Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.1987, Qupperneq 6

28
FÖSTUDAGUR 25. SEPTEMBER 1987.
Fyrsta frumsýning vetrarins hjá Leikfélagi Reykjavíkur
Faðirinn eftir August Strindberg
Oþarft er að fjölyrða um August
Strindberg. Hann er eitt frægasta
leikskáld heimsbókmenntanna og
hafa hans verk verið sett upp hvar-
vetna um heimsbyggðina og oftar
en tölu verður á komið.
Strindberg er Svíi, fæddur í
Stokkhólmi 1849 og lést þar vorið
1912, 63 ára gamall. Lengst af bjó
hann í Svíþjóð og var öll hans ævi
vægast sagt mjög stormasöm;
hjónabönd hans urðu þrjú og öll
heldur ófriðleg, hann var sjaldnast
sáttur við samtíð sína og hlut-
skipti, stundaði auk ritstarfa alls
kvns vísindakukl - m.a. tilraunir á
sviði efnafræði og var manna dug-
legastur við að kom sér upp óvild-
ar- og hatursmönnum í hverju
horni. Strindberg átti um skeið við
geðræn vandamál að stríða og
reyndi a.m.k. tvisvar að stytta sér
aldur. En alltaf stóð hann upp aft-
ur. tvöfaidur að sköpunarkrafti og
sköpunarþrá og skrifaði firnagóð
leikrit sem eiga eftir að halda nafni
hans lengi á lofti.
Strindberg var gríðarlega af-
kastamikill rithöfundur - samdi
auk leikritanna (sem fylla marga
tugi) sagnfræðirit, smásögur, Ijóð,
skáldsögur, sjálfsævisögur, greinar
um allt milh himins og jarðar og
vísindaritgerðir um efnafræði,
merkingarfræði, málfræði o.fl.
Faðirinn
Faðirinn er mjög aðgengilegt og
auðskiljanlegt leikrit. Verkið
samdi Strindberg á hálfum mánuði
(að eigin sögn) í byrjun árs 1887 og
ber leikritið þess glögg merki að
hjónaband hans og leikkonunnar
með barnsandlitið - Siri von Essen,
var á þeim tíma endanlega að fara
í hundana. Þeim hjónabandsshtum
fylgdi mikið lilfinningastríð.
Strindberg lagði sál sína í þetta
magnþrungna verk - það er sprot-
tið af þeim logandi tilfinningum
sem brunnu í huga hans; efasemd-
um um faðerni, miskunnarleysi og
óbilgirni konunnar í eilífu stríði
hjónabandsins, öfund og afbrýði,
og þeim titrandi ótta við að geð-
heilsan væri að bila.
Fróðleiksmolar
Faðirinn er nú sýndur hjá LR í
fyrsta sinn. í Þjóðleikhúsinu var
verkið sýnt vorið 1958 - þýðing
Lofts Guðmundssonar, undir leik-
stjórn Lárusar Pálssonar. Einnig
hefur Faðirinn verið fluttur a.m.k.
þrisvar í útvarpi.
Fyrri Strindbergssýningar hjá
LR eru upprærsla á Bandinu
(frums. 18/6 1929), Dauðadansi árið
1974 undir leikstjórn Helga Skúla-
sonar og Fröken Júlíu - frums. 24/5
1924, og aftur árið 1932 undir leik-
stjórn Soffiu Guðmundsdóttur.
Sveinn Einarsson, leikstjóri
verksins, leikstýrir nú í Iðnó eftir
14 ára fjarveru frá þeim störfum
hér, en Sveinn er í hópi þeirra sem
flest verk hafa sett upp hér á Tjarn-
arbakkanum, og eins og allri vita
var hann leikhússtjóri hér í 9
ár.
Meðal leikenda verksins eru tveir
ungir leikarar sem ekki hafa stigið
á ijahr Iðnó fyrr. Þetta eru þau
Hjálmar Hjálmarsson, sem útskrif-
aðist frá Leiklistarskóla íslands sl.
vor, og Guðrún Marinósdóttir, sem
nam leiklist í Lundúnum og hefur
leikið hjá Leikfélagi Akureyr-
ar.
