Dagur - 26.09.1998, Blaðsíða 8

8- LAUGARDAGUR 26. SEPTEMBER 1998
Thyttr
LAUGARDAGUR 26. SEPTEMBER - 9
t>^ur
FRETTASKYRING
Eilífö arkanslariiiii á
fömm frá Þýskalandi?
GUÐSTEINN
BJARNASON
MiMl óvissa ríkir uni
úrslit þingkosning-
anna í Þýskalandi á
morgun.
Um það bil 60 milljónir Þjóðveija
ganga til kosninga á morgun til
þess að velja nýtt sambandsþing.
Jafnframt eru þeir óbeint að velja
sér kanslara, sem ekki aðeins er
valdamesti maður í Þýskalandi,
heldur að öllum líkindum valda-
mesti maður í Evrópu.
Svo virðist sem kosningabarátt-
an hafi snúist aðallega um núver-
andi kanslara, Helmut Kohl,
a.m.k. á yfirborðinu. Gerhard
Schröder, keppinautur Kohls,
hefur lagt aðaláherslu á það í
kosningabaráttunni að tími Kohls
sé á enda, kjósendur séu orðnir
þreyttir á honum og nú verði að
breyta til.
Stööugleíkíim holdi klæddur
Kohl hefur setið í kanslaraemb-
ættinu í 16 ár, stöðugleikinn
holdi klæddur. I hverjum kosn-
ingunum á fætur öðrum hefur
því verið haldið fram að Kohl
væri á síðasta snúningi, en hann
alltaf setið áfram jafn fastur í
sessi sem fýrr. Og hann ætlar
heldur ekki að gefast upp að
þessu sinni fyrr en í fulla hnef-
ana.
„Mig langar til þess að ljúka
uppbyggingu Evrópuhússins,"
sagði Kohl í sjónvarpsviðtali ný-
lega. „Og bæta lífsgæði í austrinu
þannig að fólk í gamla kommún-
íska hluta landsins okkar geti lif-
að jafn góðu Iífi og vestan meg-
in.“ Að þessu sögðu viðurkenndi
hann þó að sig langaði líka til
Útilokað þykir að Kohl Ct.vJ taki þátt I samsteypustjórn SPD og hægri-
manna. Flokksbróðir hans, Wolfgang Scháuble [t.h.J, þætti þá líklegastur í
kanslaraembættið kæmi það í hlut CDU/CSU.
þess að skjóta gagnrýnendum sín-
um ref fyrir rass: „Langmest lang-
ar mig þó til þess að sýna öllum
þeim sem hafa afskrifað mig að
ég sé hérna ennþá, stöðugur í
Schröder enn ofan á
Skoðanakannanir hafa undan-
farna mánuði verið Schröder
ákaflega í hag, en heldur hefur
þó dregið saman með PDS og
CDU síðustu dagana. I skoðana-
könnun sem stofnunin Forsa lét
gera á miðvikudag var SPD þó
með 4% forskot á CDU. Sam-
kvæmt könnuninni var SPD með
42% en CDU með 38%. Munur-
inn er þó það lítill að alls óvíst er
með úrslitin á sunnudag, ekki síst
þar sem óákveðnir kjósendur eru
enn margir.
Samkvæmt þessari sömu skoð-
anakönnun var FDP með 5%,
Græningjar með 6% og PDS að-
eins 4%. Þar með væri PDS kom-
inn undir 5% markið, sem þarf til
að komast inn á þing, og fengi
hugsanlega engan mann á þing.
Litlu flokkarnir þrír eru þó allir
nálægt fimm prósenta mörkun-
um, og ljóst má vera að útkoma
þeirra skiptir miklu máli um stöð-
una að loknum kosningum.
Atvtnnuleysið bremnir á
kjósendiun
Atvinnuleysið er eitt stóru mál-
anna í kosningabaráttunni og það
sem greinilega brennur mest á
kjósendum. Atvinnuleysið er um
11% og Þjóðverjar eru sammála
um að það sé allt of mikið. Kohl
á ábyggilega eftir að gjalda þess í
kosningunum að ekki hafi tekist
sem skyldi að ná niður atvinnu-
leysinu. Allir flokkar hafa heitið
því að taka þar til hendinni.
