Dagur - 13.04.1999, Qupperneq 2

18 — ÞRIÐJUDAGUR 13. APRÍL 1999
X^IT'
LÍFIÐ t LANDINU
SMÁTT OG STÓRT
UMSJÓN:
SIGURDÓR
SIGURDÓRSSON
Framsýnn maður
Guðni Agústsson alþingismaður varð fimm-
tugur sl. föstudag og var mikið um að vera á
Selfossi þann dag í tilefni afmælisins. Húllum-
hæið hófs strax kl. sjö um morguninn er vinir
og samflokksmenn Guðna tóku hús á honum,
sungu fyrir hann, færðu honum mjólk í Viskí-
flösku og höfðu uppi önnur skemmtilegheit.
Morgunhanar Bylgjunnar voru í sambandi við
Selfoss óg var skemmtilegheitunum lýst í út-
varpinu. Loks var rætt við Guðna og þar kom
að hann var spurður hvort þessi afmælishátíð
væri ekki upphaf kosningabaráttunnar. Hin
skemmtilega útvarpskona Margrét Blöndal
skaut þá inní að „afmælið væri flott tímasett.“
„Já,“ sagði Guðni, „hann var löngum framsýnn
maður Agúst á Brúnastöðum."
Guðni Ágústsson.
Ragnar Arnalds.
Botn á þessum
Ragnar Arnalds lét af þingmennsku á dögun-
um eftir meira en þrjátíu ára þingmannsferil.
Hann var sem kunnugt er fjármálaráðherra á
árunum 1980 til 1983. Það hefur sjaldan þótt
neitt sældarbrauð að gegna Ijármálaráðherra-
embættinu á Islandi, ríkishirslan oftast tóm og
margir um þær fáu krónur sem þangað rata.
Ragnar á lögheimili í Varmahlíð í Skagafirði.
Eitt sinn á ráðherraárunum var hann fyrir
norðan og rogaðist með stóra trékassa í fang-
inu. Nágranni hans kom þar að og spurði: „Er
þetta ríkiskassinn Ragnar?" Ragnar snéri kass-
anum við og sagði raunamæddur: „Nei, því
miður. Það er botn á þessum.“
GULLKORN
„Mér virðast ís-
lenskar konur yf-
irvegaðri í þessum
efnum en kynsyst-
ur þeirra víða út í
heimi. Eg hef til
dæmis ekki verið
spurður um væn-
Iegar aðferðir til
árangurs enda veit
fólk hér hvernig á
að bera sig að.“
Arnar Hauksson
kvensjúkdómalæknir
í DV um drauma
fólks hér á landi að
eignast fyrsta bam
ársins 2000.
Eftir kjördags argaþras
Framsóknarmenn á Austur-Héraði sóttu um
vínveitingaleyfi í tilefni opnunar kosninga-
skrifstofu og vegna kosningavöku á kjördag 8.
maí. Björn Hafþór Guðmundsson, sveitarstjóri
í A-Héraði, veitti þeim leyfið og lét þessar vís-
ur fylgja með:
Eftir kjördags argaþras
ýmsir besta ráðið þekkja;
þá lotið hafa lágt i gras
að láta Bakkus sorgum drekkja.
Allt á gangi annan veg
enginn hinna sigri fagni;
öls þá drykkja, óska ég,
ykkar gleði í hófi magni.
Aldamótareiðin
Mikið hefur gengið á síðustu daga vegna löng-
unar margra til að eignast lyrsta barnið á nýrri
öld en tíminn til að búa það til var í síðustu viku
að sögn. Magnús Halldórsson, hagyrðingur á
Hvolsvelli, segir að þetta geti flýtt fyrir stóra
Suðurlandsskjálftanum og orti í því tilefni:
Við hér syðra vitum flest
afvænum skjálfta á leiðinni.
Hann orsakast þó eflaust mest
af aldamótareiðinni.
„Ef við eigum að
hafa áhuga fyrir því
að leysa viðfangs-
efnin þá þurfa þau
að snerta okkur, “
segir Matthildur
Guðmundsdóttir
kennsluráðgjafi.
