Dagur - 03.08.1944, Blaðsíða 8

8
DAGUR
Fimmtudaginn 3. ágúst 1944
ÍTR BÆ OC BYGCÐ
□ RÚN. Afmí. frestað til
5944897 - 1
Möðruvallakl.prestakall. Messað á
Bœgisá sunnud. 6. ágúst og á Möðru-
völlum sunnud. 13. ágúst kl. 1 e. h.
Æskitegt er, að flögg blakti við hún
á öllum fánastöngum í baenum í tæka
tíð fyrir kl. 10 í kvöld, í tilefni af
komu forseta íslands til bæjarins. En
rétt er að minna menn á það, að bezt
fer á því, að fánarnir verði dregnir
aftur niður nokkru fyrir miðnætti.
Möðruvellir í Hörgárdal. Áheit, kr.
50.00, frá J. S., hefir borizt kirkjunni.
Beztu þakkir. — Sóknarprestur.
Látin er 11. f. m., að heimili sínu,
Ytri-Bakka í Arnarneshreppi, Hans-
fríður Jónsdóttir, há-öldruð ekkja. —
Hún var fædd 2. marz 1858 á Bald-
ursheimi og voru foreldrar hennar
Jón Ólafsson, bróðir Ólafs eldra í
Pálmholti, og Hansína Halldórsdóttir,
en þau bjuggu síðar á Syðra-Koti.
Hansfríður sál. var gift Gísla Jó-
hannessyni frá Pálmholti, ágætum
manni, og eignuðust þau tvær dætur.
Eru þær Hansína, kona Jóns bónda
Ólafssonar á Ytri-Bakka og Ragn-
heiður, sama stað.
Mann sinn missti Hansfríður haust-
ið 1928. Hafði hann þá verið blindur
nokkur ár og sjálf varð hún sjónlaus
ári síðar, en algerlega rúmföst 4 árin
seinustu, sem hún lifði. — Sýndi hún
frábært þrek í þeim raunum og mikla
stillingu, enda kona vel skapi farin og
góðum gáfum gædd. Er minning
Hansfríðar einkar kær og hugstæð
öllum, er hana þekktu.
Kurmugur.
Nýtt kvikmfndahús á Akureyri.
Georg Magnússon hefir sótt um leyfi
bæjarstjórnar til, þess að koma hér
upp nýju kvikmyndahúsi innan
þriggja ára, en til bráðabirgða hyggst
hann að leigja samkomusalinn í
„Skjaldborg“ og hafa þar kvikmynda-
sýningar. Á fundi sínum s.l. þriðjudag
^nun bæjarstjórn hafa gefið leyfi sitt
til bráðabirgðarekstursins í „Skjald-
borg“ með þeim skilyrðum, að húsið
verði útbúið með föstum sætum og
sætagjald greitt til bæjarins eftir
sömu reglum eins og h.f. Nýja-Bíó
hlítir nú. Jafnframt mun bæjarstjórn
hafa veitt Georg leyfi til kvikmynda-
reksturs í nýju, fullkomnu kvik-
myndahúsi, með þeim skilyrðum, sem
síðar kunna að verða sett fyrir þeim
rekstri.
Greindur borgari hafði orð á því
við ritstjóra blaðsins, að nú mætti
hafa það til marks um það, hve djúpt
allt þjóðernisskrafið stæði hjá okkur
íslendingum, hvernig við tökum á
móti fyrsta innlenda þjóðhöfðingjan-
um, er hann ferðast nú um byggðir
landsins. Alltaf hefði verið uppi fótur
og fit og öllu tjaldað, sem til var, þeg-
ar einhver úr konungsfjölskyldunni
dönsku hefði verið hér á ferð. Væri
raunar ekkert nema gott eitt um það
að segja, en hins vegar leitt, ef gamla,
íslenzka tómlætið gerði nú verulega
vart við sig, þegar landi okkar ætti í
hlut. — Vonandi stöndumst við Ak-
ureyringar þetta „þjóðræknispróf",
sem fyrir okkur verður lagt þessa
dagana.
Halldór Halldórsson
byggingafulltrúi hér 1 bæ hefir sagt starfi
sínu lausu og tnun fl^tjast alfarinn tneð
tjölskyldu sína til Reykjavíkur í haust,
en þar mun hann gerast starfsmaður
skipulagsnefndar bæja og kauptúna. Auk
bvggingafulltrúastarfsins hefir Halldór
gegnt ýmsum öðrum störfum hér; t. d.
liefir hatyn um langt skeið verið aðal-
teiknikennari Iðnskóla Akureyrar f öllum
trésmíða- og byggingafögum m. a., og get-
ið sér'þar miklar vinsældir og traust sem
á öðrum starfsviðum. Er mikill skaði að
því, að missa bann og fólk hans liéðan.
