Dagur - 10.12.1998, Page 7

FIMMTUDAGUR 10. DESEMBER 1998 - 23
Thypr.
LIFIÐ I LANDINU
MEINHORNIÐ
• Jólaseríufram-
leiðendur eru
einhverjir verstu
óþokkar í ver-
öldinni og valda
meira veseni og
vandræðum á
jólum en flestir
aðrir. Þú seríu-
væðist fyrir jól-
in og smellir
seríunum í alla
tiltæka glugga
og hin og þessi
tré með ærinni
fyrirhöfn og ert
harla ánægður.
Svo Iíður að
næstu jólum og
seriurnar teknar
fram á ný og þá
kemur í ljós að
ein og ein pera
hefur gefið sig.
Og þá er
þrammað í raf-
tækjabúðina til
að kaupa vara-
perur. Og þá fer
nú að vandast
málin. Því hom-
grýtis seríu-
framleiðendurn-
ir hafa af ein-
hverjum ástæð-
um örlítið
breytt fram-
leiðslunni á
milli ára, peru-
stæðin eru ein-
um millimetra
þrengri eða víð-
ari en þau voru
í fyrra, þannig
að það er ekki
hægt að fá vara-
perur. Með öðr-
um orðum, þig
vantar 5 perur
til að gömlu ser-
íurnar fúnkeri,
en þær fást bara
ekki, það er
hætt að fram-
leiða þær.
Þannig að þú
þarft að kaupa
nýjar jólaseríur
með 500 perum
í staðinn fyrir 5
varaperur.
Og svona geng-
ur þetta jól eftir
jól. Niður með
jólaseríuvara-
peruframleið-
endur!

FOLKSINS
Mannréttmdayfírlýsing
Sameinuðu þj óðanna
SERA YRSA ÞÓRÐARDÓTTIR
SKRIFAR
Til að mannréttindi séu öllum tryggð,
verður fólk að þekkja til þeirra og vita
hvernig þau virka. Við eigum bágt með
að krefjast réttar sem er svolítið loðinn.
Hvernig krefst ég þess að fá að vera
hamingjusöm? Hvaða viðurlög eru við
því ef ég fæ ekki að njóta þess réttar að
fá atvinnu að frjálsu vali og hagkvæm
vinnuskilyrði, sbr. 23. grein.
Samnmgana í gildi
Við sem erum almennir borgarar, þátt-
takendur í lýðfrjálsu samfélagi, eigum
að æfa okkur í því að hugleiða hverja
grein mannréttindayfirlýsingarinnar og
leita að því fólki sem nýtur hennar ekki.
Það er trúlega einhver okkar á meðal
sem þekkir yfirlýsinguna ekki, nýtur
ekki tómstunda og lista, hefur ekki
mannsæmandi laun og veit ekki hvað
það er að vera aðili að lögum. Skoðana-
frelsi er naumt skammtað, við mismun-
um væntanlega fólki eftir kynferði, kyn-
hneigð, uppruna og trúarbrögðum. Við
bara tökum svo sjaldan eftir þeirri mis-
munun því að þegar grannt er skoðað
umgöngumst við fáa útlendinga, eða
fólk sem andmælir okkur. Eg held ekki
að við ættum að velta því fyrir okkur
hvaða afleiðingar það hefði ef allir færu
nú að Ieita réttar síns. Og við ættum
alls ekki, að mínu mati, að fara að leita
skilgreininga á því hvað flokkast undir
mannréttindi og hvað ekki. Látum dóm-
stólum það eftir og lögvitringum.
Leyndardómur iiiennsktmnar
Það er vitlaust gefið. Við núverandi
kerfi og venjur í samfélagi okkar hér á
landi er undir hælinn lagt að fólki sé
kunnugt um rétt sinn. Það stóð til að
allir fengju við fæðingu að vera jafnir og
fá að lifa við það öryggi sem tryggir
mannsæmandi líf, skoðana - og trú-
frelsi, griðland, fjölskyldulíf og frjálsan
persónuþroska hvers einstaklings. Þetta
eru ekki nema orðin tóm fyrir þær fjöl-
skyldur hér á Iandi sem eiga ekki húsa-
skjól og mat. Konur fá lægri laun en
karlar. Sumum útlendingum er vísað úr
„Ég skora á stjórnvöld að kynna mannrétt-
indayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna fólki á
öllum aldri og minna okkur á hverju við höf-
um lofað á erlendri grund. Þau loforð skulu
efnd hér á landi, “ segir séra Yrsa Þórðardóttir
meðal annars í ávarpi sínu.
landi formálalaust og flóttamönnum
synjað um hæli. Við eigum ekkert með
að sitja ein að réttindunum og gauka
þessum sannleika aðeins að eigin vinum
og Ijölskyldu. Okkur sæmir að vera
sniðug og upphugsa leiðir til að fólk
sem við höfum kannski litlar mætur á
eða þekkjum alls ekki, og kærum okkur
ekkert um að kynnast, fái alla okkar
virðingu og umhyggju.
Kynmngax er þörf
Eg skora á stjórnvöld að kynna mann-
réttindayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna
fólki á öllum aldri og minna okkur á
hverju við höfum lofað á erlendri grund.
Þau loforð skulu efnd hér á landi. Eg
bið um liðsinni frjálsra félagasamtaka
við að sýna hvernig á að fylgja yfirlýsing-
unni eftir svo að við verðum virkir
mannréttindasinnar. Við vitum ekki
hvernig við þolum breytingarnar. Þær
verða nefnilega örugglega heilmiklar.