Hún telur upplagt
að nota barnabæk-
ur til að búa til
þrautir og efia
áhuga barna á
stærðfræði.
Stærðfræði á hverri síðu
Stærðfræðin er snar þáttur í lífi
okkar allra og hana er að finna á
nánast hverri blaðsíðu í barna-
bókunum. Með því að færa við-
fangsefnin nær börnunum eykst
áhugi þeirra á stærðfræðinni.
„Þessar tvær greinar, móður-
mál og stærðfræði, tengjast mjög
sterklega þegar nemendur hlusta,
lesa, skrifa og tala um stærð-
fræðilegar hugmyndir. Börn læra
stærðfræði í gegnum tungumálið
og þess vegna hjálpa barnabæk-
urnar nemendum til að skilja
ákveðin hugtök þegar þau koma
fram í tengslum við efni í sög-
unni. Þá verða hugtökin, sem eru
jafnframt stærðfræðileg, svo
skiljanleg. Það er mjög nauðsyn-
legt að minnka þetta bil á milli
talaðs máls og táknmáls stærð-
fræðinnar," segir Matthildur
Guðmundsdóttir kennsluráðgjafi.
Matthildur flutti erindi á stærðfræðidögum
kennara og foreldra í Hafnarfirði nýlega og fjall-
aði þar um stærðfræði í barnabókum. Hún sagði
að stærðfræði og stærðfræðihugmyndir væru á
nánast hverri síðu í öllum barnabókum og lítið
mál væri að fá hugmyndir að þrautum og stærð-
fræðiverkefnum fyrir börn og unglinga með því
að lesa barnabækur. Mikilvægt væri að færa
stærðfræðina nær börnunum.
Verða að snerta okkur
„Ef við eigum að hafa áhuga fyrir því að leysa
viðfangsefnin þá þurfa þau að snerta okkur. l)m
leið og þau snerta okkur á einhvern hátt eins og
kemur upp þegar við lesum bók sem við höfum
ánægju af þá verða persónurnar tengdar okkur
og við höfum áhuga fyrir því sem þær eru að
gera. Ef við getum leitt stærð-
fræðina inn í þá umfjöllun þá
verður það svo sjálfsagt og eðli-
legt,“ segir Matthildur.
Þegar bók er lesin kemur fljót-
lega í Ijós að stærðfræðin er þar
bókstaflega á hverri blaðsíðu, oft
mörg atriði á hverri síðu. „Þetta
er stærðfræði sem tengist um-
hverfinu. Ef við horfum á það
hvað einkennir stærðfræði og
hvað einkennir innihald bók-
mennta þá eru stærðfræðileg
hugtök í bókmenntunum í formi
tímatals, fjarlægðar, stærðar og
umfjöllunar um umhverfið yfir-
leitt. Ef við horfum á ýmsa þætti
stærðfræðinnar, eins og bara það
að það þarf að flokka allt mögu-
legt niður í stærðfræði, þá gerum
við það líka í sögunum. Við flokk-
um niður aðalpersónur, aukaper-
sónur, atburðarás...,“ segir hún.
„Alls kyns þrautir sem er mikið rætt um að
þurfi að vera snar þáttur í stærðfræðikennslu
eru alltaf að koma upp í sögunum. Persónurnar
eru alltaf að lenda í alls kyns ævintýrum," held-
ur hún áfram og nefnir nokkur dæmi, fyrst atvik
í verðlaunabókinni GriIIaðir bananar eftir Ingi-
björgu Möller og Fríðu Sigurðardóttur þegar
drengur fellur fram af bjargi og hangir þar á
klettasnös. Það er geigvænleg staða, þraut sem
unglingarnir í bókinni verða að leysa. Matthild-
ur spyr: „hvað þarf langa taug til að drengurinn
nái henni? Hvað þarf hún að vera sterk? Hvað
þarf marga til þess að geta dregið hann upp ef
hann nær tauginni? Hvað er hugsanlegt að
hanga lengi á handaflinu einu. Þetta er fullt af
þrautum." -GHS
„Alls kyns þrautir
sem ermikið rætt um
að þurfi að vera snar
þáttur í stærðfiæði-
kennslu eru alltafað
koma upp í sögun-
um. Persónumar eru
alltafað lenda íalls
kyns ævintýmm“...
