Dagur - 26.02.1947, Blaðsíða 4

4
D AG U R
f,—• • "■....—.... 1 -----?
DAGUR
Ritstjórl: Haukur Snorrason
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Marínó H. Pétursson
Skrifstofa í Hafnarstræti 87 — Sími 166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi
Árgangurinn kostar kr. 25.00
Gjalddagi er 1. júlí.
Prentverk Odds Bjömssonar
... ....... ■ --------------------:----
Nýsköpun á íslandi og Bretlandi
TI/IIKIL „nýsköpun" á sér stað um þessar mund-
ir í brezka kolaiðnaðinum. Brezka stjórnin
hyggst aðleggja geysiiegt fé í eridurnýjun á véla-
kosti námanna og koma þar öllum rekstri í ný-
tízku horf. í álitsgerðum stjórnarvaldanna er
bent á, að kolanámið sé undirstöðuatvinnuvegur
þjóðarinnar og afkoma hennar velti á því, að þar
takist að búa vel og tryggilega um hnútana. At-
burðir þeir, sem gerzt hafa í Englandi að undan-
förnu, sýna og ljóslega, hversu geysilega þýðingu
þessi atvinnugrein hefir fyrir alla þjóðina. Áætl-
anir brezku stjórnarinnar miðast ekki við það
eitt, að veita auknu fjármagni til námanna og fá
þangað ný tæki. JÞá mundi ekki nema hálfnað
verk. Til þess að „nýsköpun“ þessi verði á traust-
um grunni reist, er einnig nauðsynlegt, að tryggja
námunum meira vinnuafl og námumönnum góða
og lífvænlega afkomu. Engin atvinnuleg nýsköp-
,un, sem eikki tekur tillit til þessara tveggja höfuð-
sjónarmiða, fæst staðist til lengdar.
ÍSLENZKI sjávarútvegurinn er að því leyti hlið-
A stæður kolavinnslunni brezku, að afkoma þjóð-
arinnar byggist að verulegu leyti á því, að hagur
hans standi með blóma, að landsmenn hafi nægan
skipakost til þess að sækja gull í greipar Ægis og
að hin þýðingarmiklu störf fiskimanna og útvegs-
manna séu eftirsótt í þjóðfélaginu og veiti þeim,
er þau stunda, örugga og góða lífsafkomu. Mikið
hefir einnig verið rætt um „nýsköpun“ í þessum
atvinnuvegi. Af 1200 milljónum króna í erlend-
um gjaldeyri, sem eytt hefir verið á sl. tveimur ár-
um, hefir meginhluta 300 milljóna verið varið til
kaupa á nýjum fiskiskipum og verksmiðjuvélum
vegna sjávarútvegsins: Augljóst er þegar af þessu,
að þótt skip hafi verið !keypt til .landsins og verk-
smiðjur reistar, hefir ýmislegt annað hreppt bróð-
urhlutarin af gjaldeyrinum. Þegar kemur að
hinni hlið nýbyggingarstarfsins, tryggingu vinnu-
aflsins og öruggrar lífsafkomu fyrir sjómennina,
verður hlutur íslenzku „nýsköpunarinnar" ennþá
lakari í samanburði við þá brezku. í blaðagrein-
um og útvarpsræðum hafa verið leidd rök að því,
að hag sjávarútvegsins hafi raunverulega hrakað
á liðnum árum, færri menn vinni nú við þau störf
en fyrr og afkoma þeirra sé á engan hátt sambæri-
leg við líf það, er ýmis konar verzlunarbrask og
ónauðsynleg framleiðslustarfsemi hefir upp á að
bjóða. Það er eðlilegt, að menn íhugi þessar
ískyggilegu staðreyndir í tilefni af hingaðkomu
fyrsta nýbyggingartogarans. Þær verða ekki duld-
ad, þótt flestir þeir, er hæst töluðu á móttökuhá-
tíðinni og s’kriffinnar blaðanna, hafi kosið að
þegja um þær. Tilraun sú, sem gerð er í tilefni af
hingaðkomu togarans, til þess að hefja dýrtíðar-
bandalagið gamla aftur upp til skýjanna, hlýtur
að mistakast að þessu sinni, því- að staðreyndun-
um um horfurnar í þessum helzta atvinnuvegi
þjóðarinnar — þrátt fyrir nýju skipin — verður
ekki leynt. Það er augljóst, að liér þurfti ekki að
mynda ríkisstjórn haustið 1944 til þess eins að
verja nokkrum hluta erlendu innstæðnanna til
skipa- og framleiðslutækjakaupa. Hvaða stjórn
sem setið hefði að völdum liér, að afloknu mesta
gr'óðatímabili í sögu þjóðarinnar, hefði beitt sér
fyrir slíkum framkvæmdupi. En það þurfti að
mynda ríkisstjórn, sem setti sér það hlutverk, að
sporna gegn vaxandi dýrtíð og öryggisleysi. Hér
þurfti að mynda ríkisstjórn, sem beitti sér fyrir
„Paradísarmissir“ kommúnista.
