Alþýðublaðið - 12.01.1969, Blaðsíða 2

2 ALÞYÐUBLAÐIÐ 12- janúar 1969
HVALFJÖRÐUR
Rilstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og 'Benedikt Gröndal. Sím.ari
14900-14903. — Auglýsingastjóri: Sigurjón Ari Sigurjónsson. — Augi
lýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgqtu. 8—10,
Rvík. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Áskriftargjal<|
■kr, 150,00, í lausasöiu kr. 10,00' 'eintakið. — Útg.: Nýja útgáfufélagið h.f,
HORNAFJÖRÐUR
Suðurhorn "íslands er fyrir
'milainn hluta þjóðarilnnar fjar-
læg ælvintýrasveilt, sem sagt er
frá í bókum. Á undanfömum ár
<um hafa mun fleiri landsmenn
icamið til Kaupmannahafnar en
tU Hornafjarðar, þótt flugsam-
g'öngur séu góðar við ibáða staði.
Nú er að verða á þessu breyt-
íttg. Samgöngubætur ýmsar og
glæsilegt gistihús á Hornafirði
iiafa vakið athygli á þeirri ferða-
tmannaparadís, sem bíður þar
eystra. Þarf ekki að efast um, að
á komandi árum verður straum
■ur jfólks þangað, og nú þegar eru
iialdnar alþjóðlegar ráðstefnur í
ÍHöfn.
En Hornafjörður vékur athygli
þjóðarinnar af fleiri ástæðum en
(mmrnimmmm^mmmmmmmtmmmmmmmmmmm^n
ferðamenn varða. Þar eru blóm-
leg útgerð og gott frystihús.
Segja ólygnir menn, að þetta
frystihús hafi hcrið sig xmdan-
farið og rekstur þess gengið í
alla staði vel. Hvernig fara þeir
að þessu?
Blöð skýra svo frá, að atvinnu
lífið hafi verið með daufasta móti
ó Hornafirði um hátíðamar og
hafi húsbyggingar stöðvazt —
vegna frosta. Þó er þar ekkert at-
vinnuleysi. Hvernig fara þeir að
þessu?
Það er ánægjulegt að heyra
góðar fréttir að austan. Ef til vill
kunna þeir eitthvað fyrir sér,
Hornfirðingar, og gætu orðið okk
ur hinum hjálplegir.
Það er hafin vinna við hrað-
braut frá Reykjaiv'ík austur um
Mosfellssveit. Það verður mikil
samgöngubót, enda umferð gíf-
urleg um þessar slóðir. En nokkru
utar á Vesturlandsvegi er farið
hægar. Þar er Hvalfjörður, sá
mik'li farartálmi milli Reykjavík
ur og Akraness, Vesturlands, Vest
íjarða og Norðurlands. Þar hef
ur nefnd rannsakað, hvaða leiðir
séu hagkvæmastar til að stytta
veginn um fjörðinn, og koma án
efa til greina ferjur, brú eða góð
ur vegur. Þessi rannsókn var á
síðasta ári stöðvuð af ríkisvald-
i'nu, en bæjarstjórn Abraness hef
ur mótmælt, enda sjálfsagt að
halda áfram svo nauðsynlegu
verki.
Vafalaust verða framtíðar sam
göngur milli Akraness og Reykja
víkur með þyrlum, sem ganga
eins og strætisvagnar milli borg
onna. En það er ekki tímabært,
og samt sem áður verður að finna
lausn á Hvalfjarðarmálinu. Ber
að vona, að samgöngumálaráð-
herra láti það ekki spyrjast um
sig, slv'o duglegan mann, að hann
láti ekki ljúka rannsóbninni.
og stafsetning
Fornrit
Útgáfa fornrita gengur mcð
einkennilegum hætti fyrir sig,
— rykkjum og skrykkjum liggur
raér við að segja. Allir vita hve
seint útgáfa Fornritafélagsins
gengur fram, en texti hennar
verður ailténd undirstaða seinni
og alþýðlegri útgáfu, hvort sem
sjálfar bækur Fornritafélagsins
verða nokkru sinni sú almenn-
iugseign sem ráð mun hafa ver.
.ð-fyrir gert í upphafi. Ekki nóg
Rieð að útgáfan gangi seint held-
ur ganga einstök bindi til þurrð-
ar-og vinnst seint að prenta þau
að nýju; þessi undirstöðuútgáfa
er . því ekki fyrirliggjandi að jafn
affi, það sem þó er til af henni.
Qg hin stóra lestrarútgáfa ís-
ilendingasagnaútgáfunnar, sem
komið hefur í stað útgáfu Sig-
uijðar Kristjánssonar sem al-
menníngseign í landinu, hefur
elfki heldur verið á markaði um
xnidanfarin ár.
/Á því var loks ráðin bót í
•. íyrra, og allt safn íslendinga-
. sagnautgáfunnar — fjörutíu
bifldi minnir mig — mun >nú
ve?a fáanlegt að nýju. Og i fyrra
kom sömuleiðis verulegur fjör-
kippur í fornritaútgáfu í öðrum
• áttum, mörgum í senn. Skugg.
