Dagur - 25.01.1945, Blaðsíða 1

DAGUR ER 10 SÍÐUR í DAG
°??=g^3

ANNALL
DAGS
===Eft53=S=E=
16. JANÍJAR. Rússar hafa náð
miklum árangri á fyrstu dögum
vetrarsóknarinnar. Herir þeirra
í Suður-Póllandi um 80 km. f; á
þýzku landamærunum. Rússar
taka Kieltse í Póllandi og eru
um 40 km. frá Krakow. Koniev
marskálkur stjórnar sókninni. —
Þjóðverjar segja Rússa komna
16 km. inn í Austur-Prússland.
Manntjón Bandaríkjamanna á
vesturvígstöðvunum síðan gagn-
sókn Þjóðverja hófst þar, talið
um 40.000, falínir, særðir og
handteknir. Manntjón Þjóðverja
á sama tíma talið 80—90.000.
Amerísk herskip skjóta á Hong-
Kong. Vopnahlé Breta og skæru-
liða í Grikklandi gengur í gildi.
17. JANÚAR. Rússar taka
Warschau. Herir þeirra 30 km.
frá landamærum Slésíu. 2/3
Ardennafleygsins á valdi Banda-
manna.
18. JANÚAR. Churchill flyt-
ur yfirlitsræðu um stríðið í
hrezka þinginu. Rússar við aust-
urlandamæri Slésíu.
19. JANÚAR. Rússar taka
Krakow, eru komnir 25 km. inn
í Austur-Prússland, 25 km. frá
Insterburg, 60 km. frá Breslau í
Slésíu. Bretar hefja sókn nyrst á
vesturvígstöðvunum. Þjóðverjar
sækja á við Strasbourg. Hæg
sókn Bandamanna í Ardenna-
fleygnum.
20. JANÚAR. Ekkert lát á
hraðsókn Rússa. Taka Tilsit í A.-
Prússlandi, nálgast Tannenberg
Lítil breyting á vesturvígstöðv
unum.
21. JANÚAR. Rússar komnir
30 km. inn í Slésíu, taka Gum-
binnen og Tannenberg í A.-
Prússlandi. Ungversk bráða
birgðastjórn í Moskva semur um
vopnahlé.
22. JANÚAR. Stalin birfcir 5
dagskipanir um sigra Rússa.
Rússar hafa tekið Insterburg og
Allenstein í A .-Prússlandi. Nálg
ast Posnan í Póllandi og eru þar
aðeins 260 km. frá Berlín. Rúss-
ar sækja einnig hratt fram
Slésíu. Þjóðverjar gera ýmsar
neyðarráðstafanir á heimavíg-
stöðvunum í tilefni hraðsóknar
Rússa Þjóðverjar hefja allsherj
ar undanhald úr Ardennafleygn-
um. Pétur konungur setur af
júgoslavnesku stjómina í Lon-
don.
Framhald á 9. síðu
íþróttaþáttur hefst í
blaðinu í dag.
í þessu blaði hefst nýr þátt-
ur í blaðinu og fjallar um
íþróttamál. Nfun blaðið fyrst
um sinn flytja þátt þennan
tvisvar í mánuði og verður
bonum ætlað rúm á 3. síðu.
Ritstjóri verður Jónas íþrótta-
kennari Jónsson frá Brekkna-
koti. Væntir blaðið þess, að
þeini lesendum, sem áhuga
hafa fyrir íþróttamálum jryki
fengur að þessari nýbreytni og
að þátturinn megi njóta
stuðnings þeirra og velvildar,
1
AGLIR
XXVIII. árg.
Akureyri, — fimmtudaginn 25. jan. 1945.
4. tbl.
KEA seldi innl. og erl. vörur fyrir 22 millj. s.l. ár
Þúsundir manna tóku þátt í hyllingu
Davíðs frá Fagraskógi s.l. sunnudag.
Þúsundir bæjarbúa voru samankomnir við hús Davíðs skálds
Steíánssonar frá Fagraskógi sl. isunnudagskvöld. Nemendur
Menntaskólans voru |>ar mættir með 100 logandi kyndla, Karlakór-
inn „Geysir“ og Lúðrasveit Akureyrar hylltu skáldið með söng,
hljóðfæraleik og ávörpum, én mannfjöldinn lét hann lengi lifa
nteð margföldum húrrahrópum. Var þessi stlind öll hin skemmti-
legasta og hátíðlegasta.