JÓÐSKÁLDIÐ á Bægisá, séra Jón
Þorláksson, hlaut á sínum tíma
bæði frægð og fjárstyrk erlendra
manna fyrir að snara á íslenzku er-
lendu langlokukvæði, er Paradísar-
missir nefnist og fjallar um syndafall
mannsins og útskúfun hinna fyrstu
foreldra úr aldingarðinum Eden. Árið
1819 fékk séra Jón t. d. — fyrstur
allra íslenzka skálda — verðlaun og
viðurkenningu af almannafé, „en aar-
lig Gratification“ frá Danakonungi, og
um svipað leyti allríflega peningagjöf
frá brezku félagi. Hér heima var þjóð-
skáldið hins vegar á sínum hérvistar-
dögum einna kunnast almenningi fyrir
þá íþrótt, að kunna jafn vel, að talið
var, að yrkja óþvegnar skammavísur
og allrustafengin „amorskvæði“ sem
helga sálma og önnur andleg ljóð.
„Verkamannsins“ hér. Á forsíðu blaðs-
ins getur að líta feitletraða grein
í prýðilegasta „ramma“: „Heildsala-
stjómin byrjar á að brjóta máleina-
samninginn. Vísitalan hækkar um 6
stié," stendur þar í margfaldri fyrir
sögn. Er hnútasvipa hinnar kommún
istisku siðavendni látin dynja þar ó
spart á hrygglengjum ráðherranna
nýju fyrir þann ósóma og fáheyrði
svik við málefnasamning stjórnarinn
ar, að hún skuli ekki „greiða niður
fyrst um sinn vöruverð af ríkisfé, svc
mikið, að vísitalan hækki ekki frá þv
sem nú er“, eins og þar er komizt að
orði. Klykkir blaðið hugleiðingar sin
ar um þetta efni út með því, að harmc
það mjög, að „«kki heyrist ennþí
neitt frá stjórninni, sem bendi til, að
hún aðhafist nokkuð í dýrtíðarmálun
um, fremur en öðrum aðkallandi mál
um“.
„Aarlig Gratification.“
EKKI verður blaðriturum íslenzkra
kommúnista jafnað til Bægisár-
skáldsins að öðru leyti en því, að svo
virðist, sem skammirnar og níðið um
núverandi ríkisstjórn leiki þeim þegar
frá fyrsta upphafi álíka létt á tungu
eins og Iofið og fagurga'inn um fráfar-
andi stjórnarsamsteypu Ólafs Thors
var þeim tungutamur á sínum tíma,
meðan hlýjast var hjúfrað í flatsæng-
inni. Þeir kumpánar eru þegar teknir
að yrkja sinn „Paradísarmissi" um
syndafall þeirra Brynjólfs og Áka úr
ráðherrastólunum og senda eftir-
mönnum þeirra tóninn með orðbragði
og aðferðum annarra götustráka og
lausingjalýðs. Vissulega mun þá held-
ur ekki á skorta, að þeir hljóti, eins og
löngum áður, unjbun nokkra iðju
sinnar — „en aarlig Gratification",
ekki síður en séra Jón — úr sjóði er-
lends þjóðhöfðingja. Hitt er svo auð-
vitað allt annað mál, hvort þeir félag-
ar muni ekki taka stjómarandstöðuna
fullgeyst, svona strax allra fyrsta
sprettinn, til þess að líklegt sé, að al-
menningur taki málþóf þeirra sérlega
alvarlega eða hátíðlega, nú fremur en
endranær.
