Dagur - Tíminn Akureyri - 21.01.1997, Blaðsíða 4

4 - Þriðjudagur 21. janúar 1997
|Dagur-®TOmm

Hálendið
Stjómsýslima á hreint
Oddvita Biskupstungna
líst ekkert á frumvarp
um hálendið sem kynnt
hefur verið sfjórnar-
flokkunum.
Mér líst svo sem ekkert á
þetta frumvarp, einsog
það hefur verið kyimt
fyrir mér. Aðalatriðið fyrir mér
er hins vegar að fá að vita hver
fari með stjórnsýsluna á hálend-
inu, hvað sem öllum eignarrétti
líður. Á þessum svæðum hálend-
isins veit enginn hver fer með
stjórnsýsluvaldið - og það þarf
að komast á hreint," segir Gísli
Einarsson oddviti.
Einsog greint var frá í Degi-
Tímanum hefur verið lagt fram
til kynningar meðal stjórnar-
flokkanna frumvarp til laga um
þjóðlendur og ákvörðun marka
eignarlanda, þjóðlendna og af-
rétta. Með frumvarpinu, en
stefnt er að því að það verði að
lögum í júh' á þessu ári, á að
skera úr um það
hverjir eiga ísland,
eða að minnsta kosti
þá hluta þess, sem
enginn hefur til þessa
getað slegið eign sinni
á með ótvrræðum
hætti. í frumvarpi
þessu er gert ráð fyrir
að nefnd á vegum for-
sætisráðherra, svoköll-
uð óbyggðanefnd, fari
með stjórnsýslu á
þjóðlendum, það er afréttum,
óbyggðum og hálendinu.
„Við sveitarstjórnarmenn er-
um ósammála því að einhverjir
aðrir en við eigum að fara með
stjórnsýslu á hálendinu. Hér á
landi eru aðeins tvö stjórnsýsl-
ustig, það er ríki og sveitarfélög.
Okkar vilji er sá að við önnumst
áfram stjórnsýsluna á hálendinu
einsog verið hefur - enda þótt
deilt hafi verið um yfirráðarétt
yfir einstökmn svæðum,“ segir
Gísli. Minnti hann þar á hæsta-
réttardóm sem féll fyrir fáum
misserum um Þórsmerkursvæð-
ið. Um yfirráðarétt og stjórn-
sýslu þar deildu Fljótshlíðar- og
Vestur-Eyjafjallahreppur. Niður-
staða Hæstaréttar var hins veg-
ar sú að Þórsmörk væri einskis
manns land. Segir Gísli Einars-
son að mikilvægt sé að eyða
óvissu sem þessari.
„Við höfum ljandakornið eng-
ar tekjur af hálendinu," sagði
Gísli, - og sagði að fráleitt væru
sveitarstjórnarmenn ósammála
megininntakinu í friunvarpi for-
sætisráðherra vegna peninga-
legra ástæðna. Fyrst og fremst
væri vilji sveitarstjórnarmanna
sá að stjórnsýslumörk á hálend-
inu væru á hreinu. Að því hefðu
nefridir á þeirra vegum unnið -
sem og að skipulagsmálum á
landssvæðum þeim, sem kallað-
ar eru þjóðlendur í áðurnefndu
frumvarpi. -sbs.
BIBBI
Eldsvoðum
fækkar
s
tköll á eldvarnasvæði
Slökkviliðs Reykjavíkur
urðu alls 1474 á árinu
1996, þremur fleiri en 1995.
Svæðið nær auk Reykjavíkur til
Kópavogs, Seltjamarness og
Mosfellsbæjar.
Inni í þessari tölu er öll að-
stoð slökkviliðsins, þ.e. eldsvoð-
ar, efnalekar, vatnslekar, losun
slasaðra úr bílflökum og ýmis
önnur aðstoð.
Útköll þar sem um eiginleg-
an eld var að ræða urðu 440 á
árinu en voru 548 árið 1995.
Þar af voru sinubrunar 56.
Vegna viðvörunarkerfa þar sem
ýmist var um grun um eld að
ræða eða bilun, var farið í 381
skipti og sjúkraflutningar urðu
11.857 móti 11.766 ári áður.
BÞ
Gísli Einarsson
oddviti Biskupstungna
„Aðalatriðið að vita
hverfari með stjórn-
sýslu á hálendinu,
hvað sem öllum
eignarrétti líður. “
Reykjavík
Gatnamálastjóri telur að það þurfi að koma eitthvað meira til en að fiokka fernur frá öðru sorpi til endur-
vinnslu til að skapa forsendur fyrir sorphreinsun á tveggja vikna fresti í stað hverrar viku. Hann fagnar
hins vegar því átaki Sorpu og Mjólkursamsölunnar að hvetja fólk til að fara með pappafernur tii endur-
vinnslu í stað þess að setja þaer í öskutunnurnar. Þótt tómar fernur kunni að verða sjaldséðar í öskutunn-
um í náinni framtíð er enginn hörgull á sorpi frá neysluglöðum landanum til að fylla þær og halda sorp-
hreinsunarmönnum við efnið alla virka daga vikunnar. -grh
Sjávarútvegur
Metár
Innanlands varð
aukning í öllum grein
um nema botnfiski.
s
Asl. ári var framleiðsla og
sala á frystum afurðum
hjá íslenskum sjávaraf-
urðum hf. meiri en nokkru sinni
fyrr. Söluverðmæti þeirra nam
um 20 milljörðum króna á móti
um 14 milljörðum 1995. Sé allt
talið með eins og t.d. mjöl og
sala á Vöruhúsi ÍS nam heildar-
salan alls rúmum 21 milljarði
króna á móti um 15 milljörðum,
eða um 41,5%.
