Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1984, Blaðsíða 13

DV. MÁNUDAGUR 26. MARS1984.
Kyssa á vöndinn
Mér hefur runnið til rifja eymd
launafólks undanfarið. Gífurlegir
f jármunir eru færðir frá þeim fátæku
tilhinnaríku.Fólk sem vinnur hörð-
um höndum myrkranna á milli þarf
að betla af ættingjum eða hinu opin-
bera. Þvilík niöurlæging!
Æðsta forysta launafólks hefur
innsiglað kjararániö með því að
undirrita aumustu kjarasamninga í
sögu landsins. Samkvæmt skoðana-
könnunum DV er röskur helmingur
þjóðarinnar ánægður meö þessa
samninga og vinsældir ríkisstjómar-
innar fara vaxandi. Stórfyrirtækin
og ýmis samtök atvinnurekenda til-
kynna hvert á eftir öðru batnandi
afkomu. Gleöi og bjartsýni peninga-
furstanna vex í réttu hlutfalli við
þunglyndi og kvíða okkar launaþræl-
anna sem sjáum á eftir öllum okkar
launum í skuldir strax á útborgunar-
degi. Þúsund króna hækkun
mánaðarlauna breytir þessu
ástandi nákvæmlega ekki neitt!
Glæta í myrkrinu
Það léttist heldur á mér brúnin
þegar fréttir bárust af því aö
Dagsbrúnarmenn hefðu kolfellt
samning ASI og VSI. Það var þó eitt-
hvaö annaö en sá aumi félagsskapur
BHM sem einhverra hluta vegna
semur um kaupið mitt. Nokkrum
dögum áður höfðu forysta BHM og
stórgrósser Albert orðið ásátt um að
ég fengi til baka 950 kr. af þeim 6000
sem búið vara að ræna af mánaðar-
kaupinu mínu síðastliðið ár. Við svo
Þorvaldur örn Árnason
LÍFFRÆÐINGUR, STARFAR HJÁ
menntamAlaráðuneytinu.
búiö fannst þessum aðilum réttlæt-
inuverafullnægt.
Það var ánægjulegt að sjá að hin
harða barátta verkamanna í
Straumsvík skyldi bera árangur.
Eftir fréttum að dæma virðast þeir
hafa endurheimt nær helminginn af
kjararáninu sem má teljast gott nú á
þessum síðustu og verstu tímum.
Nóg græðir erlendi auðhringurinn á
vinnu þeirra samt.
Nokkur af þeim félögum sem
höfnuðu ASI—VSI-samkomulaginu
hafa náð fram ögn skárri samning-
um en endurheimta þó aðeins lítið
brot af kjararáninu. Það er þó
virðingarvert að þau hafa samiö um
óskert laun handa 16—18 ára
unglingum. Foringjarnir í ASI og
VSI réðust ekki á garðinn þar sem
hann var hæstur þegar þeir komu sér
saman um að skilja þennan hóp eftir.
Meirihluti þessara unglinga er við
nám í framhaldsskólum. Þeir njóta
ekki lána eða styrkja og þurfa að
greiöa fyrir dýr námsgögn og eru
ekki ofsælir með sumarkaupiö sitt
þó það sé greitt án sérstakrar
skerðingar.
Baráttufundur
kennara í Sigtúni
Það sem hefur Iyft mér hvað hæst
upp úr þunglyndinu upp á síðkastið
var þátttaka í baráttufundi kennara í
Sigtúni 13. þ.m. Loksins var ég
kominn meðal fólks þar sem ríkti
baráttugleöi og jafnvel bjartsýni í
heilar tvær klukkustundir. Húsiö var
troðf ullt af kennurum og voru konur í
talsverðum meirihluta eins og í
kennarastéttinni og flestum öðrum
stéttum sem hlúa að mannslífum og
menningu. Svo vill til að einmitt þess
háttar störf eru lægst metin til launa.
Konumar voru ekki einungis í
meirihluta í salnum heldur einnig
meðal ræðumanna. Það var enginn
skortur á ræðumönnum. Þeir
streymdu upp í pontuna hver á eftir
öðrum. Sumir voru reiðir og sárir en
aðrir sátu á sér. Margir töluðu af
hita og tilfinningu en nokkrir af
köldu raunsæi. Flestir töluðu óbund-
ið mál en einstaka maður bar fram
hvatningarorð eða níð í bundnu máli.
Hvað sögðu
kennarar á
fundinum?
Allir voru sammála um aö fella
samning BSRB og f jármálaráðherra
því hann væri verri en ekki neitt. Það
væri skárra að láta dæma á sig léleg
laun en samþykkja þau sjálfur.