Hnútasvipa siðavendninnar.
Á LLGLÖGGT dæmi um hernaðar-
7*- list hinna nýbökuðu stjórnarand-
stæðinga er að finna í síðasta tbl.
Nýju buxurnar skrautritarans.
¥»ESSAR athuganir Rósbergs muni
hafa verið skráðar „milli hádegis
útvarps og kvöldfrétta", daginn áðui
en blaðið skyldi koma út, og vélsettar
áður en blekið var þurrt að kalla. En
nú gerast þau tíðindi, að í kvöldfrétt-
um útvarpsins er birt tilkynning frá
ríkisstjórninni þess efnis, að frá 1.
marz nk. „yrðu vörur þær, sem ullu
vísitöluhækkuninni í febrúar“ — eins
og skrautritarinn orðar þetta á sínu
móðurmáli — „greiddar niður, þannig
að vísitalan færi ekki fram úr 310
stigum“. Menn skyldu nú ætla, að rit-
stjórinn hefði hrokkið við og aftur-
kallað „svarta rammann“ á fyrstu síð-
unni, sem enn var óprentuð, og látið
svikabrigzl sín og harmagrát út af
þessu atriði niður falla. Ónei, skraut-
ritarinn er alls ekki á þeim buxunum!
Hann sezt bara niður og skrifar aðra
grein, sem prentuð er í sama „íormin-
um“ og sú fyrri. En þar er blaðinu
bara snúið við, enda komið á öftustu
síðu í stað forsíðunnar! Nú er stjórnin
hundskömmuð fyrir það, að hún skuli
ætla sér að standa við gefin loforð um
Viiðurgreiðslur og festingu vísitölunnar
í 310 stigum! „Hvar aflar stjórnin
tekna upp í slíkar greiðslur,“ andvarp-
ár ritstjórinn innilega særður og
bneykslaður á því, að fyrri skammir
(Framhald á 6. síðu).
raunhæfri „nýsköpun“ með því
að gera hvort tveggja í senn, að
stuðla að kaupum framleiðslu-
tækja og btia vel í haginn fyrir
þau innanlands. Þennan síðari
þátt nýsköpunarstarfsins van-
rækti fyrrv. ríkisstjórn að öllu
leyti. Undir hennar handleiðslu
leitaði fjármagnið til verzlunar-
og húsabrasks, en ekki til undir-
stöðu atvinnuveganna. Fyrir
hennar ráðleysi brast flótti í lið
þeirra, er starfað höfðu við fram-
léiðsluna og þeir þyrptust í þús-
undatali að skjótfengnari pen-
ingagróða í höfuðstaðnum. Að-
koma nýju skipanna er því sú, að
dýrtíðin hefir grafið undan
möguleikum útgerðarinnar til
þess að bera sig og vinnuaflið
leitar burtu frá skipunum. Fjár
magnið, sem átti að renna í stríð
um straumum til stofnlánadeild
ai sjávarútvegsins, hefir leitað
rim annan farveg og fjárþörf út-
gerðarinnar er ennþá óleyst
vandamál.
IIVAR sem litið er, blasir sama
ófremdarástandið við. Gjald-
eyririnn er uppétinn og mikil
óyissa rfkir í afurðasölumálun-
jum. Hluti framleiðslunnar sl. ár
(er ennþá óseldur, og ekkert hefir
enn verið selt af framleiðslu
þessa árs. Fjárhagur ríkissjóðs er
slæmur og fé vantar til hvers
kyns framkvæmda og „nýsköpun-
ar“ á sviði atvinnulífsins. Það er
ömurlegt, að léttúð sumra stjórn-
málamanna og blaðamanna skuli
vera svo rík, að þnátt fyrir allar
þessar staðreyndir og nauðsyn
þess, að þjóðin skilji hættuna
framundan, er ennþá reynt að
blekkja fólk og.telja því trú um
að dýrtíðarstjórnin hafi skilað
öllu á velgengninnar braut. Það
er mannlegt að skjátlast, en það
er vesalmennska, að þora ekki að
viðurikenna það. Þess vegna er
það siðferðileg skylda þessara
skriffinna, að viðurkenna hin
stórkostlegu afglöp fyrrverandi
stjórnar og hvetja þjóðina til
þess að sýna þegnskap og þraut-
seigju, er að því kemur að bæta
úr verstu misfellunum.
