Dagur - Tíminn Reykjavík - 29.01.1997, Blaðsíða 11

1
Jlagur-XHímmn Miðvikudagur 29. janúar 1997-11
Mörg stóðhestsefm í uppsiglingu
Skorri frá Blönduósi, knapi Vignir Siggeirson.
Fyrir tveimur vikum var
flallað um það hér í
HESTAMÓTUM að frekar
dauft væri yfir hestamennsk-
unni. En síðan þá hefur mikill
skriður komist á tamningar og
þjálfun. HESTAMÓT sló á þráð-
inn til tveggja tamningamanna á
Suðurlandi til að heyra í þeim
hljóðið.
Vignir Siggeirsson á Stokks-
eyri sagði að margir væru á
biðlista, því hann hefði ekki get-
að sinnt öllum beiðnum. Hann
sagði að þau hjón væru reyndar
með talsvert af eigin hrossum,
sem heíðu orðið að bíða í fyrra
en væru komin á tamningaaldur.
I vetur hefði hann ekki tekið
annað af stóðhestum en það
sem hann væri spenntur fyrir.
Hann nefndi tvo unghesta sem
færu vel af stað. Annar væri
rauðhjálmótturá fimmta vetur
frá Vatnsleysu í Skagafirði, und-
an Glampa frá Vatnsleysu sem
er undan Smára Hrafnssyni frá
Borgarhóli og Albínu frá Vatns-
leysu. Móðir Hjálms, en svo heit-
ir folinn er Nýjung frá Vatns-
leysu undan Hersi frá Stóra-
Hofi. Hjálmur fer vel af stað og
spennandi að fylgjast með hon-
um. Um hann hefur verið stofn-
að hutafélag. Stefnt er að því að
sýna Glampa föður hans í vor.
Þá væri Orrasonur á Qórða vet-
ur undan Stör frá Unalæka, en
Stör er 1. verðlauna hryssa und-
an Hervari frá Sauðárkróki og
Fiðlu frá Snartastöðum, (ná-
skyld Svarti frá Unalæk). Þessi
foli kemur strax með góðan
vilja. Svo er Skorri frá Blönduósi
áfram hjá Vigni, en hann sýndi
þennan hest í fyrra. Skorri er á
5. vetur undan Orra frá Þúfu og
Sikkju frá Eiríksstöðum sem er
undan Feng frá Bringu og Eld-
HESTA-
MÓT
Kári
Arnórsson
ingu 3246 frá Eiríksstöðum. Á
bak við þennan fola eru magn-
aðir tölthestar. Eiríksstaðahross-
in voru annáluð fyrir gott tölt,
ekki síst Elding. Fengur 986 afi
Skorra gaf marga góða töltara
þó Pjakkur frá Torfunesi, sem
vann íjórganginn á Hellu 1991,
væri þeirra þekktastur. Fengur
var sonur Sörla 653 frá Sauðár-
króki sem var sonur Fengs 457
frá Eiríksstöðum , en hann var
líka afi Eldingar. Vignir segir að
Skorri h'ti út fyrir að verða
magnaður klárhestur.
Þá er Vignir með nokkrar
efnilegar hryssur í tamningu og
þjálfun og von á fleirum, sem
ætlunin er að stefna með á
fjórðungsmótið á Vesturlandi í
sumar.
Efstur í kynbóta-
spá í sínum árgangi
Magnús Trausti Svavarsson á
Hlemmiskeiði sagði að næg
verkefni væru framundan. Hann
er með umsjón á tamningu
hrossa frá Þverá í Skíðadal, en
það er hópurinn sem Norðmenn
keyptu á síðasta ári og verið
hefur í Litlu Tungu í Holtum.
Margt væri athyglivert í þeim
tryppum og m.a. væri graðhest-
ur á Qórða vetur undan Hirti frá
Tjörn og Eldingu frá Þverá,
bráðmyndarlegur. Magnús er
með þrjá aðra fola á ijórða vet-
ur. Tívar frá Kjartansstöðum í
Flóa er undan Þokka frá Garði
og Ternu frá Kirkjubæ. Þetta er
mjög hreyfingafallegur foli og
ekki skortir hann ættina. Þá er
Orrasonur frá Hlemmiskeiði
undan Tign frá Vorsabæ, en hún
er alsystir Gassa frá Vorsabæ.
