Dagblaðið Vísir - DV - 19.12.1981, Blaðsíða 29

29
DV — HELGARBLAÐIÐ — LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 1981.
nöfii
Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjállstaett lramhald
metsölubókarinnar Undir
kalstjörnu. Þegar írásögnin
hetst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í fullorðinna
mannatölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síður en fyrri bókin
íallegt og átakanlegt lista-
verk og um leið sérstœð
aldarfarslýsing af þeim
sviðum Reykjavíkurlíísins á
kreppu- og hemámsárum
sem lítt heíur fyrr verið
hampað í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
Aðalpersónur em miðaldra
kona og ung stúlka sem
verða aí tilviljun samskipa
á leið suður. Áþeim rúma
sólarhring sem íerðin tekur
segir eldri konan þeirri yngri
slitur úr œvisögu sinni. Af
hversdagslegri frásögn
hennar - og ekki síður því
sem hún lœtur ósagt - nemur
lesandinn öriagasögu
umkomulausrar manneskju
og það hugarfar sem til
verður í harðbýlum og af-
skekktum byggðum og
skapar henni örlög. Er þá
óneind lýsing ungu konunn-
or og að hve miklu leyti
óennar bíður sams konar
olutskipti þrátt fyrir þá upp-
reisn sem henni býr í brjósti.
Hér er mikilli sögu þjappað
;aman á íáar blaðsíður í bók
;em enginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
;ér íara.
Einar Kárason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
Bráðvel skriíuð íslensk nú-
tímasaga. Aðalpersóna er
ungur maður sem er í upp-
reisn gegn umhveríi sínu,
uppreisn sem er hálf áttavillt
og steínulaus. Við íylgjum
honum ettir í stúdentsprófs-
fylliríi sem œtlar engan
enda að taka, í kommúnu
gamalla skólalélaga sem
hala sest að á sveitabœ til
að nýta gœði landsins, í
misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítið fer fyrir
sjómannarómantik í lýsingu
höfundar.
Vandfundin er jaín hnyttin
lýsing á lífi og hugsunar-
hœtti ungs fólks nútímans og
í þessari bók. Málíaríð er
ósvikið og sver sig í œttina
og sagan er auk þess
krydduð með hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœíir eíninu einkar vel.
Vilborg Dagbjartsdóttir
UÓÐ
Ljóðasaín eins af allra list-
fengustu ljóðskáldum okkar.
Hér er að íinna allar þœr
ljóðabœkur sem Vilborg
hefur gefið út, Laufið á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viðbótar
eru hér prentuð ljóð sem
síðar hafa birst í blöðum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur að íá þau kvœði öll
saman á einum stað þvi
meðal þeirra eru mörg af
merkilegustu ljóðum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaði kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar haía notið
mikillar hylli og viður-
kenningar. Sögur þessarar
bókar eru skáldsögur þó að
þœr sœki að einhverju leyti
efnivið sinn til raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu leyti til œviminning-
anna, þar er lýst líísbaráttu
fólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu 1 ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stétta.
í bókarlok eru nokkrar
smœrri sögur þarsem frá-
sagnargáfa höfundar nýtur
sín einna best.
Mikhaíl Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og œrslaíullu
skáldsögu er eríitt að rekja
í stuttu máli. Hér er flóttað
saman píslarsögunni og frá-
sögn af því er andskotinn og
árar hans heimsœkja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það fólksem
af því hlýtur uppreisn,
örlagasaga þess og ástar-
saga, er þungamiðja bókar-
innaruppíráþví.
Mikhaíl Búlgakof (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu fyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kœmist nokkru sinni á
prent. Frumprentun var í
sovósku tímariti 1966-7,
með ýmsum úríellingum. í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku, er
sagan óstýtt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsafn ljóða Snorra
Hjartarsonar fram að verð-
launabókinni Hauströkkrið
yíir mór.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem enginn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNI
Fimmta bókin í sagnasafni
Heinesens í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um síðustu bók
sögðu gagnrýnendurm.a.:
„Er nú ekki að orðlengja það
að slíka bók leggja menn frá
sór með þakklœti og biðja
William Heinesen að lifa í
. hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeirsson fœr ósvikið lof fyrir
þýðingu sína sem hinar fyrri í
þessu ritsafni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eflaust eftir að
vera öllum unnendum hans
kœrkomin upþlyfting í annars
snautlegu jólabókaílóði."
SSHp.
„Þegar öðru hverju er verið
að rífast út aí Noirœna
þýðingarsjóðnum, aldrei
heyrist þá neínt hvað við
eigum sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vaíi
á því að þýðingar Þorgeirs
Þorgeirssonar eru það sem
við eigum sjóðnum mest að
þakka það sem ai er."
ÓJ Dbl.
„Sem bókmenntaverk er
„Það á að dansa" með því
besta aí þýddu efni. sem
undirritaður hefur íengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
PerWahlöö
MAÐUR UPPIÁ ÞAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
flokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur haía komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólafur Jónsson.
Richard Llewellyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannaíjölskyldu
í Wales skömmu íyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
íélagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst að
höfundur nauðþekkir það
fólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandi
lestur, ljóðrœn, full aí hlýju,
skaphita, angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga hefur
hvarvetna íarið siguríör.
Þýðing Ólaís Jóhanns
Sigurðssonar var fyrst
prentuð 1949ogseldistupp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð fyrr en nú.
Vésteinn Lúðvíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésteinn Lúðvíksson er
löngu kunnur sem einn
íremsti rithöfundur okkar.
Með þessu sagnasafni mun
hann þó enn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
fjallar hér um samtíð okkar
írá sjónarhóli framtíðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
berun á þeim verulelka sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristján Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fjölskrúðug nútímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar í kring. Þetta
þorp er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.a.m. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að furða þótt ýmsar
aí sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höfundur óttist að missa allt
út úr höndum sér.
Kristján Jóhann Jónsson er
f. 1949. Hann kennir nú við
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
íyrsta skáldsagan sem eítir
hann birtist.
Mál IMI og menning