Dagur - 04.08.1948, Blaðsíða 4

4
DAGUR
Miðvikudaginn 4. ágúst 1948.
DAGUR
Ritstjóri: Haukur Snorrason.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Marínó H. Pctursson
Skrifstofa í Hafnarstræti S7 — Sími 166
Blaðið kemur út á liverjum miðvikudegi
Árgangurinn kostar kr. 25.00
Gjalddagi er 1. júlí
Drentverk Odds Bjornssonar h.f. Akureyd
Hin „margvíslega reynsla’
kommúnista". Þarna var heldursem eru sanntrúaðir á ágæti þjoð-
þykkt smurt, jafnvel fyrir sann-
trúuðustu flokksmenn.
PISTILL ÞESSI flaggaði
mjög með orðunum víðsýni og
frjálslyndi. Efnið hefði verið bet-
ur skilgreint með því að tileinka
það flokksofstæki og þröngsýni.
St j órnmálaf lokkarnir íslenzk u,
sem starfa eftir lýðræðisreglum,
málastefnu og vinna að því af
heilum hug að láta framkvæmd
þeirra verða sem bezta og réttlát-
asta. En þessi þjóðmálaáhugi er
kominn á villigötur, þegar því er
haldið fram, að allir þeir, sem
ekki líta sömu augum á málin,
séu örgustu afturhaldspostular,
pólitískir braskarar eða stefnu-
laus reköld. Þá hefur ofstækið
haldið innreið sína og það prýðir
hafa allir sína galla og sína kosti
Það er gott og gagnlegt í lýð-hvorki menn né málgógn.
ræðisþjóðfélagi, að eiga menn,
FOKDREIFAR
HINN nýumskorni „íslendingur“ hefir flutt les-
endum sínum þann boðskap á heilli blaðsíðu, að
nú sé svo komið að víðsýni og frjálslyndi eigi
hvergi lengur athvarf í landi hér nema í alltum-
vefjandi örmum Sjálfstæðisflokksins. Allir hinir
flokkarnir séu markaðir rammasta afturhaldi cg
þröngsýni. Að vísu getur sjálfstæðisstefnan, sem
svo er nefndt „reynst á margvíslegan hátt“, allt
eftir því hverjir ráða framkvæmd hennar. En nú
um skeið hefir hún þó aðallega verið víðsýn ('g
frjálslynd af því að úrvalsmenn hafa ráðið henn-
ar næturstað. Niðurstaða höfundar er sú, að nú
eigi þjóðin að nota tækifærið á meðan úrvals-
mennirnir gefa kost á sér og stefnan reynist vel,
en ekki „margvíslega“, og ganga í Sjálfstæðis-
flokkinn til þess að berja á kommúnistum. „Með
þeim eina hætti er unnt að bæta fyrir fyrri syndir
og koma atvinnu- og fjármálakerfi landsins í rétt
Lítil athugasemd.
Steingr. Steinþórsson, búnaðar-
málastjóri, skrifar blaðinu:
„f FOKDREIFUM Dags 30. f.
m., er vikið að hópferð Búnaðar-
sambands Kjalarnesþings um
Norður- og Austurland nú ný-
skeð. Sérstaklega gerir „EIN-
RÆNN“, sem er uppistaða þess-
ara fokdreifapistils, athugasemdir
við för Sunnlendinganna um Mý-
vatnssveit. „Einrænn“ telur sig
hafa verið þar þennan dag, þótt
draga verði það í efa, jafnvillandi
og hann skýrir frá. Það, sem
„Einrænn“ gagnrýnir helzt, er að
ferðafólkið hafi ekki fengið að sjá
fegurstu staði Mývatnssveitar, en
tímanum eytt í söng, ræðuhöld
og át.
horf.“!
