Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1983, Qupperneq 2

2
DV. FÖSTUDAGUR 30. DESEMBER1983.
RGHiÉAKSAL
Áriö 1983 gekk í garö meö aftaka-
veöri víöa um land, stórhríö og blind-
byl, og fór höfuöborgin ekki varhluta
af veörinu eins og fram kom í fjölmiðl-
um.
Þótti mörgum utanbæjarmanninum
nóg um öll skrifin um óveörið í Reykja-
vík, rétt eins og aldrei heföi skolliö á
stórviöri á Islandi áöur. Hlaust af
þessu nokkurt karp.
Veöriö var reyndar landsmönnum
erfitt allan janúarmánuö, stórhríð af
og til meö tilheyrandi ófærö og var
fannfergiö víöa svo mikið aö fólk
mokaði sig út úr húsum sinum aö
morgni til þess eins að endurtaka
moksturinn að kvöldi.
islenska hljómsveitin Mezzoforte sló i gegn erlendis síðari hluta vetrar og hefur verið á hljómieikaferða-
lagi um Evrópu meira og minna síðan.
Tvær snjó- og aurskriður fóllu á Patreksfjarðarkauptún i janúar. Fjórir fórust og gifurlegt tjón varð á mannvirkjum og eignum.
Og svo gerðist þaö í fyrsta sinn í 200
ára sögu Reykjavíkur sem kaupstaðar
aö borgarfulltrúi fór í bamsburðar-
leyfi. Og þaö þótti sérstaklega viöeig-
andi að þar var um fulltrúa Kvenna-
framboösins að ræða.
kjörborðið, en atkvæði dreifbýlisfólks
hafa ætíö vegið þyngra á metunum en
atkvæði þéttbýlisfólks.
Sýndist sitt hverjum í þessu máli og
þá ekki sist þeim sem sæti áttu í ríkis-
stjóminni. DV kannaði þá hug lands-
manna til málanna og kom í ljós aö
mikill meirihluti þeirra var andvígur
því að fjölgaö yrði viö Austurvöllinn.
Hins vegar var meirihluti landsmanna
á því að jafna bæri atkvæðisréttinn.
Innri átök
En þaö var í fleiri málum sem hver
höndin var upp á móti annarri innan
ríkisstjómarinnar. Áætlaöar breyt-
ingar á vísitölukerfinu urðu næstum til
þess aö sundra ríkisstjórninni er
heimamönnum þar á bæ tókst ekki aö
koma sér saman um frumvarp um
máliö. Fór svo aö Iokum aö forsætis-
ráðherra, Gunnar Thoroddsen, lagði
sjálfur fram frumvarp um máliö, en
það breytti ekki miklu því málið
dagaöi uppi í þinginu eins og svo mörg
önnurmál.
Ekki var minna rifist út af álmálinu.
Ríkisstjómin gat ekki komiö sér
saman um aögeröir gegn Alusuisse en
samningar höföu ekki tekist viö fyrir-
tækiö um hækkaö orkuverö. Vildi
Alþýöubandalagiö einhliða aögeröir
gegn fyrirtækinu en hinir stjórnar-
flokkarnir ekki. Hjörleifur Guttorms-
son iönaöarráöherra fór samt sínu
fram og boðaði til einhliða aögerða
gegn Isal, meö skuldfærslu upp á 127
milljónir króna.
Þessu vildi fyrirtækiö ekki una og
sagöist þá Hjörleifur hafa kaupendur
..... ....
Hörmungar
á Patreksfírði
Janúar bauð einnig upp á stórrign-
ingar og meöfylgjandi flóö og hlaust af
þessu margvíslegur skaöi. Hörmulegir
atburöir urðu á Patreksfirði síöari
hluta mánaðarins er þar féllu tvær
aur- og snjóskriöur, sem kostuðu fjóra
lífið og ollu stórfelldu tjóni á mann-
virkjum. Mannvirki skemmdust víðar
vegna snjóflóða en manntjón varö ekki
meira.
En það var karpaö út af fleiru en
veöri í upphafi ársins. Þann 6. janúar
var tilkynnt um hækkun á gjaldskrá
Strætisvagna Reykjavíkur og nam
hækkunin tæpum 50 af hundraði. Þessu
vildi Verölagsstofnun ekki una og
krafðist þess aö lögbann yröi sett á
hækkunina. Varö borgarfógeti viö
þeirri kröfu og 20. janúar lækkuöu
gjöld SVR samkvæmt því. Hækkunin
fékkst þó í gegn síðar á árinu og gott
betur.