Bæði SPD og CDU segjast
ennfremur ætla að stokka veru-
lega upp í lífeyriskerfinu, enda
þykir horfa í óefni þegar sífellt
færra fólk á vinnualdri þarf að
Helmut Kohl er að nálgast sjötugt, og hefur verið kanslari Þýskalands í nærri 16 ár.
standa straum af lífeyrisgreiðsl-
um til aldraðra. Enginn flokkur
efast lengur um að breyta þurfj
kerfinu, en deildar meiningar eru
um hvernig á að fjármagna nýja
kerfið.
„Rauðgræn“ stjóm cða
„stór“ stjóm?
Ef stjórn Kohls heldur ekki velli
þá er annað hvort, að Jafnaðar-
menn fari í stjórn með Græningj-
um eða mynduð verði svonefnd
stór samsteypustjóm eða „þjóð-
stjórn“ stóru flokkanna tveggja,
Jafnaðarmanna og Kristilegra
demókrata. Hvort tveggja myndi
tíðindum sæta í Þýskalandi.
Græningjar hafa aldrei áður
verið í ríkisstjórn, þótt þeir hafi
nokkrum sinnum fengið að
spreyta sig í stjórn með Jafnaðar-
mönnum í sumum sambands-
löndunum, meðal annars í Hes-
sen og Neðra-Saxlandi. Þeir hafa
þó framan af þótt of róttækir í yf-
irlýsingum til þess að stóru flokk-
arnir treystu þeim til setu í ríkis-
stjórn. Schröder hefur þó reynslu
af því að vera í stjórn með Græn-
ingjum og hefur sagst tilbúinn til
að stjórna með þeim, ef úrslit
bjóða upp á það.
Samsteypustjórn SPD og CDU
hefur verið reynd áður, og sat sú
stjórn árin 1966-1969. Ef jafnað-
armenn fá fleiri atkvæði en CDU
er ljóst að Schröder yrði kanslari í
samsteypustjórn þeirra. Og þá
væri Kohl alls ekki í ráðherralið-
inu. En fái CDU fleiri atkvæði þá
eiga þeir kanslarann. Hins vegar
er ábyggilegt að hvorki myndi
Kohl vilja verða kanslari í þeirri
stjórn, né heldur myndi SPD
sætta sig við að hafa hann í for-
ystu. Ef svo færi þykir langlíkleg-
ast að Wolfgang Scháuble, núver-
andi innanríkisráðherra og hægri
hönd Kohls, myndi taka að sér
kanslaraembættið.
CDU
Bandalag kristilegra demókrata
(CDU) og systurflokkur þess,
Kristilega sósíalbandalagið
(CSU), bjóða fram með sameigin-
lega stefnuskrá. CSU býður fram
í Bæjaralandi undir forystu Theo
Waigels fjármálaráðherra, en
CDU í öðrum sambandslöndum
Þýskalands undir forystu kanslar-
ans, Helmuts Kohls. Aðaláherslur
þeirra eru að bæta samkeppnis-
stöðu Þýskalands á alþjóðavett-
vangi, halda áfram upphyggingu í
austurhluta Iandsins, fjölga at-
vinnutækifærum og efla Iöggæslu
í landinu. Sigri þeir í kosningun-
um hyggjast þeir m.a. gera vfð-
tækar endurbætur á skattakerf-
inu, sem verið hafa í deiglunni
um Iangt skeið.
FDP
Frjálsi demókrataflokkurinn
(FDP) hefur áratugum saman
verið „þriðji flokkurinn" í þýskum
stjórnmálum, og setið ýmist í
stjórn með CDU/CSU eða SPD.
Leiðtogi hans er nú Wolfgang
Gerhardt, en utanríkisráðherra
Kohls, Klaus Kinkel, er i FDP.
Flokkurinn vill styrkja markaðs-
kerfið og gera umbætur í skatta-
málum og lífeyrismálum.
SPD
Sósíaldemókrataflokkurinn (SPD)
hefur í stefnumálum sínum verið
að nálgast CDU/CSU æ meir und-
anfarin ár í nánast örvæntingar-
fullum tilraunum sínum til þess
að steypa Kohl af stóli. I síðustu
kosningum (1994) reyndi Oskar
Lafontaine, þáverandi formaður
og kanslaraefni flokksins, að
ganga lengra til vinstri til þess að
leggja áherslu á sérstöðu SPD.
