Dagur - 08.05.1998, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 8. MAÍ 1998
ro^ftr
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Sfmar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasöluverð:
Grænt númer:
Simbréf auglýsingadeildar:
Sfmar auglýsingadeildar:
Netfang auglýsingadeildar:
Símbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
STEFÁN JÓN HAFSTEIN
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.680 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
460 6161
(REYKJAVÍK)563-1615 Ámundi Ámundason
(AKUREYR 1)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
omar@dagur.is
460 617KAKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)
Yfirburðastaða
I fyrsta lagi
Nýjustu skoðanakannanir staðfesta enn og aftur yfirburða-
stöðu Reykjavíkurlistans í höfuðborginni. I könnun DV í gær
sagðist góður meirihluti allra þeirra sem lentu í úrtakinu ætla
að kjósa R-listann, eða 53.3 prósent. Aðeins 28.7 prósent þátt-
takenda voru ákveðnir í að kjósa D-lista Sjálfstæðisflokksins.
Nýju framboðin, Húmanistaflokkurinn og Launalistinn,
komust rétt svo á blað. Það gerir þessa niðurstöðu enn meira
afgerandi að einungis 16,7 prósent sögðust vera óákveðnir eða
neituðu að svara. Langflestir borgarbúa eru greinilega búnir
að ákveða hvað þeir ætla að gera á kjördag. Góður meirihluti
þeirra ætlar að veita Reykjavíkurlistanum áframhaldandi um-
boð til að stjórna borginni næstu Ijögur árin.
í öðru lagi
Þessi og aðrar kannanir að undanförnu sýna að kosningabar-
áttan hefur ekki skilað Sjálfstæðisflokknum auknu fylgi. Þvert
á móti hefur munurinn á milli R-Iistans og D-listans aukist á
milli kannana. Þótt telja megi víst að bilið á milli stóru fram-
boðanna í höfuðborginni verði minna á kjördag en kannanir
nú gefa til kynna, bendir fátt til þess að sjálfstæðismenn eigi
raunhæfa möguleika á sigri. Ef R-listamenn gera engin af-
drifarík mistök næstu daga virðast úrslitin í höfuðborginni því
fyrirsjáanleg.
tþriðjalagi
Að ýmsu leyti minnir staða R-listans í höfuðborginni á vin-
sældir Olafs Ragnars Grímssonar í síðustu forsetakosningum.
Þær komu pólitískum andstæðingum hans mjög á óvart og
sýndu að þjóðin sættir sig ekki lengur við að láta stjórnmála-
menn binda sig niður eftir gömlum flokkslitum. Eins er það
nú í höfuðborginni. Verulegur meirihluti borgarbúa ber sýni-
lega mikið traust til Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur og vill að
hún fái að halda áfram sem borgarstjóri næsta kjörtímabil,
hvað sem líður flokkapólitík. Svo einfalt er það.
Elías Snæland Jónsson.
Vituð ér enn....
Daginn eftir að Sverrir Her-
mannsson, fyrrverandi banka-
stjóri, kveðst „hættur flugelda-
sýningum“ í bili, birtist enn ein
greinin eftir hann í Morgun-
blaðinu í gær. Þar er hann á
goðafræðilegu nótunum og
sækir í Völuspá og kallar grein
sína „Vituð ér enn - eða hvat?"
Þó fátt nýtt komi fram í þessari
grein Sverris er hún engu að
síður merkileg. Meðal annars
býsnast hann yfir því að eng-
inn skuli virða hann svars og
helst er að sjá að hann skilji
ekkert í því hvers vegna Davíð
Oddsson er ekki búinn
að reka mann og annan
úr ríkisstjórninni og
hvers vegna Halldór Ás-
grímsson er ekki búinn
að taka af Finni Ingólfs-
syni allar mannvirðingar
í flokknum. Þögnin er
augljóslega ekki að skapi
Sverris.
Sverrir Her-
mannsson.
Ragnarök
En Sverrir Iætur ekki deigan
síga frekar en fyrri daginn.
Garri getur ekki skilið Völu-
spártilvitnanir hans öðru vísi
en svo að hann telji sig nú vera
kominn í hlutverk völvunnar
sjálffar, sem spyr þjóðina: „þor-
ið þið að heyra meira?“ eða
„vituð ér enn eða hvað“, eins og
það er orðað í kvæðinu.
