Dagur - 10.03.2001, Qupperneq 4

28 -LAUGARDAGUR 10. MARS 2001
FRÉTTIR
Öyrkj afordómar í
bankakerfísiim?
Arnþór Helgason, ÖBÍ: Furdu lostinn vegna ski/yrða SPRON. Hér sést Arnþór með
flautuna góðu sem hann lék þjóðsönginn á á þingpöHum I vetur.
Þegar sótt er um gull-
debetkort sem úmifeliir
líftryggingu þarf að
Framkvæmdastjóri Oryrkjabandalags
Islands segir Fordóma felast í þeim
skilyrðum sem sparisjóðirnir hafa sett
vegna umsókna um gulldebetkort.
Þetta á við um þær umsóknir sem fela
sjálfkrafa í sér líftrvggíngu lyrir kort-
hafa. Til að geta öðlast slík kort hjá
sparisjóðunum þarf að undirrita yfir-
lýsingu, þar sem segir:
„Eg undirrituð/aður lýsi því yfir að ég
hef ekki nú eða áður haft alvarlegan
sjúkdóm eða sjúkdómseinkenni og er
ekki að bíða niðurstöðu rannsókna eða
örorkuniats. Sem dæmi um alvarlega
sjúkdóma má nefna hjarta- og æða-
sjúkdóma og krabbamein. Eg hef ekki
verið metin/n öryrki og tel mig nú
heilsuhrausta/n. Komi til tjóns, heim-
ila ég Alþjóða líftryggingafélaginu að fá
upplýsingar frá læknum, stolnunum og
sjúkrahúsum um heilsufar mitt og um
læknismeðferð sem ég hef fengið."
StéttasMpting
Ekki er ólíklegt að þessi klausa brjóti í
bága við ákvæði stjórnarskrár eða
mannréttindasáttmála, að sögn Arn-
þórs Helgasonar, framkvæmdastjóra
ÖBI. Arnþór spyr hvort t.d. þingmenn
eða forstjórar sem farið hafi í hjarta-
þræðingu geti þá ekki fengið þessi gull-
debetfríðindi. Hann spyr einnig hvort
þctta sé eitt skrefið í aukinni stétta-
skiptingu innan þjóðfélagsins og vill
vita af hverju ekki sé spurt um reyking-
ar, enda hafi þær sannanlega áhrif á
langlífi.
Lítilsviröing
„Ég veit að ýmsir öryrkjar hafa lent í
basli með Iíftryggingu hjá sumum
trvggingafélögum en það er ekki sama-
semmerki milli skammlífis og þess að
vera öryrki eða fatlaður. Mér finnst
mjög ómaklega vegið að þessum hópi
fólks og þetta er eiginlega enn eitt
dæmið um þá lítilsvirðingu sem öryrkj-
ar verða að sæta í þessu þjóðfélagi. „Eg
FRÉTTA VIÐTALIÐ
held að þetta sé gott dæmi um for-
dóma,“ segir Arnþór.
Kristinn Tryggvi Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri markaðssviðs SPRON,
segir að yfirlýsingin sé staðlaður texti
sem ávallt sé notaður við útgáfu á h'f-
trvggingaskírteini. „Sérstaða gulldebet-
kortsins hjá okkur er að því fy'lgir líf-
trygging og þess vegna er þetta nauð-
synlegt," segir Kristinn.
Líftrygging gulldebetkortsins er ein
milljón króna en cinnig er hægt að fá
gullkort bjá sparisjóðunum án Iíftrygg-
ingarinnar. Kristinn bendir á að marg-
ir öryrkjar séu í hópi gulldebetkorthafa
og annarra viðskiptavina og hann vísar
því algjörlega á bug að nokkrir fordóm-
ar felist í þessum texta.