Það skilaði sér ekki í kosningun-
um, og eftirmaður hans, Gerhard
Schröder, gengur lengra til hægri
en áður hefur þekkst í sögu flokks-
ins. Engu að síður er enn veruleg-
ur áherslumunur á jafnaðarmönn-
um og stjórnarflokkunum. Þeir
leggja mesta áherslu á baráttuna
gegn atvinnuleysi og vilja einnig
styrkja stöðu barna^ölskyldna, en
án þess þó að auka skuldir ríkisins
enn frekar.
Biidnis
90/Griine
Græningjaflokkurinn (Búndnis
90/Grúne) hefur löngum þótt of
róttækur til þess að teljast „ríkis-
stjórnarhæfur" í Þýskaíandi, eins
og stjórnmálamenn stóru flokk-
anna orða það. Undanfarin ár
hafa Græningjarnir þó jafnt og
þétt verið að draga úr yfirlýsinga-
gleðinni og „raunsæismenn“ und-
ir forystu Joschka Fischer náð yf-
irhöndinni í flokknum. Mörg
kosningamála þeirra eru þó enn
mjög umdeild, svo sem krafa
þeirra um verulega hækkun á
bensínverði. Græningjar vonast
til þess að mynda stjórn með
SPD, og hafa lagt fram verkefna-
skrá íyrir slíka stjóm þar sem
mörg önnur umdeild mál eru
lögð til hliðar en áhersla m.a.
lögð á að beita skattakerfinu
markvisst til þess að efla um-
hverfisvernd.
PDS
Flokkur Iýðræðislegra sósíalista
(PDS) er arftaki gamla kommún-
istaflokksins, sem fór með öll
völd í Austur-Þýskalandi. Flokk-
urinn hefur þó jafnan lagt á-
herslu á að um nýjan og lýðræð-
islegan flokk sé að ræða, sem
fyrst og fremst berst fyrir hags-
munum Austur-Þjóðverja gagn-
vart miskunnarlausum markaðs-
öflum sem troðið hefur verið upp
á þá. Leiðtogi flokksins, Gregor
Gysi, nýtur einnig mikilla per-
sónuvinsælda, en yfirgnæfandi
meirihluti kjósenda virðist samt
eiga ákaflega erfitt með að bera
traust til flokksins vegna uppruna
hans.
Keppmautamir
Helmut Kohl (f. 1930)
var kosinn á landsþing í
sambandslandinu Rhein-
Iand-Pfalz árið 1959. Tíu
árum síðar varð hann for-
sætisráðherra í Rhein-
land-Pfalz. 1976 bauð
hann sig fyrst fram til
kanslara, en laut þá í
Iægra haldi fyrir Helmut
Schmidt. Hann hefur
verið kanslari Þýskalands
frá því 1. október 1982,
eða í bráðum 16 ár. Og
það er met. Enginn fyrri
kanslara Þýskalands hefur
enst jafn lengi í embætti,
og raunar mun enginn þjóðarleiðtogi í nútíma lýð-
ræðisríki hafa setið lengur við völd.
Helmut Kohl.
Gerhard Schröder (f.
1944) er fimmta kansl-
araefni sósíaldemókrata
sem reynir að steypa
Kohl af stóli. Hinum hef-
ur öllum mistekist, og
tvísýnt er enn hvort
Schröder takist það nú.
Schröder er lögfræðingur
að mennt, og settist fyrst
á landsþing í Neðra-
Saxlandi árið 1986. Frá
þvf 1990 hefur hann ver-
ið forsætisráðherra í
Neðra-Saxlandi, þar sem
hann stjórnaði sam-
steypustjórn SPD og
Græningja fyrstu fjögur árin, en 1994 náði SPD
meirihluta í sambandslandinu og viku Græningjar
þá úr stjórninni.
Gerhard
Schröder.