ÞAÐ ER ÚT AF fyrir sig óþarfur leikur af
þessu málgagni, að hlaupa undir bagga með
kommúnistum í því starfi þeirra að rugla og
brengla merkingum orða, unz farið er að kalla
svart hvítt og hvítt svart. Kommúnistar hafa um
skeið kallað einræðis- og kúgunarstjórnina fyrir
austan járntjaldið hina einu og sönnu lýðræðis-
stjórn, afnám almennra mannréttinda í höndum
kommúnistastjórnanna kalla þeir frelsi til hancla
hinum vinnandi lýð o. s. frv. Sleggjudómar um
einkaleyfi Sjálfstæðisflokksins á „viðsýni" og
„frjálslyndi“ eru af sama toga spunnir og þessi iðja
kommúnista, því að líklega er ætlast til þess að
lesendur blaðsins taki gjörvallan langhundinn há-
alvarlega, þótt til mikils sé mælst. Flokkar eru
víðsýnir eða afturhaldssamir eftir störfum sínum
og stefnuskrám og viðhorfi meirihluta flokksr
manna. Orökstuddir sleggjudómar varpa engu
Ijósi á þessa eiginleika. Minna aðeins á þröngsýni
og og flokksblindu þeirra rithöfunda, sem slíka
dóma kveða upp.
EN MITT I ÖLLUM vaðlinum um frjálslyndi og
víðsýni, kemst rithöfundurinn þó að þeirri niður-
stöðum, að sjálfstæðisstefnan „geti reynst marg-
víslega11. Þar mun hann hafa komist næst sann-
leikanum í ritsmíð þessari. Þjóðin þekkir nú orðið,
að þetta er ekki mælt alveg út í bláinn. Árið 1944
reyndist hún t. d. þannig, að úrvalsmennirnir, sem
réðu stefnunni að sögn ísl., hossuðu kommúnist-
um upp í valdastólana og hlóðu á margvíslegan
annan hátt undir flokkinn. Þá sólunduðu úrvals-
mennirnir og kommúnistar í bróðurlegri einingu
hundruðum milljóna í erlendum gjaldeyri með
þeim afleiðingum, að þjóðin býr nú við ægilega
gjaldeyriskreppu og fleiri höft og bönn en nokkru
sinni fyrr síðan fullveldið var endurheimt. Þá
fengu fjárplógsmennirnir gullin tækifæri til þess
að svíkja fé úr landi. Það var á stjórnarárum þess-
arar bróðurlegu einingar, sem innstæður innlendra
manna hlóðust upp erlendis á sama tíma og verið
var að þurausa gjaldeyrissjóði bankanna og þjóð-
arbúsins. Allt þetta er ein tegund reynslunnar af
framkvæmd sjálfstæðisstefnunnar í höndum nú-
verandi forráðamanna. Það er næsta hjákátlegt að
sjá því svo haldið fram að bezta vörnin gegn
kommúnismanum sé að ganga í Sjálfstæðisflokk-
inn, „sem getur reynst á margvíslegan hátt,“ og
aðrir stjórnmálaflokkar séu bara „hjálpartæki
Þeir ferðafélagar mínir, sem
séð hafa þessar fokdreifar, hafa
undrast þessi ummæli, og meðal
annars vegna áeggjan þeirra vil
eg leyfa mér að skýra með örfá-
um orðum frá viðtökunum í Mý-
vatnssveit.
DAG ÞANN, er við íerðafélag-
arnir, 125 að tölu, gistum Mý-
vatnssveit, komum við frá Egils-
stöðum að morgni. Var farið það-
an stundvíslega kl. 7, eins og á-
ætlað var. Vegna smávægilegra
bilana á bíl urðu nokkrar tafir á
leiðinni. Við komum því í Náma-
skarð um tveimur klukkustund-
um síðar en ráðgert var, eða ekki
fyrr en um eða eftir kl. 3. Þar
voru fyrir 70 til 80 Mývetningar
til þess að fagna stéttarsystkinum
sínum úr fjarlægu héraði, sýna
þeim sveitina og fylgja þeim um
hana. Hinn þróttmikli karlakór
sveitarinnar, undir stjói'n Jónas-
ar hx-eppstjóra á Grænavatni,
söng þrjú lög til þess að fagna
góðum gestum. Pétur bóndi Jóns-
son í Reykjahlíð lýsti síðan Mý-
vatnssveit, einmitt á þeim stað,
þar sem útsýn er fegurst og sveit-
in blasir við með öllum sínum
séi-kennum. Þessi athöfn í Náma-
skarði mun hafa tekið rúman
hálftíma. Þessu næst var snædd-
ur ágætur málsvei'ður í Reykja-
hlíð án allra ræðuhalda. Að mál-
tíð lokinni flutti Jón Gauti Pét-
ursson, oddviti á Gautlöndum,
stutt erindi fyrir fei’ðalólkið úti á
túni, sérstaklega um séi'kenni
Mývatnssveitar vai'ðandi búnað-
ai'hætti og félagsstarfsemi.