Ræjarstjórn Akureyrar samþykkti á sfð-
asta fundi sfnum einróma þakkarávarp til
Halldórs fyrir góða samvinnu og skyldu-
rækni f starfi undanfarin 16 ár, og árnaði
honum gengis í hinni nýju stöðu.
HEIMSÓKN FORSETA
ÍSLANDS TIL AKUREYRAR
(Framhald af 1. síðu).
eyrar spilar og Karlakórar úr
bænum syngja. Samkoman
hefst væntanlega kl. 4 síðdegis.
Svo er ráð fyrir gert, að for-
setinn fari héðan með varðskip-
inu „Ægi“ á föstudagsmorgun
og þá áleiðis til Siglufjarðar.
Frá Ferðafélagi Akureyrar
(Framhald af ‘1. síðu).
ur Þorsteinn líkur til, að fært sé
að aka suður um Dyngjufjalla-
dal, allt að Kistufelli (rétt norð-
an við Vatnajökul) og austur að
Jökulstý móts við Hvannalindír.
. Þá hefir Ferðafélagið unnið
að vegabótum á Vatnahjallaveg-
inum og ekið að Urðarvötnum.
Er með þessu brautryðjenda-
starfi rnikið greitt fyrir umferð
um hálendi landsins.
Um næstu lielgi verður efnt
til skemmtiferðar suður á fjöll
og á sama tíma póstleiðina vest-
ur í Vatnsdal, ef þátttaka verður
sæmileg.
FOKDREIFAR
(Framhald af 4. síðu).
svo að t. d. fyrstu bindin hefðu
selzt upp á 1—2 árum, mundi upp-
lagið hafa verið stækkað. Nú verð-
ur að bíða þess, að unnt verði að
ljósprenta þau, en það kemur
varla til greina íyrr en að ófriðn-
um loknum.
Ennfremur tel eg rétt að vekja
athyéli á þvi, að Fornritafélaéinu
er ekki unnt að hlaupa í kapp við
þá menn, sem taka sér fyrir hend-
ur að snara á markaðinn mtsjafn-
leéa vönduðum útéáfum fornrit-
anna. Að öðru leyti mun eé táta
mér i léttu rúmi liééia árásir érein-
arhöf. á okkur, foréönéumenn
Fornritaútéáfunnar. Þar sem við
hófust handa um að ge/a fornrit-
in út í vandaðri búningi en þekkzt
hefir áður, innanlands eða utan, oé
höfum taét íram til þess nokkurt
fé oé mikla virmu enduréjalds-
laust, einéönéu af áhuéa fyrir mál-
efninu, tel eg smánaryrði hans í
okkar éarð fyrir athafnaleysi oé
framtaksskort rakalaus með öllu,
enda þótt óviðráðanleéar orsakir,
sem hér verða ekki raktar, hafi
valdið því, að ekki hefir tekizt að
hraða útéáíurmi eins oé við hefð-
um kosið. Oé væéast saét er það
mjöé einkermileét ,að saka okkur
um það, þó að ýmsir. vilji nú ráð-
ast í úiéáfu fornritanna í fjár-
éróðaskyni. Ekki höfum við vísað
þeim veéinn í því efni. En komizt
útéáfur þessar i framkvæmd oé
verði þær vel af hendi leystar eiéa
þessir menn einnié fremur skilið
lof en last, þótt éróðavonin hafi
hvatt þá til framkvæmda.
Jón Asbjörnsson.
T TILEFNI af þessari athugasemd
A formanns Hins ísl. fomritafélags
skal þetta tekið fram: Fornritaútgáf-
unni, sem er ríkisstyrkt fyrirtæki og
hefir auk þess notið mjög ríflegra
gjafa einstakra manna og stofnana,
mun frá upphafi hafa verið ætlað það
hlutverk að bæta úr þörf almennings
á vönduðum útgáfum fornritanna —
ekki aðeins í bili, heldur um nokkra
framtíð. Fyrsta bindi útgáfunnar, Eg-
ils saga Skallagrímssonar, kom út
seint á árinu 1933, eða fyrir rúmum
10 árum síðan, og hefir nú verið alls
ófáanlegt i bókaverzlunum a. m. k. 2
—3 ár. Upplagið hefir því aðeins
enzt 7—8 ár, en upplag hinna síðari
binda miktu skemur, sumra aðeins 1
—2 ár. Nú munu aðeins 1—2 bindi
af þeim 9 bindum, sem komið hafa
út alls, fáanleg í bókaverzlunum. Það
virðist því vægast sagt hæpin stað-
hæfing hjá formanni útgáfunnar að
fullyrða, að ritin hafi selzt fremur
dræmt, og það sé aléerleéa ranét að
orða það svo, að fíeat bindin hafi
selzt því nær strax upp, og það jafnt
fyrir því, þótt bækurnar hafi verið
óvenjulítið auglýstar og óvíða um
þær getið. Ummæli formannsins
sanna því einmtit svo glögglega, sem
frekast verður á kosið, að framsýni
og stórhugur forráðamanna -útgáfunn-
ar hefir frá byrjun verið stórum
minni að þessu leyti en æskilegt hefði
verið, oé er það enn.