HEIMILI OG SKOLI
Landssamtök foreldra barna á
grunnskólastigi
Laugavegi 7, 3.hæð, 101 Reykjavík
Sími: 562 7475, fax: 561 0547
SAMFOK
Samband forcidrafélaga og
foreldraráöa í skólum Reykja-
víkur á grunnskólastigi
Laugavegi 7, 3.hæð, 101 Reykjavík,
Sr'mi: 562 7720 - fax: 552 2721
Foreldraþingið 1998
Ársþing SAMFOKs og Landsþing Heimilis og skóla
haidið í Engjaskóla laugardaginn 3. október 1998
„BARNIÐ MITT - SAMSTARF FORELDRA OG SKÓLA
UM UPPELDI OG MENNTUN“
Dagskrá:
Kl. 8:30 Afhending þinggagna
Kl. 9:00 Þingsetning: Óskar ísfeld Sigurðsson formaður SAMFOKs
Kl. 9:05 Ávarp félagsmálaráðherra
Kl. 9:15 Framsöguerindi:
Benedikt Sigurðarson sérfræðingur hjá Rannsóknastofnun Háskólans á Akureyri:
„Góður skólastjóri vinnur með bömunum í þágu forcldranna"
Jónína Bjartmarz formaður Heimilis og skóla: „Hlutverkaskipan í samstarfi“
Kl. 10:00 Kaffihlé
Kl. 10:20 Pallborðsumræður. Stjómandi: Óskar ísfeld Sigurðsson formaður
SAMFOKs.
Við pallborðið sitja:
Þorsteinn Sæberg Sigurðsson formaður Skólastjórafélags fslands, Gerður G. Óskarsdótt-
ir fræðslustjóri Reykjavíkur, Guðrún Ebba Ólafsdóttir varaformaður Kennarasambands
fslands, Benedikt Sigurðarson sérfræðingur hjá Rannsóknastofnun Háskólans á Akureyri
og Jónína Bjartmarz formaður Heimilis og skóla.
Hópastarf og hádegisverður
Kl. 11:30
Umræðuhópar:
Hvaðan kemur siðvitið? - Samstarf
heimila og skóla við að þroska og efla
siðferðisþroska barna.
Leitin að styrkleikanum - Er nægilega
hlúð að sterkum hliðum bamanna?
Þroski og geta bama við upphaf og lok
grunnskóla.
Foreldraráð - áhersla á gerð og umsagn-
ir um skólanámskrá, starfsreglur o.fl.
Stundaskrárhópur - innihald og lengd
skóladags (heimanám, hvað er heima-
nám?, í þágu hvers er heimanám?)
Verkmenntun á hátíðis- og tyllidögum;
viðhorf samfélags, skóla og foreldra til
verkmenntunar.
Umræðuhvatar:
Sigrún Júlíusdóttir, félagsráðgjafi, dós-
ent við félagsvísindadeild Háskóla ís-
lands.
Guðlaug Teitsdóttir, skólastjóri Ein-
holtsskóla.
Anna Kristfn Sigurðardóttir, deildar-
stjóri kennsludeildar Fræðslumiðstöðv-
ar Reykjavíkur.
Jón Hólmgeir Steingrímsson, formaður
Foreldraráðs Laugamesskóla og gjald-
keri í stjóm SAMFOKs.
Kristín Jónasdóttir, framkvæmdastjóri
Bamaheilla.
Davíð Óskarsson námsráðgjaft Iðn-
skólans.
Kl. 14:00 Niðurstöður hópavinnu kynntar þingheimi
Kl. 15:00 Þingslit; Jónína Bjartmarz formaður Heimilis og skóla
Kl. 15:30 Móttaka
Þingið er öllum opið. Þátttaka tilkynnist til skrifstofu Heimilis og skóla, sími 562
7475, eða til skrifstofu SAMFOKs, sími 562 7720, í síðasta lagi 2. október kl. 12:00.
BORGARBÍÓ KYNNIR:

7>
fíT*
■ ■
í HITA LEIKSINS GLEYMAST GEFIN HEIT.
ÍSLENSK KVIKMYND EFTIR ÁGÚST GUÐMUNDSS0N.
http://WWW.NET.IS/BORGARBIO
nn i poiby
D I G I T A L
CereArbic
DIGITAL. S O U N D SYSTEIVI