Dagur - 10.08.1999, Blaðsíða 6

,6 j,pMfÐ.Jl/PAGUB, 'IO^ÁQÚ $?,.!<>.? 9
ÞJÓÐMÁL
l>ramr
Útgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: elías snæland jónsson
Aðstoðarritstjóri: birgir guðmundsson
Framkvæmdastjóri: MARTEINN jónasson
Skrifstofur: strandgötu 31, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 sioo OG soo 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Askriftargjald m. vsk.: 1.800 kr. A mánuði
Lausasöluverð: 150 kr. og 200 kr. helgarblað
Grænt númer: soo 7080
Netfang auglýsingadeildar: omar@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAV(K)563-i6i5 Amundi Amundason
(AKUREYRI)460-6191 G. Ómar Pétursson
OG 460-6192 Gréta Björnsdóttir
Sfmbré f auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 617i(akureyri) 551 6270 (reykjavík)
HákarlaþaMð
í fyrsta lagi
Fylgst verður náið með því hvort aðgerðir fylgja orðum Davíðs
Oddssonar um nauðsyn þess að setja í lög hömlur við því að ein-
staklingar eða fyrirtæki eignist stóran hlut í bönkum og öðrum
fjármálastofnunum. Hann lýsti því yfir um helgina að það væri
ekki hollt fyrir þjóðina að fjármálakerfið væri á fárra höndum og
boðaði lagasetningu til að koma í veg fyrir það. Þetta er mikil-
væg og tímabær yfirlýsing forsætisráðherra landsins. En megin-
atriðið er auðvitað að hann fylgi þessum orðum eftir með at-
höfnum.
í öðru lagi
Þeir sem vilja ekki lög til að koma í veg fyrir að fáeinir hákarlar
viðskiptalífsins eignist ráðandi hlut í fjármálakerfi þjóðarinnar,
einblína á tæknileg vandamál. Auðvitað er endalaust hægt að
fínna tæknilega örðugleika á að framkvæma hvaða stefhu sem
er. En ef viljinn er fyrir hendi þá er líka alltaf hægt að fínna fær-
ar leiðir að markinu. Úrtölumenn beita jafhframt þeim fáránlega
áróðri að hákarlaþak muni gera bankana verðminni. Þvert á
móti mætti ætla að slík takmörkun bætti enn firekar stöðu bank-
anna sem yrðu þá ekki um of háðir einstökum viðskiptajöfrum
sem ættu enn meiri hagsmuna að gæta í öðrum fyrirtækjum en
viðkomandi banka.
í þriðja lagi
Yfírlýsing Davíðs Oddssonar kom mörgum á óvart, ekki síst
vegna þess að undirsátar í þingflokki Sjálfstæðisflokksins gerðu
í síðustu viku lítið úr slíkum hugmyndum og töldu þær óæski-
legar og óframkvæmanlegar. Þess vegna velta margir því fyrir sér
hvort ummæli forsætisráðherra séu fyrst og fremst fýluviðbrögð
vegna þess að með samningnum við Orca SA misstu kunnir
sjálfstæðismenn af Ijórðungshlut í Fjárfestingarbankanum, eða
hvort hugur fylgir máli. Eitt er víst: ef Davíð Oddsson vill í raun
og veru takmarka hlut einstakra peningamanna í fjármálakerfi
landsins þá hefur hann vald til að knýja slíkt í gegn. Framvinda
málsins er því prófsteinn á raunverulegan vilja forsætisráðherra.
Elías Snæland Jónsson.
Hesturmn - nýja
efnaliagsundrið
Garri varð fyrir hugljómun um
helgina þegar hann var að
fylgjast með fréttum af hesta-
mannamótinu í Þýskalandi.
Það voru þeir þjóðarforingjar,
Guðni Ágústsson, landbúnað-
arráðherra og Ólafur Ragnar
Grímsson forseti, sem fram-
kölluðu þessa hugljómun, en
yfirlýsingar þeirra og ræður
færðu Garra heim sannin um
mikilvægi íslenska hestsins.
Nú kemur í ljós að ís-
lenski hesturinn er
svona líka gasalega
vinsæll í Þýskalandi
og menn geta bara
flutt út heilu stóðin
og fengið gott verð
fyrir ef rétt er á mál-
um haldið. Garri
hafði satt að segja
enga grein gert sér
fyrir þessum útflutningsmögu-
leika fyrr en þeir ráðherrann
og forsetinn bentu á hann.
