Dagur - 09.10.1998, Blaðsíða 2

Th&pr
2
v !L« ' qipí) •; J r\ O
FOSTUDAGUR 9.
« ti r» » n 'i t* ^ A '4
OKTÚBER 1998
FRÉTTIR
Hjú eiga rétt á að fá hreint á rúmið einu sinni í mánuði, samkvæmt hjúaiögum frá 1928 sem enn eru í giidi. Ungur piitur rak sig á
óþyrmilega á þessi lög þegar hann var hýrudreginn nýiega fyrir að hlaupast á brott úr vinnunni.
Hreint á nímið
í hverjum mánuði
Hjúalög frá 1928 eru enn
í fuHu gHdi. Þar segir aö
hjú Jjurli ekki að sofa í
rúmi með öðrum og skuli
fá hreint á rúmið mánað-
arlega og hreint hand-
klæði vikulega.
Svavar Gestsson alþingismaður hefur
lagt fram fyrirspurn til félagsmálaráð-
herra á Alþingi og spyr hvort hann ætli
að láta endurskoða hjúalögin frá 1928.
Fyrirspurnin er afar sérkennileg og
Svavar var spurður um ástæðu hennar.
)fÁstæða fyrirspurnarinnar er sú að
ungur vinur minn reiddist svo heiftar-
lega við verkstjóra sinn á vinnustað að
hann hljóp út án þess að kveðja kóng
eða prest og án þess að bíða tilskilinn
uppsagnarfrest. Þegar hann svo ætlaði
að sækja laun sem hann taldi sig eiga
inni var helmingur þeirrar upphæðar
dregin af honum vegna þess að hann
hlópst á brott. Pilturinn hafði sam-
band við mig og bað mig um aðstoð. Ég
leitaði til verkalýðshreyfingarinnar og
fékk þau svör að þetta væri heimilt í
skjóli hjúalaga. Þar segir „að vistráðið
hjú megi ekki hlaupa úr vistinni.11 Þeg-
ar ég svo fór að lesa þessi lög þótti mér
þau hreint með endemum og í raun
grátbroslegur lagabálkur á tölvuöld,"
sagði Svavar Gestsson.
Þegar tekið var til í lagasafni þjóðar-
innar fyrir nokkrum misserum og úr-
eltum lögum fargað var ekkert fengist
um hjúalög. Astæðan mun ekki síst
hafa verið sú að þrátt fyrir að þau séu
að mestu úrelt eru í þeim ákveðin
verndunarákvæði sem verkalýðshreyf-
ingin vill ekki missa.
Faranguxinn 100 kg.
Við skulum grípa niður í nokkrar grein-
ar hjúalaga.
I 4. grein segir: „Sanni ógift vinnu-
kona að hún ætli að giftast áður en
vistartíminn er á enda, getur hún sagt
upp vistinni til næsta skildaga með
mánaðar fyrirvara." Og ennfremur: „Á
skildaga er hjúi rétt að víkja úr vistinni
á hádegi.“
I 5. grein segír: „Vistráðið árshjú sitt
skal húsbóndi, nema öðruvísi sé um
samið, láta sækja í ákveðinn tfma og
farangur þess, er ekki nemi meiru en
100 kg. þunga. Kostar húsbóndi flutn-
ing þennan án endurgjalds frá hjúinu.
Nú getur hjú ekki farið í vistina þegar
þess er vitjað, og er því eigi sjálfu um
að kenna, þá er eigi húsbónda skylt að
vitja þess aftur, heldur skal hjúið sjálft
kosta ferð sína í vistina. Ef hjúið getur
ekki komið í vistina innan þriggja vikna
frá skildaga, er húsbóndi laus vistráð-
anna ef hann vill.“
I 7. gr. segir að ekki sé hjúi skylt að
sofa í rúmi með öðrum og að það skuli
fá hrein sængurföt einu sinni í mánuði
og hreint handklæði vikulega. Líka að
hjúi sem vistráðið er skemur en ár
skuli koma í vistina á skildaga „og eigi
síðar en á náttmálum í sveit en um
miðaftan í kaupstöðum og þorpum“.
Hér er ekki um grín að ræða og þessi
lög eru í fullu gildi. -s.dór
bögguni liildar og leitar að Þorgerður
frambærilegum konum. Nú Gunnarsdóttir
heyrist að Þorgerður Gmm-
arsdóttir yfirmaður dægur-
mála- og samfclagsumræðu hjá útvarpi RÚV sé meira
og mimia glóövolg - auðvitað cítir mikimi þiýsting.
Eitthvað hafa fréttir af fram-
boðsmálum Jóns Sæmundar
Sigurjónssonar hagfræðings
verið á reiki, en nú segja
pottvcrjar staðfest aö Jón Sæ-
mundur hyggur á framboð
og ætlar sér að endurheimta
gamla þingsætið sitt sem
hann sat í 1987-91 fyrir
Norðurlandskjördæmi vestra.
Hann er nú liagfræðingur í
heilbrigðisráðuncytinu hennar Ingihjargar Pálma-
dóttur, en ætlar sér stóra hluti i pólitískri sókn sam-
fylkingar jafnaðarmamia. Jón Sæmundur hefur ágætt
baidand meðal krata og eins og góöum stjómmála-
maimi sæmir er hann vel tcngdur hm í íþróttahrcyf-
inguna, sat um skeið í stjóm HSÍ og var Norðuriands-
meistari í knattspymu með Knattspymufélagi Siglu
ljarðar 1961-63.
