Dagur - 10.01.2001, Blaðsíða 4

4 — MIÐVIKVDAGVR 10. JAXÚAR 2001
FRÉTTIR
íþróttaiðkun á unglingsárum hefur ekkert með það að gera hvort fólk hreyfir sig síðar á ævinni eða ekki.
íþróttaiðkun
„endist“ ekkl
Þeir sem iðka íþróttir eða
hreyfa sig mikið á unga-
aldri em ekkert líklegri
til slíks á fullorðinsárum
heldur en kyrrsetubomin.
Hreyfing og iðkun íþrótta á yngri árum
hefur lítið með það að gera hve fólk
hreyfir sig mikið seinna á ævinni. Þessi
niðurstaða úr nýiegri rannsókn var
óvænt því hún gengur þvert á þá út-
hreiddu skoðun og trú að það hvað fólk
hafi vanist á unglingsárum komi til
með að skipta verulegu máli varðandi
það hvort það síðan ástundar heilsu-
samlega hreyfingu síðar á ævinni.
Setja hollustu ofar aukaMlóum
Þau Þórarinn Sveinsson og Svandís
Sigurðardóttir hjá sjúkraþjálfunarskor
HI sem rannsökuðu áhrif hreyfingar á
10 ára og 20 ára aldri á hreyfingu síðar
á ævinni. Ogjafnframt hverju fólk sæk-
ist aðallega eftir með aukinni hreyf-
ingu. Samkvæmt niðurstöðunum, sem
greint er frá í fylgiriti Læknablaðsins,
kom meðai annars í Ijós að fólk setti
áhrif hreyfingar og útiveru til bættrar
heilsu efst á lista og einnig að hreyfing
væri róandi. Að halda þyngdinni í
skefjum var mun neðar á kostalistan-
um, öfugt við það sem ýmsir kynnu að
ætla.
Gáfu sér góða 10 ára
íþróttaeiukunn
Gildi hreyfingar sem forvarnar gegn
ýmsum kvillum þykir ótvírætt en margt
getur þó haft áhrif á það hvort og
hversu mikið fólk hreyfir sig. I rann-
sókn sinni Ieituðu þau Þórarinn og
Svandís meðal annars svara við því
hvort hreyfing á yngri árum hefði áhrif
á hreyfingu síðar á ævinni, eins og oft
heyrist haldið fram. 1 því skyni sendu
þau slembiúrtaki 1.650 íslendinga á
aldrinum 20-80 ára lista með 49 ítar-
legum spurningum um heilsu, þrek og
hreyfingu. Þá.tttakendur voru m.a.
beðnir að meta hreyfirígú sína og
íþróttaiðkun á árum áður til einkunnar
frá 0 og upp í 10. Fyrir 10 ára aldurinn
gaf fólkið sér 7,9 í meðaleinkunn, en
við 20 ára aldurinn hafði hún lækkað í
6,8 að meðaltali - sem í báðum tilfell-
um voru marktækt hærri einkunnir en
samsvarandi hópur Finna hafði gefið
sjálfum sér.
Ungir 1 endalausu tímahraki
Það óvænta kom hins vegar í ljós að
enginn marktækur munur fannst á
þeim sem eru kyrrsetufólk og þeim sem
stunda reglulega hreyfingu né heldur
þeim sem hafa mismunandi viðhorf til
almenningsíþrótta. Og heldur ekki á á
mismunandi aldurshópum og kynjum.
Hreyfing á yngri árum hafði sem sagt
ósköp lítið með það að gera hvort fólk
varð kvikkt eða kyrrsetufólk síðar á æv-
inni.
Rannsóknin leiddi líka í Ijós að það
vefst verulega fvrir fólki að tileinka sér
regluhundna hreyfingu. Meðal annars
kom það fram að helmingur yngra
fólksins, það er 20-44 ára, taldi sig að-
eins endrum og sinnum eða næstum
aldrei hafa nægan tíma til að hreyfa sig
meira en það gerir. — 11r-.l

Davíð Oddsson.
I heita pottinum velta
inenn nú mikiö vönguin
yfir reiöi Davíðs Oddssonar
út í Hæstarétt og telja ýms-
ir kenningasmiðir aö hún sé
ekki aö öllu leyti viöhrögó viö
öiyrkjadóminum einum. Full-
yrt er að það fari verulega í taug-
amar á forsætisráðherra að það
virðist vera sömu dómaramir
sem ítrekaö koma með dóma
sein em honmn á móti skapi.
Þannig hafi t.d. bæði Haraldur
Henrysson og Hrafn Bragason
(ásamt Guðrúnu Erlendsdóttur) verið í meirihlut-
anum sem dæmi í öiyrkjamálinu en þeir hafi líka
verið í meirihlutanum þegar vinur Davíös, Kjartan
Gumiarsson tapaði meiðyrðamáliiiu gegn Sigurði
G. Guðjónssyni á dögunum...
Pottverjum finnst með eindæm-
um hvemig viöskipti Akureyrar-
bæjar og valkyrjunnar Ragnhild-
ar Vigfúsdóttm, fyrmm jafiuétt-
isfulltrúa, hafa þróast. Nýtt mál
er nú rekið iýrir Héraðsdóini
Norðurlands og dettur mönnum
í hug sagan endalausa. Sjá má þó
spaugilegar hliðar á öllu líkt og
sannaðist í gær þegar fyrmm
lykilmaður í málinu, bæjarstjór-
inn fyrrverandi Jakob Bjömsson,
hafði verið boðaður til vitnis.