Teknir í bakariið
Sérstaklega þótti Garra Guðni
vera góður þegar kom að
þýsku tollheimtumönnunum
sem voru að spyijast fyrir um
sölumál íslenskra hesta. Þess-
um þýsku faríseum sem ekki
skildu guðdómleik fslenska
hestsins. Sáuð þið hvernig
hann tók þá? Hann benti bara
á að Islendingar væru „upp-
runaþjóð íslenska hestsins" og
menn kæmu einfaldlega ekki
fram við upprunaþjóðir hesta
af dónaskap. Rök Guðna, eins
og Garri skildi þau voru skýr:
Islenski hesturinn og íslenska
þjóðin eru eitt og móðgun við
íslenska hrossakaupmenn er
móðgun við íslenska þjóð og
móðgun við íslenska þjóð er
móðgun við íslenska hestinn
því íslenska þjóðin er upp-
Guðni Ágústsson.
runaþjóð hestsins! Og Guðni
barði í borðið. Ef Garri hefði
fengið að ráða, hefði hann
hvatt til þess að silfurfleygar
þessa hestamannamóts færu
nokkra hringi í Islendinga-
hópnum eftir slíkt útspil ráð-
herra.
Stóriðja
En það kom í hlut forsetans að
útskýra möguleikana í útflutn-
ingi á hestum. Hann
benti á hina miklu
vaxtarmöguleika
greinarinnar, en það
sem olli hugljómun
Garra var samlíking
forsetans við stóriðju.
Garri sá þarna í hendi
sér að hægt yrði að ná
þjóðarsátt hjá upp-
runaþjóð íslenska
hestsins um nýja stóriðju:
hrossarækt eða hrossastóriðju.
Þannig mætti mörg mál leysa í
einu vetfangi. Fljótsdal yrði
bjargað sem og Eyjabökkum,
en á Reyðarfirði risi hins vegar
mikil og vegleg stóðhestastöð.
Þar með gæti hestamaðurinn
Finnur Ingólfsson lagt á hill-
una álversdrauma sína og
losnað við kvabbið í ráðvilltum
umhverfissinnum. Hann gæti
þess í stað gengið í lið með
Guðna flokksbróður sínum við
að berjast gegn ráðvilltum
þýskum skattheimtumönnum.
Það er greinilegt að það er
bjart framundan í íslenskum
efnahagsmálum og íslenskri
pólitík. Nú taka menn hönd-
um saman og sameinast um að
efla þessa nýfundnu upp-
sprettulind þjóðartekna - fs-
lenska hestinn. Lifi íslenski
hesturinn! — GARRI
JÓHANNES
SIGURJÓNS
„ 1 SON
SKRIFAR
Klippt var þaö, skoriö var það!
Neytendasamtökin hafa allar
forsendur til að verða stærstu og
öflugustu samtök á Islandi. Ein-
faldlega vegna þess að allir
Iandsmenn eru í raun neytendur
samkvæmt skilgreiningu og af
því að þeir eiga ekki annarra
kosta völ vilji þeir lífi halda. Allir
framleiðendur eru jafnframt
neytendur, bændur eru ekki síð-
ur neytendur en til að mynda
blaðamenn. Og raunar má segja
að allt sem Iffsanda dregur í
Iandinu sé neytendur, þar með
taldir kjúklingar, nautgripir og
sauðfé, þó vissulega megi segja
að lítill akkur yrði af þátttöku
korn- og grasbíta í Neytenda-
samtökunum og slíkir hefðu
væntanlega þar fátt til mála að
leggja, nema náttúrlega náttúru-
lækningamenn.
Sundurlyndisfj andinn
En það er sem sé ljóst að allir
Iandsmenn eiga á vissan hátt
heima í Neytendassamtökunum.
Og því gætu þau, ef rétt væri á
spöðum og spilum haldið, orðið
voldugri en stærstu stjórnmála-
flokkar landsins
og öflugri hags-
munatæki. Þetta
hefur hinsvegar
ekki tekist hingað
til og er raunar
ekki f sjónmáli. Og
ástæðan fyrst og
fremst bölvaður
sundurlyndis-
fíandinn sem tröll-
riðið hefur sam-
tökunum svo lengi
sem elstu neyt-
endur muna.
Flesta rámar í
harðvítugar deilur
Jóhannesar for-
manns Gunnarssonar og Vil-
hjálms Inga Árnasonar, þó færri
muni kannski um hvað var deilt.
Klippt var það, sagði Jóhannes.
