Alþýðublaðið - 25.06.1967, Blaðsíða 9

Sunnntfags AlþýðublaðiS
25. Júnf 1966
9
Eftir
Magiiils F.
Jónsson

Veturinn 1909-10 var höfundur vinnumaöur hjá séra Eyj-
ólfi Kolbeins á Melstaö í Miöfiröi. Hann var þar í miklum
metum og kallaði prestur hann ævinlega „þjón“ sinn. í
þessari frásögn segir höfundur frá ferðalagi, er hann fór
eitt sinn með presti, en hann segir, að séra Eyjólfur standi
sér enn mjög lifandi fyrir hugskotssjónum, enda sé hann
eftirminnilegasti maðurinn, er hann hafi kynnzt á langri
lífsleið.
upp úr vasa sínum og skar á
reipabrögðin, svo ég fékk tvo
enda — og var þá auðgjört að
leysa upp alla bindinguna. Þeg-
ar ég hafði hlaðið sátunum á
siaSann á ný, sagði prestur mér,
hvernig ég skyldi haga binding-
unni. Um að gera að hafa hana
einfalda og óbrotna, því enginn
heggur Gordionshnútinn nema
einu sinni. Nokkuð af þremur
reipum gengu af, sem ekki sýnd-
ist' ástæða tii að nota. Órækur
vottur um heimsku mína. Ég
skyldi taka í lurginn á Jóhanni
við tækifæri. Nú vissi ég, að
það var bara háð og spott, allt
hólið, sem hann hafði sett á
mig fyrir bindinguna á ækinu.
Ég bar þó engan kala til hans.
En það var sjálfsagt að ná
hefndum fyrir allar mótgerðir.
Eftir þetta gekk ferðin vel
út í • kauptúnið. Þegar þangað
kom, fór ég með heyækið á’
skipaafgreiðsluna hjá Riisverzl-
un. Prestur. fylgdist með mér
þangað, en fór þó ekki af hest-
baki. Svo teymdi ég Jarp gamla,
þangað sem Guðrún Ólafsdótt-
ir vert1 bjó. Hún hafði stórt
hesthús og tók ferðamanna-
hesta í geymslu og umsjá. Guð-
rún stóð úti fyrir dyrum; hún
hafði víst séð til okkar. Hún var
ævinlega árvökul að hæna gesti
að húsi sínu, því hún stóð í
harðri samkeppni við aðra veit-
ingakonu á staðnum, sem Anna
liét og var hinn mesti dugnaðar-
hamur. Prestur heilsaði Guð-
rúnu mjög virðulega og þéraði
hana. Hann sagði að það gleddi
sig að sjá hana hrausta og glaða;
hún væri skjöldur og skjól Hún-
vetninga, þegar þeir væru í
kaupstaðarferðum. Svo benti
hann á hestana: Við þurfum að
fá hús fyrir gripina og svo þörfn-
umst við góðrar kaffihressingar,
því báðir höfum við unnið af-
reksverk í dag. Þjónn minn, —
hann benti á mig, — hnýtti ó-
leysanlegan Gordionshnút, áður
en við fórum á stað heimanað,
en ég hjó á hann eins og sá mikli
konungur Alexander gerði forð-
um. Kannski maður leggi eitt-
hvað undir sig af heiminum fyrr
en varir.
Guðrún studdi höndum á
mjaðmir sér. Fingur hennar
stuttir, holdugir og ekki tandur-
hreinir, breiddu sig út á svuntu-
bleðilinn, eins og mörg tilvitn-
unarmerki, sem gáfu til kynna,
að hún ætti húsum að ráða og
væri tilbúin að veita ferðamönn-
um nauðsynlega þjónustu.
Ég veit ekkert hvað Gordions
hnútur er, svaraði Guðrún, en
ég held að það sé hægt að leysa
flestan vanda með útsjón og
þolinmæði. Svo bað hún prest
að ganga í veitingastofuna.
Guðrún Ólafsdóttir var rosk-
in kona. Hún hafði Verið gift
Kristjáni ívarssyni, sem var gott
alþýðuskáld og kvað betri vísur
en aðrir Húnvetningar. Séra
Sigurður Norland kann mikið af
kveðskap hans; hann er fáum
mönnum líkur að því, að hann
man allt, sem hann hefur heyrt
og tekið eftir. Kristján var eng-
inn búhöldur eða framkvæmda-
maður, svo Guðrún hafði mest-
an fordrátt um afkomuna, en þau
áttu nokkur börn, en stopula
staðfestu. Guðrún var stórgreind
og dugnaður hennar og útsjón
var óbilandi. Ekki skorti hana
lieldur áræði. Þegar verzlun hófst'
á Hvammstanga um aldamótin
1900, fluttist hún þangað, þá
var Kristjá’n maður hennar lát-
inn og börn þeirra uppkomin.