Guðrún Þ. Stephensen leikur
gestaleik í Föðurnum, en 13 ár eru
liðin frá því hún lék síðast hjá LR.
Guðrún er nú leikari hjá Þjóðleik-
húsinu, en lék í Iðnó á árunum
1957-1974.
Steinunn Þórarinsdóttir gerir nú
sína fyrstu leikmynd í Iðnó.
Bíóborgin
í Bíóborginni er verið að sýna
Svörtu ekkjuna. Mynd sem íjallar
um konur og samband kvenna sem
er ansi títt um þessar mundir. Þyk-
ir mörgum orðin ærin ástæða til.
Mynd þessi er að öðrum þræði
sakamálamynd sem segir frá konu
einni sem hefur það fyrir leik og
atvinnu að giftast ríkum mönnum
og myrða þá svo. Álíka ósiður er
kominn frá kóngulóartegund sem
ber sama heiti og myndin. Hin kon-
an hefur það fyrir stafni að leita
uppi og ná tangarhaldi á þessari
sömu konu og leggur allt í sölumar
th þess. Tvær framúrskarandi leik-
konur fara með aðalhlutverkin en
það em þær Debra Winger og Ther-
esa Russel. Dennis Hooper er í einu
hlutverkanna. Bob Rafelson leik-
stýrir myndinni.
Bíóhúsið
Örar skiptingar eru um þessar
mundir í Bíóhúsinu en hvort kvik-
myndahátíðin á þar hlut að máli
skal ósagt látið. Nú hefur önnur
gamanmynd tekiö við af Sönnum
sögum David Byme, Talking Heads
félaga. Mynd þessi heitir Lífgjafinn
eða Creator og er með tveimur
þekktum leikurum, hvorum af
sinni kynslóðinni, í aöalhlutverk-
um. Það eru þau Peter O’Toole og
Mauriel Hemingway. Myndin segir
frá nóbelsverðlaunahafa að nafni
Harry Hooper sem langar til að
endurskapa konu í mynd annarrar
sem dó drottni sínum fyrir 30 árum.
En til þess þarf hann hjálp frjórrar
kvenkynsveru. Leitin að henni er
hins vegar heldur brösótt. Myndin
er fmmleg á margan hátt og ættu
þeir að hafa gaman af henni sem
gaman hafa af absúrd húmor.
Regnboginn
í Regnboganum er um þessar
mundir sýnd kvikmyndin Malcom
sem er nafn manns sem bæði er
snilhngur og sérvitringur þrátt fyr-
ir bamalega takta. Hans sérgáfa
hggur einkum í vélum, einkanlega
öhu því sem viðkemur fjarstýrðum
bifreiðum. Dag einn kynnist hann
innbrotsþjófum sem leiða hann af
vegi laga og reglna sem þrátt fyrir
þaö er ekki verra þvi margir ansi
skemmthegir hlutir fara að gerast.
Fær þar kunnátta Malcoms að
njóta sín th fuhs. Mynd þessi hefur
víða hlotið ágætisviðtökur og
dóma, ekki síst fyrir leikstjóm
Nadiu Tess. Einnig sýnir Regn-
boginn Vhd’ðú værir hér (Wish
You Were Here) sem hefur fengið
góðar viðtökur. Sérstaka athygli
hefur vakið ung, 17 ára leikkona,
Emhy Lloyd, er leikur aðalhlut-
verkið og er henni spáð miklum
frama. Leikstjóri myndarinnar er
David Leland. Alvara er í sögu-
þræðinum en 1 handritinu leynist
gamansemi sem léttir myndina.
Stjörnubíó
Agætis þriher er nú kominn í
Stjömubíó. Hann nefnist Hinn út-
valdi (The White of the eye).
Myndin fjallar um morð í Tulsa í
Bandaríkjunum og hefst á blóðugu
morði. Sýnd er fortíð hjóna sem
búa utan Tulsa. Þá vom tímar föln-
andi hippa og er reynt að leita
upphafs morðanna með því að
Háskólabíó
Lögreglan í Beverly Hills II
Önnur myndin með skondnu
hetjunni Axel Foley verður fmm-
sýnd á íslandi í kvöld eftir vafa-
laust óþreyjufuha bið margra sem
skemmtu sér vel yfir fyrri Lög-
reglumyndinni í Beverly Hihs.
