Dagur - 07.01.1948, Blaðsíða 2

2
■» WV,
DAGDR
Miðvikudaginn 7. janúar 1948
I Tökum að okkur
raflagnir og viðgerðir á raflögnum í húsum,
i skipum og verksmiðjum.
I AFL H.F., Strandgötu 23.
I Eyjólfur Þórarinsson, löggiltur rafvirki, Akureyri.
........................................
'mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmimiiiiimimimmmmmmmmmmmmmmmimtj
| Auglýsing
Þeir bótaþegar í tryggingaumdæmi Eyjafjarðar- I
| sýslu, sem enn hafa ekki tekið b'ætur si'nar á skrif- |
stofu minni, eru áminntir um að gera það hið I
i allra fyrsta og eigi síðar en 20. þ. m. |
Skrifstofu Eyjafjarðarsýslu, G. jan. 1948.
\ F. Skarphéðinsson.
■i •miiiMimimmiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiitiiiiiiiimmimmmim"""".m'm|,m|iiimm"if"Uii"""j|iimíiiiiiiiii'
'mmmmmmmmmmmmmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiMniilifi'iiiíiiiitÝiirfiiumLmiimiimuiiímlltiiimmömmi";
I Tilkynning
Að gefnu tilefni viljum við hér með vekja athygli í
i heiðraðra viðskiptamanna okkar á, að allur akstur vöru-
i bifreiða á að staðgreiðast.
Þeir, sem hafa stærri verk með höndum, geta fengið
i mánaðarviðskipti gegn Jrví að þeir greiði reikninga sína
| á stöðvarnar fyrir 10. hvers mánaðar.
i ’ Virðingarfylíst
Akureyri, .5. janýar 1948.
Bifreiðastöðin Bifröst h.f.
í Bifreiðastöðin Stefnir s.f.
SKEMMTIKVÖLÐ
lialda stúkurnar Brynja Nr. 99 og ísafold Fjall-
konan Nr. 1 laugardaginn 10. ján. n. k. í Skjald-
borg, og hefst með sameiginiegrt kaffidrykkju
kl. 8.30 e. h.
Til skemmtunar: Ræðuhöld, skemmtiþáttur, upp-
lestur o. fl. Dans.
Aðgöngumiða sé vitjað í Skjaldborg frá kl. 5—7 fimmtu-
dag og föstudag 7.-8. janúar.
SKEMM TINEFNDIN.
t i,
AÐALFIJN DUR
iniij
{ Verkamannafélags Akureyrarkaupstaðar
i verður haldinn í Samkomuhúsi bæjarins, sunnudaginn
1 18. janúar 1948, og hefst kl. 1.30 e. h. *
DAGSKRÁ:
1. Inntaka nýrra félaga.
2. Reikningar félagsins lagðir fram.
| 3. Skýrsla fráfarandi stjórnar.
4. Kosning stjómar, varastjórnar, 12 manna trún-
i aðarmannaráðs og jafnbargra til vara.
5. Kosning endurskoðenda og fastanefnda lélagsins.
| 0. Ákveðið árgjald lyrir næsta ár.
7. Dýrtíðarmál.
i 8. Onnur mál.
Eramboðslisti til kosningar stjórnar, varastjórnar,
i trúnaðarmannaráðs og varamanna í trúnaðarráð, skulu
i vera komnir í liendur félagsstjórnar fyrir kl. 12 á hádegi
f Jrann 16. Jr. m. Skal listi hafa meðmæli a. m. k. lý full-
Í gildra félagsmanna.
Þeir einir hafa kosningarrétt og kjörgengi, sem eru
| skuldlausir við félagið.
Félagsmenn sýni skýrteini eða viðurkenningu á ár-
i gjaldagreiðslu við innganginn.
■ Sljórn Verk'amannajélags A kurcyrarkaupstaðar.
Um málefni bændanna í
annars sfaðar á Norðurlandi
Eftir GÍSLA KRISTJÁNSSON, ritstjóra
- FYRSTA GREIN -
Fyrir nokkru síðan flutti Rík-
isútvarpið auglýsingu um það, að
starfið, sem ráðunautur í jarð-
rækt í Eyjafirði, væri laust til
umsóknar.
