Dagur - Tíminn Reykjavík - 01.02.1997, Síða 5

Jlagur-®mmm
MINNINGARGREINAR
Laugardagur 1. febrúar 1997 - V
Jóna Jóhannesdóttir
frá Ytra-Laugalandi
Jóna Jóhannesdóttir fæddist
að Ytra-Laugalandi í Eyja-
(jarðarsveit O5.október 1905.
Hún lést í Kristnesspítala 18.
Janúar 1997. Foreldrar hennar
voru hjónin Jóhannes Heigason
bóndi Ytra-Laugalandi, f. 18.des-
ember 1865, d.23. nóvember
1944 og Aðalbjörg Tryggvadóttir
húsfreyja Ytra-Laugalandi, f. 17.
Ágúst 1873, d.17. maí 1921.
Systkyni Jónu eru: Finnur, f. 11.
Ágúst 1907, d. 18. Nóvember
1984, TYyggvi, f. 20. Júní 1911,
og Ólafur, f.12. ágúst 1914, d. 9.
Október sama ár. Jóna var ógift
og barnlaus en ól upp Guðnýju
Magnúsdóttur frá flmm ára aldri,
f. 12. Febrúar 1923, húsfreyju á
Öngulstöðum í Eyjafjarðarsveit,
maki Sigurgeir Halldórsson bóndi
Öngulsstöðum. Eiga þau fjögur
börn.
Okkur systurnar langar að minn-
ast Jónu frænku eins og hún var
alltaf kölluð af okkur systkinunum
á Laugalandi. Frá því við munum
fyrst eftir bjó hún uppi á loftinu
heima ásamt afa og ömmu og var
einn af þessum fóstu punktum í
tilverunni. Það var sárt að horfa á
eftir henni af heimilinu fyrir sex
árum þegar heilsan var orðin lé-
leg, en um annað var ekki að
ræða. Það var þá sem söknuður
og eftirsjá réðu ríkjum, en nú er
það þakklæti fyrir gamlar stundir
og viss léttir yfir því að þessu jarð-
neska lífi þreyttrar og gamallar
konu er lokið.
Það, að alast upp í sveit í faðmi
stórfjölskyldunnar eru forréttindi
sem við munum búa að alla tíð, og
þar á Jóna frænka stóran hlut að
máli, þar sem í mörg horn var að
líta hjá mömmu með stórt sveita-
heimili á sinni könnu. Hún bjó
uppi á lofti í stóru herbergi með
prjónakompu inn af og maður
skyldi gjöra svo vel að banka á
dyrnar þó að erindið væri brýnt.
Hjá Jónu var allt í röð og reglu og
hún var skapstór kona , hrein-
skiptin, með stórt hjarta og hrein-
lát með afbrigðum. Oft gat kastast
í kekki milli hennar og krakkask-
arans er lætin og hávaðinn gengu
úr hófi fram og hún kannski að
reyna að leggja sig, en allt var gert
upp og málin jöfnuð áður en langt
um leið.
Fyrstu minningarnar tengdar
Jónu frænku eru allar sögurnar,
kvæðin og bænirnar sem hún
kunni og fór með fyrir okkur og
oft var beðið um „...bara eina sögu
í viðbót.” Hún kunni sögur sem
engir aðrir sögðu, s.s. söguna um
Króknefju, Þegar eldurinn slokkn-
aði og margar fleiri. Einnig sagði
hún okkur frá gömlum búskapar-
háttum t.d. hvernig það var að
heyja á engjunum í gamla daga,
gamla torfbænum, hvernig hún
hafði leikið sér sem barn og frá
fólki sem bjó eða dvaldi á hennar
bernskuheimili þannig að allt stóð
þetta manni ljóslifandi fyrir sjón-
um. Þá eru Stekkjarferðirnar
ógleymanlegar þegar hún skund-
aði af stað með krakkaskarann úr
Torfunni með gos og súkkulaði í
farteskinu.
