að það geti gerst í útlönd-
um en á íslandi. SUS vOl
Jjví minnka ríMsumsvif-
in.
Tveir af hverjum þremur ungum Is-
lendingum telja mjög eða frekar líklegt
að þeir geti aukið tækifæri sín í lífinu
með því að flytja til útlanda. Þetta
kemur fram í niðurstöðum könnunar
sem Gallup á Islandi gerði fýrir unga
sjálfstæðismenn (SUS). Niðurstöðurn-
ar voru kynntar um borð í Dornier-
flugvél Islandsflugs - sem skyldi tákna
væntanlegt flug Iandsmanna til „lands
tækifæranna".
Ungt fólk, 16 til 36 ára, gefur Islandi
FRÉTTAVIÐ TALIÐ
ekki háa einkunn sem Iandi tækifær-
anna eða 5,7. Lægstu einkunn gaf
unga fólkið með lægstu tekjurnar. 68%
allra yngsta fólksins, 16 til 19 ára, tel-
ur sig geta aukið tækifæri sitt í lífinu
með því að flytja - og kemur það vart
á óvart, því á þessum aldri er Iöngunin
til að fara til útlanda sterkust.
SUS spurði hverju þyrfti helst að
breyta hér á landi til að auka tækifæri
ungs fólks. Um 335 svöruðu og voru
óskirnar mjög margvíslegar. Um 29%
gáfu svör sem SUS flokkar sem „hærri
laun, aukinn kaupmáttur, lægri skattar,
minni skuldir". Um 12,5% gáfu svörin
„meiri áhersla á fjölskyldulíf, styttri
vinnutíma, börn, dagvistun o.fl.“ Svip-
aður fjöldi nefndi „fjölbreyttari at-
vinnutækifæri" og um tíundi hver
nefndi „fjölbreyttari og betri mennt-
un“. Ekki var kannað hvernig útkoman
yrði ef t.d. hærri laun/aukinn kaup-
máttur er flokkaður með fjölskyldulíf-
inu og styttri vinnutíma frekar en með
lækkun skatta.
Asdís Halla Bragadóttir, formaður
SUS, segir að ekki sé ástæða til svart-
sýni vegna niðurstöðunnar. „Við mun-
um nú helj'a tillögugerð um hvernig Is-
land getur orðið að landi tækifæranna
frekar en nú er í hugum ungs fólks.“
Ungir sjálfstæðismenn telja að krafa
um hækkun launa og lækkun skatta
hljóti að fela í sér að umsvif ríkisins
minnki og einkaframtakið eflist. Það
kemur ekki fram í könnuninni, en er
túlkun SUS. Aðspurðir um þann fjölda
sem vill hærri laun og auk þess bætt
velferðarúrræði var svarið að þótt þessi
atriði væru nefnd væri það ekki sama
og krafa um að „velferðarkerfið bólgni
Út“. - FÞG
Pottverjar í Hafnarfirði
tclja að senn dragi til tíð-
inda í skólastjóraráðningu
að Öldutúnsskóla. Haukur
Helgason hætti í siunar cft-
ir 37 ára skólastjóm, en
Öldutúnsskólinn cr stærsti
skóli bæjarins og feitur biti
fyrir þann er stöðuna
hreppir. í haust var pískrað
um að Ingvar Viktorsson,
bæjarstjóri, og Magnús Jón Ámason, fyrrum
bæjarstjóri, myndu bítast um stöðuna, cn nú er
nýr kandidat nefitdur til sögunnar. Ellert Borg-
ar Þorvaldsson, núverandi forseti bæjarstjómar
og skólastjóri í Ártúnsskóla í Reykjavlk, er sagð-
ur sækjast eftir stöðumii. Hann sótti á sínum
tíma uin skólastjórastarfið í Lækjarskóla og fékk
ekki. Þá voru kratar einir við kjötkatlana í bæj-
arstjóm, en nú er Ellert sjálfur við völd og sagð-
ur hugsa sér gott til glóðarinnar.