Auglýsing þessi gefur mér til-
efni til að biðja um rúm í Degi,
til þess að koma áleiðis til norð-
lenzkra bænda hugleiðingum og
ályktunum, sem eg hefi glímt við,
en hvergi hreyft fyrr á opinber-
um vettvangi. Eg hygg.að það sé
eitt og annað, sem ástæða væri
fyrir eyfirzka bændur og aðra
bændur norðanlands, að taka til
yfirvegunar — fyrir Eyfirðinga t.
d. hvað það þýðir ef þeir þurfa að
skipta um ráðunaut og ef svo
skyldi fara að þess þyrti framveg-
is á hverju ári. Þörfin á ráðu-
nautum í þágu bændanna er í
raun og veru alvarlegt mál. Um
allar sýslur og sveitir er talið
sjálfsagt, eðlilegt og óhjákvæmi-
legt að hafa lækna, presta, kenn-
ara og aðra starfsmenn er af-
greiða ákveðin hlutverk, sem;
þeim eru búin. En atvinnuveg-
irnir, sem eru undirstaða þess, að
embættismenn — og þjóðin í
heild — geti lifað í þessu landi,
þeir eru hjálparvana eða að
minnsta kosti hjálparlitlir, og
ýmsar nýjungar, endurbætur' og
fyrirkomulagsatriði, sem gætu
orðið ýmsum að góðu liði í bar-
áttu þeirra við náttúruöflin og
tilveruna, koma seint eða ekki, af
því að enginn er til þess að leið-
beina eða að þeir, sem til þess
fást, eru komandi og farandi. —
Starfsemi ráðunauta í þágu land-
búnaðarins er svo háttað hér á
landi, að lítt er við unandi og
störf þeirra eru meira undirbún-
ingur framkvæmda, og úttekt
unninna verka, en eiginleg ráðu-
nautastörf. Það má því segja, að
ástæða væri til þess að ræða mál-
ið frá sjónarmiði bænda almennt,
en þar sem þetta tækifæri er not-
að í tilefni af fyrirhuguðum ráðu-
nautsskiptum í Eyjafjarðarsýslu,
er málið skoðað frá þeim bæjar-
dyrum.
Jarðræktarráðunautur.
Þegar starfið, sem ráðunautur
í jarðrækt í Eyjafirði, var laust
til umsóknar, mun ekki hafa ver-
ið um marga að velja, sem til
þess starfs þóttu hæfir eða ósk-
uðu að sinna því.
En hvað sem því líður, þá er
það aðalatriðið, að til starfsins
var valinn maður, sem fyrir
margra hluta sakir er vel til þess
kjörinn, að minnsta kosti á með-
an viðhorf það í ræktunarmálum,
sem nú ríkir, er óbreytt, en
breytingar í búháttum eru ekki
syo hraðfara að hætta er'á að nú-
verandi ráðunautur myndi ekki
vaxa í starfi sínu til samræmis
við þær breytingar, er verða
kunna á starfssviði hans. Veðr-
átta og önnur náttúruskilyrði
bjóða naumast möguleika til þess
að hefja ræktun fágætra jurta,
svo að aðalstarf ráðunautsins
hlýtur fyrst um sinn að verða
eins' og nú, vegna framræslu og
jarðvinnslu, að ógleymdu því
atriði, sem innan skamms verður
sennilega eitt hið mikilvægasta á
sviði jarðræktarráðunautsins, en
það er leiðbeiningar í hirðingu og
skynsamleg notkun alls konar
búvéla.
Hingað til hefir starf héraðs-
ráðunauts í jarðrækt eiginlega
ekki verið neitt ráðunautsstarf,
heldur hrein og klár úttektar-
starfsemi, þ. e. mælingar og mat
unninna framkvæmda á sviði
jarðyrkju og vissra bygginga.
Með jarðræktarlögunum frá 1923
var þetta hlutverk skapað í
hverri sýslu landsins og því er
enn eigi lokið, en sá tími mun
koma, og er ef til vill ;ekki Ipngt
framundan,-er viðhorfð í þessum
efnum breytist frá ári til árs. Með
komu búvélanna og útbreiðslu
þeirra er nýtt hlutverk að mótast
og ekkert er eðlilegra en að það
verði í hendur fengið jarðrækt-
arráðunaut sýslunnar.