Spurður sérstaklega út í athugasemd
Arnþórs, hvað varðar reykingamenn,
segir Kristinn að reykingar korni ið-
gjöldum hefðbundinna líftrygginga við,
en tcxtinn í þessu tilviki sé knappur og
því séu þær ekki tilgreindar. Hann seg-
ir að þetta sé í fyrsta skipti sem athuga-
semdir berist vegna þessa en útilokar
ekki breytingar á textanum ef ástæða
þykir til. „Helst hefði ég viljað setjast
niður með Arnþóri og athuga hvort við
gætum ekki komið á móts við sjónar-
mið hans.“ — BÞ
-TWjttr
Það varð almenn depurð í
heita pottinum eftir lestur
á nokkrum íyTÍrsögnum í
nýjasta Viðskiptablaði, en
þar mátti lesa endalausar
tapfréttir. Nokkur dæmi má þar nefna svo sem að
Frjálsi fjárfestingabankinn tapar 168 milljónum
króna. Mettap hjá Flugleiðum. Afkoma Þormóös
ramma-Sæbcrgs undir væntingum. Talenta-Há-
tækni tapar 188 miiljónum króna. Eimskip rugg-
ar í ólgusjó og tap á móðurfélaginu nemur 1.349
milljónum. Neikvæð raunávöxtun um 0,6%.
Skeljungur hf. var rekinii með 208 milljóna króna
tapi. Hraðfrystihús Eskifjaröar tapaði 484 millj-
ónum króna og Sölumiðstöð hraöfrystihúsanna
tapaði á fjórða ársfjórðungi sl. árs. í anda gamallar
sjónvarpsauglýsingar frá Alaska blómaverslun
spuröi einn pottverjinn því: Hvar fáum við góðæri
og jákvæðan rckstur með arðgreiðslum? Og svar-
iö lét ekki á sér standa þegar aðrir pottverjar svör-
uðu í kór: Hjá Samherja útgerðanisa á Noröur-
landil...
Það vakti óneitanlcga athygli Pott-
verja í gær jiegar Jieir fóru inn á
frelsi.is, eitt af vcfritum ungra
sjálfstæóismanna, að þar eru ineim
nú famir að tala um lngu Jónu
Þórðardóttur og Björn Bjamason
sem samherja í borgarpólitíkinni.
Er þeirri hugmynd komið þar á
framfæri, með hógværum liætti
þó, að þau leiði bæði lista Sjálf-
stæðisflokkshis í næstu kosning-
um og það séu fyrst og fremst and-
stæðingar sjálfstæðismanna í
borginni sem haldi jiví fram að þau
séu andstæðingar. „Enda virðist
það fólk sem finnst hugsanlegt
framboð Bjöms vera ógnun vió
Ingu Jónu aðallega koma úr röðum
vinstri manna. Flcstir þenkjandi menn myndu
liins vegar telja að Sjálfstæðislokknuin væri mikill
akkur í því að tveir svo sterkir aöilar, sem Björn og
Inga Jóna eru, hcföu áliuga á því að Iciða lista sjálf-
stæðismanna,“ segir á frelsi.is. í pottinum þykja
þetta nokkur tíðindi enda er þar gengið út frá þeir
ri reglu um ungliðasamtök að þegar þau gelti sé
húsbóndiiin ckki langt undanl...
Inga Jóna
Þórðardóttir.
Björn
Bjarnason.
Rannveig
Siguiúardóttir
hagftæðingur ASÍ
ASÍ hyggur, með eða áti sam-
starfs við aðra aðila, að leggja
fjármuni í verðlagseftirlit til
þess m.a. að tiá tiiðurvetð-
bólgu.
Kaupmátt ar aukmgin hverfi ekki
-Af hverju ætlar Alþýðusumband íslands
að leggja úherslu á verðlagseftirlit nú?
„ASI hefur tekið þátt í verðlagseftirliti
nijög lengi, en í mismunandi formi, bæði í
samstarfi við Neytendasamtökin og önnur
stéttarfélög. Nú síðast í samstarfi við stéttar-
félög á höfuðborgarsvæðinu í tengslum við
Neytendasamtökin. Það var Ijóst að þegar
kjarasamningarnir voru gerðír í fyrra að
nauðsynlegt var að ná verðlaginu hratt niður
og einn liður í |)ví er virkt verðlagseftirlit.