Þegar fór að togna úr ungviðinu
á neðri hæðinni tók lestrarkennsl-
an við uppi á loftinu. Þar var setið
við og leyndardómur stafanna
numinn með bandprjónsaðferðinni
upp úr Gagn og Gaman og þegar
þreytumerki fóru að sjást á nem-
endunum var skúffan á gula borð-
inu opnuð og einhverju góðgæti
laumað í h'tinn lófa. Jóna frænka
prjónaði listafalleg dúkkuföt sem
og fatnað á okkur systkinin og
seldi prjónavörur í búðir á Akur-
eyri á sínum yngri árum, enda
handbragðið vandað. Hún kenndi
okkur margar kvenlegar dyggðir,
s.s. að prjóna, sauma út myndir og
púða og hafði mikla þolinmæði við
þessa iðju. Öðru máli gegndi þeg-
ar við fórum að sýna einhverja til-
burði í eldhúsinu, sérstaklega við
bakstur. Það var yfirleitt allt of
mikið kakó í brauðinu og við bök-
uðum eftir uppskrift, en það hafði
hún aldrei gert og svo voru bekkj-
artuskurnar ónothæfar á eftir, all-
ar smurðar út í kakói og smjöri.
Þó kom nú fyrir að útkoman var
æt og þá fékk maður hrós fyrir.
Skólaganga Jónu var ekki Iöng,
aðeins 24 vikur í farskóla en fáir
stafsettu réttar eða voru eins vel
að sér um marga hluti og hún, því
hún var mjög bókhneigð. Hún átti
margar góðar bækur sem við
máttum ganga í og oft kom hún
okkur á bragðið með því að lesa
einhvern kafla úr góðri bók eða
eina smásögu eftir Einar Kvaran
sem varð svo til þess að maður las
allt ritsafnið hans í framhaldi af
því. Hún hafði mikinn áhuga á
dulrænum efnum og átti margar
bækur er fjölluðu um þau mál og
ræddi oft við mann um eihfðar-
málin. Hún hafði mikið dálæti á
gömlu höfuðskáldunum og fór oft
með heilu ljóðabálkana eftir þá og
Davíð Stefánsson var í sérstöku
uppáhaldi. Svaf hún með ljóða-
bókina Svartar fjaðrir undir kodd-
anum fyrst eftir að hún kom út
eins og svo margar aðrar af henn-
ar kynslóð. Hún fylgdist vel með
þjóðmálunum og hafði yndi af því
að rökræða við gesti og gangandi
og enginn kom að tómum kofanum
hjá henni. Hún var ein af þeim
sem vildi heldur veita en þiggja og
það voru ófáir seðlarnir og flík-
Halldóra Sigurðardóttir
fæddist á Brautarhóli á
Svalbarðsströnd 24.
nóv. 1927. Hún lést á Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akiu-eyri
þann 14. janúar síðastliðinn.
Eftirlifandi eiginmaður
hennar er Vigfús Ólafsson f. 7.
nóv. 1922. Foreldrar hennar
voru Sigurður Vilhjálmsson frá
Dálksstöðum og Sigurlaug
Jónsdóttir frá Flatey á Skjálf-
anda.
Systkini Halldóru eru Vil-
hjálmur, f. 16. 3. 1926, d. 16.8.
1993, Jón Björn, f. 3.3. 1932
og Helgi, f. 2.12.1933.
Börn Halldóru og Vigfúsar
eru: 1) Anna Gunnur, f. 8.4.
1948, maki Anton Sölvason og
eiga þau einn son, Sölva, f.
6.12. 1979. 2) Sigurlaug, f. 9.2.
1950, maki Jónas Franklín og
eiga þau þijár dætur, Ásdisi
Maríu, f. 26.9. 1978, Auði
Dóru, f. 26.7. 1981 og HUdi
Þóru, f. 19.12. 1985. 3) Sigurð-
ur, f. 17.1. 1954, maki Þóra
Leifsdóttir og eiga þau tvö
börn, Erlu Hrönn, f. 4.10.
1975, og Leif f. 9.11. 1978. 4)
Hulda f. 5.1. 1957, maki Ómar
Stefánsson, börn þeirra eru
Vigfús, f. 22.7. 1975, Stefán, f.
7.10. 1978 og Ester, f. 24.5.
