Dagur - 31.08.1933, Blaðsíða 3

35. tbl.
DAGUR
141
Óþreyja 01. Th,
Ólafi Thors farast svo orð í ísafold
23. þ. m.
»Þeir kjósendur, eldri sem yngri,
sem bíða þess með óþreyju að
réttarbætur stjórnarskrárinnar kora-
ist í framkvæmd, verða svo að
snúa reiði sinni á hendur Fram-
sóknarmönnum, en einkum þó só-
sialistum, þvi það er slveg
víst að hefðu sósíalístar reynst
trúir sínum málstað og í tæka tið
tekið undir krðfu Sjálfstæðismanna
um að aukaþing yrði tafarlaust kvatt
saman og stofnað til haustkosninga,
þá hefði einnig sú krafa hafst fram.
Er nú eigi annað fyrir enn minnast
þeirra við næstu kosningar.«
Svo mörg eru þessi orð. Svona
talar varaforrnaður þess flokks, sem
árum saman og allt fram undir síð-
ustu tíma hefir beitt áhrifum sínum
gegn þvi að unga fólkið fengi kosn-
ingarétt. Nú látast þessir menn
vera fullir af óþreyju yfir því, að
unga fólkið fái ekki að neyta þess
réttar strsx i haust, og gera ráð
fyrir, að það snúi reiði sinni aó
þeim mönnum, sem hafa beitt sér
fyrir þvi, að unga fólkið fengi þessi
réttindi, sem ihaldsmenn hafa hald-
ið fyrir þvf.
Mannstuldir.
Sá stórglæpur hefir lengi framinn
verið að steia börnum efnaðra for-
eldra og heimta fyrir þau lausnar-
gjald. Stundum er fullorðnu fólki
líka stolið og lausnargjaldið heimt-
að af aðstandendum. Pessi glæpur
hefir margsinnis verið framinn i
Kina og vfðar f Austurlðnduro.
Einnig hefir hann framinn verið nú
lengi i Bandarfkjunum og virðist
vera að fara mjðg i vöxt og er nú
orðinn löggæzluvaldinu mikið
áhyggjuefni. Fyrir skömmu héldu
lðgregluforingjar frá 22 helztu borg-
um í Bandaríkjunum og 14 öðrum
löndum fund með sér i Chicago
og bar þetta vandræðamál þar á
góma. Segja fréttir þaðan, að Mr.
Newton, lögreglustjóri i Wmnipeg,
hafi haldið því fram, að nauðsyn
bæri til að Ieggja dauðahegning við
þessum voða glæp. Virðist nú vökn-
uð mjög sterk hreyfing i þá átt að
afmá þetta óhæfilega athæfi, jafnvel
þó það kosti mikla harðneskju, og
hefir uú einn maður verið dæmdur
tiidauða fyrir slíkan glæp. Hann
heitir Walter Mc Oee, Kansas O.ty.
Var stúlkunni, sem hann stal, þó
skilað heilli á húfii (Lb.).
Hveitiverð í Canada.
Heimskringla skýrir svo frá 26.
fyrri mánaðar:
Hveiti féll i verði siðastliðna viku
um 28c cents, eða úr $ 1,04 niður
i 76 cents. Sagan hefir endurtekið
sig. Braskið gekk þetta litla of langt
eins og svo oft áður. Og nú sem
fyr hafa menn tapað fé svo hundruð-
um milljónum dollara skiftir á verð-
hruninu. Allir sem fé sitt lögðu i
»spiiavítið« án þess að hugsa
nokkuð um að sjá sér borgið, standa
nú tómhentir eitir. Pó ótrúlegt sé
er talið að almenningur, sem éingin
fjárráð hefir að ráði, hafi ekki farið
varhluta af tapinu.
Hvað veldur verðfallinu? Brask,
ekkert annað. Verðhækkunin var
óeðlileg. Hún var gildra, sem beitt
var, og menn gengu í saklausir eins
og mýs.
Með peningum óverðfestum viðast
út um heim er hættulegra við
hveitikaup að eiga en nokkru sinni
fyr. Og var þó ekki við þá hættu
bætandi.
Blöðin hér segja, að verðfallið
hafi verið ástæðum að kenna, sem
þetta land fái ekki við ráðið og
enginn hér fái við gert. Pað getur
satt verið. En við eitt fá allir ráðið
og það er að gefa sig á vald
svindilbraskinu. Um það getur hver
sjálfum sér kennt.
---- o
Júprsmyrsl.