• sjá.í Hafnarfirði hóf útgáfu.ís-
< lendingasagna með Egils sögu
og öðrum Borgfirðingasögum í
myndarlegu bindi, og ætlar að
gefa sögurnar allar út með sama
hætti á næstu árum, en Skálholt
gaf út Eddukvæði, sömuleiðis í
myndarlegri bók. Skálholt hef-
ur áður gefið út að minnsta
kosti Hrafnkels sögu og Njáls
sögu í einföldum fitgáfum handa
skólum, og einnig mun Prent-
jsmiðja Jóns Helgasonar hafa
fengizt við skólaútgáfu fornrita
og gefið út a.m.k, Færeyinga.
sögu, en þá bók (eða bækur ef
fleiri eru) hef ég því mjður ekki
séð. Og Helgafell gaf út Grettis
sögu að nýju í útgáfu Halldórs
Laxness, frá 1946, með myndum
Þorvalds Skúlasonar og Gunn-
laugs Schevings.
Þessar nýju útgáfur íslend-
ingasagna og Eddukvæða eru
allar með ,,nútímastafsetningu“
sem svo er nefnd, m.ö.o. þeirri
stafsetningu sem almennt gildir :
í landinu, enda kennd í skólum
eftir lagaboði. Kann það að
þykja lygileg saga nú á dögum
að til hafi 'þurft illvígar deilur
á Alþingi sjálfu og enda Hæsta-
réttardóm til . að leyfður yrði
svo sjálfsagður ritháttur sagn-
anria — og þurftu þó meir en
tuttugu ár að líða áður en hann
yrði talmennt viðurkenndur.
Þeirrar tregðu er hætt við að
safn íslendingasagnaútgáfunnar
gjaldi, en það er allt með ,,sam-
ræmdri stafsetningu fornri,” og
menn kjósi frekar að cignast og
notfæra sér þær útgáfur sem
til eru í nútímalegri sniðum.
Enda kvað sí og æ við orðin
„með nútímastafsetningu" í
auglýsingum blaða og útvarps
fyrir jólin — eins og þau væru
einhver -sú töfraformúla sem
greiddu mönnum leið að forn-
ritum með alveg nýjum hætti.
Því fer auðvitað víðsfjarri, þó
smekklegra sé og haganlegra að
liafa á lestrarútgáfum fornrita
sömu stafsetning _og á öðru les-
máli okkar. Líklegt er að ýms-
um lesendum, og ejnkum þó
unglingum, Þyki sögurnar að-
gengilegri og læsilegri með nú-
t
KJALLARI
tímastafsetningu en áður, og að
því marki hlýtur útgáfa þeirra
vitaskuld að stefna: að gera þær
sem handhægastar til afnota sem
allra ^flestum lesendum. Þar
fyrir er auðvelt að ofmeta þann
trafala, sem raunverulega var
að hinni samræmdu starfsetn.,
t.a.m. á útgáfu Fornritafélagsins,
og hygg ég að fleiri en ég hafi
alls ekki orðið hans varir. Raun-
verulega er ekki minna nýmæli
að uppsetningu texta og skýr-
inga í Eddukvæðaútgáfu Ólafs
Briem hjá Skálholti, en staf-
setningunni. Hinar aðgengilegu
skýringar hið næsta sjálfum
textanum, ásamt inngangi út-
gefanda um kvæðin, er hvort
tveggja til þess fallið að greiða
lesanda veg að kvæðunum sem
bezt má vei’ða; hér hefur tekizt
frágangur alþýðlegrar útgáfu
sem raunverulega er líkleg til
þess að koma mönnum til að
lesa Eddukvæði og halda þeim
við efnið úr því lesturinn er
hafinn.
Minni nýjung er að íslendinga
sagnaútgáfu Skuggsjár, sem þeir
Grímur Helgason og Vésteinn
Ólason önnuðust; þetta er alþýð-
leg lestrarútgáfa í sömu sniðum
og fyrri slíkar að stafsetningunni
frátalinni; skýringar einskorð-
aðar við það sem óhjákvæmi-
legt er. Auðvitað eiga slík rit-
söfn jafnan að vera á markaði
Framhald á 9. siðu.
Erlendar
fréttir í
stuttu máli
UMUHIA 11. 1. (ntb-
reuter): Tíu menn féllu
og margir særðust, er
nígeríönsk flugvél varp-
aði sprengjum á þorpið
Umuhia í Biafra í dag.
HOUSTON 11. 1. (ntb*
afp): Bandarísku geim-
fararnir Anders, Bormann
og Lowell heimsóttu aðal-
stöðvar SÞ í New York x
gær. U Thant, aðalritari
Sameinuðu þjóðanna, tók
á móti gestunum og fylgdi
þeim um salx. í ávarpi U
Thants til gestanna nefndi
hann þá „hina fyrstu
sönnu heimsborgara“.
AMMAN 11. 1. (ntb-
afp): Fjórar ísraelskar
sprengjuþotur gerðu harð
ar árásir á norðurhluta
Jórdandals í morgun. Tals
maður Jórdaníustjórnar
kvað ísraelsmennina með-
al annars hafa varpað nið
ur napalm-sprengjum.
LUNDÚNUM 11. 1. (ntb
-reuter); Aukið lögreglu-
lið verður kallað út í
Lundúnum á morgun í
tilefni „Mannréttinda-
göngunnar miklu“, rmkill-
ar kröfugöngu sem þá
verður farin til stuðnings
„lituðum“ mönnum í Bret
landi. Gizkað er á, að
ganga þessi verði sú f jöl-
mennasta, sem sézt hefur
þar í borg.
BELGRAD 11. 1. (ntb*
afp): Innrásin í Tékkó-
slóvakíu var liarðlega for-
dæmd á ráðstefnu stú-
denta frá Evrópulöndum,
sem lauk í Búdapest á
fiinmtudag.