Þessi mynd er ekki síðri en sú fyrri
nema hvað gætir hths framleika
hjá leikstjóranum Tony Scott. Ein-
kenni hennar er sem fyrr hraði,
spenna og húmor, sem og gott
lagaval Harold Faltermeyers.
Hvert stórránið af öðru er framið
í hinni friðsælu borg Beverly Hihs
og lögreglan í þeim bænum stendur
ráðþrota gagnvart ránunum. í starf
lögreglustjóra hefur verið vahnn
maður sem ekki er starfi sínu vax-
in og gerir htið annað en að kýta
við samstarfsmenn sína. Axel Fo-
ley kemur inn í myndina er vinur
hans verður fyrir barðinu á bófun-
um og heldur th samstarfs við fyrri
félaga, þá Taggart og Rosewood.
Hann kemst fljólega í tæri við bóf-
ana og reyna þeir að ryðja hver
öðmm úr vegi sem fyrr.
Leikararnir em þeir sömu og
fyrr, það er að segja Eddie Murphy,
Judge Reinhold og John Astin. Auk
þess bætist hin sænskættaða Birg-
itte Nhsen við í eitt meginhlutverk-
anna. Myndin þessi er sjálfstætt
framhald hinnar fyrri og sem slík
vel þessi virði að sjá.
flakka á mhh tíma. Hinum útvalda
hefur tíðum verið hkt við Skörðótta
hnífblaðið og stendur henni síst að
baki. Leikurinn er framúrskarandi
góður sem og leikstjórnin, sem er
í höndum Donald Gammell, en
samt vantar einhveija fyhingu.
Bíóhöllin
Framboð mynda í Bíóhöhinni er
ágætt sem fyrr en í aðalsal er nýj-
asta myndin sem Madonna leikur
í og tekst henni mun betur upp hér
en í Shanghai Surprise þar sem
hún lék á móti eiginmanninum
fyrrverandi. Þessi mynd er í aha
staði mun betri, einkum leikurinn,
þó hún sé ekki framúrskarandi.
Ekki sphhr fyrir að myndin er
Evrópufrumsýnd á íslandi og að
tithlag myndarinnar hefur verið
hvað vinsælast í heiminum upp á
síðkastiö. í smærri sal er Geimskól-
inn, mynd sem er í senn unglinga-
og geimmynd. Og merkilegt nokk,
vel þykir hafa tekist th.
Þá má nefna nýjustu James Bond
myndina Logandi hræddir (The
Living Daylight) sem fengið hefur
ágætar viðtökur. Gnnmyndin
Geggjað sumar (One Crazy Sum-
mer) íjallar um skólalok og hressa
nemendur. Þá má nefna gæða-
myndina Blátt flauel (Blue Velvet),
umdehda en geysimagnaða kvik-
mynd.
Laugarásbíó
í Laugarásbíói stendur nú yfir
kvikmyndahátíð hstahátíðar 1987.
Þar eru margar úrvalsmyndir í
boði frá fjölda lánda. Verður helgin
þéttsetin myndum uns yfir lýkur á
sunnudagskvöld. -GKr
Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn - Söfn
Sýningar
Hafnargallerí
Alda Sveinsdóttir og Kristín Amgrims-
dóttir sýna verk sín í Hafnargalleríi.
Sýningin stendur til 1. október og er opin
á verslunartíma.
Kjarvalsstaðir
við Miklatún
Á morgun verða opnaðar 3 nýjar sýningar
á Kjarvalsstöðum. f austursal opnar Rúrí
sýningu er hún nefhir „Tími“ og byggist
á fimm verkum, tvö umhverfislistaverkum,
gralískum dókúmentasjónum, ljósmynd-
um og teikningum. Þetta er sjöunda
einkasýning Rúríar. Hún hefur að auki
tekið þátt í yfir 50 samsýningum í um 11
þjóðlöndum. Þá opnar Katrín H. Ágústs-
dóttir sýningu á vatnslitamyndum. Þetta
er 5. einkasýning hennar á vatnslitamynd-
um en einnig hefur hún sýnt batikmyndir
pg fatnað. Björg örvar, Jón Axel Bjöms-
son og Valgarður Gunnarsson opna einnig
sýningu á verkum sínum á morgun. Sýn-
ingamar standa til 11. október og em
opnar daglega kl. 14-22.