Reynslan og fjöldi tilrauna hafa
sannað, að bezta ráðið, til að fá
gerilhreina mjólk, er að gæta alls
hreinlætis i meðferð kúnna. Sérstak-
iega skal gæta þess, auk annars,
sem snertir kúahirðingu, að júgrinu
sé haldið heilbrigðu. Flestir sjúk-
dómar, sem þjá kýrnar, koma ein-
mitt fram i þessu viðkvæma liffæri,
en afleiðingin er minni mjólk, svo
að kúahaldið ber sig þessvegna
ekki. Af algengum júgursjúkdómum
má nefna: Streptokokkjúgurbólgu,
bólgulopa, bólgublástur f júgurhúð-
inni, húðbólgu, smitandi útþot,
júgurbólu, kýlabólgu ogjúgurdrep.
Búnaðarfrðmuðir og sérfræðingar
í útlöndum hafa fyrir löngu sannað
og sýnt, að bezta, þægilegasta og
ódýrasta ráðið, til að hirða júgrið
vel, sé að bera á það daglega sér-
stök smyrsl.
Eins og að dagleg notkun sápu
er sérstakur hlutur hverjum siðuð-
um manni, svo ætti sérhver hag-
sýnn og framsækinn bóndi að nota
daglega góð júgursmyrsl.
Mjólkurrannsóknir landbúnaðar-
ráðanna við þýzku háskólana hafa
leitt í Ijós, að án notkunar júgur-
smyrsla fundust í nýmjólkaðri mjólk
yfir 3000 gerlar i hverjum tenings-
sentimetra. Væri aftur á móti mjólk-
að með höndum bleyttum f mjólk,
srnurðum með tólg eða öðrum
dýra- og jurtafitum, þá varlágmark
gerlatölunnar langt yfir 3000.
Rannsóknirnar sýndu ennfremur,
að gerlafjöldinn komst niður {
merkilega lága tölu, eða 300 i ten-
ingssentim. mjólkur, væri notuð
beztu júgursmyrsl.
Júgursmyrsl eru þvi nú í næstum
öllum nýtízku kúabúum í Þýzka-
landi, Englandi, Sviss, Danmörku
og mðrgum öðrum löndum. Mörg
mjólkursamlög þessara landa krefj-
ast þéss af félögum sínum, að þeir
noti stöðugt júgursmyrsl.
Pað er samkvæmt þessari reynslu
að Efnagerðin »Sjöfn« hér i bæn-
um hefir komið með júgursmyrsl
á markaðitin.
Pessi ágætu júgursmyrsl >Sjafn-
ar« er ekkert óreynt efni.
Pau eru framleidd, að viðhafðri
allri hreinlætisvarkárni, af sérfræð-
ingi, sem hefir að baki sér margra
ára nám og verklega erlenda
reynslu. Framleiðslan er undir eft-
irliti dýralæknis.
ísleozkir kúaeigendur ættu að
nota sér þessa framleiðslu til hags-
bóta og þrifnaðar.
Meðal villimanna.
Árið 1924 lðgðu nokkrir þýzkir
vísindamenn af stað í leiðangur til
Braziifu. Hét formaður fararinnar
dr. Otto Schulze. Efnafiæðingur
var og í förinni er Herman Huth
heitir. Leiðangurinn var hafinn í
þarfir læknavfsinda. Ætlaði dr. Sch-
ulze sér að rannsaka hvort ekki
væri yfir einhver ný lyf að komast
geró úr trjám f Braziliu. En til
þessara manna hefir ekkert frézt
eíðan og var almennt álitið að þeir
væru allir dauðir. Höfðu og fregn-
ir borist um að nokkrir þeirra
hefðu veikst, sem styrkti menn í
þeirri trú, að þeir hefðu farist.
En nú bregður svo við, að einn
þessara manna er i leitirnar kom-
inn. Er það efnafræðingurinn Hutb.
Kom hann til Ouayaquil i Ecua-
dor-rfki 13 júlf. Hefir hann hina
hðrmulegustu sögu að segja af
leiðangrinum.
Frá Chsco-héruðum og Perú-
hálendinu lögðu þeir af stað niður
i Amazon-dalinn. Voru þeir 24 alls,
en innan þriggja ára höfðu sóttir
fækkað þeim svo að eftir lifðuekki
nema 11 af þeim.
Eftir nokkra dvöl i Amazon-
dalnura á meðal Kyrrahafs Indfána
svo nefndra, og þó sérstaklega
Ocainas-kynbáiksins, fýsti þá dr.
Schulze og Huth að komast inn f
héruðin, sem byggð voru regluleg-
um villimönnum. Ætluðu þeir, að
eitthvað mætti ef til vill' af þeim
iæra um efni það er þeir voru að
rannsaka. Pað var i svonefndum
Pastaza-héruðum, sem eru myrk-
viðar- og villi-Indiána-land mikið.
Með sér höfðu þeir enga hvita
menn, heldur Indiána, sem þeir
treystu betur f slarkferð þessa.
En hvort sem Indíánarnir sviku
þá eða ekki, voru þeir teknir fastir
af Boras-kynbátkinum, er þarna
hafðist við og mannætur eru, en
Indiánarnir sem með þeim voru
komust undan.