Hinn augljósi boðskapur
bankastjórans er að ragnarök
séu í nánd. Orsakir ragn-
arakanna eru þó ekki einhlítar.
Þannig er ljóst að þau stafa að-
eins að hluta til af hinu „sið-
lausa samsæri“ Ríkisendur-
skoðunar, Alþingis, viðskipta-
ráðherra, bankaráðsformanna,
forsetans, blaðamanna og nkis-
stjórnar gegn Sverri. Að hluta
til stafa þau líka af kvótakerf-
inu, „ógnarlegasta ógæfumáli
frá 1662“, eins og Sverrir orðar
það. Eins og menn vita var
Kópavogsfundurinn þetta ár
þar sem gengist var undir ein-
veldisskuldbindingu íslands.
Og völvan Sverrir gefur lesend-
um raunar innsýn í hvert
kvótakerfið leiðir: „Helsi, sem
leiða mun til skelfilegs ófarn-
aðar ef ekki tekst að snúa við á
þeirfi braut þegar í stað.“
Skrífað irndir
grátandi?
Garri getur ekki annað en fagn-
að því að Sverrir hefur nú tek-
ið að sér hlutverk Völv-
unnar í íslensku þjóðfé-
Iagi og að Morgunblaðið
gerist vettvangur þessar-
ar nýju Völuspár. Hins
vegar hlýtur það að telj-
ast miður hversu lítið
Sverrir hefur fjallað um
baráttu sína gegn kvóta-
kerfinu þegar hann var
ráðherra í ríkisstjórnum
nfunda áratugarins, sem tóku
upp þetta kerfi, framlengdu
það og endurnýjuðu. Garri ef-
ast þó ekki eitt andartak að
Sverrir, sem með tilfinningu
hefur bent á Kópavogsfundinn
til samanburðar, hefur ekki
grátið minna þegar hann sam-
þykkti þetta kerfi sem ráðherra,
en þeir Arni Iögmaður Odds-
son og Brynjólfur Sveinsson
biskup gerðu í Kópavogi 1662.
Þó það kunni að vera fram-
hleypni getur Garri ekki stillt
sig um að biðja um „óskagrein"
í Moggann frá Sverri, þar sem
hann lýsir þessu táraflóði og
tregablandna sálarstríði sínu
sem ráðherra. Slíkt myndi hik-
laust þagga niður í þeim sem
segjast ekki muna eftir mót-
mælum Sverris sem ráðherra!
GARRl.
Marteinn Lúter var einn ódæl-
asti munkur kirkjusögunnar og
að áliti kirkjunnar siðspilltur úr
hófi fram. Frami hans var skjót-
ur eftir að hann gekk í munka-
reglu Ágústína. Hann tók prest-
vígslu og varð prófessor í fræð-
unum á ungum aldri.
Málsnilli Lúters varð snemma
Ijós og var hann kjaftfor með af-
brigðum. Hann var vel að sér í
bókmenntum, en kristin fræði
samtíðarinnar böggluðust fyrir
bijósti hans, og kenningar reglu
hans og kirkju áttu ekki upp á
pallborðið hjá lífsnautnamann-
inum, sem ávallt hugsaði vel um
sjálfan sig og persónulegar þarfir
sínar, og meinlætalifnaður var
skapferli hans víðs Ijarri.
Að því rak að Lúter var rekinn
úr embætti, regla hans afneitaði
honum og kirkjan bannfærði
hann fyrir kjafthátt og ósiðlegt
líferni. Þá kastaði fyrst tólfunum
í siðbótarviðleitninni.
Kjaftfor meistari
siðbótariimar
Ekki svaravert
Afar okkar og ömmur lærðu
Helgakver á sínum tíma og var
kristilegt innræti eina gjöfin sem
þau fengu við ferminguna. En
kverið atarna er ekki annað en
útleggingar bersyndugs munks á
undirstöðu kristninnar, sem tald-
ar eru mjög siðbætandi
um norðanverða Evrópu.
Marteinn Lúter er tal-
inn einn af höfuðsnill-
ingum þýskrar tungu.
Biblíuþýðing hans og
kristilegar útlistanir
þykja einkar siðlegar. En
karlinn var margbrotnari
persónuleiki en svo, að
fínn og siðlegur texti
dygði honum til að koma skoð-
unum á framfæri.