Náfffataflónel
vönduð vara,
nýkomið
Verzlunin London.
Miðvikudagur 26. febrúar 1947
Gætið gráa hársins.
Grátt hár getur verið afar fallegt, þótt þeir, sem
aafa það, séu ekki ævinlega jafn ánægðir með
ílutskipti sitt.
Flestum finnst grátt hár tilheyra ellinni, og
það séu örugg elli-
mörk, þegar
fyrstu gráu hárin
koma í ljós.
Þetta er alls ekki
svo. ..
Aldur, eða öllu
heldur aldurs-
mörk og -útlit
konunnar íer eft-
ir því, hve ung‘
hún er: í anda, ’
hvernig lífsvið-
horf hennar er, og
því, hvernig hún
fylgist með,
Margar konur
grána fyrir aldur
fram, en sé litar-
hátturinn hraust-
legur, vöxturinn
grannur og hreyf-
ingárnar unglegar, eykur gráa hárið aðeins á
yndisþo’kka þeirra og virðuleik.
Minna er nú um það, að konur liti grátt hár
sitt, heldur en var fyrir styrjöldina. Sennilegt er,
að orsök þess sé su, að konur höfðu yfirleitt lítinn
tíma aflögu á styrjaldarárunum til þess arna og
hafa síðan vanizt því og sætt sig við gráa litinn.
Þegar konan er tekin að eldast og drættir eru
komnir í andlitið, mildar gráa hárið svip hennar
og eykrlr fegurð andlitsins.
Það er enn að ýmsu leyti óráðin gáta, af hverju
menn hærast. Sumir telja, að átfrumur gleypi lit-
arkornin og flytji þau burtu, aðrir telja, að smáar
loftbólur myndist í hárinu, aðallega hársmergn-
um, en um orsakir þeirra og uppruna eru skiptar
skoðanir. Enn aðrir telja, að Orsökin kunni að
vera sú, að steinefni og ýmis bætiefni vanti í fæð-
una. — Akafar geðshræringar, sorgir og áhyggjur
valda því stundum, að menn hærast skyndilega
eða fyrir aldur fram.
*
Aldrei þarfnast hárið jafnmikillar umhugsun-
ar og hirðingar eins og þegar það er tekið að
grána. Ef það á að vera fallegt, verður það að
vera afar vel hreint og greitt.
Ungar Ikonur geta haft hveis konar greiðslur,
en er hár þeirra tekur að grána verður greiðslan
að vera virðuleg. Uppgreiðsla á gráu hári fer vel.
Eins geta liðir og lokkar verið fallegir á gráu
hári, en það verðrir að vera vel greitt — fara vel.
Við þvott á gráu liári ber að varast sterkar
sápur. Mörg sápuböð af mildri sápu eru æskileg
og jafn margar skolanir.
Sumar konur erlendis nota bláan lit á grátt hár,
þannig að það fær grábláan blæ. Sumum fer það
vel, öðrum miður.
Þegar hárið er orðið_grátt og þunnt, getur per-
manentliðun komið að góðu haldi. Hún gerir
hárið líflegra og það sýnist þykkra en það í raun
og veru er.
Permanentliðun á gráu hári þarf að gera af
sérstakri vandvirkni. Ef hársvörðurinn er mjög
þurr, er gott að setja heita hárolíu í hárið nóttina
áður en það er þvegið.
Farið varlega í alla hárlitun. Hirðið hárið’vel,
en hugsið minna um litinn, því að heilbrigt hár
og vel hirt er fallegt hár.
*
Til gamans.
Ljóshærðir menn hafa fínni hár og nokkuð
fleiri en dökkhærðir. Grófust eru háriri á rauð-
hærðu fólki en jafnframt fæst.