Dagur - 30.10.1999, Qupperneq 6

VI-LAUGARDAGUR 30. OKTÓBER 1999

SÖGUR OG SAGNIR
Fratnhald af hls. 3
Kristín M. Jónsdóttir kaupkona
var fædd 17. desember 1891 að
Syðstu-Móum, Fljótum í Skaga-
firði. Foreldrar hennar voru Jón
Þorfinnsson, skipstjóri, og kona
hans Björg Sæmundsdóttir.
Kristín var á öðru ári þegar faðir
hennar lést. Tólf ára fluttist hún
með móður sinni til Vesturheims.
Þegar Kristín var átján ára kom
hún aftur heim til Islands og var
hjá Elínu Briem á Sauðárkróki.
Elín útvegaði Kristínu skólavist í
hinum þekkta Kunstilyd-skólp í
Eyjótfur og Ingibjörg Eyfelds.
Kaupmannahöfn, þar sem Krist-
ín fékk verðlaun fyrir sérstaklega
góða frammistöðu. Þar balderaði
hún meðal annars tösku sem
lengi var höfð til sýnis í skólan-
um. Kristín nam síðan fatasaum í
Kristín Jónsdóttir.
Skotlandi. Þegar hún kom heim
til Islands fór hún til Blönduóss
og kenndi þar við Kvennaskólann
fram til frostayetursins 1918. í
Kvennaskólanum kynntust þær
Kristfn ogTngrbjörg, sem varð til
þess að saman stofnuðu þær og
ráku verslunina Baldursbrá í
meira en hálfa öld. Kristín hafði
svítu í húsi Eyjólfs og Ingibjargar
og bjó þar á meðan hún gat hugs-
að um sig sjálf. Eftir að kraftar
þrutu var hún á heimili Einars
Eyfells, sonar Eyjólfs og Ingi-
bjargar. Hún lést 18. maí 1979.
A síðustu árum sem verslunin
Baldursbrá var starfrækt var hún
flutti framan úr húsinu og geng-
ið inn sundið að dyrum verslun-
arinnar hafði þá reksturinn dreg-
ist nokkuð saman, en þessar
dugnaðar konur gátu ekki hugsað
sér að hætta á meðan stætt var.
íslenska þjóðin á þeim mikið að
þakka, t.d. það að halda til haga
gömlum hefðum með því að
kenna konum að sauma og ldæð-
ast hinum glæsilega íslenska
þjóðbúningi. Eftir áður nefndan
flutning var kjólaverslunin Fix í
plássinu sem Baldursbrá var
fyrst. Síðan kom þar gallerí.
Núna er þar tískuverslunin StíII.
Arið 1990 fóru fram talsverðar
endurbætur á húsinu. Eldvarnar-
veggurinn sem skipti húsinu í tvo
hluta var tekinn niður. Kvistir
voru settir á efri hæðina og þar er
nú stór íbúð. Arkitekt að þessum
breytingum, sem eru afar smekk-
fegar, var Andrés Narfi Andrés-
son.
Eins og getið var um hér að
framan var húsið byggt af Ólafi
Magnússyni, trésmið, árið 1904.
Upphaflega var það byggt fyrir
smíðaverkstæði. Arið 1908 selur
Ólafur Jóhanni Lárussyni smíða-
húsið. Jóhann breytir því í fbúð
árið 1910.
I virðingu segir meðal annars
að húsið sé byggt af bindingi,
klætt utan með plægðum 1”
borðum á tvo vegu, með pappa,
listum og járni yfir á tveimur
hliðum og þak klætt járni. Eld-
varnarveggir eru að sunnan og
vestan. I útveggi er fyllt með sag-
spónum og í milligólfi í báðum
bitalögum. Húsið er einlyft með
tveimur kvistgluggum og fimm
álna háu risi.
Niðri í húsinu eru tvö herbergi,
eldhús og gangur sem er þiljað
með pappír á veggjum en striga
og pappa í Ioftum og málað. Þar
er einn ofn og ein eldavél. Uppi
á lofti eru tvö herbergi, eldhús og
gangur, allu frágangur sá sami og
niðri.
Uppi eru tveir ofnar og eldavél.
Undir-öffu húsinu er kjallari með
steyptu gólfi, 2m alín á hæð. I
honum er þvottahús með vatns-
-potti, tvær geymslur og gangur.
Skólavorðu-
stígur 4 c
Verslunin Vfkingur var í hús-
inu árið 1911. Kristín Johnsen
og Lárus Benediktsson bjuggu
þar árið 1912. Eyjólfur Björns-
son átti húsið frá 1913 til 1940
en þá verður eigandi þess Kristín
Jónsdóttir í Baldursbrá. Kristín
bjó aldrei sjálf í húsinu en þar
var alltaf búið. Um tíma var á
neðri hæðinni tannsmíðastofa,
þá var settur stór gluggi á austur-
gafl og þiljað fyrir annan glugga á
hliðinni sem snýr að Skólavörðu-
stíg.
Einar Eyfells, sonur Eyjólfs og
Ingibjargar, verður eigandi að
Skólavöðrustíg 4 c, árið 1962 og
átti húsið þar til hann seldi nú-
verandi eigendum, Gylfa Ægis-
syni rithöfundi og tónlistarmanni
og fjölskyldu hans árið 1990.
Gylfi Iét gera húsið upp í sinni
upphaflegu mynd. Stóri glugginn
var tekinn af og í hans stað settir
tveir gluggar eins og var í upp-
hafi. Þiljur sem voru fyrir öðrum
glugga voru teknar niður.
Skólavörðustígur 4c er smekk-
Iegt hús sem er ákaflega vel við
haldið og eigendum sínum til
sóma.
I umsögn Húsadeildar Arbæj-
arsafns segir. „Húsið er fallegt ný
uppgert í bakgarði við Skóla-
vörðustíg og er góður fulltrúi
timburhúsatímabilsins í Reykja-
vík.“
Heimildir emfrá Árbæjarsafni,
Þjóðskjalasafni og Borgarskjala-
safni.

Skólavörðustígur 4c baka til.
RP ® i
'■ i