Skorið var það, sagði Vilhjámur
Ingi, eða eitthvað í þá veru.
Og nú hefur skorist í odda
með Jóhannesi formanni og Jóni
varaformanni
Magnússyni og
deiluefnið
kjúklingar og til-
tekin baktería sem
þorri kjúlla ku
bera með sér á
borð landsmanna.
„Chicken“
Engar lfkur eru á
að þessar deilur
verði til lykta
Ieiddar í málefna-
legri umræðu eða
með rökum og
gagnrökum og út-
lit fyrir að formað-
ur og varaformaður muni kíta
lengi án þess að komast að nið-
urstöðu. Og afleiðingarnar þær
sem Jóhannes lýsti í Degi:
„Svona missætti manna á milli, á
opinberum vettvangi, þýðir að-
eins eitt - það fækkar á félaga-
skránni."
Hér er lagt til að þessar deilur
verði niðurlagðar með einvígi
formanns og varaformanns
Neytendasamtakanna og þá ekki
með málskrafsátökum í sjón-
varpssal. Hugsanlegt er að efna
til kjúklingakappáts milli Jóns og
Jóhannesar og sá sigrar sem
sporðrennt getur fleiri kamfíló-
kjúklingum. Ellegar þeir félagar
reyni með sér í þeirri göfugu
íþrótt amerískra ungmenna frá
6. áratungum sem kallaðist
„chicken“ og felst í því að aka
samhliða á drossíum í átt að
bjargbrún og sá vinnur sem síðar
fleygir sér út eða fer fram af með
bílnum og er gerður að formanni
til æfiloka, en hinn sem eftir lif-
ir er útnefndur kjúklingur og
rekinn úr stjórn Neytendasam-
takanna.
spwPeí
svarað
Hafa stjómvöld sofiðá
veróinum gagnvart hætt-
unni afflahi El Gríllo í
Seyðisfirði?
Eitiar Már Siguiúson
þingmaðurAustfttðinga.
„Ýmislegt
bendir til að
menn hafí tek-
ið málinu af
full mikilli ró.
Fimmtíu ár
eru síðan skip-
inu var sökkt
og ekki er ann-
að að sjá en menn hafí beðið
milli vonar og ótta um hvað gerst
gæti. Það virðist hafa verulega
skort uppá að þjóðréttarleg staða
Islendinga hafi verið könnuð,
það er gagnvart Þjóðvetjum og
Bretum enda bera þeir ábyrgðina
á örlögum skipsins. En á þessum
tímapunti skiptir meginmáli að
tekið sé á þessu máli af festu og
fundin lausn sem tekur hrollinn
úr Seyðfirðingum."
Davíð Egilsson
deilarstj. mengunarvama hjá Holustu-
vemd.
„Það verður að
meta ávinning-
inn einsog
hann kann að
vera á hveijum
tíma í ljósi
kostnaðar og
áhættu.
Stundum kann
að borga sig að hreinsa upp af
sjávarbotni það sem kann að
valda mengun og hættu þar til
tækni til þess að fjarlægja slíkt er
orðin þróaðri. Árið 1952 var til
dæmis talsverðu magni olíu dælt
uppúr E1 Grillo með þeim afleið-
ingum að olía dreifðist talsvert
víða um íjörðinn. Því kann oft á
tíðum að borga sig að bíða með
aðgerðir þar til kunnátta til að
standa vel að verki er fyrir
hendi.“
Jón Kristjánsson
þ ingmaðurAustftrðinga.
„Mestu máli
skiptir að gera
sér fulla grein
fyrir því hvern-
ig komið verð-
ur í veg fyrir
hættu af fiaki
E1 Grillo. Það
ber fremur að
einbeita sér að því, fremur en
dómum um fortíðina og það er
alltaf auðvelt að vera vitur eftir
á. Framtíðin skiptir meginmáli í
þessu máli og leita ber allra Ieiða
til að koma í veg fyrir frekari um-
hverfisspjöll af flald skipsins.“
ÁmiFinnsson
Jramkvæmdastjóri Nátlúmvemdar-
samtaka íslands.
„Það held ég
að sé alveg
ljóst. Flakið af
skipinu hefur
verið tikkandi
tímasprengja í
áratugi og það
hefði átt að
vera búið að
kanna fyrir löngu síðan hver sé
þjóðréttarleg staða okkar í þessu
máli. Hver beri ábyrgðina og
hvort við eigum rétt á skaðabót-
um.“