BSRB hefur brugðist. Hlutverk
þess er nú naumast annað en að reka
orlofsbúðir og ferðaskrifstofu. Til-
laga um að stefna að úrsögn úr
BSRB og stofna heildarsamtök kenn-
ara og jafnvel allra uppeldisstétta
var samþykkt samhljóða.
Laun kennara eru á bilinu 15—
20.000 kr. á mánuði. Eftirlaun kenn-
ara sem lætur af störfum eftir ára-
tuga starf eru 12.000 kr. á mánuði.
Það lifir enginn af þessum launum,
sama hvort þau eru 12 eða 20 þúsund.
Við erum tæpast matvinnungar. Það
er hlegiö aö okkur í kunningjahópi
þegar við segjum frá þvi hvað við
höfum í kaup og undrast yfir aö við
skulum fást til að gegna því starfi
sem við höfum menntaö okkur til í
3—5ár íháskóla.
Kona kom í pontu og sagði starfs-
ævisögu sina. Hún lauk 2 ára
verslunamámi og vann sem ritari í
nokkur ár. Síðan dreif hún sig í 5 ára
háskólanám og fór að kenna. Sem
kennari fær hún nú 10.000 kr. minna
í mánaðarlaun en hún gæti fengið
sem ritari með verslunarpróf á
hinum frjálsa markaði vinnuaflsins
þar sem launataxtar segja ekki alla
söguna.
Það er orðinn munaður að leyfa sér
að vera kennari. Það stefnir í það að
kennslustarfið verði hobbí fyrir
húsmæður sem hafa góða fyrirvinnu
ogleiðistheima!
Margir kennarar leggja sig fram
við að þróa starf sitt og ber mikil að-
sókn að endurmenntunarnámskeið-
um kennara vott um það. Betri
kennsla krefst meiri undirbúnings og
heimavinnu um kvöld og helgar.
Heimilin varpa stærri hluta af upp-
eldinu yfir á okkur kennara. Það
þarf að endurmeta allt mat á vinnu-
tíma okkar því það miðast við
kennsluhætti sem eru að leggjast af.
Margar konur í hálfu starfi vinna 40
stundir á viku þó þær fái aðeins
greitt fyrir 20. Þeir sem fá greitt
fyrir 40 st. vinna 60 og er þaö þó
hvergi nóg. Vikuleg kennsluskylda
er mun hærri hér á landi en á öörum
Norðurlöndum. Fjármálaráðuneytiö
sveik loforö frá þvi í síðustu
samningum um að jafna kennslu-
skyldu milli kennara á efri og neðri
stigum grunnskóla. Við það má ekki
sitja.
Sumir gagnrýndu stjórnarstefn-
una. Það er verið að gera þá ríku rík-
ari og þá fátæku fátækari. Engir
hafa tekiö á sig byrðar nema laun-
þegar en þeir skópu þó ekki verð-
bólguna. Þeir báðu ekki um erlendu
lánin til stórvirkjana. Þeir greiöa
skuldir sem aðrir stofnuðu til.
Eitthvað á þessa leið mæltist
kennurum á f undinum en þetta er þó
engan veginn orðrétt haft eftir.
Fundurinn var eftinninnilegur og
vonandi kulnar ekki strax sú bar-
áttuglóð sem þar mátti finna.
Hvað tekur nú við?
Hlustum ekki á barlóminn í Albert.
Hann væri ekki aö lækka skatta á
fyrirtækjum og stóreignamönnum ef
honum væri annt um rikiskassann.
Honum væri i lófa lagiö að stórauka
ríkistekjurnar og greiða okkur
mannsæmandi laun með því einu að
ganga haröar að skattsvikurunum.
Gætum að því að það er góðæri í
landinu. Þorskveiðar hafa heldur
dregist saman en aðrar veiðar ganga
vel og verð á flestum af urðum er gott
erlendis. Nú minnist enginn á
olíuverð enda er það með allra
lægsta móti á heimsmarkaði. Þjóðin
er ekki á flæðiskeri stödd meðan hún
hefur efni á að byggja svo glæsilega
flugstöð og seðlabankahöll sem raun
ber vitni.
Við launafólk eigum eftir sem áður
val um það að krjúpa auðmjúk og
kyssa á vöndinn eða ganga upprétt
og krefjast réttar okkar. Það er
aldrei of seint að rísa upp.