Það hljótum við að sjá, því að núna nýt-
ur mannréttinda svo lítið við. Við eigum
ekkert að sætta okkur við smá hluta af
mannréttindum ýmsum til handa. We’re
going for the full monty.
Bankahneyksli
ELIAS DAVIÐSSON
SKRIFAR
Strandgötu 31, 600, Akureyri
Þverholti 14,105 Reykjavík
Sími umsjónarmanns
lesendasíðu:
460 6122
Netfang: ritstjori@dagur.is
Símbréf: 460 6171/551 6270
Óskað er eftir að bréf til
blaðsins séu að jafnaði hálf til
ein vélrituð blaðsíða, 1000-1200
tölvuslög. Dagur áskilur sér rétt
til að stytta lengri bréf.
Auðvitað eru samningar um Iífeyris-
greiðslur til bankastjóra Landsbankans
og Búnaðarbankans hneyksli. Auðvitað
er hægt að breyta þessum
samningum ef báðir aðilar
vilja. Einn bankastjóri
Sverrir Hermannsson - sem
langar í atkvæði smælingj-
anna - sagðist skilja óánægju
launamanna en ætlar nú
samt að hirða gullið. Hann
sagðist taka því sem honum
væri rétt, sem sagt aðeins
þolandi í málinu. Hinir
fimm hirða, þegjandi.
Athugum þó eitt. Það er ver-
ið að beina markvisst
ljóskastinu að bankastjórum
ríkisbankanna. Þetta er m.a.
gert til að undirbúa einka-
Hnavæðingu þeirra. Þetta bragð hefur
þegar sannað ágæti sitt. Þetta skýrir
hvers vegna fjölmiðlar velta sér upp úr
þessu máli. Þá hverfur sukkið eins og
dögg fyrir sólu bak við trúnaðarvegg
einkaeignar.
Og þetta virkar. Því það sem sést ekki,
er ekki til. Og það sem er gert bak við
Iás og slá hjá „einkafyrirtækjum“, þ.m.t.
sukkið er „einkamál" sem komi þér og
mér ekkert við. Er ekki „eðlilegt” að for-
stjórar svonefndra einkafyrirtækja búi
við tíföld eða tuttuguföld kjör starfs-
manna sinna? Fái verðbréf fyrirtækj-
anna á lágu verði? Ríflega risnu?
Ókeypis ferðalög til útlanda? Örlát líf-
eyrissjóðsréttindi? Líftryggingu? Og geti
keypt sér þingmann? landið? þjóðina?
Hver eru t.d. kjör forstjóra olíufé-
laganna, Flugleiða, tryggingafélaga,
einkabanka, verðbréfafyrirtækja og
stærstu útgerðarfyrirtækja? Er hugsan-
leg að þau séu enn hærri, þótt leynt fari
en þau hneykslanlegu kjör sem banka-
ráðsmenn og bankastjórar hafa deilt
með sér? Hvaðan taka þessir menn pen-
ingana ef ekki frá mér og þér, þ.e. frá
neytendum sem hafa engra kosta völ en
að skipta við þessi fyrirtæki? Er ekki
kominn tími til að hætta að pukrast um
kjaramál, fjárfestingar og verðalagningu
þessara einokunarfyrirtækja?
VEÐUR
Veðrið í dag...
Norðaustan kaldi eða stíuningskaldi og slydda eða
snjókoma norðvestanlands en annars hægari og skúrir eða
slydduél. Kólnandi veður, einkum norðvestantil.
Hiti 0 til 5 stig
Reykjavík
Akureyri
Sun Mán mrý
'15
SSA2 NNA4 NA2 VSV3
VSV2 NA3 NNA3 SSA2
N3 ANA2 NA3 ASA2 SA2
NNA2 NA3 NA3 S3
Stykkishólmur
Egilsstaðir
Sun Mán 1
NNA5 ANA3 NA4 NA3 VS2
NNA2 NA4 NA3 ASA3
Bolungarvík
5 Fös Lau Sun Mán
o-
-5
-10
5
o
SSV3 V1 NNA2 NNV2 SV2
VSV3 N3 NNA4 SSA2
Kirkjubæjarklaustur
°? Fös Lau Sun Mán
—...................i-20
-15
-10
-5
™NNA5 NA4 NA4 NA2 ANA3
NA4 NA4 NA3 A2
SV2 NA2 SSA2 VSV2
SV2 ANA2 NA2 SSV1
Blönduós
Stórhöfði
Sun Mán mm_
15
;s. ^
-10-
NNA3 NA2 NA3 ANA2 ANA1
NA2 NA3 NA3 SSA1
Lau Sun
Mán mms
10
- 5
o
-5
VSV7 SV3 NA6 V3 V6
SV5 ANA6 N3 S4
Veðurhorfur næstu daga
Linuritin sýna fjögurra daga veðurhorfur á
hverjum stað. Linan sýnir hitastig, súluritið 12 tima
úrkomu en vindáttir og vindstig eru tilgreind fyrir neðan.
Færð á vegum
Hálka er á Holtavörðuheiði. Á Vestfjörðum er snjóþekja á
Steingrímsfjarðarheiði. Allir helstu þjóðvegir landsins eru
greiðfærir.
SEXTIU
OG
SEX
NORÐUR