Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.1983, Side 12

12
dV.>ÖSTÚDÁÖUF£ Í4. OKtöfiÉ6'1983:
Frjálst.óháð dagbjað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIOLUN HF.
Stjómarformaðurogútgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON. •
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
AðstoOarritstióri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjó^ar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjóm: SIOUMÚLA 12—14. SÍMI 8M11. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI 27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsíngar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF„ SÍÐUMÚLA12. P rentun:
Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblað 25 kr.
Formannsskipti
Meö þeirri ákvöröun Geirs Hallgrímssonar aö gefa
ekki lengur kost á sér sem formaður Sjálfstæöisflokksins
lýkur viðburðaríku og sögulegu tímabili hjá þeim flokki.
Geir hefur gegnt formennsku í áratug þar sem skipst hafa
á skin og skúrir. Hrakfarir í tvennum kosningum 1978,
stjómarmyndun Gunnars Thoroddsen og útreið í próf-
kosningum á síöasta vetri hafa verið verstu áföll Geirs.
Glæsilegur kosningasigur 1974, útfærsla landhelginnar
1 tvö hundruð mílur og sameinaður Sjálfstæöisflokkur í
kosningunum í vor eru hinsvegar mestu afrekin í for-
mannstíð hans. Eftir allt sem á undan var gengið, var það
kraftaverk, sem Geir Hallgrímssyni verður fært til tekna,
að sjálfstæðismenn skyldu ganga sameinaðir til kosninga
og vinna sigur á þessu ári. Það ásamt með endurheimtum
meirihluta í borgarstjórn Reykjavíkur eru að sögn Geirs
sjálfs helstu forsendur fyrir ákvörðun hans um að draga
sig í hlé. Honum finnst hann hafi skilað skútunni í heila
höfn og má það til sanns vegar færa.
Eftirmælin um Geir Hallgrímsson sem formann verða
sjálfsagt mismunandi og misjöfn. Sem farsæll borgar-
stjóri, fulltrúi hinna sterku afla og vammlaus maður
þótti Geir á sínum tíma sjálfsagður erfðaprins í Sjálf-
stæðisflokknum. Hann var bæði vel látinn af fólki og vel
kynntur í flokki. Hann var klæðskerasaumaður til for-
ingjatignar í virðulegum og borgaralegum stjórnmála-
flokki.
Meðfædd varfærni, formfesta og stirðleiki hefur stund-
um reynst honum fjötur um fót í óstýrilátum flokki, en
það hefur einnig reynst staðfesta og seigla, sem hefur
gert Geir að kjölfestu sem ekki hefur haggast þrátt fyrir
boðaföll.
Geir Hallgrímsson hefur verið umdeildur stjómmála-
maður, en nú, þegar hann dregur sig út úr mestu orrahríð-
inni, er von til þess aö kostir hans sem stjómmálamanns
verði metnir að verðleikum og sagan muni láta hann
njóta sannmælis. Við þetta tækifæri er óviðeigandi og
ástæðulaust að tíunda gallana, og víst er að Geir hefur
frekar verið fómarlamb en sökudólgur í þeim innan-
flokksátökum sem geisað hafa í Sjálfstæðisflokknum.
Hitt er einnig ljóst, að seint verður fundinn sá maður,
sem uppfyllir óskir allra í formannssæti í Sjálfstæðis-
flokknum. Svo lausbeislaður og marglitur er sá stóri hóp-
ur, sem fylgir flokknum að málum, að það þarf langan
tíma og mikla mannlega yfirburði til að gera svo öllum
líki.
Spurning er einnig, hvort sá stjómmálaforingi sé eftir-
sóknarverður, sem ætíð vill vera allra.
Styrkur stjómmálamannsins er fólginn í þreki til að
þora að taka ákvarðanir, hvort sem öðrum líkar betur
eða verr.
Þrír ungir menn bjóða sig fram til formennsku í Sjálf-
stæðisflokknum. Kannski fleiri. Kynslóðaskipti eru að
eiga sér stað.