þAÐ ER MISSKILNINGUR hjá
bréfritaranum, að eg sé éinn í
hópi þeirra, „sem ekki hafa haft for-
sjá til að kaupa Isl. fornrit frá upp-
hafi vega þeirra" ,eins og hann orðar
það. Eg er einmitt svo' heppinn að
eiga OLL bindin, sem út eru komin,
og gat því úr flokki talað, er eg kall-
aði þau „sérlega smekkleg, vönduð og
ónægjuleg í alla staði“ í fyrri athuga-
semd minni hér í blaðinu um þetta
efni. Og ekki fæ eg séð, að upplag
fyrstu bindanna hefði stækkað hót,
þótt sú harla óbilgjarna krafa for-
mannsins hefði verið uppfyllt, að þau
seldust upp á 1—2 árum! Ekki ber
heldur ó því, að reynsla síðustu ára
hafi kennt útgáfustjórninni að stækka
upplögin að mun, eins og formaður-
inn gefur þó í skyn, annars væru síð-
ari bindin ekki jafnófáanleg þeim
fyrstu. Og hvað veldur því, að for-
maðurinn nefnir ekki eintakafjölda
hinna einstöku binda til marks um
stórhug og framsýni útgáfustjómar-
innar, fyrst hann hneykslast svo mjög
á því, að þessir kostir hennar eru
dregnir í efa?
J^IÐURSTÖÐUORÐ fyrri athuga-
semdar minnar um þetta efni
standa því enn óhrakin, en þau voru
á þessa leið: •
„. .. . Menn skyldu nú halda, að
bókaútgáfa, sem á slíkan markað vís-
an og nýtur auk þess opinberra
styrkja og stórgjafa einstakra manna,
hefði ekki algerlega haldið að sér
höndum og gefizt upp í samkeppninni
við einkaforlögin á þeirri miklu bóka-
útgáfuöld, sem nú gengur yfir þjóð-
ina, heldur hefði hún færzt stórkost-
lega í aukana, stækkað upplög sin og
notað þetta ógæta og óvenjulega
tækifæri til þess að verða við hinum
eðlilegu óskum og kröfum almennings
að ná til íslenzkra fornrita í vönduð-
um útgófum og við hóflegu verði. —
— En í stað þess eru bindin, sem út-
gáfa þéssi hefir komið frá sér, ennþá
færri en árin, sem hún hefir starfað".
Fornritaútgáfan er góð og þakka-
verð, það sem hún nær, en hún nær
ennþá mikils til of skammt. Að því
var hér fundið, — og öðru ekki.
,Óða náða eiga“ — Laxness!
j EINU SUNNANBLAÐANNA birt-
ist nú á dögunum grein eftir Heléa
Haratdsson um skáldskap — einkum
þó ljóðgerð — H. K. Laxness. Þar var
vísa þessi tilfærð ásamt mörgum öðr-
um dæmum um kveðskap Kiljans:
„Flatur nærri fram í gröf
féll um svarðarraftinn,
út í vítis yztu döf
aftur á bak á kjaftinn".
Þar sem ekki var hér um þýðing-
armeira atriði rætt en þetta, tókum
vér það gott og gilt án frekari rann-
sóknar, að Kiljan væri höfundur vísu
þessarar, enda sver hún sig mjög í
ætt við ýmsap annan kveðskap hans.
Nú upplýsir „Verkamaðurinn", að
vísan sé eftir Sigurjón nokkurn Jóns-
son, og má vel vera, að það sé rétt,
þar sem vér þekkjum ekki skáldskap
þess manns. En það verður að teljast
Helga Haraldssyni til afsökunar, að
það getur oft verið býsna erfitt að
skera úr því, hver sé höfundur ýmissa
þeirra ljóða, sem H. K. Laxness slær
eign sinni á með því að birta þau á
víð og dreif í ritum sínum án þess að
nota tilvísunarmerki eða geta höf-
linda — og þá oft meira eða minna
afbökuð. Væri t. d. fróðlegt að heyra
vitnisburð „Verkamannsins" um það,
hvor þeirra H. K. Laxness eða Matt-
hías Jochumsson muni höfundur þessa
„sálms“, sem prentaður er á bls. 230
í fyrra bindi skáldsögunnar „Sjálf-
stætt fólk“:
„Óða náða eiga jesú
engra vina hverra þaut
óða hella halla mega
höfuð sitt á drottins skaut“.