Mývetningar buðu þessum stóra
hóp til gistingar á heimilum sín-
um. Okkur fei'ðafélögunum var
skipt niður á 17 bæi, en milli 30
og 40 heimili, til gistingar. Þai-na
á túninu á hinu fornfræga höfuð-
bóli, Reykjahlíð, fór fram sér-
staklega frumleg og skemmtileg
kynningarathöfn milli heima-
manna og fei-ðafólksins. Var þetta
einhver allra skemmtilegasta
stund í ferðinni, sem allir sunn-
lenzku gestirnir voru sammála
um að hefði tekist með ágætum.
Þegar þessu var lokið, var degi
svo hallað, að ekki þótti fært að
fara til Slúttness og Dimmuborga
með allan hópinn. Þess vegna
fóru Mývetningar, húsfreyjur og
bændur, hver með sinn gestahóp,
áleiðis til sinna heimila. En að
Slútnes og Dimmuboi'gir hafi
vei'ið gestunum lokað land, er að
sjálfsögðu fjarstæða. Nokkuð af
fólkinu fór í báða þessa staði, þótt
ekki væri í einum flokki. Á Höfða
og í Kálfastrandai-vogum var eg
með um 60 ferðarfélögum í einu.
Þetta sýnir ljóslega, hvoi't sú frá-
sögn er rétt, að þessir staðir hafi
aðeins sést í hillingum.
Mývetningar sýndu alveg sér-
staka hugkvæmni og lögðu sig
fram til þess að kynna sunn-
lenzku gestunum sveit sína, jafnt
náttúi-una sjálfa og fólkið sem þar
býr. Þeir opnuðu flest heimili
sveitai-innar fyrir stéttax-systkin-
um sínum, veittu ferðafólkinu
ágætan beina, alúð og fyrir-
greiðslu í hvívetna. Næstadagvar
aðaldeiluefnið í bílnum það, að
hver hópur, sem gist hafði á sér-
stöku heimili, fullyrti að hann
hefði haft það bezt. Einmitt fyrir
þessar séi'stæðu og indælu við-
tökur hefi eg verið beðinn að
flytja Mývetningum öllum í einu,
en jafnfi-amt hverjum einstökum,
alúðar þakkir.
ÚT AF hugleiðingum í þessum
fokdreifapistlum, um að þessar
aðfai'ir í Mývatnssveit séu und-
ai-legar og það sé illa farið hvei-n-
ig fór, vil eg taka það fram, að sá
er ritar, talar algjörlega út í hött,
vegna þess að hann er að vonum
ókunnur öllu er snertir þessa
ferð. Búnaðarsamband Kjalar-
nesþings ákvað að fara hópferð
austur á Hérað. Það var lokatak-
mai-k ferðarinnar, enda dvalið þar
um kyrrt. Húsfreyjur og bændur
úr Kjalarnesþingi máttu ekki
vei'ja nema 10 dögum til farar-
innar, af ástæðum sem að minnsta
kosti öllu sveitafólki eru kunnar.
Innan þessa ramma varð að
skipuleggja föi'ina. Reynt var-að
kynnast héruðum og fólki í báð-
um leiðum, eftir því sem framast
var unnt. Hitt veit eg, að enginn
af sunnlenzka ferðafólkinu hefði
viljað sleppa því, að fara austur á
Hérað, og í þess stað skoða Slút-
nes og Dimmuborgir, þótt indælir
staðir séu. Svo var ferðin til Hér-
aðs ánægjuleg á allan hátt, vegna
hinnar tilkomumiklu náttúru,
myndax'lega sveitabrags, sem
hvarvetna blasti við augum
ferðafólksins og síðast en ekki
sízt vegna þeirrar höfðinglegu
móttöku og frábæru gestrisni,
sem við mættum þar.
