Dagblaðið Vísir - DV - 20.02.1986, Qupperneq 14

14
DV. FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR1986
%
Frjálst,óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLLSTEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLT111, SiMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLT111
Prentun: ÁRVAKUR HF.-Askriftarverðámánuði450kr.
Verð í lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Bændur létu blekkjast
Bændur hafa loksins áttað sig á, að þeir hafa undan-
farin ár og áratugi ranglega verið hvattir til að færa
út kvíarnar í hefðbundnum landbúnaði kúa og kinda.
Þeir segja, að Framleiðsluráðið, Stéttarsambandið,
Búnaðarfélagið og ráðuneytið hafi blekkt sig.
Raunar er hlutur þessara stofnána enn verri. Þær
hafa í tvo áratugi hamast gegn hinum fáu, sem hafa
bent á, að draga þyrfti saman seglin í hefðbundnum
greinum landbúnaðarins. Þessir fáu hafa verið kallaðir
hatursmenn bænda og öðrum illum nöfnum.
Nú standa ráðamenn landbúnaðarins frammi fyrir
reiðum bændum á fjöldafundum og þurfa að útskýra,
að ekki sé lengur unnt að selja hefðbundnar búvörur
með sama hætti og áður. Þeir þurfa að viðurkenna, að
stjórn þeirra og stjórnsemi hefur brugðizt.
Bændur eru að sjálfsögðu ekki sízt reiðir því að fá
fyrirmæli um 12-14% samdrátt á framleiðsluárinu, þegar
það er hálfnað. Þessi seinagangur í útgáfu reglugerðar
um niðurskurð landbúnaðar er skýrt dæmi um, að stofn-
anir landbúnaðarins hafa ekki tök á að stjórna.
Bændur krefjast lengri aðlögunartíma. Krafan er
eðlileg, því að margir þeirra sjá fram á að vera búnir
með kvótann löngu fyrir lok framleiðsluársins. Hins
vegar er ekki sjáanlegt, að hægt sé að fá peninga að
láni til að kosta óseljanlega aðlögunarframleiðslu.
Svo má ekki gleyma, að samdráttarþörfm er alls ekki
ný frétt. Um hana hefur verið íjallað í fjölmiðlum og
víðar í tvo áratugi. Allan þann tíma hefur hún verið
betur rökstudd heldur en fullyrðingar ráðamanna land-
búnaðarins um hið gagnstæða, - raunar óhrekjanleg.
Þar á ofan hafa í tæplega ár verið til lög, sem beinlín-
is hlutu að leiða til niðurstöðunnar, sem nú vekur reiði.
Lögin voru sett í fyrravor, til þess að bændur vissu,
hvaða kvóta þeir hefðu, og þyrftu ekki að sæta verð-
skerðingu við hvert einasta lokauppgjör.
Þá þegar var hrunin geta hins opinbera til að halda
uppi óseljanlegri framleiðslu. Ríkið hafði ekki efni á
meiri niðurgreiðslum og útflutningsuppbótum og var
byrjað að múta bændum til að draga saman seglin.
Ekki þurfti mikla framsýni til að gizka á framhaldið.
Margir bændur og sumir þingmenn heimta nú meiri
niðurgreiðslur til að stækka hinn tilbúna markað fyrir
afurðir hins hefðbundna landbúnaðar. Á máli hinna
óraunsæju heitir þetta að sýna vilja til að horfast í
augu við vandamálin. En peningar eru engir til.
Ólíkt hafast að svína-, eggja- og kjúklingabændur,
þegar þeir geta ekki selt alla framleiðsluna. Þeir koma
á fót útsölu til að losna við fjallið, svo sem fólk hefur
tekið eftir að undanförnu. Þeir leysa sín mál án þess
að væla í stíl hins hefðbundna landbúnaðar.
Kúa- og kindabændur ársins 1986 súpa nú seyðið af
því að hafa trúað og treyst fáránlegum lygum og rugli
forustumanna landbúnaðarins á undanförnum árum.
Þeir eru fangar trúarsetninga, sem enn í dag stuðla að
greiðslum til að hvetja þá til að fjárfesta og framleiða.
Afleiðing ofstjórnar stofnana landbúnaðarins er, að
framleiðsla óseljanlegra afurða hefur haldið áfram að
aukast allt fram á þennan dag. Afleiðingin er, að um
síðustu áramót höfðu smjörfjöllin og ostafjöllin enn
hækkað, þrátt fyrir miklar gjafir til útlanda.
Vandinn er samt meiri en sá, sem nú er grátinn.
Neyzlan heldur áfram að minnka og samanburður
neytenda við heimsmarkaðsverð verður sífellt ágengari.
Jónas,Kristianá&íSSv
„Þessi ríkisstjórn var ekki kosin til að gera launasamninga."
Hvað er á móti
nýjungum?
Þessa dagana fjalla þingmenn um
lög um verðbréfasölur og lög um
nafnskráningu skuldabréfa. Það
virðist vera almennur vilji á þingi
fyrir því að setja ströng lög um
verðbréfasölur og nafnskráningu
skuldabréfa. Skýringin á þessum
mikla vilja er sú að þingmenn sem
og almenningur óttast um öryggi
einstaklinga sem róa á þessi mið
til að fá lán til húsnæðisöflunar og
annarra fjárfestinga eða kaupa
verðbréf til að ávaxta sparifé sitt.