Huth og dr. Schulze voru
bundnir við tré skammt hvor frá
öðrum. Var bái kynt umhverfis
dr. Schuize og dönsuðu villimenn
og sungu meðan brennifórnin fór
fram. Kvaðst Huth hafa um stund
misst meðvitundina af að horfa
upp á þetta og vera bundinn og
geta ekkert aðhafst fyrir félaga
sinn. Er hann kom til sjálfs sfn
aftur, var hann kominn til konu
einnar af Jibara kynbálki, er hann
skildi á síðar að hefði bjargað
honum með þvf að hann giftist
sér.
Og svo voru þau gift. Sagði
Hutb, að eitt af giftingar-athöfninni
hefði verið það, að dregnar hefðu
verið augnatennurnar úr konunni.
Pað átti að sýna og sanna að hún
væri gift, eða tákna sama og gift-
ingarhringur. Frá þeirri stundu
sagðist Huth hafa gert allt, sem
honum var unnt, til að frétta um
mannflokk þennan, hver væri for-
ingi hans og hverjar skyldur ýmsra
hinna heldri manna þeirra á
meðal væru. Kvað hann konuna
hafa treyst sér og smám saraan
náði hann trausti töfralækna þeirra
og foringja. Kvað hann þá hafa
trúað þvf, að hann væri yfirnáttúr-
RÖSkur ma®ur óskar eftir at-
i vinnu frá þessum tima
til veturnótta, ennfremur getur kom-
ið til mála með veturvist, ef semur.
Frekari upplýsingar i sfma 91.
legur maður að vitsmunum, eftir
að hann var svo kominn niður i
triáli þeirra, og hann gat farið að
skýra fyrir þeím eðli og veruleik
ýmsra hluta, er þeir höfðu enga
hugmynd um.
Eftir nokkurn tima hættu þeir
að gæta hans. En lengi og varlega
þurfti Huth þó að fara með áform
sitt að komast hið fyrsta i burtu.
En loks heppnaðist það. En þrir
mánuðir fóru f það fyrir honum
frá því að hann yfirgaf »hús og
heimili*, að komast til Amazon-
dalsins aftur.
Ýmislegt segist Huth hafa numið
af veru sinni hjá mannfiokki þess-
um. Eitt var aðferð til þess að
minnka nokkuð höfuð, hendur eða
fætur manna. Einnig kveðst hann
fundið hafa upp óbrigðui Iyf við
höggormabiti og lækningu sára, er
gerð væru úr jurtum og trjám er
þarna vaxa. Kvaðst bann hafa
nókkuð af sæði slikra jurta og
grasa með sér,
Heimskringla,
---O----
F réttir.
Síldveiðin hefir gengin treglega siðasta
hálfa mánuðinn. Pó hefir nokkur sild kúmið
til Siglufjarðar, en lítil sem engin hingað
til Akureyrar. Sagt er að enn vanti nokkuð
af síld fyrir sænska markaðinn. Siðastliðið
laugardagskvöld var búið að salta alls á
landinu 213,800 tunnur og er það um 8
þús. tunnum minna enátama tímaífyrra,
Af því er yfir 100 þús. tn. matjessöltuð
sild. Nú um helgina voru komnir í bræðslu
663,620 hl. af síld og er það 223 þús.
meira en í fyrra.
Ofviðri geysaði um síðustu helgi yfir
Suður- og Vesturland. Heyskaðar urðu
nokkrir, þök fuku af húsum og tjöld vega-
vinnumanna tættust í suudur í ofviðrinu,
Mannskaðar urðu engir svo vitað sé.
Menningarsjðður Islands hetir keypt nátt-
úrugripasafn Ouðm. sál. Bárðarsonar prd-
fessors fyrir 25 þús. kr. samkvæmt mati,
Safn þetta er mikið að vöxtum og er nú
sem stendur í Lauganesspitala.
Síra Ragnar E. Kvaran, sem um 11 <r
hefir verið prestur íslendinga í Ameríku,
kom, ásamt fjölskyldu sinni, alfluttur til
Reykjavíkur með Brúarfossi í fyrradag.
Sira Ragnar hefir getið sér hið bezta orð
þar vestra.
Porsleinn Porsleinsson skáid frá winni-
peg er kominn til Reykjavikur með Brú-
arfossi.
Guðmunúur Matthiasson úr orímsey
synti á laugardaginn var af Oddeyrar-
tanganum og austur yfir álinn. Sundið
tók 22 mínútur. Veður var kyrrt og hlýtt
og sjávarhitinn 11°, en nokkurt utfall var
í álnum, er tafði sundmanninn nokkuð.
Fyrst er synt var yfir Oddeyrarál, þótti
það mikill viðburður. Síðan hefir sund-
kunnáttu og sundleikni farið það fram,
að nú þykir slikt sund ekki sérlega frá-
sagnarvert.