Síðan hefur umræðan snúist um það í hvaða
formi þetta verðlagseftirlit eigi að vera og að-
ferðafræðina við það. Umræðan nú snýst um
það hvort Alþýðusambandið eigi að vera eitt
og sér eða leita eftir samstarfi við verðlagseft-
irlit t.d. í samstarfi við Neytendasamtökin.
Einnig kemur vel til greina að kaupa þessa
þjónustu af einhverjum aðila út í hæ eftir því
sem þurl’a þykir. Það er Ijóst að aðildarfélög
ASI vilja fara út í verðlagseftirlit."
- Verkalýðsfélagið Dagshrún hélt uppi
einhverju verðlagseftirliti á sínum tíma, en
það var svo aflagt. Þið eruð eliliert hrætki
um að einsfari jýrir þessari verðlagseftirlit-
stilraun?
„Astandið nú er ekki óiíkt því ástandi sem
var er Dagsbrún hóf verðlagseftirlit verka-
lýðsfélaganna eftir þjóðarsáttarsamningana
með vaskri frámgöngu Leifs Guðjónssonar.
Það hafði mikil áhrif þá að ná niöur vcrð-
bólgunni. í hvert skipti sem citthvað hækk-
aði þá var vakin athygli á því og reynt að graf-
ast lý'rir um orsakir þess. Tilgangurinn nú er
sá sami, að ná niður verðbólgunni en ein af
lorsendum síðustu kjarasamninga var að
verðbólgan færi lækkandi. Það hefur sýnt sig
að það hefur ekki verið nægjanleg samkeppni
á matvörumarkaðnum undanfarin ár. Við sjá-
um það á verðbólgumælingum undanfarinna
ára. Þegar samkeppnin á matvörumarkaðn-
um var mikil á árunum 1996 til 1998 sáum
við þess merki í verbólgumælingunum. Síðan
hefur það ekki verið eins áþreifanlegt vegna
samþjöppunar á matvörumarkaðnum. Vegna
aukinna ráðstöfunartekna fólks hefur fólk
ekki heldur íý'Igst eins vel með verðlaginu."
- Er juið ekki áfellisdómur á Neytenda-
samtökin og aðra sem stunda verðlagseflir-
lit aðASI skuli ætla aðfara út í verðlagseft-
irlit?
„Það held ég ekki. Neytendasamtökin eru
frjáls samtök sem eru báð tjármagni til |ress
að gera það sem þau helst vildu beina athygl-
inni að á hverjum tíma. Það var samstarf í
gangi við þau fram á síðasta sumar um verð-
lagseftirlit og þau hafa áhuga á að taka þráð-
inn upp aftur. Þetta mál hefur verið rætt á
nokkrum síðustu miðstjórnarfundum eftir
síðustu áramót og kjara- og skattanefnd AI-
þýðusambandsins er að fjalla um þetta mál.
Það er hennar hlutverk að endurskoða kjara-
samninga."
- Verðlagseftirlit ASl gæti verið komið af
stað með vorinu?
„Það geri ég fastlega ráð lýrir."
- Samtök atvinnulifsins hafa sagt að
kaupmáttur launa hefði ekki verið meiri
lengi. Hvaða áhrifkann það að liafa?
„Samtök atvinnulífsins hafa fyrst og fremst
verið að fjalla um kaupmátt lægstu launa.
Það hefur náðst mikill árangur í að hækka
lægstu Iaunin en það er alveg óþarfi að Iáta
ka'upmáttaraukinguna hverfa í álagningú
verslana og heildsala. Við viljum gjarnan að
fólk noti það í eitthvað betra og skemmti-
legra. Það er gott að það sé fylgst með verð-
lagsmálum á hverjum tíma á kerfisbundinn
hátt og á annan hátt en stjórnvöld gera. En
það er fagnaðarefni að stjórnvöld veila nú
fjármagni lil þessa málaflokks." — (,(,