Það virðist líka vera von manna
að nafnskráning skuldabréfa valdi
skattalegum jöfnuði milli þeirra
sem greiða vexti og þeirra sem fá
vexti. Sérstaklega líta menn til
þess hluta vaxtanna sem greiddur
er með afföllum.
Enginn spyr sig „hvers vegna
leitar venjulegt launafólk á þennan
lánamarkað?"
Hér er á ferðinni skólabókar-
dæmi íslenskrar stjórnvisku:
„Hvers vegna að einfalda þá hluti
sem hægt er að gera flókna?“ eða
„vandamál verða best leyst með
vandamálum".
Hver á að lána hverjum?
Verðbréfamarkaðir eru verslanir
atvinnulífs og stórviðskipta. Einu
viðskipti launafólks við verðbréfa-
markaði eru - ef nokkur - kaup á
öruggum verðbréfum í stað annars
sparnaðar, og þá venjulega fyrir
milligöngu banka. Ef einstakling-
ur, launamaður, ætlar að kaupa
íbúð, bíl eða búslóð fer hann í
bankann sinn og fær lán þar á
viðráðanlegum kjörum. Þannig er
það reyndar ekki á íslandi en
þannig ætti það að vera á íslandi
og fyrir þessu eiga þingmenn að
berjast. Hinum dæmigerða útjask-
aða íslendingi á þönum milli
tveggja starfa og sjö lánastofnana
verður ekki hjálpað ýkja mikið
með því að auka skriffínnsku hjá
verðbréfasölum.
Vörn gegn tilbúnum vanda
Jafnvel þótt ríkisvaldið gæti
drýgt eitthvað tekjur sínar með því
að fá betri yfírsýn yfir hreyfingar
á verðbréfamarkaði skilar það sér
örugglega ekki í betri afkomu hins
hlaupaþreytta launamanns. Nei,
Alþingi er á villigötum þegar það
víkst undan brennandi vanda með
því að eyða tíma sínum í mál af
Kjallarinn
STEFAN
BENEDIKTSSON
8. ÞINGMAÐUR
REYKVÍKINGA
skiptalausa? Hvar enda afskiptin
ef ríkið tekur alltaf ábyrgð á öllum
samningum? Þessi ríkisstjórn var
ekki kosin til þess að gera launa-
samninga. Til þess eru stjórnir
aðila vinnumarkaðarins og þær
voru ekki kosnar á þing. Þessi
ríkisstjórn var reyndar ekki kosin
til eins eða neins en hún lofaði að
leysa efnahagsvandann. Launa-
samningar eru ekki efnahagsvand-
inn. Launasamningar eru gerðir á
grunni efnahagslífsins og þar er
vandinn, sem stjórnvöld ættu að
leysa ef þau gætu. Eitt er víst að
stjórnvöld geta aðeins skapað
meiri vanda með gömlu afskipta-
Hvers vegna ekki nýjar I
Við þurfum ekki meiri a
a ,,Trúa menn því að efnahagslíf okkar
^ geti versnað við minnkuð afskipti
stjórnmálamanna? Er það ekki tilraunar-
innar virði að kanna aðrar aðferðir.“
þessu tagi. - Þessi lög eru ætluð
sem vörn í vanda, sem á ekki að
vera fyrir hendi, en þau leysa
vandann ekki - lögleiða hann frek-
ar efnokkuð er.
Gamlir flokkar, gamlar lausnir
Nú hefur Qórflokkurinn reynt um
tuttugu ára skeið sömu lausnir í
stjórnun þessa lands. Fallið gengi,
fryst gengi, sigið gengi. ívilnanir
til launþega í samningum, ívilnanir
til atvinnurekenda í samningum,
vísitölulaun, vísitölulaus laun,
engin laun. Mikil stjórnun efna-
hagslífs, meiri stjórnun efnahags-
lífs og nær alger stjórnun efna-
hagslífs.
Hver er árangurinn? Auknir
erfiðleikar og sífellt fleiri lög til
að afstýra stórslysum í því um-
ferðaröngþveiti sem daglegt líf
einstaklinga er orðið.
Hvers vegna þessa
afskiptasemi?
Hvers vegna ekki að reyna eitt-
hvað annað? Hver er áhættan?
Hvers vegna ekki að láta samninga
atvinnurekenda og launþega af-
.......
semi heldur minni. Trúa menn því
að efnahagslíf okkar geti versnað
við minnkuð afskipti stjórnmála-
manna? Er það ekki tilraunarinnar
virði að kanna aðrar aðferðir?
Hvers vegna ekki að reyna frjálsa
samninga, frjálst fiskverð, frjálsar
fiskveiðar, frjálsa gjaldeyrisversl-
un, frjálst verð landbúnaðarafurða,
frjálsan útflutning fisks og land-
búnaðarafurða, enga tolla, virðis-
aukaskatt, staðgreiðslu launa-
skatts, einn skatt og eina álagspró-
sentu?
Auðvitað væri þetta tilraunar-
innar virði, það vita menn, en hvers
vegna er þessi tilraun þá ekki gerð?
Vegna þess að íjórflokkurinn er
lokaður í fangelsi gamallar hags-
munavörslu. I fangelsi geta menn
ekki hreyft sig nema innan múra
fangelsisins. Frá kjarasamningaaf-
skiptum til verðlagsafskipta og
þaðan til lánaafskipta. Vilji menn
ný vinnubrögð verða þeir að kjósa
þá menn til þeirra verka sem ekki
eru í fangelsi hagsmunagæslunnar,
heldur frjálsir og óháðir.
Stefán Benediktsson