Dagur - 05.01.1939, Blaðsíða 2

2
D A G U R
1. tbl.

flutningur Norðmanna af slíkum
vörum nemur yfir 30 milj. kr.
Tveir náttúruviðburðir hafa
orðið á árinu, sem frásagnarverðir
eru. í maímánuði lokaði hafís fyr-
ir mestallt Norðurland, eða frá
Þistilfirði að Horni og náði ísinn
inn á siglngarleiðir á Húnaflóa.
Þó varð hann aldrei landfastur til
verulegs baga og teppti lítt eða
ekki samgöngur á sjó.
í sama mánuði kom ógurlegt
hlaup í Skeiðará og flæddi flóðið
með miklum jökulhrönnum yfir
allan Skeiðarársand og braut nið-
ur símastaura. Var talið líklegt að
hlaup þetta stafaði af eldsumbrot-
um í Vatnajökli og voru gerðir út
leiðangrar því til rannsóknar, en
ekki mun neitt hafa sannast í því
efni.
Fallvatn og flugvél. Þá skal
minnst tveggja framkvæmda, er
snerta Akureyri sérstaklega.
Akureyrarbær réðist í virkjun
Laxár á síðasta ári. Er þó þeirri
framkvæmd ekki nærri lokið.
Unnið hefir verið að byggingu
skiptistöðvarhúss við Þingvalla-
stræti fyrir ofan bæinn, og staur-
ar voru fluttir út á síðasta hausti
til undirbúnings rafleiðslunnar að
austan. Þá hefir verið reist stöðv-
arhús við Laxá og íbúðarhús fyrir
stöðvarstjóra, en stíflan sjálf bíð-
ur næsta sumars. Er ætlast til að
hin nýja stöð verði fullgjör og
taki til starfa á næsta hausti.
Flugstarfsemi Flugfélags Akur-
eyrar er og allmerkileg. í byrjun
maímánaðar hóf flugvélin TF Örn
ílugferðir sínar og hélt áfram í
sumar. Alls var flogið 60 sinnum
milli Akureyrar og Reykjavíkur,
en alls urðu flugin 358. Níu ferðir
voru farnar til þess að flytja
þungt haldna sjúklinga til Reykja-
víkur; sex sjúklingarnir voru svo
þungt haldnir, að þeir þoldu eng-
an annan flutning. Flugvélin flutti
alls 750 farþega um 50 þús. flug-
kílómetra. Myndatökuflug voru
nokkur, t. d. var flogið yfir hafís-
inn í vor og til Vatnajökuls, þegar
hlaupið kom í Skeiðará, og þar
teknar hundruð ljósmynda auk
kvikmynda. Flugvélin fór einnig
nokkrum sinnum í síldarleitar-
flug. Flugstjóri var Agnar Kofoed-
Hansen.
Slysfarir og mannalát. Minnis-
stæð verða lengi tvö stórslys á ár-
inu. Annað er drukknim frú Guð-
rúnar Lárusdóttur alþm. og
tveggja dætra hennar í Tungu-
fljóti síðla sumars. Hitt, er togar-
inn Ólafiu' fórzt með allri áhöfn
um mánaðamótin október—nóv-
ember.
Meðal þjóðkunnra merkis-
manna, er látizt hafa á árinu, má
nefna Einar H. Kvaran rithöfund
og skáld, Þorstein Gíslason rit-
stjóra og skáld, Jón Baldvinsson
bankastjóra og alþingismann og
Böðvar Bjarkan yfirdómslögmann.
í fjarsýn. Þegar skyggnst er eft-
ir stórviðburðum ársins erlendis,
blasir fyrst við sameining Austur-
ríkis við Þýzkaland, er gerðist
með hervaldi í marzmánuði. Þar
næst er gjörræðið og ofbeldið, er
Tékkóslóvakía varð íyrir í haust,
þegar ríkið var limað í sundur, og
þó einkum sú sorglega niðurstaða,
að þetta lýðstjórnarríki er nú orð-
in ósjálfstæð hjálenda Þýzkalands.