Framleiðsla á frystum afurð-
um nam alls 135 þúsund tonn-
um á móti tæpum 65 þúsund
tonnum árið áður. Þetta er rúm-
um 70 þúsund tonnum meiri
framleiðsla á milli ára, eða
109%. Þar af var innlend fram-
leiðsla 72.400 tonn á móti
59.300 tonnum 1995. Erlend
framleiðsla var 61.100 tonn á
móti 5.700 tonnum árið áður.
hjá ÍS
Aðalhlutinn af erlendu fram-
leiðslunni er tilkominn vegna
samstarfssamnings ÍS við rúss-
neska fyrirtækið UTRF á Kamt-
sjatka, eða 57.400 tonnum af
heildinni.
Af innlendri framleiðslu vek-
ur athygli að framleiðsla á botn-
fiskafurðxnn minnkaði um 12%
á milli ára, eða úr 32.028 tonn-
um 1995 í 28.305 tonn 1996.
Ilins vegar jókst vinnsla loðnu-
afurða einna mest, eða um
112%. í tonnum talið voru fram-
leidd 20.660 tonn á móti 9.734
1995. Næst mesta aukning varð
í rækju, 9.101 tonn á móti 4.953
tonnum árið áður, eða 84%
aukning. Vinnsla síldarafurða
jókst um 41%, 13.552 tonn á
móti 9.576 tonnum 1995.
Sem fyrr er Evrópa mikilvæg-
asta markaðssvæðið miðað við
verðmæti og þvínæst A-Asía og
síðan Bandaríkjamarkaður. At-
hygli vekur að hlutur Evrópu og
Bandaríkjanna minnkaði um
8% á hvoru svæði. Aftur jókst
hlutdeild A-Asíu um tæp 10% og
svæði fyrir utan juku hlutdeild
sína um 7% á milli ára. -grh
Seðlabankinn
V'il 1 ekki vaxtalækkun
á peningamarkaði
Stjórnvöld
Húsbréfln í
bankana
Nefnd stjórnarflokkanna legg-
ur til að samið verði við
banka og sparisjóði um að þeir
taki að sér afgreiðslu húsbréfa.
Nefndin vill að gerðir verði sér-
stakir þjónustusamningar við
bankana og að flutningi hús-
bréfanna til þeirra verði lokið
eigi síðar en l.apríl næstkom-
andi. Gert er ráð fyrir að
greiðslumat og veðmat verði á
ábyrgð viðkomandi lánastofnun-
ar og hún verði að bæta lán sem
tapast vegna þess að ekki hefur
verið farið í einu og öllu eftir
reglum um mat á greiðslugetu
lántakanda. Nefndin telur ekki
hægt að afnema ríkisábyrgð á
húsbréfum að svo stöddu, en
leggur til að gerð verði lang-
tímaáætlun um það með það að
markmiði að raska ekki öryggi
ogjafnrétti í húsnæðismálum.
Vegna skorts á ríkisvíxl-
um hækkar Seðlabank-
inn vexti á innistæðu-
bréfum sínum til að
sporna á móti vaxta-
lækkun og þenslu.
Eftirspurn eftir ríkisvíxlum
hefur að undanförnu ver-
ið miklu meira en fram-
boðið. Til að koma í veg fyrir
vaxtalækkun og þenslu á pen-
ingamarkaðnum, í þeim til-
gangi að viðhalda þeirri að-
haldsstefnu í peningamálum
sem bankinn greip til í septem-
ber ákvað Seðlabankinn að
gera svokölluð innstæðubréf sín
eftirsóknarverðari fyrir ijár-
festa með því að hækka vexti í
6,6 til 6,7%. Vextir á peninga-
markaði eru nú kringum þrem
prósentustigum hærri en í ná-
grannalöndunum.
Yngvi Örn Kristinsson, hag-
fræðingur Seðlabankans, segir
ýmsar ástæður fyrir umframeft-
irspurninni eftir ríkisvíxlum.
Minna framboð skýrist m.a. af
því að ríkissjóður sé búinn að
byggja upp þann stokk ríkis-
víxla sem henta þykir, en þeim
er fyrst og fremst ætlað að
mæta árstíðasveiflum innan
ársins.
Eftirspurnin hafi á hinn bóg-
inn aukist vegna svokallaðra
peningamarkaðssjóða sem
verðbréfafyrirtækin séu að
byggja upp og fjárfesti sérstak-
lega í ríkisvíxlum. í annan stað
hafi reiðufjárstýring ýmissa
lánastofnana verið að batna.
Þriðji þátturinn sé flæði
skammtímafjármagns inn og út
úr landinu. Undanfarna mánuði
hafi komið nokkur tímabil, m.a.
í kjölfar vaxtahækkunarinnar í
september, þar sem skamm-
tímahreyfingar hafi streymt inn
og þær leiti einmitt í ríkisvíxla.
Innstæðubréf segir Yngvi
Örn verðbréf með 45 eða 90
daga binditíma, sem bönkum
og sparisjóðum hafa lengi stað-
ið til boða, en með fremur lág-
um vöxtum til að keppa ekki við
ríkisvíxlana meðan nægt fram-
boð var á þeim. „En þetta er
staða sem seðlabankar flestra
nágrannalanda okkar eru
komnir í, þ.e.a.s. að ríkisvíxla-
framboðið nægir ekki til að
mæta þörfum markaðarins. Þá
hafa þeir sett í gang svona inni-
stæðubréf. Að sumu leyti er
þetta þannig ákveðið þroska-
merki á markaðnum.“