(Framhald á 5. síðu).

ÞRIÐJUDAGS-SÚPA.
300 gr. flesk. — % bolli hrísgrjón. — lVi 1. vatn. —
1 gulrót. — 2 kartöflur. — 1 púrra. — Pipar. —
1 bolli mjólk. — Steinselja.
Ef fleskið er salt, er það lagt í bleyti. Grjónin
lögð í bleyti yfir nóttina. Rótarávextii'nir hreinsaðir
og skornir í bita. Allt soðið saman í % klst. Rétt áð-
ur en súpan er boi'in fram, er mjólk, ste'nselja og
krydd sett í.
-——o-----
Gott ráð er að skola potta jafnna innan með köldu
vatni áður en þeir eru teknir í notkun. Potta, sem
sjóða á mjólkuimat í, er gott að smyrja með smjöri
eða annarri feiti, þ. e. a. s. botninn. Mjólkin festist
miklu síður við botninn.
----o----
FISKSALAT.
IV2—2 bollar soðinn fiskur .— 2 dl. súr mjólk. —
1 matsk. rifin piparrót. — salt, sykur, pipar. —
1 bolli soðnar kartöflur. — 1 bolli soðnar rauðrófur.
— 1 gúrka. — V2—1 matsk. edik.
Súi-mjólkin er þeytt og kryddinu blandað í hana.
Saxaður fiskurinn settur saman við og síðan sett í
miðjuna á fati. Kartöflum, rauðrófum og gúi’ku rað-
að í kring. Skreytt með salatblöðum.
----o----
Allar uppskriftir, sem gefnar eru í matreiðslu-
bókum, blöðum og tímaritum, eru miðaðar handa 6
manns, nema annað sé tekið fram.
----o----
GULRÓTAR-LUMMUR.
1 1. mjólk. — 3 bollar hveiti. — Salt, sykui’. — 3
rifnar gulrætur. — 3 tesk. lyftiduft. — 1 matsk. kar-
töflumjöl. — IV2 matsk. smjörlíki.
Mjólk og hveiti hrært saman. Þá eru rifnar gul-
rætumar, lyftiduftið og kartöflumjölið sett í. Hrært
vel í. Bakaðar lummur, sem bornar eru fram heit-
ar með sultu.
----o----
1 plata af matarlími vegur 2 gr., en það mun vera
jafnt og 1 tesk. af matax'líms-dufti.
----o----
Ekki er rétt að stífþeyta rjóma, sem nota á í eftir-
rétti.
----o----
Hvers konar þui'i’kaða ávexti er gott að hafa í
mjólkurgrauta. Rabai'bara-kompot er einnig góður
í mjólkurgraut.
----o----
KÚRENU-SÓS A.
% bolli kúrenur eða rúsínur. — 5 bollar vatn. —
3 matsk. hveiti. — 1 matsk. síróp. — 2—3 matsk.
edik. — Salt, pipar.
Kúrenurnar eru þvegnar og soðnar, þar til þær
eru meyrar. Hveitið hi'ært út með svolitlu köldu
vatni og hrært út í sósuna. Soðið nokkrar mínútur
og kryddað. Boi'ið fi-am með steiktum fisréttum,
síldarbollum o. s. frv.
----o----
Kartöflur á ævinlega að hreinsa upp úr köldu
vatni, helzt rennandi og nota til þess grófan bursta.
----o----
IIVÍT SAGÓSÚPA.
1. 1. vatn. — 1 sítróna. — 1 egg. — 30 gr. sagó-
grjón. — 40 gr. rúsínur. — 3 matsk. sykur.
Vatnið er sett í pott, ásamt sítrónuhýðinu. Þegar
sýður er hýðið tekið upp úr og rúsínurnar og sagó-
grjónin látin út í. Hrært í og soðið, þar til grjónin
eru glær. Eggið hrært með sykrinum og súpunni
hræi't þar í smátt og smátt.