Er þessi atburður ‘ glöggt dæmi
þess, að smáríkin geta ekki treyst
á hjálp stórveldanna, þegar i
nauðir rekur. Verði slíkar fórnir
færðar hvað eftir annað á altari
stundarfriðar, án þess að sýnilegt
sé að varanlegur friður sé nokkru
nær, þá fer bezt á því að tala
sem fæst um frið á jörðu.
Hergnýrinn í Austur-Asíu, þar
sem hinar gulu þjóðir berast á
banaspjótum, og bræðravígin á
suðvesturhorni Norðurálfunnar
hafa haldið áfram í algleymingi til
ársloka, án þess að nokkur úrslit
séu sjáanleg fyrir hendi.
NÆSTI ÁFANGINN.
Nýtt ár er runnið upp. Við vit-
um ekki hvað það geymir í skauti
sínu. „Eitt er þó víst, það geymir
hel og hildi“. Ýmsir munu í val
falla og margvíslegt stríð mun háð
verða, bæði af einstaklingum og
þjóðarheildinni. Við vonum, að
margir sigrar verði unnir á hinu
nýbyrjaða ári þjóð og landi til
frama og farsældar. Til þess að
svo megi verða, þurfa sem flestir
að taka höndum saman til sameig-
inlegra átaka, því sameinaðir
stöndum vér, en sundraðir föllum
vér.
Dagur óskar íslenzku þjóðinni
árs og friðar.
GLEÐILEGT NÝJÁR!
Framsóknarfélag Öngulsstaða-
hrepps hélt skemmtisamkomu að
Öngulsstöðum síðastl. fimmtudag.
Halldór bóndi Sigurgeirsson á
Öngulsstöðum setti samkomuna
með ræðu. Þá töluðu alþm. Einar
Árnason og Bernharð Stefánsson.
Kvartett undir stjórn Ragnars
Helgasonar á Þórustöðum söng
nokkur lög, þar á meðal Söng
Framsóknarmanna eftir Guðm.
Inga. Að lokum var stiginn dans
fi'am eftir nóttu.
Skemmtunin var svo fjölmenn,
sem húsrúm leyfði, og urðu þó
nokkrir frá að hverfa. Á Önguls-
stöðum eru góð og rúmmikil húsa-
kynni, eins og víðar í Önguls-
staðahreppi, en þau eru þó ekki
nægilega stór fyrir samkomur
sem þessa, eða aðrar fjölmennar
samkomur, væri full þörf að ráða
bót á því og koma upp myndar-
legu samkomuhúsi fyrir hreppinn
svo fljótt sem unnt er. En þrátt
fyrir þrengslin skemmtu menn sér
hið bezta.
Hjónabönd: Frú Ingibjörg Aust-
fjörð og Bjarni Jóhannesson frá
Glerá. — Ungfrú Svanfríður Sig-
urgeirsdóttir frá Vöglum og
Guðni Jónasson frá Laugalandi.
— Ungfrú Marta Jónsdóttir og
Hörður Haraldsson iðnaðarmaður.
— Ungfrú Guðbjörg Ingimundar-
dóttir og Sverrir Magnússon
verkamaður.
Dánardœgur. Síra Jón Þorvalds-
son, prestur að Stað á Reykjanesi
andaðist í Landakotsspítalanum í
Rvík á gamalárskvöld.
Pjónusta - Prældomur -
heitir nýútkomin bók, skrifuð af
finnskum presti úr þeim hluta
Ingermanlands, sem er á valdi
Rússa, en íslenzkuð af sr. Gunn-
ari Jóhannessyni.