Jón Sæmundur
Sigurjónsson.
Pottverjar em komnir nálægt heimaranni og hcrgmál-
ið frá Kolbrúnu Bergþórsdóttur blaðamanni heyrist
glöggt, eggjaliljóð komið í konuna sem leiddist á
Krataþinginu og nú hcyrist að hún telji sig sist van
hæfari en aðra sem nefndir hafa verið til söguimar í
því prófkjörisein ef til vill verðurhjá samfylkhigunni
í Reykjavík. Varð ehium pottvcrja á orði við þau tíð-
hidi að þau myndu setja mikið bakslag í prófkjörs-
hugmyndir!
FRÉTTAVIÐ TALIÐ
Hugmynd forsætísráð
herra er engin lausn
Aðálsteinn
Magnússon
stjómarmaður í Framsóknatfélagi
Reykjavtkur
Stjóm Framsóknatféhgs
Reykjavíkur hafnar tillögum
Davíðs Oddssonarforsætisráð-
herra um niðurgreidd hluta-
hréfí sjávarútvegi og segirþær
óútfærðarog skapi ekki þjóð-
arsátt um sjávarútveginn.
- Þið hafntð hugmynd forsætisráðherra utn
að fólk ntegi kaupa kvóta af útgerðar-
mönnum tfornti niðurgreiddra hlutahréfa
í sjávarútvegsfyrirtækjum, eins og þið orð-
ið það. Þið viljið umræður um aðrar leið-
ir. Er veiðileyfagjald í spilunum hjá ykkur?
„Nei, það er alls ekki það sem við erum
að ræða um. Við teljum bara að Iausnin á
þessu deilumáli sé ekki fólgin í því að þeir
sem eiga peninga kaupi sig inn í sjávarút-
vegsfyrirtækin, þar sem aðal verðgildið
liggur í kvótanum. Við teljum hugmynd
forsætisráðherra óskiljanlega og ekki fallna
til Iausnar þjóðardeilunni um veiðileyfa-
gjald. Við teljum að þetta mál allt þurfi að
ræða frekar og nauðsynlegt að það verði
tekið til umræðu í okkar flokki."
- I stjórnarsamþykkt ykkar er talað um
að skila verði þeim arði sem skapast af
stjórnkerfi fiskveiða á annan og jafnari
hátt til samfélagsins. Er þetta nokkuð
annað en ákall á einhverja gjaldtökufyr-
ir veiðileyfi?
„Ja, það eru svo margir póstar í þessu.
Við ræddum þetta ekki nánar á stjórnar-
fundinum en allir vita af hlutum sem eru
niðurgreiddir í sjávarútvegi, sem væri hægt
að losa um. En hvernig sem menn velta
þessu máli fyrir sér er ljóst að hugmynd
forsætisráðherra er ekki lausnin."
- Nú er þetta stjórnarsamþykkt. Eru
aðrir félagsmenn á sömu skoðun?
„Ég þori engu að svara þar um. En ef
marka má niðurstöðu skoðanakannana um
þessi mál, og ég geri ráð fyrir að framsókn-
armenn hafi þar svipaðar skoðanir og aðrir
þjóðfélagsþegnar, þá ættum við að hafa
bakland fyrir þær skoðanir sem koma fram
í ályktun stjórnar félagsins. Ég vil líka
benda á að það er greinilega mikill vilji inn-
an Framsóknarflokksins til að ræða þessi
mál samanber sfðasta flokksþing okkar.“
- Nú er Halldór Ásgrtmsson flokksfor-
maður ykkar guðfaðir fiskveiðikerftsins
og andvtgur hverskonar gjaldtöku fyrir
kvóta. Áttu ekki von á harðri andstöðu
úr þeirri átt?
„Ég man ekki betur en að hann opnaði á
það á síðasta flokksþingi að þessi mál yrðu
rædd áfram. Hann gaf það út að öll kerfi
þyrfti að endurskoða með reglulegu millibili.
Þess vegna held ég að allir séu sammála um
nauðsyn þess að ræða málin þannig að þetta
staðni ekki í einhveijum lausnum á borð við
þá sem forsætisráðherra er að bera á borð.“
- Eru sjónarmið framsóknarmanna að
hreytast varðandi sjávarútvegsmálin og
gjaldtöku afkvóta?
„Ég þori ekki að fullyrða neitt um það.
Hitt er Ijóst að framsóknarmenn hafa ekki
sett þessi mál í jafn mikinn forgang og aðr-
ir. Það var enda formaður flokksins sem
kom núverandi kvótakerfi á og við erum
mjög hlynnt því. Þarna er verið að úthluta
ákveðnum einstaldingum réttinum til að
nýta sameign þjóðarinnar. Það er svo stóra
pólitíska spurningin hvernig afrakstrinum
skuli dreift. Þjóðin er ekki sátt við kvóta-
brask og hvernig afrakstrinum hefur verið
dreift, ef marka má þær deilur sem uppi eru.
Nú verður ekki lengur komist hjá því að taka
þetta til alvarlegrar umræðu.“ -s.DÓR