Formannaskipti geta og eiga að hafa fleira í för með
sér en að maður komi í manns stað. Þau ættu að leiða til
uppstokkunar í flokknum, breyttra vinnubragða, nýrra
áhersluatriða, endurnýjaðs krafts. Stjómmálin þurfa á
slíkri uppstokkun að halda, ekki einungis í Sjálfstæðis-
flokknum og ekki vegna þess að Geir Hallgrímsson hafi
verið því sérstaklega til trafala. Heldur af hinu, að
íslensk stjórnmál eru stöðnuð, flokkarnir hafa ekki fylgst
með breyttum tíðaranda.
Nýr formaður í Sjálfstæðisflokknum getur átt sinn þátt
í því að endurhæfa stjómmálin. ebs
Kjallarinn
Húsið þar sam ögmundur byggir, að aðgn Jónasar Guðmundssonar.
„Ég er ekki Sig-
túnshópurinn”
I einhvers konar soöningarviötali,
er birtist í miðopnu Helgarpóstsins,
þann 6. október síöastliöinn, undir
fyrirsögninni ,^£g er ekki Sigtúns-
hópurinn”, er nokkuð vikið að þeim
sársauka er því fylgir aö lifa fok-
heldu líf i, eða tilbúnu undir tréverk.
Er þar rætt við ögmund Jónasson,
fréttamann, er um tíma gekk sam-
ferða fátæku fólki, illa á sig komnu,
til að kreista peninga úr húsnæðis-
lánakerfinu og ríkissjóði, hvaö hon-
um tókst.
Þetta er ágæt grein, eða viðtal. ög-
mundur ýmist leggur hratt frá
sér hnífapör sín, eða . . ögmundur
tekur upp hníf apörin aö nýju, og með
þessi stílvopn soðningarinnar, skil-
greinir hann vanda húsbyggjenda,
sem í fáeinum orðum er sá, að heil
kynslóð er aö verða gjaldþrota, eða
varð það 1. október 1981, og nú þarf
ríkið að útvega lán — og svo þarf að
borga hærra kaup, til aö unnt sé að
borga af lánunum.
Og í rauninni hef ég ekkert viö
þessa grein að athuga annað en það
að hún lýsir ekki aðeins vanda þorra
húsbyggjenda, er sjálfir standa í
húsasmíði í óöaverðbólgu og fá ekki
félagsmálapakka, heldur er reynt að
strá fjallagrösum yfir ýmsar stað-
reyndir, til að leyna munaði við sjáv-
arsíðuna.
Rándýrt einbýlishús
við sjávarsíðuna
Þar eð nokkuð er vikið að undirrit-
uðum í viðtalinu, vil ég gera það
nokkuö aö umtalsefni, en það hefst á
þessaleiö:
(stytt)
„ögmundur er málefnalegur
maður. Hann veltir hlutunum fyrir
sér, rannsakar þá vel áður en hann
vinnur úr þeim og hann lætur engar
setningar út úr sér fara aö óathug-
uðu máli. Skeggjaður, brúnaþungur
og þykkhærður; eiginlega kemur
hann fyrir sjónir sem alvarlegur og
ábyrgur maður sem gætir ítrustu
varfæmi í samskiptum við menn og
málefni. En þar með er ekki öll sag-
an sögð. ögmundur er skemmtilegur
maður, húmoristi og þegar minnst
varir víkur alvöruþunginn fyrir
léttri glaðværð og hiátri.
Þaö er kannski ekki furða að ög-
mundur rannsaki hlutina með raun-
sæjum, gagnrýnum augum. Hann er
magister í sagnfræði frá Edinborg-
arháskóla og heyrir því nið sögunnar
bak við skyndifréttir hvunndagsins.
Fréttastörf sín hóf hann á útvarpinu
fyrir tæpum sex árum, dvaldi þar þó
aðeins í hálft ár áður en hann söðlaði
En það er alveg óþarfi fyrir ög-
mund að gefa í skyn, að ég sé aö
skálda honumhús.
Á eignarlóöinni, þar sem ögmund-
ur er að byggja mun hann hafa sjáv-
argötu skamma, því um það bil 400
metrar eru frá Grímshaga að sjálfu
Atlantshafinu, og er þaö guðvelkom-
ið að fylgja magistemum þennan
veg. Og eins vel þeim öðrum, er
halda aö ögmundur hafi rifiö upp
fjallagrös tilaöbyggjahús.
