Dagur - 24.06.1999, Blaðsíða 3

Xk^nr
FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 1999 - 3
FRÉTTIR
L
Föst skot í ársskýrslu
Samkeppnisstofnunar
Georg Ólafsson, for-
stjóri Samkeppnis-
stofnunar, ritar í
nýrri ársskýrslu at-
hyglisverða grein um
átök um hagsmuni og
heinir föstum skotum
að „fyrrum einkaleyf-
ishöfum“.
I ársskýrslu Samkeppnisstofnun-
ar fyrir árið 1998, sem kom út í
gær, ritar Georg Olafsson, for-
stjóri stofnunarinnar, athyglis-
verða grein sem hann nefnir
„Atök um hagsmuni". Þar fer
hann m.a. hörðum orðum um
„fyrrum einkaleyfishafa“ og ekki
annað að skilja en að þar eigi
hann m.a. við Landssímann. I
greininni, sem rituð var áður en
umtalað álit samkeppnisráðs í
Landssímamálinu var birt, segir
Georg m.a.: „Samkeppnisyfir-
völd fagna málefnalegri gagnrýni
og skoða hana með opnum huga.
Annað mál er að samkeppnisyfir-
völd telja að sú gagnrýni sem
fram hefur komið
mótist oft á tíð-
um af því að
vernda sérhags-
muni þeirra sem
ákvarðanir sam-
keppnisyfirvalda
hitta fyrir. Þessi
afstaða er áber-
andi hjá fyrrum
einkaleyfishöfum
sem beita tiltæk-
um ráðum til að
vernda sérrétt-
indi sín og hindra
að nýir keppi-
nautar nái að
hasla sér völl í
samkeppni við
þá.“
Síðar segir
Georg: „Það má e.t.v. líkja þessu
við að fyrirtaekin séu í heilögu
stríði gegn samkeppnisyfirvöld-
um. Þau kæra nánast alla úr-
skurði samkeppnisyfirvalda og ef
með þarf er farið með málin í
gegnum allt dómskerfið. Dugi
það ekki eru dæmi þess að hafist
hafi verið handa að fá lögunum
breytt. Með þessu er ekki verið
að segja að fyrirtæki eigi ekki að
nota þær áfrýjunarleiðir sem lög
bjóða upp á, og
það er ekki í
verkahring sam-
keppnisyfir-
valda að fella
dóm um það
hvort ástæða sé
til áfrýjunar í
einstökum mál-
um. En um þá
almennu til-
hneigingu sem
greinilega er
farið að gæta að
áfrýja og kæra
ákvarðanir sam-
keppnisyfir-
valda nánast
sjálfkrafa, í
þeirri von að á
þeim finnist
einhver formgalli sem ónýti
málsmeðferð, verður tæpast sagt
að andi samkeppnislaga og hags-
munir neytenda séu hafðir að
Ieiðarljósi."
TJrskurðir gerðir tortryggi-
legir
Georg segir að samhliða hafi það
færst í vöxt að fyrirtækin komi á
framfæri upplýsingum til fjöl-
miðla, oft og tíðum byggðar á
rangtúlkunum, til þess eins að
gera úrskurði samkeppnisyfir-
valda tortryggilega. „Ef til vill
munu einhverjir telja að hér sé
verið að mála hlutina of dökkum
litum. Sitt sýnist hverjum. Því
verður hins vegar ekki á móti
mælt að í okkar smáa þjóðfélagi
þar sem náin stjórnunar- og
eignatengsl eru milli fyrirtækja
og önnur tengsl milli manna
einnig mikil getur samtakamátt-
ur þessara aðila hamlað starf-
semi samkeppnisyfirvalda. Það
hentar þeim ekki að þurfa að
keppa og við það situr,“ segir
Georg ennfremur og bendir á að
þessi tregða geti spillt árangri í
framkvæmd samkeppnisreglna
verði ekki breytingar á. Æskilegt
sé að samkeppnisyfirvöld og at-
vinnulífið ræði á opinskáan hátt
og finni umræðunni skynsamleg-
an farveg. Samkeppnisyfirvöld
vilji leggja sitt á vogarskálarnar
til að svo megi verða.