Þessi foli er með hæstu kynbóta-
spá í sínum árgangi yfir landið,
136 stig. Annar foh frá Hlemmi-
skeiði er undan Pilti frá Sperðli
og hryssu frá Ey í Landeyjum,
bráðefnilegur. Svo eru í tamn-
ingu nokkur tryppi frá Hlemmi-
skeiði undan Galdri frá Laugar-
vatni. Þau fara vel af stað segir
Magnús. Þar er prúðleikinn góð-
ur og einnig fríðleikinn. Þá þurfi
ekki að spyrja um fótagerðina.
Þessi tryppi eru mjög fljót að
vaxa upp úr því að vera tryppi.
Þau fara fljótlega að vinna sem
fuhorðin hross.
Hamur frá Þóroddstöðum,
sem sagt var frá í síðustu
IIESTAMÓTUM, er kominn til
Magnúsar og verður þar í þjálf-
un til vors og stefnt með hann á
fjórðungsmótið á Kaldármelum
eins og við sögðum frá.
En verkefnin eru sem sé
nægileg og úr efnilegum trypp-
um að spila. Þegar h'ður nær
vori kemur svo í ljós hvað af
þessum tryppum fer í kynbóta-
dóm.
f HESTAMÓTUM á næstunni
verður haldið afram að segja frá
fleiri tamningamönnum á Suð-
urlandi og víðar.
Samþykktir fagráðs
Aðeins tveir dómarar
Eins og greint hefur verið
frá í HESTAMÓTUM þá
samþykkti fagráð í
hrossarækt, að tillögu kynbóta-
nefndar, tilhögun kynbótadóma
1997.
Tillagan var þannig:
1. Dómarar séu tveir og dæmi
hvor fyrir sig.
2. Hverju hrossi sé stillt upp
einu sinni í byggingardómi.
3. í lok dóms á hverju hrossi
fyrir sig (bygging fyrst, síðan
hæfileikar) komi dómarar
saman og ákveði eina ein-
kunn fyrir hvern eiginleika
fyrir sig (sjö eiginleikar í
byggingu og sjö í hæfileik-
um), þar sem reglan sé sú
að tekið skuli meðaltal ger-
ist þess þörf. Megintilgangur
samráðs er að leita skýr-
inga, sé munur á milli dóm-
ara mikill auk þess að skrá
sameiginlega í athuga-
semdareiti dómblaðs eftir
því sem það á við hverju
sinni.
4. Hross sem koma til hæfi-
leikadóms, en hafa ekki ver-
ið dæmd áður, skulu einnig
byggingardæmd með eftir-
farandi undantekningu þó: Á
stórmótum sem haldin eru
að aflokinni forskoðun (hér-
aðssýningum) er ekki gert
ráð fyrir að hross séu dæmd
aftur fyrir sköpulag. Ef hins
vegar forráðamenn ein-
stakra hrossa á mótinu óska
eftir slíkum endurdómi skal
orðið við því. Fyrir þessum
þætti skal því gert ráð í dag-
skrá stórmóta.
5. Ekki skal hafa eldri dóma til
hliðsjónar þegar hross eru
endurdæmd.
6. Reglur um sýningargjöld
verða þær sömu og giltu
1996 með eftirfarandi breyt-
ingum:
a) Hlutur Bændasamtaka ís-
lands og búnaðarsambands
skal mismunandi eftir því
hve umfangsmiklar sýning-
arnar eru. Ef dæmd eru 35
eða fleiri hross á dag að
jafnaði þá renna 30% sýn-
ingargjaslda til BÍ og 70% til
viðkomandi búnaðarsam-
bands. Ef hrossafjöldinn er
25 til 34 þá er skipting á
milli aðila í sömu röð 40:60
og ef 24 eða færri hross eru
dæmd á dag til jafnaðar þá
skiptast sýningargjöld jafnt á
milli aðila.
b) Viðkomandi búnaðarsam-
bandi er auk þess heimilt að
hækka sýningargjöld á hross
sem ekki voru grunnskráð
fyrir 1. apríl sýningarárið.