Á eignarlóðinni viö Grímshaga er
verið að byggja tvö hús, sem að vísu
standa saman. Minna húsið er 235
fermetrar á tveim hæðum, þar af 23
fermetra bílskúr (sjá mynd). Hitt
húsið er íviö stærra.
Þetta er hverfi útróðrarmanna,
eða var það áður en peningamenn
byrjuöu að elska hafið. Þama var
stundaður smábúskapur, menn
höfðu garða, hrokkelsi og færafisk,
sér til framfæris og úr þessu salta
landi rekja margir frægðarmenn
uppruna sinn; til hinna söltu úrræða.
Ljóst er að tvö hús eru reist á lóð
magistersins, en það er gjört til að
ná upp lóðanýtingu, sem er 0.6, eða
um það bil þaö sama, og þeir sem
vinna að friðun rottunnar geta sætt
sig við í endurreisn Skuggahverfis-
ins, og hafa þá teygt sig lengra en
góðu hófi gegnir, að því er þeir
greinafrásjálfir.
Við þetta er svo litlu að bæta. I
grein minni var aðeins á það bent, að
eðli málsins samkvæmt, þá væri fá-
tækasta fólkið lengur að byggja en
þeir sem meiri efni hafa og aöstööu.
Vildi ég því ekki, að miöaö væri við
þann hentuga dag 1. október 1981, —
dag ögmundar —, heldur væru að-
stæður manna kannaðar og greint
væri miili munaðar og þarfa. Milli
h'fróðurs og öraggrar hafnar.
Þó mikiö sé boröað af soöningu í
biaðaviðtölum fína fólksins í Sigtúns-
hópnum, breytir það ekki afstööu
minni. En ég get tekið undir margt í
þessu viðtali. Einkanlega fyrirsögn-
ina: „Eg er ekki Sigtúnshópurinn”.
Það er rétt. En réttara hefði verið að
segja: „Eg er ekki Sigtúnshópurinn
lengur.”
Magisterinn er nefnilega búinn að
fá sína peninga, er greiddir vora,
meðan hann gekk samsíða vonleys-
inu, fátæku fólki um lönd þar sem
uxu fjallagrös. Og þjáning hins fok-
helda manns mun þvi miður halda
áfram og þar mun hamar fógetans
slá þögnina; þrjú högg, „ögmundur
leggurfrá sérhnífapörin.”
Jónas Guðmundsson,
rithöfundur.
um og fór yfir á sjónvarpið. ögmund-
ur er löngu landskunnur sjónvarps-
maður en undanfamar vikur hefur
farið af honum nýr orðstír; hann er
orðinn tákn fyrir „fátækt hins fok-
helda manns” eins og Jónas
Guðmundsson kallaöi samtök hús-
byggjenda í grein nýverið.”
„Ef þú spyrð mig um Jónas
Guðmundsson,” segir ögmundur
þegar við göngum inn í matsalinn,
„þá hef ég aldrei lesið staf í verkum
hans. Hins vegar las ég umrædda
grein í DV, og þaö er greinilegt að
maöurinn er mikiö skáld.”
Jónas Guðmundsson
— Ertu ósammála því sem hann
seglr; að forsvarsmenn Sigtúnshóps-
ins svonefnda sé rikt forréttindafólk
sem byggi lúxusvillur? Því til árétt-
ingar benti hann á að þú værir að
relsa þér rándýrt elnbýlishús við
sjávarsíðuna?
„Gott og vel, ef þú vilt að ég svari
þér beint út þá er það hvorki rétt
hermt að ég sé að byggja við sjávar-
síöuna né að ég sé að byggja einbýlis-
hús. En jafnvel þótt svo væri þá
kæmi það þessu máli akkúrat ekkert
við.”
Hvað er ögmundur að
byggja?
Það kemur mér að sjálfsögöu ekki
á óvart, þótt ögmundur Jónasson,
hafi ekki lesið bækur mínar, þvi ég
telst ekki til öndvegishöfunda og hefi
hvorki verið þýddur á sænsku, rúss-
nesku, né önnur austantjaldsmál,
þótt ég hafi fáeinar vondar bækur á
samviskunni.