Ekki náðist í Georg í gær til að
ræða þessa grein og hvaða fyrir-
tæki hann hefði einkum haft í
huga við skriftirnar. - bjb
Georg Ólafsson, forstjóri Samkeppn-
isstofnunar.
Fjárlaga-
viniian
hafin
Jón Kristjánsson, formaður fjár-
laganefndar Alþingis, sagði í gær
að undirbúningur ijarlagagerðar
fyrir næsta ár væri hafinn. Mál-
ið er nú á borði ríkisstjórnarinn-
ar. Eins og venja er þarf hvert
ráðuneyti að búa til fjárlaga-
ramma fyrir sig. Síðan þegar
lengra líður á sumarið tekur
íjárlaganefnd við og semur fjár-
lagafrumvarpið, sem síðan verð-
ur afgreitt um jólaleytið ef ekki
bregður nýrra við.
Jón sagði að Iítið væri hægt að
segja um fjárlög næsta árs eins
og stendur. Það kom fram í um-
ræðum á Alþingi á dögunum að
gert er ráð fyrir auknum tekjum
ríkissjóðs. - S.DÓR
Líleyris sj ó iVirnir eru
komnir á grátt svæði
Sagðir hafa keypt bréf
í DeCode. Óheimilt að
kaupa hréf í erlendum
fyrirtækjum sem ekki
eru á hlutabréfamark-
aði. Fjármálaeftirlit-
ið erlendis.
„Við höfum það fyrir reglu að
gefa ekki út neinar slíkar yfirlýs-
ingar,“ segir Jóhannes Siggeirs-
son, framkvæmdastjóri Samein-
aða lífeyrissjóðsins, aðspurður
hvort sjóðurinn hefði keypt
hlutabréf af ríkisbönkunum í
DeCode, eignarhaldsfélagi Is-
lenskrar erfðagreiningar. Svan-
björn Thoroddsen hjá Fjárfest-
ingarbanka atvinnulífsins sagði
að bankinn gæfi ekki upplýsing-
ar um sína viðskiptavini.
Ótvíræð lög
Svo virðist sem lífeyrissjóðirnir
séu á gráu svæði ef rétt sé hjá
Viðskiptablaðinu að þeir hafi
keypt einhvern hluta af þeim
hlutabréfum sem ríkisbankarnir
hafa selt af því sem þeir keyptu
af DeCode í síðustu viku. Sam-
kvæmt lögum um lifeyrissjóði
íslensk erfðagreining hefur verið taiinn eftir-
sóknarverður fjárfestingarkostur en ekki geta allir
keypt í DeCode.
mega þeir ekki kaupa hlutabréf í
erlendum fyrirtækjum sem ekki
eru skráð á hlutafjármarkaði.
Hinsvegar séu frávik frá þessu
þegar í hlut eiga íslensk fyrirtæki
sem ekki eru á markaði. Sam-
kvæmt því mega Iífeyrissjóðir
kaupa um 10% hlut í slíkum fyr-
irtækjum. Til að komast í kring-
um lögin voru uppi getgátur um
það í fjármálaheiminum að
bankarnir hefðu hugsanlega gef-
ið út bankabréf sem Iífeyrissjóð-
irnir hefðu keypt af þeim. Þessi
bréf væru síðan ávísun á hluta-
bréfaeign í DeCode, enda stefnt
að því að skrá fyrirtækið á hluta-
bréfamarkað fyrir árslok.
Tap á DeCode
Sem kunnugt er þá
keyptu Fjárfestingar-
banki atvinnulífsins,
Landsbankinn, Búnað-
arbankinn og eignar-
haldsfélagið Hof hluta-
bréf í DeCode fyrir sex
milljarða króna. Hluti
af því hefur síðan verið
seldur til stofníjárfesta
en til þeirra teljast m.a.
lífeyrissjóðir. Þótt mikl-
ar væntingar séu gerðar
til Islenskrar erfða-
greiningar var DeCode
rekið með 500 milljóna króna
halla á síðasta ári og áætlanir
gera ráð fyrir að hallinn á þessu
ári verði um 300 milljónir króna,
samkvæmt því sem fram kemur í
Viðskiptablaðinu.