Pólitískar bombur
Sprengj uhótanir voru nokkuð vinsæl-
ar í upphafi ársins en engar fundust
sprengjurnar. Aftur á móti var mikiö
um pólitískar bombur í janúar enda
vitaö aö kosningar væru ekki langt
undan.
Stærstu bombumar voru stofnun
Bandalags jafnaöarmanna og hugleið-
ingar um framboö sérstaks kvenna-
lista.Einsvarrætt um stofnun verka-
mannaflokks, sem reyndar varö aldrei
meira en umræðan ein.
Vmsar væringar komu upp innan
flokkanna, sjálfstæöismenn á Vest-
fjöröum lentu í hár saman út af fram-
boðsmálum og þótti sýnt aö óánægöir
sjálfstæðismenn myndu bjóða fram
sérstaklega.
Hjá Alþýðubandalaginu gerðist það í
forvali í Reykjavík að einu atkvæöi
munaöi á Guörúnu Helgadóttur og
Ölafi Ragnari Grímssyni, Olafi í óhag
og varö hann þar meö aö gera sér aö
góöu fjóröa sætiö á framboöslista
flokksins í höfuðstaðnum.
En þaö voru ekki framboösmál
flokkanna, sem menn veltu hvaö mest
fyrir sér heldur hvar, hvenær og
hvemig forsætisráöherrann, Gunnar
Thoroddsen, myndi bjóöa sig fram.
Alls kyns getgátur voru á lofti en
Gunnar brosti bara og bað menn aö
hafa biðlund.
Stjórnmálin settu mestan svip á
febrúarmánuð, og voru miklar svipt-
ingar á Alþingi, sem og úti í þjóö-
félaginu.
Allan mánuðinn veltu menn fyrir sér
hvenær þing yrði rofiö og boðað til
nýrra kosninga. Svör við þessum
spurningum fengust treglega á Al-
þingi, en síöari hluta mánaöarins var
orðið nokkuö ljóst aö ekki yrði kosiö
síðaren23.apríl.
Bráöabirgöalög ríkisstjómar
Gunnars Thoroddsen frá því í ágúst
1982 voru mjög til umræðu, enda ekki
búiðaðsamþykkjaþauenn. Lengivel
var tvísýnt hvort bráðabirgðalögin
kæmust í gegnum þingið en svo fór að
lokum aö sjálfstæöismenn sátu hjá við
atkvæðagreiðslu um lögin, sem þannig
vom samþykkt, enda haföi skoðana-
könnun DV þá leitt í ljós aö meirihluti
kjósenda var þeim fylgjandi.
Kjördæmamálið
Annað mál var þaö, sem setti mjög
svip sinn á pólitískar deilur
mánaöarins, en þaö var kjördæma-
málið. Snemst deilumar einkum um
hvort þingmönnum skyldi fjölgaö og
hvort landsmenn skyldu jafnir viö
INNLENDUR ANNÁLL
INNLENDUR ANNALL
að álverinu. Og ef einhliða orkuverös-
hækkun yrði svarað með lokun ál-
versins yröi það tekið leigunámi.
Hvalreki
Einn hvalrekinn á stjórnmálasviöinu
í febrúar var hvalveiðimálið, enn eitt
máliö sem skipti þjóöinni í andstæðar
fylkingar. Deilt var um hvort Islend-
ingar ættu aö mótmæla ákvöröun
Alþjóðahvalveiöiráösins um algert
bann viö hvalveiöum frá 1986 aö telja.
Eftir miklar sviptingar samþykkti
alþingi með eins atkvæðis meirihluta
að mótmæla ekki banninu. Skoöana-
könnun DV sýndi þó aö meirihluti kjós-
enda vildi mótmæla banninu.
Þegar tekið er tillit til allra þessara
deilumála, sem Alþingi og sérstaklega
ríkisstjórnin átti viö aö glíma, verður
það að teljast merkilegt aö skoðana-
könnun DV sýndi aö meirihluti kjós-
enda studdi ríkisstjórnina.
Göngumenn
Pólitískur klofningur hélt áfram í
febrúar, óánægðir framsóknarmenn í
Húnaþingi, sem kallaöir voru göngu-
menn, ákváðu aö bjóöa fram sérstak-
lega og sömuleiöis ákváðu óánægöir
sjálfstæöismenn á Vestfjöröum að
bjóða sérstaklega fram.
Verðbólgan lét ekki aö sér hæöa
frekar en fyrri daginn, stefndi ótrauö í
70 af hundraöi og hafði þaö af að gera
30 krónur, sem lagðar voru inn á spari-
sjóösbók 1934, að ellefu krónum og 15
aurum 1983.