Þá eru framkvæmdir, með
hjálp stórvirkra véla, unnar svo
mikið á félagslegum grundvelli
og afköstin eru það mikil, að ný
hlutverlc skjóta upp kolli hér og
þar um sveitir, hlutverk, sem bú-
endum sjálfum er ókleyft að
leysa, þeir hafa nægilega mörg
störf hver á sínu heimili. Á þess-
um sviðum eru opin starfssvið
fyrir jarðyrkjuráðunautinn. Lát-
um það vera, að til þess að mæla
fyrir stórum mannvirkjum séu
fengnir rúðunautar Búnaðarfé-
lags íslands, þeir hafa leikni og
þeir hafa fullkomin tæki til þess
að inna slíkan undirbúning
fljótt og vel af hendi. En það er
ófært fyrir bændur’í Saurbæjar-
eða Svarfaðardalshreppi að
senda eftir manni sunnan úr
Reykjavík til þess að líta á eitt-
hvert lítilræði, er gera þarf til
undirbúnings ákveðinna fram-
kvæmda á hverri einstakri bú-
jörð. Þegar langt er lcomið eða
lokið við að gera aðalskurði
vegna framræslu til undirbúnings
fyrir ræktun, þá er þó hvergi
nærri öllu lokið. Þá er eftir að
sprngja skurði til þess að þurrka
beitilöndin, þar sem svo var
bratt, að skurðgröfurnar komust
ekki að .Þá er eftir að gera hitt og
þetta að jarðabótum, sem hér-
aðsráðunauturinn á að veita að-
stoð um eða ráða fram új\
Hvort litið er til hægri eða
vinstri mætir auganu fjöldi verk-
efna, sem bíða seinni tíma og þau
verkefni eru ekki öll svo einföld
Eyjalirði og
og auðséð, að ekki þurfi stundum
að leita aðstoðar þeirra, sem séð
hafa eða reynt, fleira en bændum
almennt hefir gefizt kostur á að
kynnast. Búskaparhættir hafa í
sumum héruðum breytzt veru-
lega síðan jarðræktarlögin gengu
í gildi fyrir tæpum aldarfjórðungi
síðan.
Á komandi árum munu breyt-
ingarnar ef til vill verða örari en
nolckru sinni fyrr. Samfara þeim
er og verður þörf á leiðbeiningar-
starfsemi í ríkari mæli en nokkru
sinni. Þegar ráðunautur héraðs-
ins er með í ráðum heima hjá
bændunum, undirbýr með þeim
framkvæmdir, mælir fyrir þeim,
gerir áætlanir um þær og fylgist
svo með framkvæmdunum og sér
um að þær séu unnar eins og vera
ber, þá er hann virkilega orðinn
ráðunautur og úttekt frám-
kvæmdarinnar bara aukaatriði.
Hvenær breytingar kunna að
verða gerðar á jarðræktarlögun-
um, skal eg ekkert um segja, en
hitt er vitanlegt, að þær verða
gerðar, og má þá telja víst, að úr
gildi falli eitt og annað, sem í
þeim hefir staðið til þessa, og
falla þá um leið niður hlutverk,
sem hafa verið í verkahring
trúnaðarmanna — eða héraðs-
ráðunautanna. Eg hefi að framan
á það minnst, að eg ætla ráðu-
naut þann, sem nú gegnir .störf-.
um á sviði jarðræktar í Eyjafirði',
vel til þess kjörinn að gegna
þeim framvegis, ekki sízt vegna
þess að hann hefir hina béztu að-
stöðu til þess að taka í sinn
verkahring ýms þeix-ra starfa,
sem hljóta að verða héraðsráðu-
nautsins fx-amvegis og eg hefi
þegar á drepið, í sambandi við
notkun véla og framkvæmdir,
sem með þeim eru unnai\ Ef jarð-
yrkjustöi-fin vei-ða svo fjölþætt
innan stundax-, að ráðlegast þyki
að hafa héraðsráðunaut, er lokið
hefir háskólaprófi, þá mun vissu-
lega þörf fyrir fleiri en einn
mann til þess að stýra fram-
kvæmdum, annast undii-búning
þeirra og útveganir þeirra hluta,
sem með þurfa. Til mála getur
komið að sameina önnur hlutverk
stai-fsemi þessari og verður þá
enn fleira að taka til athugunar,
sem síðar vei’ður komið að.
Annað viðhorf.
Hvort sem skipt verður um
jarðræktaiTáðunaut eða ekki, þá
getur vei-ið viðeigandi að minn-
ast á fleiri mál í þessu sambandi,
er varða búskapinn umhverfis
Eyjafjörð. Um langt skeið var
málum svo komið, að héi'aðs-
ráðunautarnir — trúnaðarmenn-
irnir — önnuðust þau stöx'f, er
vörðuðu jarðræktina, en búfjár-
ræktin varð útundan, að öðru
leyti en því, sem tilheyrði hinni
venjulegu félagsstai-fsemi af-
urðaeftirlitsins. Nú er málum svo
komið í tveim héruðum hér á
landi, að ráðunautar í búfjáiTækt
ei’u starfandi. Búnaðai-samband
Eyjafjarðar og S. N. E. var hið
fyrsta, sem réði til sín búfjár-
i-æktarráðunaut, en Búnaðarsam-
band Suðurlands var hið næsta í
(Framhald á 7. síðu).
1111111 ■ i