Lamað Fjármálaeftirlit
Þegar leitað var eftir því hjá Fjár-
málaeftirlitinu hvort það ætlaði
að kanna meint hlutabréfakaup
lífeyrissjóða fengust þau svör að
þar á bæ treysti sér enginn til að
svara til um það í Ijarveru for-
stöðumanns og staðgengils hans.
Báðir voru sagðir á ráðstefnu í
Svíþjóð og væntanlegir til lands-
ins í dag, fimmtudag. - GRH
Þrjár Nettö-búðir í horgina
KEA hyggst reka þrjár Nettó-
verslanir á höfuðborgarsvæðinu í
framtíðinni og aðrar þrjár svo-
kallaðar „þægindabúðir", hefur
Viðskiptablaðið eftir Sigmundi
E. Ofeigssyni, framkvæmdastjóra
verslunarsviðs KEA, sem segir
mun ódýrara að reka Nettó-búð-
ir í Reykjavík en norðanlands.
Hann segist hafa orðið var við
mikinn meðbyr með Nettó-búð-
inni í Mjódd, sem velti nú kring-
um einum milljarði á ári. Væri
kannski ekkert óeðlilegt að
stefna að Ijögurra milljarða árs-
veltu á Reykjavíkurmarkaði, sem
t.d. sé álíka og velta Nóatúns fyr-
ir sameiningu. Fyrstu þæginda-
búðina (litlar búðir með tak-
markað vöruval en langan af-
greiðslutíma) sunnanlands er
ætlunin að opna í Kópavogi um
miðjan næsta mánuð. - HEI
5-jhý\ jsjlþ) “-IBjYW 99§1 g.Þod iv<j nióipfafjþjxpjl
INNLENT
íslenskt hugbúnaöarfyrirtæki semur
við Nokia
Hugbúnaðarfyrirtækið Stefja og finnska stórfyrirtækið Nokia hafa
gert með sér samning um víðtækt samstarf um þróun og sölu hug-
búnaðarlausna Steíju í svokölluðu TETRA-kerfi Nokia. Kerfið bygg-
ist á sendingum stafrænna boða í fjarskiptum. I fréttatilkynningu
segir að samningurinn opni Stelju gríðarlega möguleika til að þróa og
selja hugbúnað til aðila sem nota TETRA-kerfið víða um heim. Má
þar nefna björgunarsveitir, Iögreglu, hersveitir, útgerðarfélög, flutn-
ingafyrirtæki og flugfélög. Hjá Stefju starfa 15-20 manns að jafnaði.
I tilefni samningsins er efnt til kynningarráðstefnu á Grand Hótel í
dag um TETRA-tæknina og hugbúnaðarlausnir Stefju. - BJB
Norrænir netverjar tregir til
netverslunar
Upplýsingatækni og Iýðræði, ásamt rafrænum viðskiptum, voru til
umræðu á norrænni ráðstefnu hér á landi í vikunni. Þar voru nor-
rænir embættismenn er tengjast stefnumótun og framkvæmdum á
sviði upplýsingatækni. Þar kom m.a. fram að áhyggjur væru að verða
óþarfar um það hverjir hefðu aðgengi að tölvum og Netinu og hverj-
ir ekki. Aðgengið væri orðið það almennt á heimilum, vinnustöðum
og í skólum. Þá kom fram að rafræn viðskipti hefðu ekki náð mikilli
útbreiðslu á Norðurlöndum. Norræn fyrirtæki hefðu verið sein að
koma auga á gildi verslunar á Netinu og netverjar væru tregir til að
versla af öryggisástæðum. Einnig vantaði víða neytendavernd vegna
rafrænna viðskipta. - BJB
Ohudiií
Árnastofnim
Islandsheimsókn for-
sætisráðherra Japans,
Keizos Obuchis, lauk í
gærmorgun. Aður en
hann hélt af landi brott
heimsótti hann Alþingi í
fylgd Halldórs Blöndals
þingforseta og þaðan
var farið í Árnastofnun.
Vésteinn Olason, pró-
fessor, leiddi Obuchi í
allan sannleik um ís-
lensku handritin, sögu
þeirra og varðveislu.
MYNDEÓL