Mars
Marsmáuuður byrjaði nokkuö nötur-
lega fyrir Rangæinga, heita vatniðguf-
aöi upp hjá þeim mjög skyndilega og
voru yfir 200 hús á Hvolsvelli og ná-
grenni án heits vatns. Heita vatniö
kom ekki í leitirnar fyrr en tveimur
vikum síðar og hafði útbúnaður í bor-
holu brugðist skyldu sinni.
Landsmenn brugöust aftur á móti
ekki skyldu sinni er SÁÁ báðu þá aö
láta fé af hendi rakna í landssöfnun
samtakanna til byggingar sjúkra-
stöövar fyrir áfengissjúklinga.
Mörgum þótti söfnunarfólkið helst til
ágengt en hvað um þaö, peningamir
streymdu inn.
Til að vekja enn frekari athygli á
'söfnuninni fengu samtökin einn af
heimilisvinum þjóöarinnar úr Dallas-
þáttunum til aö koma hingað og fara
fögrum oröum um þetta framtak.
Heppnaöist þaö vel.
Góður orðstír
En það var fleira sem vakti athygli,
til dæmis geröu strákamir í íslensku
hljómsveitinni Mezzoforte mikla lukku
í Bretlandi og lag þeirra, Garden
Party, geystist upp þarlenda vinsælda-
lista. Var hljómsveitin á stööugum
þeytingi milli Islands og Bretlands um
nokkurt skeiö út af þessu, en þreyttist
á því á endanum og settist aö í Bret-
landi og hefur verið þar síðan við
góöan orðstír.
Kvöldvorrósarolía gat sér einnig
góöan oröstír í mars sem undralyf við
alls kyns kvillum, ef marka mátti
fréttir. Um þetta voru landsmenn aö
sjálfsögöu ekki sammála og geystist
fjöldi manns fram á ritvöllinn bæöi
leikir og lærðir. Fékkst engin niöur-
staöa í málinu, sem koönaöi niöur er
liöa fór á mánuöinn.
Þingrof
Eftir mikiö málþóf og hrossakaup
var Alþingi slitið og boðað til kosninga
23. apríl. Áður hafði enn einu sinni
soðið upp úr á stjórnarheimilinu út af
álmálinu er framsóknarmenn heimt-
uöu aö álmáliö yröi tekið úr höndum
Hjörleifs Guttormssonar og Alþýðu-
bandalagsins. Máliö dagaöi síöan uppi
er þingiö var rofiö ásamt fleiri deilu-
málum, eins og hvenær Alþingi ætti að
koma saman aö loknum kosningum.
Hins vegar náöist aö samþykkja
breytingar á kosningalöggjöfinni áöur
en þing var rofið og voru þær breyt-
ingar helstar aö kosningaaldur var
lækkaöur í 18 ár og þingmönnum fjölg-
aö í 63. Ekki hefur þó veriö kosið eftir
þessari nýju löggjöf enn, því hana þarf
að samþykkja á tveimur þingum áöur
enþaðerhægt.
Gunnar hættir
Framboðsmálin fóru nú af stað af
fullum krafti og fljótlega eftir þing-
rofið fóru framboðslistar að birtast í
blööunum og mátti vart á milli sjá
hvort fleiri væru í framboöi en þeir
sem áttu aö fermast, en listar meö
nöfnum þeirra voru einnig algengir um
þessar mundir.
Stofnfundur Samtaka um kvenna-
lista var haldinn og framboö ákveöiö í
Reykjaneskjördæmi. Einnig var ljóst
aö boðið yrði fram í Reykjavík og í
Noröurlandi eystra.
Framboðsmál forsætisráöherra,
Gunnars Thoroddsens, voru enn til
umræðu og geröu menn ýmist aö skora
á hann að fara eöa fara ekki í f ramboð.
Upp úr miðjum mánuðinum tók hann
svo af skariö sjálfur og lýsti því yfir aö
hann ætlaði ekki í framboö. Þar meö
var um hálfrar aldar glæstum stjórn-
málaferli lokiö, og þótti mörgum skarö
fyrir skildi.
Togari eða bátur
Einar Benediktsson komst á forsíöur
dagblaöanna í mars. Aö þessu sinni
var það ekki skáldið ástsæla heldur
nafni hans, báturinn eöa togarinn. Um
þaö var nefnilega deilt hvort Einar
væri togari eöa bátur og hann tekinn
fyrir meintar ólöglegar veiðar vegna
Febrúar
Janiíar