Sú upphæð rennur óskipt til
viðkomandi búnaðarsam-
bands.
c) Ekki skal innheimt sýningar-
gjald á stórsýningu nema í
nauðirnar reki. í staðinn
skulu tekjur af sýningum
ræktunarhópa ( og hlið-
stæðra auglýsenda) renna til
greiðslu kostnaðar við kyn-
bótasýningar á stórmótum.
Við þessa tillögu var bætt að
dómskerfið verði í sífelldri, ár-
legri endurskoðun og að minn-
isbókum kynbótadómara verði
safnað saman og þær geymdar
til úrvinnslu að hausti.
Ágúst Sigurðsson kynbóta-
fræðingur fylgdi tillögunni úr
hlaði og greindi frá úttekt á
dómum sumarsins 1996, en
helstu niðurstöður þeirrar út-
tektar voru þessar:
• Sú breyting sem gerð var á
notkun dómskalans 1990
(aukin teygni) hefur skilað
árangri. Það kemur í ljós að
arfgengi reiknast hærra
byggt á dómum frá 1990-
1995 en reiknað arfgengi
byggt á dómum 1980-1989.
• Teygnin 1996 hefur dottið
allnokkuð niður í öllum eig-
inleikum nema skeiði sam-
anborið við árin 1990-1995.
(Sjá súlurit).
• Reyndari dómarar ná betri
árangri hvað varðar teygni
en þeir sem minna dæma.
• Samræmi milli dómara er
mjög mikið. í 50% tilfella eru
dómara alveg sammála, þ.e.
gefa sömu einkunn og í
99,4% tilfella er munur milli
dómara 1 stig eða minna.
Þau tilfelli þar sem dómarar
eru ósammála sem nemur
meira en 1 stigi eru flest í
eiginleikunum stökki og
skeiði.
Með hliðsjón af því mikla sam-
ræmi sem er á milli dómara
virðist lítið tapast í nákvæmni
við að fækka dómurum niður í
tvo, sem þó yrði gert í sparnað-
arskyni fyrst og fremst. í 0,6%
tilfella er munur á milli dómara
meiri en einn heill og þessum
tilfellum ætti að vera hægt að
eyða með því að dómarar ræði
saman og rökstyðji sitt mál að
dómi loknum því augljóslega er
hér um að ræða að einhver
dómaranna hefur gert mistök.
Tveir sátu hjá.
Nokkrar umræður urðu um til-
löguna og sátu tveir Fagráðs-
menn Þórir ísólfsson og Bjarni
Maronsson hjá við afgreiðslu
hennar. Þeir vildu algerlega
sjálfstæðan dóm og ekki yrði
haft samráð nema á yfirlitssýn-
ingu. Einnig vildu þeir yfirlits-
sýningu byggingardóms.
Nokkrar umræður urðu um
að ekki mætti hafa eldri bygg-
ingardóma til hliðsjónar. Hætta
væri á því að verulegar sveiflur
yrðu á milli sýninga sem mörg-
um þætti gagnrýniverðar.
Fram kom að nauðsynlegt
væri að hafa þul á yfirlitssýnig-
um þegar dómarar væru aðeins
tveir. (Ath. muna súlurit).
Lágmörk fyrir
úrvalskynbótahross.
Fagráð hefur samþykkt breyt-
ingar vegna útflutnings á kyn-
bótahrossum. Hér er um að
ræða lágmörk kynbótagildis til
auglýsinga vegna útflutnings.
Lágmörkin breytast þannig að
nú þarf að auglýsa ósýnd kyn-
bótahross með 130 stig eða
hærra í kynbótamati aðalein-
kunnar og dæmd hross með
125 stig eða meira í kynbóta-
mati aðaleinkunnar. Áður voru
þessi mörk 125 stig og 120 stig.
Einkunnalágmörk inn á
fjórðungsmótið á Kaldármelum
1997.
Fagráð hefur ákveðið inntöku-
skilyrði í einstaklingssýningar á
fjórðungsmótið á Vesturlandi í
sumar.
Fyrir stóðhesta 6 vetra og eldri,
aðaleinkunn 7,90
Fyrir stóðhesta 5 vetra „ 7,80
Fyrir stóðhesta 4 vetra „ 7,75
Fyrir hryssur 6 vetra og eldri,
aðaleinkunn 7,90
Fyrir hryssur 5 vetra „ 7,80
Fyrir hryssur 4 vetra „ 7,70