Guðrún byggði þar torfbæ með
kjallara undir, hann gróf hún
sjálf og vann að veggjahleðsl-
unni, eins og karlmaður, því ekki
skorti hana vilja eða hagleik. Er
bærinn var fullgerður, hóf hún
greiðasölu og farnaðist vel.
Það orð hafði áður farið af
Guðrúnu, að hún væri viðsjál og
ófyrirleitin í skiptum, ef í hart
dró, Hún átti systur, gifta og
•búsetta austanmegin Hrútafjarð-
ar. Þær höfðu, er -faðir þeirra
féll frá, tekið lítinn arf eftir
hann. Guðrún taldi sig afskipta
af erfðinni og munaði þó litlu.
Eitt sinn fór Guðrún að heim-
sækja systur sína. Hún var hjá
henni eina nótt. Daginn eftir var
hún hin rólegasta og lét í veðri
vaka, að hún yrði tvær nætur
að sinni. Þegar komið var að
kveldi, sýndi hún á sér ferða-
snið, kvaddi fólk í skyndi og hélt
af stað heimleiðis. Systir henn-
ar vildi láta vinnumann sinn
fylgja henni á leið, því brúna
myrkur var á. Guðrún afþakk-
aði fylgdina og hvarf úr bæn-
um. Hún gekk til fjóss, leysti
þar út snemmbæra kvígu og
leiddi með sér austur fyrir Mið-
fjörð um nóttina þangað sem
hún átti heima. Þannig jafnaði
hún áhalla í arfaskiptum í eitt
skipti fyrir öll.
Þegar Guðrún byrjaði á
greiðasölunni á Hvammstanga,
voru fyrstu peningar sem lagðir
voru í lófa hennar eins og af
himnum sendir. Hún hafði varla
á ævi sinni séð hið töfrandi
silfurgjald, sem var sá Sesam,
er opnaði leiksvið, sem hent-
aði hinni tápmiklu og viljasterku
konu.
Fyrstu misserin keypti hún
énga aðstoð við gistihúsrekstur-
inn. Hún vann nótt með degi;
Bjó til allan mat, hreinsaði hús,
þvoði stórþvotta, háfði kaffi í
suðumarki alla daga og heyjaði
á engjateigum að sumrinu, þeg-
ar lítið var um gesti. Kom sér
upp stóru hesthúsi með lítilli
hjálp og hirtl í því gestahesta
að vetrinum. Hún var rausnar-
leg í öllum útlátum og tók vel
á . móti gestum og þó bezt, er
þeir komu hraktir að húsum
hennar og þurftu mestrar að-
hlynningar við. Hún gerði sér
ekki mannamun, en lét sama yf-
ir alla ganga. Allir guldu henni
greiða með reiðufé. Ekki safn-
aði hún silfri í sjóvettlinga eða
eltiskinnskjóður, en notaði alla
afgangsaura í viðbygging-
ar og endurbætur á húsum sín-
um, því stórframkvæmdir voru
henni nær skapi en peninga-
nurl.
Þó bændum og búaliðum úr
miðsveitum Húnavatnssýslu
þætti mikið hagræði að hinu
nýja kauptúni á Hvammstanga og
flyttu þangað viðskipti frá
Blönduósi og Borðeyri eftir því,
sem hentaði, þótti mörgum, eink-
um hinum eldri mönnum nokkuð
á skorta reisn hins nýja staðar, að
þar var ekki leyfð vínsala hvorki
í verzlunum eða vertshúsi. Hrökt-
um lestamönnum þótti mikið
Framhald á bls. 10.
VEITINGAHÚS -
GISTISTAÐIR -
SÖLUSKÁLAR
Þörf ferðamanna á snyrtingu er mikil, þar af leiðandj er
oftast snyrting það fyrsta sem þeir leila uppi þegar þeir
heimsækja yður. Það er ofviða hverjum stað, að allt ferða-
fólk getj fengið þurrt og hreint -handklæði. Leysið því vand
ann með STEINER pappírsþurrkuskápunum, sem skammta
eina pappírsþurrku 1 einu. Með því móti fær hver sína
hreinu og þurru handþurrku.
MUNIÐ AÐ FERÐAMAÐURINN BER STAÐ
YÐAR VITNISBURÐ ~
Eigum ávallt nægar birgðir af handþurrku-
skápum og pappír. 'v
Pappírsvörur h.f.
’SKÚLAGÖTU 32. — SÍMI 21530.
Opinber stofnun
vill ráða kvenfólk og karlmenn til fulltrúa-
starfa.
Tilboð sendist lafgreiðslu blaðsins merkt „full-
trúastarf“ fyrir 27. júní 1967.
Verkakvennafélagið Framsókn
Félagsfundur þriðjudagskvöldið 27. júní kl.
8,30 í Alþýðuhúsinu.
FUNDAREFNl:
1. Félagsmál.
2. Rætt um sumarferðalagið.
Mætið vel og stundvíslega.
STJÓRNIN.
Áskriftasíminn er 14901