Menntaskólanemenduf, skóla-
meistari og kennarar héldu
fylktu liði í bæinn laust fyrir
klukkan 6, fóru um Eyrarlands-
veg, Hafnarstræti, Brekkugötu
og Oddeyrargötu svo sent leið
iggur í Bjarkastíg. Veður var
hið fegursta, tunglskin af heið-
um himni og mikið frost. Var
blysförin ævintýraleg á að líta.
Mikill mannfjöldi dreif að hvað-
anæfa og fylgdist með blysberun-
um á göngu þeirra, og er að
Bjarkastíg kom, var j>ar fjöl-
ntenni fyrir. Þegar blysberarnir,
karlakórinn og Lúðrasveitin
höfðu komið sér fyrir framan við
húsið, kom Davíð út á tröppurn-
ar og var honum ákaft fagnað.
Ólafur Halldórsson stud. art.
ávarpaði hann af hálfu nemenda
en Árni Jónsson fulltrúi af hálfu
„Geysis". „Geysir“ söng nokkur
lög við þjóðkunn kvæði skálds-
ins. Að }>ví loknu ávarpaði Da-
víð mannfjöldann með snjallri
og skörulegri ræðu og loks lék
Lúðrasveitin „Ó fögur er vor
fÓsturjörð", en mannfjöldinn
söng með.
Blysförin var prýðilega skipu-
lögð og framkvæmd af nemend-
um, undir röggsamlegri stjórn
Hermanns Stefánssonar og á
Menntaskólinn Jrakkir skildar
fyrir að gera minningu þessa
dags svo veglega. Bæjax'stjórn Ak-
ureyrar afhenti skáldinu 20.000
kr. gjöf þennan dag í þakklætis-
og virðingarskyni. Höfuðstaðar-
hlöðin fluttu greinar um Davíð
og verk hans óg'a laugardags-
kvöldið helgaði ríkisútvarpið
honum kvölddagskrá sína. Má
með sanni segja, lagst hafi á eitt
opinberar stofnanir og al-
menningur, um að votta
Davíð virðingu sína og ást í _ti 1 -
efni jressara tímamóta í ævi hans.
Verzlunaraukningimni af völdum dýrtíðar lokið.
Vörusalan svipuð og árið 1943.
Ur skýrslu Jakobs Frímannssonar
á Félagsráðsfundi K.Fx.A.
illviðri og ófærð. Á
flutti Jakob Frí-
ramkvæmdastjóri yf-
á árinu
Félagsráðsfundur KF.A var
haldnin hér í bænum sl. föstu-
dag. Á fundinum mættu fulltrú-
ar frá flestum deildum félagsins
þrátt fyrir
fundinum
mannsson
irlit. um störf félagsins
1944 og niðurstöður reikninga,
að svo miklti leyti sem j>ær liggja
ennþá fyrir.
I skýrslu sinni sagði Jakob
Frímannsson m. a.:
— Það rná telja að verzlunar-
reksturinn hafi gengið vel og
raunar betur en á horfðist um
þetta leyti fyrir ári síðan. — Þá
bjóst eg við mikið minnkandi
Fékk Nobelsverðlaun.
Hafizt handa um stofnun
bandalagsNorðlendinga
Nefnd, kosin af þingi presta, kennara og annarra
leikmanna, sendir ávarp til sýslunefnda og bæjar-
stjórna í fjórðungnum.
FUNDI presta, kennara og
annarra leikmanna, sem
haldinn var hér á Akureyri í
september sl„ var rætt um nauð-
syn jiess, að sýslufélög og bæjar-
stjórnir á Norðurlandid hefðu
með sér meiri samvinnu en nii
er í ýmsum greinum, sérstaklega
í Jjeim tilgangi að hrinda íl fram-
kvæmd ýmsum aðkallandi nauð-
synjamálum héraðanna. Var rætt
um að stofna Fjórðungsbandalag
í l>essum tilgangi og var kosin
menningarsamband, er nefndist
Fjórðungssamband Norðlend-
inga. Hlutverk þess skyldi vera
að vinna að andlegri og verklegri
menningu innan fjórðungsins á
sem flestum sviðum.
Þriggja manna nefnd var kos
in á fundinum, sem leita skyldi
samvinnu við sýslunefndir og
bæjarstjórnir norðanlands í
Jxessu augnamiði og koma sam-
bandinu á fót, og hlutum við
undirritaðir kosningu. Við leyf-
nefnd til j>ess að gera fyrsta und- j um okkur nú hér með að vekja
irbúning. í nefndinni eiga sæti athygli yðar á þessu máli, og
Myndin ei ai dr. Gassei, ioistj.