1990. 5) Gunnar, f. 22.4. 1960,
urnar sem komu frá Jónu og seint
gleymir öimur okkar því er hún
gaf henni rauða strigaskó til að
fara í að heimsækja mömmu á
fæðingardeildina þar sem skórnir
jöfnuðust nú alveg á við þann ný-
fædda bróður sem þar var. Og þeg-
ar veikindi herjuðu á smáfólkið
stjanaði hún við okkur á alla lund
og seint gleymist það þegar hún
sat og veifaði dagblaði yfir annarri
okkar tímunum saman þegar
hlaupabólukláðinn var í hámarki.
Margs er að minnast en nú er
langri vegferð lokið. Jóna talaði
ósjaldan um það að hún óskaði
þess að verða ekki háöldruð og
ekki upp á aðra komin en hvoru
tveggja varð hlutskipti hennar síð-
asta spölinn á h'fsleiðinni. Þá
dvaldi hún á Kristnesspítala þar
sem vel var að henni hlúð og þar
hafði hún gott útsýni heim í
Laugaland þar sem hugurinn var
jafnan. En þó að minnið væri farið
að svíkja þá var sumt sem ekki
gleymdist og alltaf gátum við
sungið saman Caprí Catarínu og
fleiri góð lög sem hún hélt upp á.
Við kveðjum þig Jóna frænka í
hinsta sinn. Það var þín trú að þín
væri beðið þarna fyrir handan eins
og þú sagðir og það erum við hka
vissar um. Hafðu þökk fyrir allt og
allt.
Þínar Þóra og Hugga
Einn af öðrum kveðja þeir, sam-
ferðamennirnir sem við höfum átt
á mislangri lífsgöngu, samferða-
menn sem með nærveru sinni hafa
áhrif á líf okkar hinna og varpa á
það ljósi eða gefa því lit eftir atvik-
um.
Nú síðast féll í valinn Jóna Jó-
hannesdóttir frá Ytra-Laugalandi,
sem við öll í daglegu tali kölluðum
Jónu frænku.
Jóna var dóttir hjónanna Aðal-
bjargar Tryggvadóttur og Jóhann-
esar Helgasonar á Ytra-Lauga-
maki Jóhanna M. Friðriksdótt-
ir, synir þeirra eru Samúel og
Friðrik, báðir f. 23.10. 1989. 6)
Dóra Vigdís, f. 23.11. 1967,
maki Þórður Már Sigurðsson.
7) Ásdís, f. 6.6. 1970, d. 16.3.
1971.
Útför Halldóru fór fram frá
Akureyrarkirkju 21. janúar kl.
13.30.
Þegar við fréttum að þú,
elsku mamma og eiginkona,
værir með erfiðan sjúkdóm og
ættir ekki langt eftir lifað þá
var eins og tilgangsleysi og
tómleiki fyllti líf okkar og við
spurðum okkur sjálf af hverju
þú.
Þú sem varst fasti punktur-
inn í tilveru okkar og varst
alltaf til staðar, þú sem alltaf
varst svo dugleg og sterk, þú
sem alltaf hugsaðir meira um
aðra en sjálfa þig. Hversu oft
vorum við ekki búin að minnast
á það við þig að nú væri kom-
inn tími á að minnka vinnuna
og hugsa meira um sjálfa þig.
Svo hófst barátta þín við
sjúkdóminn og þú barðist svo
hetjulega að það var um það
talað. Við reyndum að styðja
þig í baráttu þinni eftir bestu
getu og við áttum erfiðar en
jafnframt yndislegar stundir
landi, og þar átti hún heima nær
alla sína ævi ásamt bræðrum sín-
um þeim Tryggva og Finni, en sá
síðarnefndi er látinn fyrir nokrum
árum.
Síðustu árin var Jóna vistmað-
ur á dvalarheimili aldraðra að
Kristnesi, þar sem hún undi sér
vel, bjó við gott atlæti, þar var hún
á heimaslóð.
Jóna var harðdugleg kona,
þurfti ung að standa fyrir heimilis-
haldi að Ytra-Laugalandi með föð-
ur sínum og bræðrum, þegar Aðal-
björg móðir hennar féll frá um
aldur fram, og eins og annað sem
hún tók sér fyrir hendur leysti hún
það með þeim skörungs og mynd-
arskap, sem einkenndi alla hennar
framgöngu.