Eða hvor þeirra H. K. L, eða Örn
Hjartanlega þökkum við öllum f jær og nær, sem
sýndu okkur samúð og vinarhug við hið sviplega
andlát og jarðarför
- BOLLA KJARTANS EGGERTSSONAR:
Eiginkona, börn, móðir og systkini.
Alúðar þakkir öllum þeim, sem auðsýndu samúð og vinar-
hug við andlát og jarðarfor konu minnar og móður okkar
ÖNNU ÓLADÓTTUR.
Sigurður Ólafsson og börn.
Það tilkynnist vinum og vandamönnum að unnusta
mín, UNNUR TRAMPE, andaðist að Kristneshæli þ.
30. júlí. — Jarðarförin fer fram frá Saurbæjarkirkju næst-
komandi mánudag kl. 1 eftir hádegi.
Fyrir mína hönd og annarra vandamanna.
Einar Sveinsson.
Öllutn þeim vinum og vandamönnum, nær og íjær, sem
glöddu mig með gjöium og heillaóskum á 75 ára atmæli
mínu 23. júlí sl., sendi eg hugheilar, hjartans þakkir.
Sigríður Jónsdóttir, Stóruvollum.
ýx<$xSxSX$X}X$K}X$M$><}X$X}x£X}xSxSX}X$X$X$X}><$XÍ*}X}>^'<}X$X}XSxjX»X}>3x$x$><}X}X4xíX$X$X$><$X}X}X$><ÍX}X}X^<.
Vegna komu forseta íslands
til Akureyrar
verður almenn lokun hjá kauþfélagi Eyfirðinga og öðr-
um verzlunum og skrifstofum í bænum föstudaginn 4.
ágúst frá kl. 1—6 e. h. — Búðirnar verða opnar, eins og
venjulega, á föstudaginn milli kl. 6 og 7 e. h.
KAUPFÉLAG EYFIRÐINGA.
VERZLUNARMANNAFÉLAGIÐ Á AKUREYRI.
Taða
Höfum til sölu nokkra hesta
hesta af góðri töðu.
Upplýsingar í síma 367 og 323.
Amerískar ;
LITABÆKUR
°g
„DÚKKULÍSUR"
og nokkuð af amer-
ískum, góðum bók-
um
nýkomið í
Bókaverzlun
Þ0RST. TH0RIACIUS
K3S5$4Í5$55S5Si5i45$5S5ÍS$5S55455Í555SS
Arnarson mundi t. d. hafa ort vísuna:
„Drottinn hló í dýrðarmó" o. s. frv.,
sem er látin hefjast svo í útgáfu Lax-
ness í „Þú vínviður hreini“, svo að
einhver dæmi séu nefnd af handa-
hófi um þennan þótt ritmennsku H.
K. L. og meðferð hans á heimildum
sínum.
þAÐ ER EKKI oft, að hnífur
„Verkamansins“ kemst í svo
feitt sem þetta „barnsfaðernismál",
enda notar hann tækifærið og kallar
ritstjóra Dags „oflátung, vindbelg og
rægsni" í tilefni af þessum „stórsigri“
sínum. En þetta orðbragð mun þó að-
eins lítilfjörlegt sýnishorn af þeim
viðfelldna menningarbrag, sem á að
setja svip sinn á þjóðlífið í framtíðar-
ríkinu, þar sem ritarar „Verkamanns-
ins“ og sálufélagar þeirra hyggjast
ráða lögum og lofum.
Svart KJOLATAU
(ullarcrepe).
HANNYRÐAVERZLUN
RAGNH. O. BJÖRNSSON.
sýnir í kvöld kl. 9:
* Billy The Kid
Föstudag kl. 9:
Vordagar við Klettafjöll
Laugardag kl. 6:
Vordagar við Klettafjöll
Laugardag kl. 9:
Billy The Kid
Sunnudaginn kl. 3:
Bambi
Kl. 5:
Billy The Kid
Kl. 9:
Vordagar við Klettafjöll
NYK0MIÐ
JKVENSKÓR,
HERRASKÓR.
Mjög mikið úrval.
Skóv. M. H. Lyngdal,]
Akureyri.