í heita pottinum hafa menn
mikinn áhuga á innanbúð-
arvandamálum Alþýðu-
bandalagsins, en það hcfur
ekki farið fram bjá neinum
nema ef vera skyldi alla-
böllum sjálfum að flokkur-
inn er klofinn í herðar nið-
ur í mörgum máluin. Nú
------- heyrist að áköfustu stuðn-
iiigsmenn sameiningar A-
flokkanna og stuðniiigsmenn Margrétar Frí-
mannsdóttur, formanns flokksins, séu orðnir
hálf pirraðir á því hvað hún lcggi sig fram við að
hafa andstæðingana góða. Telja suniir hverjir
að minnsta kosti að það sé vonlaust mál að sætta
armana í flokknum og uppgjör sé óumflýjanlegt.
Margrét
Frimannsdóttir.
Steingrímur
Hermannsson
seðlabankastjóri.
Vaxtakjör í skuldabréfaút-
boði Landsvirkjunar þykja
gefa vísbendingar um að
frekari vaxtalækkanir séu
jafnvel ífarvatninu.
Vextir lækka fljótlega
niður fyrir 5 prósent
- Eru menn líka þeirrar skoðunar í
Seðlabankattum?
„Seðlabankinn er ekki að spá neinu í
þessu sambandi, það er bara markaðurinn
sem er að spá. Almennt held ég að tilfinn-
ing manna sé sú að þetta gólf sem oft hef-
ur verið talað um - 5% raunvextir - muni
fljótlega gefa eftir og vextirnir fara niður fyr-
ir 5%. Það er margt sem bendir til að verð-
bólga verði minni en ætlað var, til dæmis
varð lækkun á vísitölu neysluverðs núna við
síðustu mælingu. Og sitthvað fleira hefur
aukið bjartsýni manna: Flotinn er farinn út
aftur (menn hugsa nú kannski ekki nógu
Iangt þar), Islensk erfðagreining og fleira
sem eykur mönnum bjartsýni. Almennt er
held ég veðjað sé á að framundan sé stöðug-
leiki.“
- Kannski loksins að renna upp gósen-
tíð fyrir skuldara?
„Eg er ekkert að fullyrða að vextirnir fari
niður. En ég met það svo að það séu vænt-
ingar þeirra sem gefa út þessi bréf að vext-
irnir muni fara niður fyrir 5% og heyri að
fleiri líta svo á. Einhver sagði meira að segja
að bráðum yrði þessu snúið við - að 5% yrðu
þakið en ekki gólfið. En ég skal nú ekki
segja um hvort það verður strax.“
- í Þjóðhagsstofnun og víðar hafa sér-
fræðingar verið að vara við þenslu?
„Já, eftir kjarasamningana vöruðu menn
við því að það kynni að verða þensla. En
það virðist ætla að verða það sama uppi á
teningnum núna, eins og fyrir tveim árum,
að það sem talið var of mikil launahækkun
leiddi samt ekki til þeirrar þenslu sem menn
höfðu búist við. Kannski er ennþá viss
hætta framundan."
- Eykur vaxtalækkun þú ekki « eftir-
spurn eftir lánsfé, fremur en aukinn
sparnað sem okkur er sagt að sé svo nauð-
synlegt?
„Þetta rekst hvað á annað. Eg held að
versta meinlokan hjá okkur sé kannski það,
að sparnaður er of lítill. Hins vegar má segja
að menn geti sparaö með því að kaupa þessi
bréf.“
- Finnst fjármagnseigendum ekki litið
til koma að fá aðeins 4-5% vexti eftir
miklu hærri ávöxtun um langt árabil?
„Eflaust finnst ýmsum þetta of lágir vext-
ir. Og þá kemur stóra spurningin: Fara
menn að fjárfesta í auknum mæli erlendis;
fá þeir hærri vexti erlendis. Islenski mark-
aðurinn er orðinn opinn þannig, að það
virðist töluvert mikið um það á síðasta ári,
að keypt voru erlend verðbréf. Sérstaklega
virðast lifeyrissjóðirnir hafa riðið þar á vað-
ið. Þannig að lækki vextirnir mikið gæti
orðið aukin eftirspurn eftir gjaldeyri. Þetta
spilar að sjálfsögðu ailt saman.
Persónulega finnst mér menn velta þess-
um vaxtamun (sem er vitanlega orðinn lítill
miðað við það sem áður var) meira fyrir sér
en ég hefði trúað. Það virðist stór hópur
manna - kannski þessir „gróðapungar“ sem
Matthias Bjarnason talaði einu sinni um -
sem virðast spekúlera mjög í því hvar þeir fá
einhverju prósentubroti hærri vexti“. -HEI