SPJALL
■ FRÁ DEGI TIL DAGS
Heitasti staðurinn í helvíti er ætlaður
þeim sem halda hlutleysi sínu þegar
upp koma siðferðileg álitamál af stærri
gerðinni. - Dante
Þau fæddust 13. apríl
• 1885 fæddist ungverski rithöfundurinn
György Lukács.
• 1901 fæddist franski sálgreinirinn
Jacques Lacan.
• 1944 fæddist Geirmundur Valtýsson
tónlistarmaður.
• 1945 fæddist Rúnar Júlíusson tónlistar-
maður.
• 1960 fæddist Illugi Jökulsson rithöf-
undur.
• 1963 fæddist Gary Kasparov skákmeist-
ari.
Þettagerðist 13. apríl
• 1565 staðfesti Danakonungur löggjöf
um stóradóm, þar sem ákveðnar voru
refsingar fyrir brot í siðferðismálum.
• 1742 var tónverkið Messías eftir Hand-
v 4;A • 'Vit'
el frumflutt í Dyflinni á írlandi.
• 1844 var Jón Sigurðsson kosinn á þing
í fyrsta sinn.
• 1849 var Lýðveldið Ungverjaland stofn-
að.
• 1919 frömdu breskir hermenn
fjöldamorð í bænum Amritsar á Ind-
landi, þegar þeir skutu á fylgismenn
Mahatmas Gandhis og myrtu nærri
380 manns.
• 1972 lést Jóhannes Sveinsson Kjarval
listmálari.
• 1992 skýrði Nelson Mandela frá því að
hann hyggðist sækja um skilnað frá þá-
verandi eiginkonu sinni, Winnie.
Vísa dagsins
Bólu-Hjálmar datt einhverju sinni á leið
út úr búð í Grafarósi, og orti þá:
Oft hefir heimsins gálaust glys
gert mér ama úr kæti, -
hæg er leið til helvítis,
hallar undan fæti.
j-’ ðfAj <uy.j : 69. |ljt®#if9
írska skáldið Seamus Heaney fædd-
ist 13. apríl 1939 á sveitabæ í Derry,
sem er 50 km frá Belfast á Norður-
írlandi. Hann gekk í Queens háskól-
ann í Belfast. Þar sem hann átti eftir
að kenna bókmenntir síðar meir.
Snemma á 7. áratugnum hóf hann að
birta ljóð í blaðinu New Statesmen.
Árið 1966 kom íyrsta ljóðbók hans
The death of an Naturalist út. Hean-
ey hefur haldið fram að Ijóðlistin
geti sameinað fólk í heimalandi sínu
Norður-írlandi. Hann fékk Nóbels-
verðlaunin árið 1995.
Valdi tíkallinn!
Alfreð sjoppueigandi hefur tekið eftir litl-
um snáða sem er oft að þvælast í sjopp-
unni með hinum krökkunum. Af einhverj-
um ástæðum eru krakkarnir alltaf að stríða
þeim litla, kalla hann asna og virðast
aldrei fá nóg af því að spila með hann.
Mest hafa þau gaman að láta hann velja á
milli tíkalls og fimmtíukalls, því sá litli vel-
ur alltaf tíkallinn og þá hlæja krakkarnir,
því þeim finnst hann svo vitlaus að halda
að tfkallinn sé verðmeiri, bara af því hann
er stærri.
Loks getur Alfreð ekki á sér setið og tek-
ur snáðann á spjall. „Segðu mér, af hverju
velurðu alltaf tíkallinn?" spyr hann. „Þú
hlýtur að sjá að krakkarnir eru bara að
stríða þér.“
„Það er allt í Iagi,“ segir sá litli og er satt
að segja dálítið rogginn. „Ef ég tæki fimm-
tíukallinn myndu þau strax hætta að gefa
mér tíkallana.“
sf IfabV&tU ‘YtO ’BgÚÁí ‘lWérj
1-h ‘tKA