Þegar nafn lians var kallað upp í
dómsalnum, reyndist enginn
Jakob vera á staðnuin en Baldur
Dýrfjörð, fýrrum bæjarlögmað-
ur sem emnig var vitni í Héraðs-
dómi í gær, dró upp gemsann
sinn og hringdi í kappann. Jakob
mun hafa svarað að bragði en þegar liami heyrði er-
indið varð honum að orði: „Ha? Er þriðjudagur?"
Þegar búið var að fullvissa hann um að svo væri,
brá Jakob skjótt og ljúfmannlega við og var komhm
f vitnastúku örfáum mínútum síðar. Þetta vekur at-
hygli í Ijósi svars Valgerðar Svcrrisdóttur á Stöö 2 í
vetur þegar lnín á degi íslenskrar tungu svaraði þeg-
ar hún var spurð livort hún vissi hvaða dagur væri:
Er ekki ömgglega miövikudagur?.
Jakob
Björnsson.
Valgerður
Sverrisdóttir.
Öm Friðriksson
formaður Félags jámufnaðarmanna
Smiðjan Formaxfær viður-
kenningu. Nýmæli í atvinnu-
greininni. Byrjað að segja upp
fólki og búist við frekari upp-
sögnum. Verkefnastaðan ekki
góð.
Spennan er buin
- Þið áscrmt Málmi, samtökum fyrirtækja i
málm- og skipaiðnaði hafið ákveðið að veita
smiðjunni Formax viðurkenningu firir góða
umgengni, útlit og aðstöðu fyrir starfsmenn.
Er slik viðurkenning nýmæli í atvinnu-
greininni?
„Já, þetta er í fyrsta skipti sem við gerum
þetta. Við erum þarna í samstarfi með Málmi,
félagi fyrirtækja í greininni. Jafnframt erum
við að horfa til þess að fá þarna fram önnur
viðhorf, bæði hjá starfsmönnum og fyrirtækj-
um til vinnuaðstöðu almennt."
- Af hverju hafið þið ekki gert þetta áður
að veita sliliar viðurkenningar?
„Já, jiað má kannski spyrja að því. Menn
hafa auðvitað verið að ýta á það á ýmsan hátt
bæði í gegnum Vinnueftirlitið og með því að
gagnrýna slæma vinnustaði og svo framvegis.
Það má kannski segja að við séum búnir að
breyta um aðferð og viljum vekja athvgli á því
sem vel er gert. Það er m.a. útfrá reglum Evr-
ópusambandsins og almennum viðhorfum í
samfélaginu með því að taka á þessu með já-
kvæðum tökum."
- Hefur vinnuaðstaða og aðbúnaður staifs-
manna i greininni batnað á síðustu misser-
uni:
„Já þetta hefur verið að breytast til batnað-
ar á síðustu árum hjá mörgum fyrirtækjum en
þó ekki öllum. Sérstaklega hefur þetta batn-
að hjá þeim fyrirtækjum sem eru með nýjustu
tækni í sinni framleiðslu og verkefnum.
Þannig að þetta er orðið gjörbreytt frá því
sem áður var og raunar liðin tíð að málmur sé
skítur. 1 dag er málmur gull.“
- Hvernig hefur þetta breyst til batnaðar?
„Fyrir það fyrsta hafa menn verið að skipu-
leggja vinnustaði þannig að öll framleiðsla og
vinna sé hagkvæm og menn séu ekki að fara
langar leiðir á milli. Þá eru menn farnir að sjá
það að með góðri lýsingu og loftræstingu
skapast betri vinnuskilvrði og síðan öll að-
staða starfsmanna að öðru leyti. Menn hafa
því orðið aðstöðu til að þrífa sig þar sem |iess
þarf virkilega með."
- Hefur það kannski hvarlað að ykkur
vekja athygli á fyrirtækjum sem slaitcla sig
ekki iumgengni, útliti og aðstöðu með viður-
kenningu nteð öfugum fonnerkjum?
„Svarta Péturr Það er nú ekki búið að taka
ákvörðun um það. Við ætlum f’yrst að sjá
hvernig þetta virkar. Það getur vel verið að
menn skoði betur Svarta Pétur síðar mcir."
- Er mikið um atvinnusjúkdóma hjájárn-
iðnaðarmönnum?
„Það er hjá okkur eins og bjá mörgum öðr-
um þessi vandamál í stoðkerfi, ji.e. bak og
handleggir. Það hefur verið nokkuð um það.“
- Hvemig er atvinnuástandið hjá ykkur
um þessar mundir?
„Það er nú heldur að dragast saman. Það
má segja að þessi spenna sem verið hefur sé
búin. Þá er verkefnaskortur á ákveðnum svið-
um og þá einkum í skipaiðnaði og byrjað að
segja upp mannskap. Það er þegar búið að
segja upp eitthvað á annan tug manna. Ég
óttast hins vegar að það sé ineira framundan
vegna verkefnastöðunnar þar sem lítið Iiggur
fyrir. Þá veit maður að fyrirtæki segja ekki
upp góðum starfsmönnum fyrr en í síðustu
Iög."
- Er atvinmdeyfisvofan komin á stjá?
„Það er ekki enn orðið neitt atvinnuleysi.
Það er hins vegar hægt að taka í spottana og
m.a. eiga tvo varðskip að fara í endurbætur.
Þótt Pólverjar og Spánverjar séu lægstir þá er
jijóðhagslega miklu hagstæðara að vinna
þessi verk hér heima." - GRH