FYRSTA SKATTAHÆKKUNIN
UPP í GAT FJÁRLAGA
• „Tekjur ríkissjóðs munu aukast um 200
milljónir króna á árinu 1984 vegna aukins
kaupmáttar og meiri verðlagsbreytinga innan-
lands en forsenda f járlaga fól í sér.”
Nú hefur ríkisstjórnin ákveðiö aö
hækka tekjuskatta, sem koma til
greiðslu árið 1984, um 70—75
milljónir króna. Þessa skattahækkun
réttlætir ríkisstjómin með því að
segja að kjarasamningar hafi farið
fram úr ramma fjárlaga en þegar
litið er á áhrif kjarasamninga rikis-
ins og BSRB og BHM eru þeir ámóta
og samningar Alþýðusambandsins
og vinnuveitenda.
Tek jur ríkissjóðs munu aukast um
200 milljónir króna á árinu 1984
vegna aukins kaupmáttar og meiri
verðlagsbreytinga innanlands en for-
senda f járlaga fól í sér. Utg jöld ríkis-
sjóðs vegna launa opinberra starfs-
manna og hliðstæöar hækkanir al-
mennra tryggingabóta eru aftur á
móti metin alls á 220 millj. kr. Tekjur
ríkissjóðs munu því aukast um 270—
275 milljónlr króna vegna aukinna
skatta og auklns kaupmáttar og
melri verðbólgu en gert er ráð fyrir í
ramma riklsstjórnarinnar. Er þvi
hér um að ræða 50—55 milljónir
króna upp í gat fjárlaga og útgjöld
KOLBRÚN
JÓNSDÓTTIR
ALÞINGISMAÐUR Í BANDA-
LAGI JAFNAÐARMANNA
ríkissjóðs vegna opinberra stárfs-
manna. Hefur þá ríkissjóður 50—55
millj. króna upp í fjárlagagatið. Það
er því eina ferðina enn ráðist á kjör
launþega.
Þrátt fyrir yfirlýsingar fjár-
málaráðherra um að skattbyrði
verði ekki aukin, og þrátt fyrir gífur-
lega kjaraskerðingu undanfarið ár,
er þessi leið valin. Þar sem þetta er
aðeins litið brot upp í þær 180 millj.
sem vantar i fjárlög má búast við
enn frekari skattahækkunum.
Komið hefur í ljós í umfjöllun um
lánsfjárlög að húsnæðislánakerfiö á
ekki upp á pallborðið hjá ríkisstjórn-
inni. Ef ekki tekst að útvega það
Iánsfé innanlands sem áætlaö er
munu lánasjóðir húsnæðismála líða
fjárskort. A sama tíma og dregið er
úr lánum til húsnæðismála eru
ákvæði í lánsfjárlögum um heimild
ríkisstjórnarinnar til sjálfskuldar-
ábyrgðar vegna smiði 5 nýrra skipa.
Þar að auki eru heimildir fyrir
endurgreiðslu lendingargjalda fyrir
Flugleiðir og Cargolux vegna N-
Atlantshafsflugsins upp á 28 millj.
kr. Svona mætti lengi telja. Ríkis-
sjóður mun greiða lán sem fellur á
Rikisábyrgðasjóö v. Flugleiða að
upphæö 64 millj. króna. Þaö er því
öllum ljóst hverjir eiga að halda að
sér höndum til þess að ná niöur verð-
bólgunni.
Eins og fram kemur í bréfi frá
Húsnæðismálastjóm frá 5. mars sl.
er ljóst aö einhverjar frestanir á
lánaveitingum verða aö eiga sér stað
til ársins 1985. Til dæmis yröi um
frestun lána að ræða til þeirra sem
gera fokhelt frá 1. júlí og eiga íbúð
fyrir. Samkvæmt hefðum og venjum
ættu þeir að fá hlutann til greiöslu í
nóv/des nk. Þessi hópur fólks þyrfti
því að biða eftir láni til 1985.
Jafnframt kemur fram í fyrr-
nefndu bréfi frá Húsnæðismálastofn-
un að einnig mætti fresta lánveit-
ingum til þeirra sem leggja inn um-
sókn til kaupa á eldra húsnæði frá 1.
apríl til júníloka nk. Af þessu má sjá
hug stjómvalda til húsbyggjenda.
Hefði nú ekki verið skynsamlegra
að fresta smíði 5 nýrra skipa sem
enginn kaupandi er að og verja
þessum 4—5 hundruð milljónum
króna til að mæta vanda hús-
byggjenda?
Skipasmiðastöövar veröa að leita
sér fanga í öðrum verkefnum en
þeim að smiða skip á lager.