Síðar þegar Tryggvi bróðir
hennar kvæntist og tók ásamt
konu sinni Guðrúnu Jónsdóttur við
búi föður síns, voru þau systkinin
Jóna og Finnur áfram að Lauga-
landi og unnu heimili og búi eins
og áður.
Jóna var víkingur til allra
starfa bæði innan húss og utan og
gekk til útiverka svo sem heyskap-
ar meðan þörf var handverkfæra
saman. Þetta voru stundir þar
sem við gátum sagt hug okkar,
við gátum grátið og hlegið sam-
an.
Það varst þú sem hjálpaðir
okkur svo mikið í gegnum sorg-
ina með þínum glettnu tilsvör-
um og uppörvunar orðum. Að
lokum sagðist þú vera sátt við
að deyja og tilbúin og stuttu
seinna varstu farin frá okkur.
Þú varst og ert hetja í augum
okkar allra. Við eigum yndisleg-
ar minningar um yndislega
mömmu og eiginkonu og þær
munu aldrei gleymast. Við
söknum þín.
við shk störf. Hún var stálgreind,
minnug, ljóðelsk og mjög vel lesin
og átti safn góðra bóka og tímarita
og var verðugur fulltrúi þeirra
fjölmörgu einstaklinga sem á eigin
spýtur öfluðu sér staðgóðrar þekk-
ingar um hin ýmsu mál.
En lengst munum við eftir Jónu
fyrir hennar glöðu lund og hlýja
viðmót, sem við eins og allir aðrir
nutum í samskiptum við hana.
Jóna hafði ákveðnar skoðanir á
mönnum og málefnum og hvikaði
hvergi frá þeim hver sem í hlut
átti, hún rökstuddi mál sitt einarð-
lega og sköruglega svo að enginn
velktist í vafa um skoðanir hennar,
stundum beitt, en þó miklu oftar
með skemmtilegri glettni, og víst
var að eftir orðum hennar var
munað.
Jóna var barngóð og þess nutu
ekki einasta synir þeirra Rúnu og
Tryggva heldur hka börn og ung-
lingar sem dvöldu á Ytra-Lauga-
landi um lengri eða skemmri túna,
og má þar nefna Guðnýju Magnús-
dóttur og Símon Jónsson sem þar
voru langdvölum, og síðar börn
þeirra Hjörleifs og Aðalbjarnar
Tryggvasona, en á Ytra-Lauga-
landi var hin dæmigerða stórfjöl-
skylda, þar sem kynslóðirnar undu
saman við leik og störf.
Af þessari glaðværu og hispurs-
lausu heild, var hlutur Jónu býsna
afgerandi, og átti sinn stóra þátt í
að alltaf var bæði gott og gaman
að koma í Ytra-Laugaland og
heimsóknir þangað gleymast seint.
Við leiðarlok þökkum við fyrir
þær góðu minningar sem tengjast
ótöldum heimsóknum milli bæja
um árabil, megi minningar um
góða og ljúfa frænku lifa með okk-
ur sem þeirra nutum. Góður Guð
blessi minningu Jónu Jóhannes-
dóttur.
Systkinin frá Syðra-Laugalandi
Þegar ég leystur verð þrautun-
um frá,
þegar ég sólfagra landinu á
lifi og verð mínum lausnara
hjá.
Það verður dásamleg dýrð
handa mér.
Dásöm það er dýrð handa mér,
dýrð handa mér, dýrð handa
mér.
Er ég skal fá Jesú auglit að sjá,
það verður dýrð, verður dýrð
handa mér.
Og þegar hann, sem mig elskar
svo heitt,
indœlan stað mér á himni ‘hef-
ur veitt
svo að hans ásjónu ég augum
fœ leitt,
það verður dásamleg dýrð
handa mér.
Ástvini sé ég, sem unni ég hér,
árstraumar fagnaðar berast að
mér.
Blessaði frelsari, brosið frá þér,
það verður dásamleg dýrð
handa mér.
Eftir Lárus Halldórsson
Viggi, Anna, Silla, Siggi,
Hulda, Gunni og Dóra.
Halldóra Sigurðardóttir