Höf. gerist prestur í hinum
rússneska . hluta Ingermanlands,
sem þó er raunar finnskur að
menningu og máli. Hann lýsir þar
hinni ægilegu kúgun valdhafanna
rússnesku, hinum skelfilegu trúar-
ofsóknum, og því hörmulega á-
standi, er fólkið verður að búa
við. Hann segir frá því, hvernig
aftur og aftur átti að kúga hann
til að njósna um hitt og þetta
meðal safnaðanna, svo hægt væri
að fá einhverja átyllu til að varpa
fólkinu í fangelsin og kúga það til
hlýðni og neyða það til guðsaf-
neitunar. í þessum kafla blasir við
lesaranum hið svo kallaða „trú-
frelsi“ hjá kommúnistunum! Al-
staðar eru njósnarar á hælum
hans. Aftur og aftur er hann kall-
aður fyrir „rétt“ til þess að ógna
honum og neyða hann til undir-
gefni og hlýðni við Tékkuna
(leynilögregluna alræmdu) og er
hann neitar að ganga í þjónustu
hennar, er hann handtekinn og
dæmdur til dauða! Er nú nokkur
lýsing á hinu fyrsta fangelsi, sem
hann er í, og meðferðinni og
„menningunni“ þar, og gefur held-
ur á að líta! Þá er dóminum
skyndilega breytt í 10 ára þrælk-
unarvinnu, og nú er presturinn,
ásamt hundruðum íanga, ungra og
gamalla, karla og kvenna, er
höfðu verið dæmdir fyrir svipuð
„afbrot“ og hann, þ. e. a. s. fyrir
það, að hafa á einhverju aðra
skoðun en kommúnistarnir, flutt-
ur langar leiðir norður í gadd-
hörkur Norður-Rússlands, og þar
byrjar nú fyrir alvöru þrælkunin,
hungrið og hverskonar kvalir og
pyndingar, enda voru sumir yfir-
mennirnir dæmdir þjófar og
morðingjar, líklega til að tryggja
það, að meðferðin yrði ekki oí
góð! Er öll sú frásögn um með-
ferð fanganna, hungrið, vinnu-
brögðin, siðleysið og ruddaskap-
inn, átakanlegri en orð fá lýst.
En loks eftir langa veru og
margvíslegar þjáningar tekst
NÝJA-BÍÓ H
Föstudags-, laugardags-
og sunnudagskvöld kh 9:
Peir fengu
honunivopn
Mikilfengleg og spennandi
M etro-Goldwyn-Mayer-tal-
mynd, er sýnir áhrifamikla
sögu er gerist i lok heims-
styrjaldarinnar.
Aðalhlutverkin eru snildar-
lega leikin af
Spencec Traey
og
Franehof Tone
Myndin er bönnuð fyrir
börn innan 16 ára.
prestinum að flýja þessa vítisveru
bolsanna. Skall þá stundum hurð
nærri hælum á þeim flótta, því al-
staðar voru njósnarar. „En úr ríki
þrælkunar og eymdar komst ég til
hins frjálsa Finnlands“, segir höf.,
„eftir að hafa farið fótgangandi
um skóga og óbyggðir 300 km.
langan veg. Og fögnuðui'inn var
ósegjanlegur: „Eg var alls ekki
þreyttur, en mér virtist sem ég
vaknaði af illum draumi. Eg get
ekki sagt frá öllu því, sem bærð-
ist í huga mér þennan merkisdag
lífs míns. Mér fannst náttúran
öðruvísi en áður, jafnvel var söng-
ur fuglanna öðruvísi í þessu
frjálsa landi.-Nú skildi ég til
fulls, hvað frelsi er í raun og
sannleika. Eg var sloppinn úr búri
mínu, já, betra en það, eg var
sloppinn úr hinu jarðneska víti
Bolsévikkanna11.
Þessi athyglisverða frásaga
prestsins af staðreyndum, er hann
sjálfur hefir séð og lifað, er mjög
látlaust skrifuð. Og grunntónninn
L/ósmyndastofan
I Qránufélagsgðtu 21
er opin frá kl. 10—6.
HVERGI Ó.DÝRAR.
Guðr. Funch-Rasmussen.
Skiðafólk! Kaupíð:
Skíðabuxur,
Skiðaslakka,
Skiðaskó.
Kaupfélag Eyfirðinga.