Lúter hafi góða risnu og bauð
vinum sínum til Ijörugra sam-
sæta. Þar flutti hann borðræður,
kjarnyrtar og beinskeyttar, þar
sem hann svívirti menn og mál-
efni og sagði álit sitt á konum og
ýmsu því sem andinn blés hon-
um í brjóst í vímu bullandi orð-
gnóttar. Mörgum þótti borðræð-
urnar svívirðilegar og ekki svara-
verðar af þeim sem fyrir skeytum
urðu. Oðrum var skemmt.
Kjamyrtur dóna-
skapur
Siðleysi Lúters tók út yfir
allan þjófabálk. Hann
lagði lag sitt við nunnur
og giftist einni þeirra eftir
að hann var búinn að sið-
bæta samtímann. Var
varla nema von að hann
yrði rekinn úr embætti og
afneitað af reglu sinni og
bannfærður af kirkjunni, sem
hann bar þungum sökum fyrir
siðlaust fjármálabrall, þar sem
hver áhrifamaðurinn af öðrum
skaraði eld að eigin köku og
kærði sig síst af öllu um umræðu
um fjármálaumsvifin. Þess vegna
var Lúter gerður útlægur og al-
múginn varaður sterklega við að
hlusta á rödd hans. Var auðvelt
að vara við kjarnyrtum dóna-
skapnum.
En allt um það er Marteinn
Lúter dáður og dýrkaður sem
siðbótarhetjan milda, sem benti
á veilur og siðlausa fjárplógs-
starfsemi páfakirkjunnar. Hrak-
inn frá embætti og reglu gerðist
hann umsvilbmeiri í útlegðinni
en nokkru sinni fyrr. Hann lagði
sín Ióð á vogarskálar stjórnmál-
anna og má lengi deila um hvaða
siðbót var að þeim uppátækjum.
Eftir stendur að áhangendur
evangelísku kirkjunnar sem
kennd er við bersyndugan munk,
sem hafði munninn fyrir neðan
nefið, álíta hann mesta siðbótar-
meistara allra tíma, næst á eftir
Kristi og má með sanni segja að
oft ratast kjöftugum satt á
munn.
Eruð þið byrjuð á
vorverhum?
(Nokkrir þekktir garðeigend-
ur teknir tali).
„Já, og er
nærri því bú-
inn. Eg og
konan mín
klipptum ær-
lega niður
runnana í
garði okkar
og ætlum að
láta þá vaxa
upp að nýju. Nú og svo tókum
við upp tré í garðinum hér á Sel-
fossi - allt að fjögurra metra háar
aspir - og settum niður í sumar-
bústaðarlóðinni okkar sem er í
hlíðum Vörðufells í Biskups-
tungum."
Geröur G. Bjarklind
útvarpsþulur.
„Svo sannar-
lega. Við
erum búin
að klikka allt
hekkið um-
hverfis sum-
arhúsalóð
okkar í
Bjarkarborg-
um í Gríms-
nesi. Sveinn, maðurinn minn,
klippti hekkið en ég studdi stig-
ann sem er verk sem ekki skal
vanmeta. Svo eru vorlaukarnir
farnir að stinga upp kollinum og
hlúa þarf að þeim og öðrum við-
kvæmum gróðri - ef gera skyldi
hvítasunnuhret, einsog þeir í
veðurklúbbnum á Dalvík eru að
spá.“
Margrét Frímaimsdóttir
fomiadurAlþýthibandahtgsins.
„Ég er nú
ekki langt
komin en
stundum gef
ég mér tfma,
eina og eina
klukkustund
þegar ég kem
heim á
kvöldin. Þá
er garðvinnan ágætt ráð til þess
að hreinsa hugann. Eg er svona
byrjuð að hreinsa til í garðinum
mínum heima á Stokkseyri og í
litlu óupphituðu gróðurhúsi sem
ég er með þar er allur gróður
kominn vel af stað.“
Ragnar Sverrisson
kaupmaður í Herradeild JMJ á
Akureyri.
„Við erum
búin að taka
tvær yndis-
lega góðar
helgar í það,
þá grisjuðum
við trjágróð-
urinn í garð-
inum sem
ævinlega eru
fyrstu vorverkin. En síðan bíða
önnur vorverk þar til snjókomu
hér norðanlands slotar - þannig
að nær hefði verið hjá þér að
spyrja mig hvort ég væri búin að
moka af tröppunum fyrir utan
húsið heima.“
Karl Bjömsson
bæjarstjóri á Selfossi.