Rockefellersstotnunarinnar í New
York. Hann iékk Nobelsverðlaunin í
tmknavhindum iyrir árið 1944
séra Páll Þorleifsson á Skinna-
sstað, Friðrik J. Rafnar, vígslu-
biskup og Snoná Sigfússon náms-
stjóri. Nefndin hefir sent ávarp
til sýslunefnda og bæjarstjórna.
Er þar farið fram á, að j>essir að-
ilar kjósi tvo nienn hver, til j>ess
að mæta á hinu fyrsta Fjórðungs-
j>ingi, sem kallað yrði saman,
Jjegar sýnt þætti, að nægur áhugi
væri fyrir lrendi til }>ess að stofna
bandalagið.
í ávarpi nefndarinnar segir
svo m. a.:
„Á fundi presta, kennara og
annarra leikmanna, er haldinn
var á Akureyri í september sl„
var rætt um nauðsyn þess, að
Norðlepdingav stofnuðu nreð sév
væntum stuðnings yðar og fylgis
við }>að.
Við lítum svo á, að eigi sjálf-
stæði þjóðarinnar að vera borg'ið
í framtíðinni, verði J>að að
byggjast upp á traustan bátt, og
ekki sízt innahfrá. Hvert hérað
verður að leggja fram alla krafta
sína til þeirrar uppbyggingar og
stefna sóknvist að auðgun menn-
ingar sinnar og eflingu alls þess,
sem bezt horfir á hverjum tíma.
Sú var tíð að Norðlendniga-
fjórðungur stóð ekki öðrum
landshlutum að baki, hvorki í
verklegum né andlegum efnum.
Varðveitir sagan margar óbrot-
gjarnar minjar um andleg afrek
(Fmmlrald á 6. *«Ju),
verzlun frá því sem var 1943, en
raunin hefir orðið sú, að árið
1944 hefir skilað því sem næst
sönm vörusölu og árið áður eða
um 14 milljónum króna. — Þar
að auki hefir Kjötbúðin selt fyr-
ir um kr. 2.350.000.00. — Mið-
stöðvar- og hreinlætistæki hafa
verið seld fyrir 870.000.00. —
Lyfjabúðin hefir selt vörur fyrir
kr. 440.000.00. — Kol og salt hef-
ir verið selt fyrir kr. 1.120.000.-
00. — Brauðgerðin hefir selt
brauð og mjólk fyrir kr.
952.000.00. — Sala á smjörlíki og
efnagerðarvörum frá verksmiðju
nam kr. 1.304.000.00. — Sápu-
verksmiðjan „Sjöfn“ og Kaffi-
bætisverksmiðjan „Freyja“ seldu
sínar framleiðsluvörur fyrir kr.
1.277.000.00. Samanlögð sala
þessara starfsgreina némur því
rúmlega 22 milljónum króna
eða því sem næst sömu upphæð
og árið áður. —
Er nú svo komið, að um verzl-
unaraukningu er ekki lengur að
ræða þrátt fyrir það að rekst-
urskostnaður Jiafi enn, vegna
hækkandi launagreiðslna o. II..
aukizt að talsverðum mun. Má
því gera ráð fyrir, að hagnaður
muni verða lítill af verzlunar-
rekstri ársins og mjög sennilegt,
að að því muni reka innan
skamms, að halli verði á rekstr-
inum, ef vörusalan fer verulega
minnkandi úr þessu. —
Landbúnaðarafurðir.
Á sláturhúsum félagsins var
slátrað alls 29.170 kindum, eða
um 7000 kindum færra en árið
áðúr. Kjötþunginn reyndist samt
um 450000 kg. á móti tæplega
50000 kg. haustið 1943. — Haust-
ið 1943 var slátrun talsvert meiri
en venjulega vegna mjög lélegs
heyskapar, en aftur á rnóti var
heyskapur meiri en í meðallagi
sl. haust og hafa bændur því aft-
ur aukið sauðfjárstofninn. —
Ullarinnleggið nam tæplega
24000 kílóurn ,sem er nokkuð
samsvarandi minnkun frá árinu
áður og fækkun sláturfjárins. —
Jarðepla- og rófnauppskeran
brást enn að mestu og var inn-
legg í kjötbúðina nteð lang-
minnsta móti, eða aðeins urn
68000 kg .allt árið. —
Aukin mjólkurframleiðsla.
Mjólkurinnleggið hefir enn
aukizt að mun og nam nú
Frambald á 5. síðu