Listasafn ASÍ,
Grensásvegi
Sigurður Öm Brynjólfsson, SÖB, sýnir
grafíska hönnun í Listasafni ASf. SÖB,
sem er auglýsingateiknari, sýnir verk unn-
in á bilinu 1967-’87. Þau spanna yfir hinar
margvíslegu hliðar grafískrar hönnunar,
plaköt, bókakápur, auglýsingar, umbúðir,
myndskreytingar o.fl. Sýningin er opin
alla virka daga kl. 16-22 og um helgar kl.
14-22. Henni lýkur 4. okt. nk.
Listasafn Einars Jónssonar
við Njarðargötu
er opið alla daga nema mánudaga frá kl.
13.30-16. Höggmyndagarðurinn er opinn
daglega frá kl. 10-17.
Listasafn Háskóla íslands
í Odda, nýja hugvísindahúsinu, er opið
daglega kl. 13.30-17. Þar em til sýnis 90
verk í eigu safnsins, aðallega eftir yngri
listamenn þjóðarinnar. Aðgangur að safn-
inu er ókeypis.
Myntsafn Seðlabanka og
Þjóðminjasafns,
Einholti 4
Opið á sunnudögum kl. 14-16.
Mokka kaffi
v/Skólavörðustíg
Gunnar Kristinsson sýnir verk sín á
Mokka kaffi. Hann sýnir þar myndir unn-
ar með blandaðri tækni. Sýningin stendur
til 8. október.
Nýlistasafnið,
Vatnsstíg 3
Ragna Hermannsdóttir sýnir bækur, graf-
ík, málverk og klippimyndir. Ragna lauk
námi írá Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands 1983 og hefur síðan dvalið að mestu
erlendis, eitt ár í New York og síðustu
þrjú árin í Hollandi. Sýningin stendur til
27. september.
Norræna húsið
v/Hringbraut
f anddyri hússins stendur yfir sýning
tveggja Dana. Það em þeir Henrik Blön-
dal Bengtsson og Ulrik Junkersen sem
sýna skartgripi úr gulli og silfri. Sýning-
unni lýkur 4. október.
Stofnun Árna Magnússonar
Handritasýning Áma Magnússonar er í
Ámagarði við Suðurgötu á þriðjudögum,
fimmtudögum og laugardögum kl. 14-16
til ágústloka.
Þjóðminjasafnið
f Bogasal Þjóðminjasafns fslands stendur
yfir sýningin „Hvað er á seyði?“ Sýning
um eldhúsið fyrr og nú. Opið alla daga frá
kl. 13.30-16. Sýningunni lýkur 11. október.
Sjóminjasafn íslands,
Vesturgötu 8, Hafnarfirði
1 safninu stendur yfir sýning sem byggir
á riti Lúðvíks Kristjánssonar, fslenskum
sjávarháttum, verki í 5 bindum, sem nú
er komið út í heild sinni. Sýningin kallast
Árabátaöldin. Teikningar, ljósmyndir og
textar eru úr íslenskum sjávarháttum en
munir em úr sjóminjadeild Þjóðminja-
safnsins og frá ýmsum velunnumm safns-
ins.
Póst- og símaminjasafnið,
Austurgötu 11
Opið á sunnudögum og þriðjudögum kl.
15-18. Aðgangur ókeypis.
Sýningar á landsbyggðinni.
Slunkaríki,
ísafirði.
Margrét Ámadóttir Auðuns sýnir verk sín
í Slunkaríki. Margrét stundaði nám við
Myndlista- og handiðaskóla fslands frá
1970-1974, og Ecoles des Beaux Arts í
Toulouse og París á ámnum 1974-1979.
Þetta er fyrsta einkasýning hennar en hún
hefúr tekið þátt í samsýningum heima og
í Frakklandi. Sýningin stendur til mánað-
armóta.